برخی از آنان معتقدند، حل مشكلات و تنگناهای اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی در قالب كارآفرینی میسر است كه در این زمینه وجود برنامه، راهبرد یا الگوی مشخص برای هماهنگی بخش های دست اندركار ضروری است.
یكی از كارآفرینان نمونه و موفق در صنعت خودرو خراسان رضوی گفت: یكی از بزرگترین مشكلات و موانع پیش روی كارآفرینی در استان نبود یك سند راهبردی یا بسته حمایتی مشخص برای پیشبرد برنامه ها در این مسیر است.
نسرین یوسفی افزود: با توجه به تداوم شیوه های رایج و قدیمی در حوزه تولید، كارآفرین چندان درخشش ندارد لذا باید واژه كارآفرین بازتعریف شده و از صنعتگر و كارفرما تمیز داده شود.
وی اظهار كرد: با توجه به فعالیت گسترده صنایع خرد و متوسط بخش خصوصی در خراسان رضوی بویژه مشهد، صنعتگران كمتر با دیدگاه نوآورانه به این بخش وارد شده اند.
وی گفت: بیشتر روش هایی كه در بخش تولید و صنعت استان به كار گرفته می شود، قدیمی و تكراری است و كمتر در تولید یك كالا نگاه نوآورانه و خلاق وجود دارد.
رئیس هیات مدیره كانون زنان بازرگان خراسان رضوی افزود: با شیوه های پیشین نمی توان اشتغال را توسعه داد لذا باید مسیر كارآفرینی را در پیش گرفت.
یوسفی با بیان اینكه كارآفرینی نیاز به آموزش و مهارت آموزی دارد، گفت: دانشگاه های كشور فقط در حوزه آموزش فعال بوده و كمتر به حوزه مهارت آموزی وارد شده اند.
وی افزود: شركتهای دانش بنیان در پارك های علم و فناوری نیز در راستای حمایت از ایده های فناورانه با یك سری امكانات اولیه وارد عمل شده اند اما هنوز نتوانسته اند خلاء اشتغال را پر كنند یا نیاز بخش صنعت را در شیوه های ابداعی و نوآورانه تامین نمایند.
یوسفی اظهار كرد: ایجاد شركتهای دانش بنیان مدلی از روشهای كشورهای پیشرفته برای حمایت از ایده های نو است اما بسترهای لازم برای موفقیت یك شركت دانش بنیان در ایران فراهم نشده است.
مدیر شركت ایمن خودرو شرق ادامه داد: یك جوان دارای ایده نو و قابل اجرا باید همه لوازم تحقیقاتی خود را به تنهایی تامین كند.
وی گفت: برای ایجاد نوآوری باید بسترهای رسیدن به تولید یك محصول ایجاد شود و دولت علاوه بر تسهیل راه رسیدن به تولید، بستر آن را ایجاد و بر روند كار نظارت داشته باشد.
وی افزود: دانشگاه ها باید از حالت آموزش محوری به كارآفرین محوری تبدیل شوند زیرا در كشورهای توسعه یافته مهارت هایی كه یك دانشجو به دست می آورد در مسیر كارآفرین شدن است.
وی شناسایی نیازهای كشور، ممانعت از پرورش بیش از حد نیروی انسانی در برخی رشته های دانشگاهی، اتصال دانشگاه و صنعت، توانمند سازی دانشجویان برای ایجاد اشتغال پس از دانش آموختگی، كارآفرین محور شدن دانشگاه ها و آشنا كردن دانشجویان با محیط كسب و كار را برای توسعه كارآفرینی ضروری دانست.
* ناكارآمدی سیستم پژوهش و فناوری معضل كارآفرینی
رئیس دانشگاه فردوسی مشهد نیز در این باره گفت: ارتباط بین فعالان بخش تولید و پژوهشگران دانشگاه ها و مراكز آموزش عالی برای پر كردن خلاء های موجود در این زمینه امیدواركننده نیست.
دكتر محمد كافی افزود: دانشگاه ها و پژوهشگاه ها خود را بی نیاز از بخش صنعت می دانند و صنعت به صورت ابتدایی و با راندمان ناچیز تولید می كند در حالی كه اتصال این پژوهشگران به واحدهای صنعتی و هم افزایی آنها می تواند دستاوردهای ارزشمند به همراه داشته باشد.
وی اظهار كرد: این دانشگاه 820 عضو هیات علمی دارد كه فقط حدود 10 درصد آنها درگیر پژوهشهای كاربردی و موثر هستند.
وی گفت: پژوهش و فناوری در آموزش عالی كشور در حالت پایدار و سلامت قرار ندارد زیرا دچار رشد سرطان گونه كمیت شده و توجه به كیفیت، كار سختی است.
دكتركافی افزود: اگر دانشگاهها به ویژه دانشگاههای بزرگ نقش خود را به درستی ایفا نكنند و فقط كارشناس تولید كنند از جامعه حذف خواهند شد چون یك دانشگاه كوچك علمی كاربردی هم می تواند كارشناس تربیت كند.
وی اظهار امیدواری كرد، دانشگاه و بخش صنعت به هم متصل شده و به صورتی برنامه ریزی كنند كه بخش پژوهش و فناوری خود را محتاج بخش صنعت بداند و بخش صنعت نیز به دانشگاه و پژوهشگاه های موجود اعتماد كند.
* نبود آمار دقیق از كارآفرینان خراسان رضوی
مدیر كل كار، تعاون و رفاه اجتماعی خراسان رضوی نیز گفت: كارآفرینی فعالیت مخاطره پذیری است كه هسته اصلی آن نوآوری در مدیریت كسب و كار، خدمت، فرآیند و محصول بوده و نتیجه آن دستیابی به ارزش افزوده، رقابت پذیری، تحصیل ثروت و ایجاد اشتغال مولد است.
محمود احمدی افزود: با در نظر گرفتن این تعریف، آمار دقیق از تعداد كارآفرینان استان وجود ندارد.
وی اظهار كرد: آمار مربوط به افرادی كه پس از شروع فعالیت كارآفرینی اقدامشان با ناكامی مواجه شده یا واحد تولیدی آنان نیمه فعال شده نیز به این نهاد ارائه نشده است.
وی گفت: با این حال براساس گزارش ارائه شده در نشست ستاد اقتصاد مقاومتی خراسان رضوی در ارتباط با واحدهای صنعتی دارای مشكل، از حدود شش هزار واحد، 603 واحد تعطیل شده كه قابلیت راه اندازی مجدد دارند، یكهزار و 667 واحد با كمتر از 50 درصد ظرفیت، یكهزار و 322 واحد با كمتر از 70 درصد ظرفیت، دو هزار و 759 واحد نیز با بیش از 70 درصد ظرفیت فعالیت می كنند.
احمدی افزود: نرخ بیكاری خراسان رضوی در سال گذشته 13.3 درصد بوده كه به منظور كاهش این نرخ، تنها راه برون رفت حمایت از كارآفرینان و بسترسازی و هماهنگی دستگاه های اجرایی در جهت بهبود فضای كسب و كار و ایجاد پنجره واحد كسب و كار است.
وی با اشاره به نحوه حمایت این اداره كل از كارآفرینان اظهار كرد: تشكیل كانون كارآفرینان استان و هیات امنای كانون برای رصد مسائل و مشكلات كارآفرینان و پیگیری رفع آنها، نظارت و هدایت مراكز مشاوره كارآفرینی، برگزاری جشنواره كارآفرینان برتر در هر سال، روان سازی ارائه خدمات به كارآفرینان از جمله اقدامات حمایتی از این قشر است.
وی با اشاره به چالشهای حوزه كارآفرینی برای بنگاه های اقتصادی خراسان رضوی گفت: این چالشها محیطی و درون ساز هستند كه در بخش محیطی، مشكلات پیش روی كارآفرینان علاوه بر كمبود اعتبارات و تسهیلات بانكی ارزان قیمت، عوامل تاثیرگذار در بازار می باشد.
احمدی افزود: بیشتر كارآفرینان استان فروشندگان خوبی نیستند و همین امر موجب شده نتوانند ایده خود را به خوبی به فروش برسانند.
وی بیان كرد: بازاریابی و مدیریت، بهره وری، فناوری، تهیه مواد اولیه و مشكلات اجرایی در بنگاه های اقتصادی استان و عدم استفاده موثر كارآفرینان و دستگاه های اجرایی از ظرفیت موجود در مراكز مشاوره اطلاع رسانی و خدمات كارآفرینی از چالشهای درون سازمانی حوزه كارآفرینی است.
مدیر كل كار، تعاون و رفاه اجتماعی خراسان رضوی گفت: برای رونق كارآفرینی، تدوین الگوی توسعه كارآفرینی استان، معرفی كارآفرینان برتر استان به آحاد جامعه در جهت ایجاد الگو و فرهنگ كارآفرینی، تشویق به تاسیس بنگاه های دانش بنیان برای تحقیق و توسعه و تولید و تجاری سازی محصولات جدید ضروری به نظر می رسد.
وی ریشه یابی علت ركود، عارضه یابی واحدهای تولیدی و صنعتی استان، استفاده از ظرفیت تعاون استان، پرداخت تسهیلات ارزان قیمت به كارآفرینان، افزایش تعرفه كالاهای وارداتی، اصلاح الگوی مصرف و پرداخت مشوق های بیمه ای و مالیاتی به كارآفرینان را نیز برای رونق كارآفرینی ضروری خواند.
* نخستین گام برای رونق كارآفرینی
رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت خراسان رضوی نیز گفت: راه توسعه و رفع مشكلات بخش صنعت و معدن، رونق كارآفرینی و ایجاد اشتغال در استان، دانش بنیان شدن فعالیتهای صنعتی و معدنی و حمایت مراكز علمی و دانشگاهی از این بخش است.
راضیه علیرضایی افزود: یكی از بزرگترین مشكلات حوزه اقتصاد استان، ضعف در پیوند بین صنعت و دانشگاه و تامین نیازهای متقابل است زیرا مقالات و تحقیقات دانشجویی كمتر مورد استفاده بخش تولید قرار می گیرند و كمترین تعامل در این بخش وجود دارد.
وی بیان كرد: برای ایجاد اشتغال، رفع مسائل تولید اعم از بهره وری و به دست آوردن قدرت رقابت در بازارهای بین المللی، نیاز به تحقیقات دانشجویی و اهتمام دانشجویان و مراكز علمی در ارائه راهكارهای مناسب داریم.
وی دانش بنیان شدن فعالیتهای صنعتی و معدنی را لازمه مقابله با آلاینده های بخش تولید و حفاظت از محیط زیست، جلوگیری از خام فروشی مواد معدنی و رونق صنعت در خراسان رضوی دانست.
رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت خراسان رضوی افزود: براساس عارضه یابی واحد های صنعتی كه توسط كارگروه ستاد تسهیل و رفع موانع تولید استان انجام گرفت، 35 درصد از واحدها نیاز به سرمایه در گردش دارند و 63 درصد به جز نیاز به منابع مالی با مشكلات ساختاری دیگر مواجه هستند.
وی بیان كرد: عارضه یابی واحدهای صنعتی استان نشان داد كه در مدیریت شركتها ایرادهای آكادمیكی و ایرادهای عدم تطابق ساختار تولید با شرایط روز وجود دارد و این مساله از عدم ارتباط موثر بین دانشگاه و صنعت ناشی می شود.
وی گفت: سال گذشته 58 جواز تاسیس واحد تولیدی دانش بنیان در استان صادر شد و دو هزار و 800 میلیارد ریال پروژه دانش بنیان در استان به مرحله اجرا درآمد.
علیرضایی افزود: این سازمان از سال گذشته تاكنون پنج واحد 'پایلوت پلنت' در بخش های مختلف صنعتی به منظور آشنایی جوانان با صنایع و بهره گیری از طرحهای نوآورانه دانشجویان در بخش صنعت در دانشگاه فردوسی مشهد راه اندازی كرده تا بتوان از این طریق به رونق كارآفرینی كمك كرد.
وی اظهار كرد: باشگاه دانشگاهی خانه صنعت، معدن و تجارت خراسان رضوی نیز در دانشگاه فردوسی راه اندازی شده كه از این پس وظیفه تامین نیازهای حوزه صنعت برای كارآموزی و كارورزی را برعهده خواهد داشت.
* ایجاد 105 هزار فرصت شغلی در سال نیاز خراسان رضوی
رئیس كانون كارآفرینان خراسان رضوی نیز گفت: برای رفع بحران كمبود اشتغال در استان باید سالانه 105 هزار فرصت شغلی جدید ایجاد شود كه ایجاد آنها نیاز به سرمایه گذاری، منابع و فضای مناسب دارد.
محمد حسین روشنك افزود: در سال گذشته حدود 35 هزار فرصت شغلی جدید در استان ایجاد شد كه این میزان كافی نیست.
وی بیان كرد: شرایط كارآفرینی در این استان در مقایسه با استان های دیگر متفاوت است زیرا بیش از 95 درصد كارآفرینی در آن در حوزه بخش خصوصی تعریف شده و اقتصاد دولتی در این استان ضعیف است.
وی گفت: به رغم اینكه اصل 44 قانون اساسی در خراسان رضوی اجرا شده و این استان از نظر سرمایه گذاری در حوزه اقتصاد شرایط بهتری نسبت به سایر استانها دارد اما كارآفرینان استان كه عمده آنان از بخش خصوصی هستند در بحران ها، آسیب پذیرتر از كارآفرینان بخش دولتی یا مورد حمایت دولت می باشند.
روشنك افزود: علاوه بر آن حجم پس اندازهایی كه مردم این استان در بانكها دارند بیشتر از مبلغی است كه بانكها به عنوان تسهیلات در اختیار بنگاه های اقتصادی قرار می دهند.
وی اظهار كرد: از سوی دیگر بانكها در مقابل پرداخت تسهیلات با سود به نسبت زیاد، وثیقه های سنگین از سرمایه گذاران طلب نموده یا ضوابط و قوانین سختی برای این بخش در نظر می گیرند.
رئیس اتحادیه صادركنندگان و واردكنندگان خراسان رضوی افزود: كارآفرینان و صاحبان واحدهای تولیدی اغلب به دلیل داشتن چك های برگشتی، نداشتن وثیقه یا ضوابط و مقررات سختگیرانه بانكها، قادر به دریافت تسهیلات از بانكها نیستند.
روشنك اظهار كرد: مازاد منابع بانكهای خراسان رضوی به صورت پرداخت تسهیلات در استان های دیگر یا در مركز كشور هزینه می شود كه هیچ نفعی برای بخش تولید و اشتغال استان ندارد.
رئیس كانون كارآفرینان خراسان رضوی گفت: با همه تلاش مسئولان دولتی و خصوصی استان، هنوز فضا و شرایط برای سرمایه گذاری و كارآفرینی مطلوب نیست و به این حوزه كم توجهی می شود.
وی افزود: از سوی دیگر اجرای برخی طرحها و سرمایه گذاری در آنها با شرایط اجتماعی و اقتصادی مشهد یا خراسان رضوی سازگار نیست.
وی اظهار كرد: با توجه به زائرپذیر بودن این استان و حجم قابل توجهی از مسافران در مشهد كه هر سال بر تعداد آنها افزوده می شود، زمینه كارآفرینی در حوزه صنعت، معدن، كشاورزی بویژه خدمات و حوزه ساختمان مهیاست كه در صورت فراهم شدن فضای مناسب می توان بیشترین اشتغال و كارآفرینی را داشت.
روشنك افزود: اگر منابع بانكی استان به طور كامل صرف پرداخت به كارآفرینان و صنعتگران خراسان رضوی شود شمار بسیاری از اشتغال بوجود آمده و فضای كارآفرینی بهبود پیدا می كند.
وی ادامه داد: خراسان رضوی فرصت های سرمایه گذاری و كارآفرینی متعدد در حوزه تولید انرژی های پاك، پتروشیمی و گردشگری دارد كه برای بهره برداری از این فرصتها نیاز به محیط مناسب و فراهم شدن فضای مطلوب برای ورود كارآفرینان می باشد.
* فعالیت 2200 شركت دانش بنیان برای كارآفرینی
رئیس پارك علم و فناوری خراسان رضوی نیز در این باره گفت: دو هزار و 200 شركت دانش بنیان در پارك علم و فناوری خراسان ثبت شده و این پارك، سومین پارك دانش بنیان كشور از نظر تعداد شركتهای ثبت شده است.
سید حسن علم الهدایی افزود: پارك علم و فناوری خراسان سعی كرده است پذیرای ایده های نوین باشد لذا فعالیتهایی كه در قالب شركتهای دانش بنیان این پارك انجام می گیرد اغلب برای نخستین بار انجام شده است.
وی كمبود زیرساخت های فناورانه و منابع مالی، محدودیت در پرداخت تسهیلات، ضمانت نامه های بانكی و كمبود اعتبارات عمرانی را از مشكلات شركتهای دانش بنیان در پارك های علم و فناوری برشمرد.
7489 / 6053/6012
مشهد- ایرنا- كارشناسان اقتصادی خراسان رضوی بر این باورند كه توسعه كارآفرینی نیازمند تدوین برنامه منسجم برای هماهنگ كردن فعالیت ها و پیشبرد اهداف مجموعه های دست اندركار است كه این استان فاقد چنین برنامه ای می باشد.
