نمكزارشدن خليج فارس با شيرين سازي غيرممكن است

خليج فارس دريايي نيمه بسته است از اين رو فعاليت انساني تاثير بسزايي در اكوسيستم آن دارد، چند سالي است آب شيرين كن ها ضربه هاي مهلكي بر پيكره نيمه جان اين حوضه آبي وارد مي كند و برخي مدعي هستند ادامه اين روند آنرا به نمكزار تبديل مي كند.
چندي پيش رييس مركز پژوهش هاي جوي دانشگاه شيراز هشدار داده بود كه با شيرين سازي آب توسط كشورهاي عربي، خليج فارس به شدت شور و حتي نمكزار خواهد شد.
شهرام فداكار روز شنبه در گفت و گو با خبرنگار علمي ايرنا در اين باره گفت: وجود آب شيرين كن ها در افزايش شوري آب خليج فارس بي تاثير نيست اما اينكه به نمكزار تبديل شود امري غيرممكن است.
وي افزود: از يك دوره 30 ساله تاكنون استقرار آب شيرين كن ها تغييراتي در كيفيت آب خليج فارس ايجاد كرده است اما اميد است با پيشرفت علوم محيط زيستي و فناوري جديد در عرصه آب شيرين كن ها و تدوين استانداردها و دستورالعمل ها وضعيت خليج فارس بهتر شد.
فداكار ادامه داد: به عنوان مثال در گذشته از آب شيرين كن هاي تبخيري استفاده مي كردند كه هم موجب افزايش شوري و هم دماي آب مي شد، بعد از آن كه روش ' اسمزمعكوس ' مورد استفاده قرار گرفت از خروجي پساب آب شيرين كن هايي كه از اين روش استفاده مي كردند، دماي آب بالا نمي رفت اما روي شوري آب تاثير گذار بود.
مدير دفتر سواحل و تالاب هاي سازمان حفاظت محيط زيست گفت: اكنون طرح هايي از آب شيرين كن ها وجود دارد كه با استفاده از انرژي خورشيدي فعاليت مي كنند و يا طرح هايي است كه با اجرايي شدن آنها ديگر فعاليت آب شيرين كن ها پسابي به همراه ندارد.
وي افزود: پيشرفت فناوري اين نويد را مي تواند بدهد كه شاهد آلودگي كمتر محيط زيست دريايي خليج فارس باشيم اما اگر قرار است روند كنوني روبه افزايش، بي دقتي هايي در برخي موارد، پديده هاي اقليمي كه روز به روز فشار بيشتري بر اكوسيستم خليج فارس وارد مي آورد، پديده گرم شدن زمين كه روند تبخير آب را بيشتر مي كند يا اينكه خشكسالي ورود آب شيرين را به خليج فارس را كم مي كند، ادامه يابد، مي تواند موجب افزايش شوري در خليج فارس شود.
وي ادامه داد: اما اينكه رييس مركز پژوهش هاي جوي دانشگاه شيراز هشدار داده كه به نمكزار تبديل مي شود، نمي دانم منظورشان چه بوده است اينكه منظورشان چيزي مانند خشك شدن خليج فارس بوده يا افزايش شوري در حد اشباح باشد، به هر حال خشك شدن و به نمكزار تبديل شدن خليج فارس غير ممكن است اتفاق بيفتد.
فداكار گفت: برآوردها نشان مي دهد تمام آب خليج فارس هر 3 تا 5 سال يكبار كاملا عوض مي شود در واقع آن آبي كه وجود دارد از طريق جريان هاي طبيعي خارج و آب جديدي از اقيانوس هند از طريق درياي عمان وارد خليج فارس مي شود بنابراين آب اين پهنه مدام در حال تغيير است.
وي افزود: البته برخي بررسي ها نشان داده است كه ميزان كلريدي كه در آب شيرين كن ها استفاده مي شود در آب خليج فارس افزايش يافته است.
مدير دفتر سواحل و تالاب هاي سازمان حفاظت محيط زيست اظهار كرد: ميزان شوري آب خليج فارس در مدت 30 تا 35 سال گذشته حدود 10 واحد افزايش يافته است، البته اين را نمي توان دقيقا به آب شيرين كن ها ربط داد اما قطعا بي تاثير نيستند چون 45 درصد آب شيرين كن هاي خاورميانه در خليج فارس مستقر است و حدود 90 درصد آنها متعلق به كشورهاي عربي است.
وي با بيان اينكه اميد است با پيشرفت فناوري روز به روز كيفيت آب شيرين كن ها بهتر شود گفت: علاوه بر آن سازمان حفاظت از محيط زيست خليج فارس و درياي عمان ( راپمي ) دستورالعمل هاي زيست محيطي مختلفي را براي استفاده از آب شيرين كن ها تهيه كرده است كه البته برخي كشورها از آن استفاده مي كنند برخي هم استانداردهاي محلي دارند.
به گفته وي شرايط فعلي كه نتيجه اقدامات گذشته است نشان داده كه در اثر استفاده از آب شيرين كن ها تغييراتي در خليج فارس به وجود آمده است و شايد منظور رييس مركز پژوهش هاي جوي دانشگاه شيراز اين بوده كه بر فرض ميزان شوري آب در خليج فارس به 50 تا 60 گرم در ليتر افزايش يابد چون به علت افزايش ميزان تقاضاي آب شيرين در كشورهاي جنوب خليج فارس از گذشته اين اتفاق افتاده و كشورها راه ديگري جز آب شيرين كن ها براي تامين آب نداشتند، اين مشكل به وجود آمده است.
وي گفت: به طور معمول شوري آب خليج فارس در جاهاي مختلف از 37 گرم در ليتر تا 40 و 41 گرم در ليتر است، اما محاسبات و مقالاتي است كه نشان مي دهد طي 30 سال اخير حدود 10 واحد به ميزان شوري خليج فارس اضافه شده است اما مشخص نيست كه آيا نتيجه فعاليت آب شيرين كن ها است يا تغييرات اقليمي يا كاهش ورودي آب شيرين به خليج فارس بوده است كه رسيدن به نتيجه نيازمند تحقيق و بررسي كاملي است.
فداكار ادامه داد: وزارت نيرو در سواحل شمالي كشور طرح هاي مختلفي براي استفاده از آب شيرين كن ها در دست اقدام دارد ليكن سازمان محيط زيست تلاش مي كند اين موضوع را مديريت كند به شكلي كه هم بحث تامين آب در استان هاي مورد نياز تامين شود و هم اكوسيستم هايي كه مي توانند تحت تاثير اين موضوع قرار گيرند حفظ شود، البته ايجاد تعادل ميان اين دو موضوع كارمشكلي است.
وي افزود: چون شرايط سرزمين به گونه اي است كه وارد خشكسالي شده ايم و چند دهه است كه خشكسالي بر زمين و محيط زيست فشار وارد مي كند كه اگر يك سري ملاحظات زيست محيطي رعايت نشود مجموعه فشارهايي كه از شمال و جنوب خليج فارس وارد مي شود مي تواند باعث شورتر شدن آب آن شود.
فداكار اظهار كرد: اما اين نويد هم وجود دارد كه طرح هايي براي فعاليت آب شيرين كن ها هستند كه اصلا پساب توليد نمي كنند، آب شيرين جدا و املاح هم كاملا جدا مي شود و املاح در صنايع ديگر مورد استفاده قرار مي گيرد.
علمي 9014**1440