باغ ايراني پاسارگاد يكي از بخش‌هاي مجموعه پاسارگاد است كه آن را ريشه معماري باغ‌هاي ايراني دانسته‌اند.
براساس آنچه در متون تاريخي آمده، در زمان ساخت اين باغ، كوروش هخامنشي شخصاً دستور داده باغ پاسارگاد چگونه ايجاد شود و درخت‌ها نيز به چه شكل كاشته شوند، يعني هندسي‌سازي باغ و ساختار فضايي آن از نگاه كوروش به باغ ايراني اقتباس شده است و شكوه و تنوع درختان اين باغ بي نظير را كه آن را مجموعه اي دستچين شده از انواع درختان سراسر ايران به صورت يكجا در باغ پاسارگاد دانسته اند را مورخان خارجي ستوده اند و به آن لقب «مادر باغ هاي ايراني» داده اند.
به گزارش روز يكشنبه گروه فرهنگي ايرنا، كوروش محمدخاني در نشست تخصصي «زمين باستان شناسي و ديرين اقليم شناسي» كه به همت پژوهشكده باستان شناسي در محل اين پژوهشگاه برگزار شد، عنوان كرد: زمين باستان شناسي يا مطالعات فرا رشته اي علوم زمين، مطالعاتي در مرز بين باستان شناسي و علوم زمين است.
وي مطالعات زمين باستان شناسي را يكسري مطالعات ميان رشته اي دانست كه از چندين رشته مختلف تشكيل شده و در مقياس هاي متفاوت از ميكرو تا مقياس هاي بزرگ انجام مي گيرد.
اين باستان شناس با بيان اينكه مطالعات چشم انداز باستان شناسي با محيط زيست طبيعي در اطراف هر محوطه باستاني ارتباط تنگاتنگ دارد، اظهار داشت: مطالعات چشم انداز باستان شناسي در يك محوطه، كاملا به فعاليت هاي انساني و تغييرات طبيعي كه در آن محوطه در طول زمان رخ مي دهد وابسته است.
به گفته محمدخاني، كاراكترهاي زمين باستان شناسي بيشتر وابسته به تعاملاتي است كه بين انسان و طبيعت در طول زمان شكل گرفته است.
او با اشاره به وسعت شش كيلومتر مربعي محوطه پاسارگاد كه تنها 160 هكتار از آن فنس كشي و محافظت مي شود، تصريح كرد: محوطه ميراث جهاني پاسارگاد و دشت مرغاب از اهميت بسيار زيادي در مطالعات زمين باستان شناسي برخوردار است، بگونه اي كه پرسش هاي فراواني براي پژوهشگران در مورد جاي جاي آن مطرح است.
محمدخاني با اشاره به مطالعات صورت گرفته در اين محوطه باستاني گفت: پروژه هايي براي درك رابطه بين محوطه هخامنشي پاسارگاد با ساير محوطه ها در دشت پاسارگاد تا امروز در حال انجام است.
اين باستان شناس، مديريت آب يا مطالعات سيستم هاي هيدرولوژي منطقه، لند فرم (شكل طبيعي منطقه در گذشته) و مطالعه تاريخچه پوشش گياهي در دشت پاسارگاد را از پروژه هايي اعلام كرد كه در حال انجام است.
وي ادامه داد: بمنظور انجام تحقيقات در زمينه آب در دوره هخامنشيان فعاليت هاي متفاوتي از جمله نقشه برداري هاي دقيق براي اطلاع از شبكه آبرساني قديم و به دست آوردن سرچشمه هاو منابع تغذيه آب در آن دوره انجام مي گيرد.
او مطالعه سدها، بندها و ژئومورفولوژي(دانش شناسايي اشكال ناهمواري‌هاي زمين) دشت پاسارگاد را مهمترين پژوهشي دانست كه در اين حوزه در حال انجام است و گفت: مطالعات ديناميك(پويايي) رودخانه ها براي فهم بهتر اين بند و سدها است.
محمدخاني با اشاره به فعاليت هايي كه براي مطالعه لند فرم گذشته در دشت پاسارگاد صورت گرفته، گفت: نقشه برداري جزئي مي تواند جزئيات عوارض روي سطح را تعيين كند كه اين كار بر روي 50 هكتار از محوطه پاسارگاد صورت گرفت و ساختارهاي مهمي تشخيص داده شد.
استاد يار گروه باستان شناسي دانشگاه شهيد بهشتي، مطالعه پوشش گياهي يكي از مهمترين باغ هاي سلطنتي دنيا يعني پاسارگاد را از ديگر فعاليت هاي هيأت ايران و فرانسه در پاسارگاد اعلام كرد.
وي با اشاره به مطالعاتي كه مرتضي جمالي عضو مركز پژوهش هاي علمي فرانسه بر روي درياچه مهارلو انجام داده و نتايج بسيار جالب توجه آن تصريح كرد: در اين پژوهش سه متر و نيم نهشته در 4500 سال مطالعه شد كه بر اساس نمودار ارائه شده مي توان بازسازي پوشش گياهي را در دوران هخامنشي در درياچه مهارلو از نظر نوع گرده هايي كه داشته مشاهده كنيم.
محمدخاني گفت: به همين منظور امسال مغزي هايي به دو حالت دستي و سنداژ(گمانه زني) در چهار نقطه استخر آب، محوطه بعد از آن ، باغ سلطنتي وبستر رودخانه محوطه باستاني پاسارگاد تهيه شد كه هفته آينده براي آزمايش به فرانسه فرستاده مي شود.
وي تصريح كرد: با اعلام نتايج مي توانيم در مقياس محوطه، تغييرات پوشش گياهي باغ سلطنتي پاسارگاد را ازقبل از دوره هخامنشيان تا دوران اسلامي و معاصر بازسازي كنيم.
** بازسازي چشم اندازهاي باستاني
زمين شناس و استاد دانشگاه تور فرانسه نيز در ادامه اين نشست در خصوص رويكرد زمين باستان شناسي در محيط آبرفتي و بازسازي چشم اندازهاي باستاني توسط خصوصيات ژئومورفولوژيكي و ديرين اقليم شناسي منطقه، مطالبي را مطرح ساخت.
ژآن باتيست ريگو همچنين درمورد خصوصيات ژئومورفولوژيك كه بايد در محوطه هاي باستاني مورد اندازه گيري قرار گيرد پيشنهاداتي ارائه كرد.
سباستين گندت باستان شناس و عضو مركز ملي پژوهش هاي علمي فرانسه، دانشگاه ليون 2 و سرپرست فرانسوي هيأت مشترك ايران - فرانسه ديگر سخنران اين نشست نيز به بيان مطالبي در باره رابطه ژئوفيزيك و زمين باستان شناسي پرداخت.
وي با ارائه مثال هايي از روش هاي مختلف ژئوفيزيك و كاربرد آنها در محوطه هاي باستاني، رابطه اين بررسي ها با مطالعات زمين باستان شناسي و چشم انداز باستاني و نحوه استفاده از اين داده ها را در مطالعات ژئومورفولوژي و زمين باستان شناسي توضيح داد.
بر اساس گزارش روابط عمومي پژوهشگاه ميراث فرهنگي و گردشگري، ديگر سخنران اين نشست پروفسور رومينك دوما متخصص هيدرولوژي و استاد دانشگاه ليون 3 بود كه در رابطه با هيدرولوژي و باستان شناسي مطالبي را بيان كرد.
وي در مورد مسائل آب شناسي و خصوصياتي كه در مورد اندازه گيري واقع مي شود توضيحاتي ارائه داد.
به گفته پروفسور رومينك دوما، مطالعه وضعيت سيستم آبرساني امروزي رهنموني براي پي بردن به وضعيت مديريت سيستم آبرساني در دنياي باستان شناسي خواهد بود.
فراهنگ ** 3079 ** 1071
تهران - ايرنا - سرپرست هيأت مشترك ايران و فرانسه در پاسارگاد گفت: باستان شناسان اميدوارند بتوانند پوشش گياهي باغ سلطنتي پاسارگاد را از پيش از دوره هخامنشيان تا دوران اسلامي و معاصر بازسازي كنند.