تریاك در صدر/ الكل بیش از حدانتظار/ مصرف همزمان چند ماده ، یك نگرانی جدید

به گزارش ایرنا ، محسن روشن پژوه روز دوشنبه در نشست خبری پیمایش ملی شیوع شناسی اعتیاد در عین حال این مطلب را خبر خوبی عنوان كرد چرا كه اگر مواد مخدر آلوده به سرب نباشند، عوارض كمتری نسبت به مواد روانگردان دارند.
روشن پژوه، همچنین افزود: ‌حدود 6 ماه است كه اطلاعات ریز پیمایش ملی شیوع شناسی اعتیاد در اختیار ستاد مبارزه با مواد مخدر است اما آمار مربوط به آن اعلام نمی شود.
وی افزود: این پیمایش، روی 61 هزار تن در قالب 2 هزار و 300 خوشه پراكنده در سراسر كشور و در سه طبقه جمعیتی كم برخوردار، برخوردار و بیش برخوردار در گروه سنی 15 تا 64 سال كشور در جمعیت عمومی - روستایی و شهری - انجام شده است.
وی خاطرنشان كرد: در پیمایش ملی شیوع شناسی اعتیاد، سیگار ، قلیان ، الكل و داروی بدون تجویز - داروهای مخدر مثل دیازپام - و اعتیاد به انواع مخدر، حشیش و مواد صنعتی مورد بررسی قرار گرفت كه البته حشیش از سایر مواد صنعتی به طور جداگانه بررسی شد.
معاون پیشگیری و اعتیاد سازمان بهزیستی اظهاركرد: براساس این پیمایش، بیشترین شیوه مصرف، تدخین است و از نظر میانگین سن شروع، تفاوت معناداری نسبت به گذشته نداشته است.
مجری پیمایش ملی شیوع شناسی اعتیاد درباره سن شروع اعتیاد هم گفت: این سن در سال 1390 ، 23.4 سال گزارش شد و براساس نتایج پیمایش ملی شیوع شناسی اعتیاد، كاهش سن مصرف مواد - آنچنان كه ادعا می شود - مورد تائید نیست.

**الگوی مصرف مواد بر اساس پیمایش جدید
معاون پیشگیری و اعتیاد سازمان بهزیستی گفت: براساس این پیمایش الگوی غالب مصرف مواد ، مصرف سیگار، سپس الكل، سپس قلیان و بعد، مواد است.
روشن پژوه افزود: مصرف مواد محرك مانند شیشه نسبت به مطالعات قبلی ، افزایش چشمگیری نداشته است.

**استان های پرمصرف
معاون پیشگیری و اعتیاد سازمان بهزیستی ادامه داد: براساس پیمایش ملی شیوع شناسی اعتیاد، شیوع مصرف مواد در استان های خوزستان، گلستان ، كرمان و سیستان و بلوچستان ، بالا و در استان یزد با شیوع كم بوده است؛ ضمن اینكه شیوع مصرف مواد در تهران نیز نرخی متوسط دارد.
روشن پژوه افزود: براساس نتایج این پیمایش ، استان های هرمزگان و مركزی از جمله استان هایی به شمار می آیند كه تغییرات شیوع داشته اند.
این مقام مسئول در بهزیستی كشور همچنین خاطرنشان كرد: هرچند كه پیمایش فعلی ملی شیوع شناسی اعتیاد با طرح های قبلی قابل مقایسه نیست، شیوع مصرف مواد در 11 استان كشور كم بوده است.

**مصرف همزمان چند ماده ، یك نگرانی جدید
معاون پیشگیری و اعتیاد سازمان بهزیستی گفت: براساس پیمایش ملی شیوع شناسی اعتیاد، اگرچه افزایش زیادی در مصرف محرك ها در كشور نداشته ایم اما نسبت قابل توجهی از مصرف ها را به خود اختصاص می دهد كه باید به آن توجه داشت.
روشن پژوه تصریح كرد: مساله نگران كننده در به دست آمدن نتایج پیمایش ملی شیوع شناسی اعتیاد این است كه میزان مصرف چند ماده همزمان با هم رو به گسترش است.
وی افزود: در این پیمایش نشان داده شد كه عده ای از افراد كه مصرف مواد را تجربه و گزارش كرده اند حتی سه ماده بطور همزمان مصرف می كنند و این مساله الگوی چندمصرفی مواد نگران كننده است. مصرف همزمان الكل و مواد و مصرف همزمان داروهای بدون تجویز پزشك (دارومخدرها) با مواد، مشاهده شده است كه جای نگرانی دارد.
وی خاطرنشان كرد: از دیگر نگرانی های پیمایش جدید این است كه سن شروع مصرف در دهه های اولیه سنی بین زن و مرد كمتر شده به آن معنا كه سن مصرف مواد زنان به زمان آغاز مصرف مردان نزدیك شده است.
معاون پیشگیری و اعتیاد سازمان بهزیستی تاكید كرد: مصرف شیشه نیز مهم است حتی اگر عدد آن كمتر از مخدرها باشد و هرچند مصرف آن هم زیاد نیست اما خطرناك است.

**مصرف الكل بیش از انتظار
معاون پیشگیری و اعتیاد سازمان بهزیستی اظهار كرد: اعداد و ارقام مربوط به الكل در نتایج پیمایش ملی شیوع شناسی اعتیاد نیز مربوط به تجربه مصرف بوده است و نوع و میزان آن را مشخص نمی كند؛ بنابراین نمی توانیم آسیب زا بودن آن را تعیین كنیم.
روشن پژوه خاطرنشان كرد: مصرف الكل در ایران به لحاظ قانون و شرعی و همچنین نوع مصرف - چرا كه در كشور بیشترالكل ها دست سازند - مورد توجه است.
وی تصریح كرد: با توجه به ملاحظات شرعی و قانونی انتظار می رفت میزان مصرف الكل پایین تر باشد اما مصرف الكل در كشور بالاتر از انتظارات بود.
وی همچنین در این خصوص یاد آور شد: هرچند كه بطوركلی مصرف الكل نسبت به متوسط جهانی در ایران پایین تر است.انتظار داشتیم مردم گزارش كمتری از مصرف الكل داشته باشند.

**بزرگ ترین تحقیق میدانی تاریخ ایران
معاون پیشگیری و اعتیاد سازمان بهزیستی گفت: پیمایش ملی شیوع شناسی اعتیاد از اواخر سال 93-92 از سوی سازمان بهزیستی به ستاد مبارزه با مواد مخدر، جهت انجام تحقیق میدانی شیوع مصرف مواد مخدر و روانگردان ، پیشنهاد شد و پس از فراز و فرودهای فراوان در سال 93 به تصویب رسید.
مجری پیمایش ملی شیوع شناسی اعتیاد افوزد: این طرح، بزرگ ترین تحقیق میدانی تاریخ ایران است كه در آن 200 پرسشگر شركت داشتند. 700 پژوهشگر نیز پس از دادن آزمون در حوزه پژوهش اعتیاد به كار گرفته شدند.

**ویژگی های منحصر به فرد پیمایش ملی شیوع شناسی اعتیاد
معاون پیشگیری و اعتیاد سازمان بهزیستی اضافه كرد: استفاده از روش خوداظهاری ، استفاده از پاكت سفید، 2 بار اجرای آزمایشی طرح، آموزش و بیمه پرسشگران و حضور دكتر حسین ملك افضلی از دانشمندان برجسته و استاد ممتاز اپیدمیولوژی كشور از ویژگی های منحصر به فرد پیمایش ملی شیوع شناسی اعتیاد به شمار می رود.
روشن پژوه افزود: ضریب عدم پاسخگویی در پیمایش ملی شیوع شناسی اعتیاد 10 درصد، ضریب اصلاح برای نحوه نمونه (دیزاین افكت) 1.2 درصد و دقت مطالعه در گروه های مختلف پنج صدم در نظر گرفته شد.
وی خاطرنشان كرد: مطالعات اولیه پیمایش ملی شیوع شناسی اعتیاد، پنج ماه طول كشید ، داده ها در آذرماه 94 ، جمع آوری و اسفند همان سال ، گزارش نهایی آماده و تحویل ستاد مبارزه با مواد مخدر و بهزیستی شد.

**اهداف اجرای پیمایش ملی شیوع شناسی اعتیاد
معاون پیشگیری و اعتیاد سازمان بهزیستی گفت: هدف از اجرای پیمایش ملی شیوع شناسی اعتیاد، تعیین شیوع مصرف مواد مخدر و روانگردان در كل كشور به تفكیك استان، شهر و روستا در گروه های سنی و جنسی در هفته ، ماه و سال گذشته و طول عمر بین زنان و مردان شهری و روستایی بود و به صورت خانه به خانه انجام شد.
روشن پژوه افزود: استخراج الگوی مصرف - اینكه افراد چه ماده ای ، چگونه ، به چه میزان ، در چه گروه شغلی و در چه گروه تحصیلی مصرف می كنند - از دیگر اهداف اجرای پیمایش ملی شیوع شناسی اعتیاد به شمار می رود.
وی خاطرنشان كرد: یكی دیگر از اهدافی كه در پیمایش ملی شیوع شناسی اعتیاد مدنظر قرار گرفت ، تعیین زمان اولین تجربه مصرف و انگیزه مصرف بود.
معاون پیشگیری و اعتیاد سازمان بهزیستی گفت: نتایج پیمایش ملی شیوع شناسی اعتیاد برای برنامه ریزی پیشگیری و درمان اعتیاد بسیار قابل استفاده خواهد بود. اكنون با انجام این پیمایش می دانیم كه چند درصد معتادان تحت پوشش درمان هستند.
روشن پژوه افزود: پیمایش ملی شیوع شناسی اعتیاد برای اهداف استراتژیك دیگری نیز طراحی شده است كه بطورمثال الگوی ملی پیمایش های جمعیتی حوزه اعتیاد از اجرای این پیمایش به دست آمد تا دیگر برای انجام دیگر پیمایش ها ، مشكل متدولوژی نداشته باشیم.
وی ادامه داد: این الگو به عنوان واحد ملی شناخته می شود، تمام اقدامات در این الگو، مستندسازی شده است و این مستندسازی ها در قالب كتاب ، آماده چاپ بوده و راهنمای پرسشگری آن نیز وجود دارد.
وی تصریح كرد: مشكلی كه در خصوص پیمایش ملی شیوع شناسی اعتیاد وجود دارد این است كه نمی توان این تحقیق را با تحقیق اعتیاد سال 90 مقایسه كرد چراكه طرح فعلی بسیار كامل تر و علمی تر انجام شده است.
معاون پیشگیری و اعتیاد سازمان بهزیستی گفت: نظارت بر پیمایش ملی شیوع شناسی اعتیاد در سه سطح استانی، منطقه ای و ملی انجام شده و در اجرای این پیمایش ، كشور به 9 منطقه تقسیم شده است.
روشن پژوه افزود: در طرح شیوع شناسی مصرف مواد در سال 90 استان ها به سه گروه شیوع مصرف مواد با نرخ متوسط مانند استان های تهران و البرز و خراسان، استان های پرشیوع مصرف مواد مانند كرمان، مازندران و سیستان و بلوچستان و استان های كم شیوع مصرف مواد مانند اصفهان ، چهارمحال و بختیاری ، یزد ، زنجان و قزوین تقسیم بندی شد. براساس تحقیق سال 90 ، دامنه شیوع اعتیاد در كشور به طور متوسط 2.3 درصد برآورد شده بود.
معاون پیشگیری و اعتیاد سازمان بهزیستی اضافه كرد: روش جمع آوری داده ها خود اظهاری بود و پرسشگری نبود. پیمایش ملی شیوع شناسی اعتیاد در دو مرحله انجام گرفت كه در مرحله اول روی 9 هزار و 300 تن و در مرحله دوم روی حدود 52 هزار تن انجام شد.
روشن پژوه افزود: در پیمایش ملی شیوع شناسی اعتیاد، 59 هزار نمونه جمع شد؛ برای جمع آوری داده های پژوهش این طرح به طور میانگین با محاسبه تعداد واحد خانوار سه تن ، زنگ حداقل 30 هزار خانه زده شد و دست كم 20 هزار خانوار به این طرح پاسخ دادند.
وی خاطرنشان كرد: در این پیمایش ، افراد مورد آزمون در استان اصفهان به هیچ یك از سئوالات مربوط به الكل پاسخ نداده بودند.
وی یادآور شد: طرح شیوع شناسی اعتیاد در گروه های پرخطر خیابانی نیز آغاز شده است.
اجتمام(3)**9185**1776