هدايت تحصيلي دانش آموزان چالشي چند بعدي است

علي پورسليمان روز سه شنبه در گفت و گو با خبرنگار آموزش ايرنا اظهار كرد: اولين مساله به خانواده ها و دانش آموزان بازمي گردد، به اين معنا كه آنها معترض هستند كه مدارس به اجبار، دانش‌آموزان را به رشته هاي كار و دانش يا هنرستان‌ها معرفي مي‌كنند.
وي افزود: از ديگر موضوعات مورد اعتراض خانواده ها اين است كه نرم‌افزار هدايت تحصيلي آموزش و پرورش به اجبار و با وجود بي ‌علاقگي دانش‌آموز و كسب معدل‌هاي بالا، دانش آموزان را مجبور مي كند تا در رشته‌هايي تحصيل كنند كه هيچ علاقه‌اي به آن ندارند.
پورسليمان، در تشريح دلايل اين اقدام وزارت آموزش و پرورش گفت: در نظام اشتغال كنوني، فرآيند نيازسنجي تعريف و تببين نشده است و از آن مهم‌تر، ارتباط چنداني ميان آموزش و اشتغال وجود ندارد.
اين كارشناس حوزه آموزش و پرورش افزود: نظام آموزشي در دو بخش آموزش و پرورش و آموزش عالي، فارغ‌التحصيلاني دارد اما به دليل مشخص نبودن نيازهاي شغلي و پست‌ و مشاغل مورد نياز، تعداد قابل توجهي از اين افراد جذب بازار كار بر اساس رشته يا تخصص خود نمي‌شوند.
پورسليمان با بيان اينكه بحران نيروهاي تحصيلكرده بيكار كه رقم قابل توجهي را تشكيل مي‌دهند موجب هدررفت منابع در بخش آموزش شده است، اظهار داشت: با نگاهي به هرم جمعيتي كشور و ميزان جمعيت بين 18 تا 65 سال يعني افرادي كه بايد در عرصه‌هاي كار و فعاليت جامعه حضور داشته باشند، 23 ميليون و 300 هزار نفر جمعيت فعال ديده ‌مي‌شود كه حدود 10 ميليون نفر آن بيكار هستند.
وي ادامه داد: در بين اين جمعيت جوياي كار از جوانان 18 يا 20 ساله‌اي كه به دنبال استقلال مالي هستند تا مردان و زناني كه براي تامين معاش خانواده با مشكل مواجهند ديده مي‌شود.
اين كارشناس حوزه آموزش و پرورش يادآورشد:‌ حدود پنج ميليون و 400هزار نفر از اين افراد داراي تحصيلات عالي هستند و حدود چهار ميليون و 500 هزار نفر نيز دانشجوياني هستند كه پس از فراغت از تحصيل به جمع بيكاران جوياي كار مي‌پيوندند.
پورسليمان اضافه كرد: با توجه به اينكه اين آمار توسط سازمان همياري اشتغال دانش‌ آموختگان جهاد دانشگاهي در سال 90 تهيه شده است، پس از گذشت سه سال، اقتصاد كشور بايد براي اشتغال بخشي از اين جمعيت جوياي كار آمادگي لازم را پيدا كرده ‌باشد.
پورسليمان تصريح كرد: البته اين تنها نرخ بيكاران است، بگذريم از افرادي كه به‌ دليل نيافتن شغل متناسب با مدرك تحصيلي خود يا حقوق و مزاياي ناكافي يا هر علت ديگري به كار در زمينه‌اي غير از رشته تحصيلي خود مي‌پردازند.
وي افزود: بر اساس برنامه پنجم توسعه بايد 48 درصد دانش آموزان ما در شاخه فني
حرفه اي و 52 درصد در شاخه نظري ادامه تحصيل بدهند.
اين كارشناس مسايل آموزش و پرورش بيان داشت:‌ با تغيير ساختار نظام آموزشي به 3 - 3- 6، هدايت تحصيلي كه در نظام قديم و در پايه دهم صورت مي گرفت به سال نهم تحصيلي تغيير پيدا كرد.
پورسليمان ادامه داد: شوراي عالي آموزش و پرورش مصوبه اي در اين زمينه دارد و آيين‌نامه اي براي هدايت تحصيلي تصويب كرده كه بر اساس آن 35 درصد هدايت تحصيلي مربوط به نمرات آزمون عملكرد تحصيلي دانش آموزان مربوط به پايه هاي هفتم، هشتم و نهم تحصيلي و آن هم نوبت هاي اول و دوم هر سه پايه است.
وي افزود: در واقع نمرات نوبت اول اين سه پايه ضريب يك و نمرات نوبت دوم اين سه پايه ضريب دو دارد معدل اين افراد 35 درصد امتياز هدايت تحصيلي را به خود اختصاص داده است، 15 امتياز يا درصد مربوط به آزمون‌هاي استعداد و 15 در صد مربوط به رغبت،‌ 10 امتياز متعلق به خود دانش آموز، 10 امتياز معلمان، پنج امتياز نظر ولي دانش‌آموز و 10 امتياز هم نظر مشاور است كه در مجموع 100 امتياز خواهد بود.
اين كارشناس مسايل آموزش و پرورش با طرح اين سوال كه چرا هدايت تحصيلي امسال به يك بحران تبديل شد؟ گفت: يك اصل مهم و بديهي براي هدايت تحصيلي را نبايد از نظر دور داشت و آن اينكه هدايت تحصيلي به صورت فرآيندي از دوره ابتدايي با تشكيل پرونده مشاوره اي آغاز و با انجام مداخله هاي مشاوره اي و آموزشي تا پايان دوره دوم متوسطه، ادامه مي يابد، لكن انتخاب شاخه، گروه و رشته تحصيلي در پايان پايه نهم صورت مي پذيرد.
وي ادامه داد: با اينكه اجراي نظام 3 – 3 – 6 بدون ساختار كارشناسي و جامع نگري و به صورت شتاب زده صورت گرفت اما مسئولان وزارت آموزش و پرورش نيز تا امسال كار خاصي را براي اين انتقال ( گذار ) انجام ندادند.
كارشناس حوزه آموزش و پرورش خاطرنشان كرد: از تابستان سال 1394 در يك حركت شتاب زده و البته هيجاني، همه مشاوران از متوسطه دوم به متوسطه اول فراخوانده شدند تا بار هدايت تحصيلي پايه نهم را به دوش بكشند.
پورسليمان اضافه كرد: نكته قابل تامل اين است كه تا پايان سال تحصيلي 1395 يعني پايان خرداد ماه سال جاري، هيچ بخشنامه مشخصي با موضوع هدايت تحصيلي به مدارس ارسال نشده بود و اين در حالي است كه طبق وعده مسئولان، شيوه هدايت تحصيلي بايد تا پايان پاييز 94 تصويب مي‌شد.
وي بيان داشت:‌ در كنار همه اين موارد، مشكلات ديگري نيز وجود دارد كه موجب شده فرآيند هدايت تحصيلي به درستي انجام نگيرد و تابع سلايق و باز هم هيجانات كاذب باشد.
اين كارشناس مسايل آموزش و پرورش با بيان اينكه نخستين و مهم ترين عامل به نوع نگرش و ذهنيت خانواده ها به رشته هاي فني برمي گردد، يادآورشد: از قديم اين باور غلط در ميان دانش آموزان و خانواده ها وجود داشته كه دانش آموز درس خوان به هنرستان نمي رود.
پورسليمان اضافه كرد: نهادينه شدن اين ذهنيت منفي و غيرواقعي موجب شده سطح علمي هنرستان‌ها در مرتبه تقريبا پاييني باقي مانده و امر برنامه‌ريزي آموزشي و تحصيلي در اين گونه مدارس با موانع و كاستي‌هايي روبه‌رو شود.
وي با اشاره به اينكه از سوي ديگر، وزارت آموزش و پرورش متناسب با برنامه و آهنگ توسعه و الزامات آن، پيش بيني ها و سرمايه گذاري هاي لازم را در اين بخش انجام نداده است، گفت: اگر قرار است جامعه به يك توسعه پايدار دست يابد بايد به الزامات آن نيز پايبند بوده و تشكل هاي مدني و رسانه ها در زمينه هدايت درست جامعه و نظارت عمومي نقش خود را به صورت لازم و كافي ايفا كنند.
فراهنگ**1883**1027