ادامه مطلب به اين شرح است: خراسان جنوبي به علت همجواري با افغانستان سالهاست ميزبان مهاجران زيادي از اين كشور است.
اين ميهمانان بيشتر در حاشيه مركز استان زندگي مي كنند، كودكان زيادي را در خيابان هاي بيرجند مي بينيم كه آدامس يا بادكنك ميفروشند حتي دختركي كفش هاي مردان را واكس مي زند.
حمايت از كار كودك و نوع برخورد با اين قشر آسيب ديده نياز به فرهنگ سازي و كمك دستگاه هاي حمايتي مانند كميته امداد، بهزيستي يا هر دستگاهي اجرايي دارد كه بايد نسبت به وظايف اصلي خود اقداماتي انجام دهد كه به توانمند سازي اين قشر كمك كند مانند: سازمان هاي مردم نهاد ، فني و حرفه و غيره...
در ماه مبارك رمضان نمايشگاه حمايت از كودكان كار و مبارزه با كار كودك با همكاري بهزيستي و موسسه سراي اميد سبز بيرجند در حاشيه بلوار مدرس برگزار شد.
** پرده اول...معني تولد چيست؟
در اين نمايشگاه احمد پسر آدامس فروش از شرايط سخت زندگيش مي گويد، حرفايش از سنش بيشتر است ، پدري معتاد ، مادري بزهكار و خواهرش تكدي گري مي كنند احمد تنها فرد سالم اين خانواده است كه توانسته از ابتلا به مواد مخدر دور بماند.
احمد با بغض از كمبود هايش مي گويد : نمي دانم چند ساله هستم شناسنامه ندارم...سواد هم ندارم..معني تولد را هم نمي دانم.....
** پرده دوم... بي مهري خانواده ، ترس دختر كفاش
زهرا دختر كفاش شناسنامه دارد اما از تحصيل بازمانده است.
وي مي گويد: از تهمت ها و دلسوزي هاي مردم خسته شدم...از پيشنهاد بي شرمانه بعضي جوانان...
زهرا دختري كه در خانه به اصطلاح تيمي به دنيا آمده او پدرش را نمي شناسد و تابحال نديده است.
آرزوهاي بزرگ او رفتن به زيارت حرم امام رضا ، تحصيل و آغوش گرم پدرش را مي خواهد....
** پرده سوم...خودزني تا فكرخودكشي
سميرا و رضا خواهر و برادري كه به فروش دعا يا گدايي مشغول اند.
رضا مي گويد: بارها قصد خود كشي داشته است كه سميرا مانع او شده است.
سميرا مي گويد: از رفتارهاي ترحم و توهين آميز مردم خسته شده است او هم دور ازچشم برادرش دست هايش را با تيغ بريده است.
او نگران آينده اش است كه نكند در آينده دست روزگار و بي مهري خانواده او را به اجبار به دام مسائل غيراخلاقي بي اندازد.
به سراغ بانو فرسنگي مديرعامل موسسه سراي اميد سبز رفتيم وي بيان كرد: تغيير فكر و نگرش مردم نسبت به اين كودكان و خانوادهايشان، جلوگيري از خريد ترحم آميز و خريد توهين آميز كالاهايي است كه آنها مي فروشند.
مديرعامل موسسه حمايتي ،آموزشي، كودك و خانواده سراي اميد سبز در توصيف كودك كار مي گويد: هر فرد زير18سال كه مجبور به كار كردن باشد و كار ، او را از مدرسه و تجربه هاي كودكي بي بهره سازد و سلامت روحي ، رواني و جسمي اش را تهديد كند كودك كار محسوب مي شود.
وي از هزينه هاي بالاي ژنتيك و نبود آزمايشگاه ژنتيك در استان مي گويد: بيشتر كودكان كار در خانه هاي به اصطلاح تيمي يا در جايي متولد شده اند كه يكي از والدينشان نامعلوم است براي مشخص شدن بايد آزمايش ژنتيك با هزينه500هزار تومان را انجام دهند.
** شناسامه داشتن هم آرزوست !
وي نداشتن شناسنامه ، دوري از تحصيل و فقر خانوادگي ، هزينه هاي بالاي ثبت نام مدرسه را بزرگترين معضل در زندگي اين كودكان اعلام و مي افزايد: مراحل شناسنامه گرفتن براي اين كودكان بسيار زمان بر، سخت و هزينه بردار است.
به گفته فرسنگي بيشتر كودكان كار در خطر معتاد شدن هستند و هرچه سريعتر بايد مسئولان فكري براي آنها بردارند.
مديرعامل موسسه سراي اميدسبز از نتايج رفتارهاي خوب مردم در اين مدت نمايشگاه نسبت به كودكان مي گويد: خوب بودن و كمك كردن سخت نيست و با فرهنگ سازي و كمك دستگاه هاي حمايتي مي توان نگرش و فكر مردم را نسبت به اين قشر آسيب ديده تغيير داد.
سيفي رئيس كل دادگستري استان نيز دراين باره مي گويد: اداره كل بهزيستي مي توانند با نيروي انتظامي به تفاهم برسند تا مراحل استعلام شناسنامه گرفتن آسان ترشود.
وي از رسيدگي ويژه به پرونده هاي كودكان كار خبر داد و افزود: اين درخواست اداره كل بهزيستي بوده است كه در دست بررسي مي باشد.
** رها شده درخيابان !
درباره به سراغ مسئولان بهزيستي استان رفتيم كه موهبتي معاون امور اجتماعي اداره كل بهزيستي نيز با اشاره به آمار كودكان خياباني عنوان كرد: در سال گذشته مركز كودكان خياباني اين اداره كل 253 كودك خدمات مددكاري ، روانشناسي ، حمايتي و نگهداري ارائه كرده است كه از اين تعداد 73 نفرغيرايراني و 180 نفرايراني هستند.
به گفته وي كودكان خيابان 19 و كودكان كار 234نفرند.
معاون امور اجتماعي بهزيستي فقر را اصلي ترين علت به وجود آمدن كودكان كار و خياباني مي داند كه اكثر اين كودكان تحصيل را رها كرده و به كسب درآمد براي خانوادهايشان مشغول هستند.
موهبتي فقر و اعتياد والدين را هم علت حضور كودكان در خيابان و محروم بودن از حقوق فردي و اجتماعيشان دانست و يادآورشد: اين كودكان هم متاسفانه تصور مي كنند نان آور خانواده هستند در حالي كه نمي دانند چه آينده ي مبهم و تاريكي را براي خود مي سازند.
وي تصريح كرد: امروزه به علت آسيب هاي اجتماعي از جمله اعتياد ، طلاق ، بي سرپرستي و بدسرپرستي و غفلت نهادهاي دولتي متاسفانه روند تعداد كودكاني كه به كارهاي پست مثل دست فروشي، واكسي ، دعا فروشي و غيره مشغول مي شوند روندي صعودي داشته كه همت همه دستگاههاي اجرايي و نهادهاي دولتي و غيردولتي استان را مي طلبد.
معاون امور اجتماعي بهزيستي تاكيد كرد: با توجه به محدوديت هاي فرهنگي و موانع آموزشي و اعتباري كه وجود دارد سازمان هاي مردم نهاد نقش غيرقابل انكاري در كاهش و برطرف كردن آسيب هاي اجتماعي دارند.
موهبتي با اشاره به آيين نامه هيئت وزيران تاكيد كرد: در اين آييننامه وظايف 11 دستگاه را مسئول رسيدگي به اين كودكان كرده است كه يك دستگاه اجرايي به تنهايي نمي تواند آن را ساماندهي كند.
وي بابيان اينكه جذب و جمع آوري كودكان خياباني بر عهده سه نهاد نيروي انتظامي ، سازمان بهزيستي و شهرداري قرار گرفته است افزود: در حال حاضر به جز دفتر امور اجتماعي و فرهنگي استانداري ، نيروي انتظامي و آموزش و پرورش ساير ارگانها از سال گذشته تاكنون هيچ گونه همكاري و مداخله اي در خصوص اين قشر انجام نداده اند.
به گفته موهبتي از ابتداي راه اندازي مركز نگهداري كودكان كار و خياباني كه در سال 88 بوده است ، فقط 4 مورد شناسنامه گرفته اند.
معاون امور اجتماعي بهزيستي با بيان اينكه آيين نامه اجرايي ساماندهي كودكان خياباني در كارگروه اجتماعي و فرهنگي استانداري چندين مرتبه جهت حساس سازي مسئولان مطرح كرده است تاكيد كرد: عليرغم تمام تاكيدها دستگاه ها همكاري كمرنگي با بهزيستي دارند.
** شكاف طبقاتي در استان موجب بروز پديده كار كودك
افسانه بهالگردي كارشناس دفتر امورآسيب ديدگان اجتماعي بهزيستي استان مي گويد: مسئله كودكان خياباني در جهان و ايران يكي از اسفناك ترين واقعيت هايي است كه كمتر مورد توجه و دقت قرار گرفته است و اين عارضه منحصر به كشور ما نيست.
وي مي افزايد: تا زماني كه فقر ، نا آگاهي و نابرابري وجود داشته باشد ، با مسئله كودكان خياباني و كودكان كار همچنان روبرو خواهيم بود.
كارشناس دفتر امور آسيب ديدگان اجتماعي بهزيستي استان خاطرنشان مي كند: تا زماني كه به كودكان خياباني ، كار و آسيب ديده به چشم بار اضافي به دوش جامعه نگاه شود و اگر برنامه جامعي براي حمايت از آنها اجرا نشود ، نمي توانيم از داشتن كشوري آباد و پيشرفته با استانداردهاي بالا در شاخص هاي انساني داشته باشيم.
وي نجات حتي يك كودك يا نوجوان را از آسيب اجتماعي مهم دانست و تاكيد كرد: نجات يك نفر در حال حاضر منجر به نجات دهها نفر در آينده خواهد بود.
كارشناس دفتر امور آسيب ديدگان اجتماعي بهزيستي تعريف خود را از كودكان كارتن خواب اين گونه عنوان مي كند: خانواده آنها به دلايلي مانند: اعتياد به مواد مخدر ، الكل يا سوء استفاده جنسي ، كاري براي آنان انجام نمي دهند و خانه هايشان به نوعي نا امن است.
بهلگردي با اشاره به تصويب آيين نامه اجرايي ساماندهي كودكان خياباني كه در تاريخ مورخه 26/4/84 توسط هيئت وزيران برگزارشد بيان كرد: نيروي انتظامي ، دادگستري ، شهرداري ، كار و امور اجتماعي ، دانشگاه علوم پزشكي ، بيمه خدمات درماني ،تامين اجتماعي ، صدا و سيما ، هلال احمر ، آموزش و پرورش ، كميته امداد امام (ره) و بهزيستي جزو دستگاه هاي دولتي هستند كه در قبال اين قشر مسئوليت دارند.
وي از حمايت هاي سازمان بهزيستي استان نسبت به اين قشر آسيب ديده مي گويد: تحصيل كودكان به عنوان راهكاري مناسب جهت جلوگيري از كار كودكان، براي آن دسته از كودكاني كه به هيچ وجه امكان ساماندهي آنان از طريق خانواده فراهم نمي باشد.
براي سپردن اين كودكان به خانه هاي تربيتي و مراكز شبانه روزي به عنوان آخرين راه حل انجام مي شود ، اين تعدادي از سوالات مردم است كه چرا در شوراي فرهنگ عمومي استان مبارزه با كار كودك و توانمند سازي خانواده هاي اين قشرآسيب ديده بحث و چاره انديشي نمي شود؟
** چرا كمك دستگاه هاي كمك رسان به اين قشر آسيب ديده كم است؟چرا از نظر جامعه شناسان استفاده نمي شود؟
حق اين است كه دستگاه هاي دولتي، خصوصي و مردم بايد در امر مبارزه با كار كودك و حمايت از اين كودكان به فرهنگ سازي آن كمك كنند تا اين كودكان بزهكار، متكدي، معتاد و يا دزد نشوند اما متاسفانه در امر فرهنگ سازي خيلي ضعيف هستيم.
2047/7559/
روزنامه آواي خراسان جنوبي چاپ بيرجند روز چهارشنبه 23 تير ماه 95 گزارشي با عنوان « آمار كودكان كار روي خط قرمز » از ملايي را در شماره 3531 خود منتشر كرد.