عبادالله اسدي دانشجوي دكتري شيمي كاربردي دانشگاه صنعتي اميركبير در مورد طرح تحقيقاتي خود با عنوان 'سنتز نانوحامل هايي بر پايه پليمرهاي قالب مولكولي' به خبرنگار علمي ايرنا گفت: كار روي اين موضوع را از حدود هفت سال قبل و از دوره كارشناسي ارشد آغاز و در دوره دكتري نيز پيگيري كرده ام كه بخشي از آن در دانشگاه صنعتي اميركبير و بخشي نيز در دانشگاه ميامي آمريكا انجام شده است.
وي افزود: اين پروژه در مورد سنتز نانوكامپوزيت ها بود كه در آن، از قندها كه براي بدن كاملا بي ضرر هستند و همين طور از پلي فنول ها مانند تانيك اسيد يك حامل هايي بر پايه پليمرهاي قالب مولكولي ساختيم و آنها را روي نانوذرات آهن قرار داديم تا بتوانيم به صورت يك دارورساني هدفمند به قسمت هايي از بدن كه مدنظر است، بفرستيم.
اسدي، دو چالش عمده در رابطه با نانوحامل ها را شامل رساندن دارو به سلول هاي سرطاني و رساندن دارو به مغز عنوان كرد و گفت: به خاطر بافت خاص مغز، يكي از بحث هاي چالش برانگيز سيستم هاي نانوحامل دارورسان، دارورساني به مغز است و ما براي غلبه بر اين مشكل، از فروكتوز استفاده كرديم به خاطر اينكه اين نوع قند در غلظت بالا در مغز استفاده مي شود و قندها به طور كلي، مورد نياز بدن هستند.
وي ادامه داد: با استفاده از اين مواد قندي، يك 'عامل شبكه ساز' ساختيم و آنها را روي نانوذرات آهن گرفتيم و دارو را با يك آهن ربا، در بدن موش هدايت و به سمت مغز اين حيوان برده و در آنجا آزاد كرديم.
اين محقق جوان بيان داشت: در يك اقدام ديگر، ما با يك داروي ضد سرطان از تانيك اسيد براي دارورساني به كبد موش استفاده كرده و به مدت 72 ساعت، دارو را در بدن موش آزاد كرديم و نتايج مشاهدات نشان داد كه اين نانوحامل، دارو را دقيقا به همان نقطه از بدن موش كه مي خواستيم انتقال داده است.
به گفته وي، عكس هاي فلورسنس تهيه شده از اين فرآيند رهاسازي دارو در بدن موش نشان مي دهد تجمع نانوذرات در مغز و قسمت هاي داخلي بدن مثل كبد، براي آن چند ساعت باقي بوده است و نتيجه موثري نسبت به زماني كه از حالت مغناطيسي استفاده نكرديم و در بدن، پخش بودند به دست آمده است.
اسدي خاطرنشان كرد: اين نانوحامل ها قابليت حمل هر نوع دارويي را دارند ولي ما در ساخت نانوحامل ها از تانيك اسيد كه خاصيت دوگانه دارد استفاده كرديم؛ زيرا از يك طرف، دارو را حمل مي كند و از طرف ديگر، تانيك اسيد نوعي پلي فنول است كه خودش توانايي كشتن سلول هاي سرطاني را دارد و اين ويژگي را در مورد سرطان سينه آزمايش و نتيجه مثبت آن را مشاهده كرديم.
وي اضافه كرد: نانوحامل هاي بر پايه قند نيز مي توانند براي درمان سرطان استفاده شوند زيرا سلول هاي سرطاني، مصرف غذايي بيشتري دارند و به اين نوع نانوحامل ها علاقه نشان مي دهند.
دانشجوي دكتري دانشگاه صنعتي اميركبير، قابليت كنترل آهسته رهايش دارو را از ديگر ويژگي هاي نانوحامل هاي ساخته شده برشمرد و گفت: اين نانوحامل ها بر پايه پليمرهاي قالب مولكولي ساخته شده است به اين معني كه فقط براي يك دارو، الگوبرداري مي شود و اين دارو به مرور زمان در بدن آزادسازي مي شود؛ با اين كار، دارو در بدن به تدريج آزاد مي شود كه نسبت به داروهاي سرطاني رايج كه به يك باره وارد بدن مي شود، عوارض جانبي بسيار كمتري دارد و همچنين رهايش دارو دقيقا در محلي كه موردنظر ماست و نياز دارد (محل تجمع سلول هاي سرطاني) صورت مي گيرد تا به بدن، حتي المقدور كمترين آسيب ممكن را بزند.
وي در مورد جنبه نوآوري طرح تحقيقاتي خود و تفاوت آن با نمونه هاي رايج در دنيا اظهار كرد: دارورساني هدفمند در دنيا بر پايه آهن در حال انجام است اما ما براي اولين بار ضمن استفاده از قندها، يك عامل شبكه ساز براي پليمرهاي قالب مولكولي كه به صورت اختصاصي دارو را رهايش مي كنند، ساختيم.
اسدي خاطرنشان كرد: نوآوري كار ما اين بود كه براي اولين بار از قندها و پلي فنول ها براي ساخت عوامل شبكه ساز استفاده كرديم كه زيست تخريب پذير هستند و بعد از انجام ماموريت و رهايش دارو، در بدن تخريب و به غذاي سلولي تبديل مي شوند و مواد زائد ندارند كه به بدن آسيب برسانند بنابراين مي توان براي مقابله با سلول هاي سرطاني از آنها استفاده كرد.
آزمايش اين نانوحامل هاي جديد روي نمونه حيواني موش با موفقيت انجام شده و اسدي درصدد است در مرحله بعد، آزمايش ها را روي ميمون انجام دهد.
استادان راهنماي اين طرح تحقيقاتي، دكتر مجيد عبدوس از دانشگاه صنعتي اميركبير و پروفسور راجر لبلانگ از دانشگاه ميامي آمريكا هستند و دكتر جيمز ويلسون از دانشگاه ميامي، دكتر داود كردستاني و دكتر سامان عضدي مشاوره طرح را برعهده داشته اند.
نتايج اين تحقيقات به صورت مقاله علمي در ژورنال پليمر كه مجله معتبر بين المللي است و همچنين در مجله بين المللي RSC به چاپ رسيده و يكي دو مقاله ديگر نيز در مرحله داوري است.
علمي**1055**1834
تهران- ايرنا- محقق جوان ايراني با راهنمايي و مشاوره استادان ايراني و آمريكايي از دانشگاه هاي صنعتي اميركبير و ميامي، نانوحامل جديدي بر پايه قند و پلي فنول ساخته كه قادر به رهايش هوشمند داروهاي سرطاني در مغز و كبد است.
