توانمندسازی نیروی كار و بنگاه های خرد و متوسط، توجه به رسته های پرظرفیت

پس از یك ساعت گفت و گو با معاون توسعه اشتغال و كارآفرینی وزیر تعاون،كار و رفاه اجتماعی در پایان این جمع بندی بدست می آید كه دیدگاه نوینی در عرصه اشتغال كشور در حال شكل گیری است،« دیدگاهی مبتنی بر باور توانمندی نیروی انسانی و توسعه پتانسیل های در اختیار و نه فقط تزریق منابع جدید مالی».
عیسی منصوری كه تجارب ارزشمندی در اجرای پروژه های اشتغال در كشورهای مختلف جهان از طریق سازمان توسعه صنعتی سازمان ملل متحد(یونیدو) دارد، امروز در حوزه اشتغال كشور راه حل های نوینی را راهبری می كند.

**رشد اقتصادی و اشتغال
منصوری معتقد است، رشد اقتصادی لزوما و در كوتاه مدت منجر به اشتغال نمی شود ، اما زمانی كه رشد به دنبال مشاركت های مردمی ایجاد شود می توان در انتظار اشتغال منتج از رشد بود.
به گفته معاون توسعه اشتغال وزیر تعاون،كار و رفاه اجتماعی، رشدی كه از مشاركت مردمی حاصل نشود نمی تواند معیشت مردم را ارتقا دهد. باید سیاست گذاری های اشتغال به گونه ای باشد كه صنایع كوچك نظیر صنایع كفش، پوشاك، گردشگری، فناوری اطلاعات و برخی از رشته های دیگر، كه ظرفیت متناسب تری از رشد و اشتغال دارند، رونق بگیرند.
منصوری می گوید، كسانی كه رشد محور فكر می كنند صرفا به دنبال ارزش افزوده بزرگ از طریق صنایع بزرگ هستند. بنابراین وقتی درباره پرداخت تسهیلات به صنایع صحبت می شود، یا این منابع به صنایع بزرگ تخصیص می یابد و یا اینكه اگر هم به صنایع كوچك تخصیص داده شود به همان سیاق صنایع بزرگ است.
به گفته وی، هم اكنون در ایران افول صنایع بزرگ قدیمی نظیر فولاد شروع شده است. این موضوع به وضوح در برخی از شهرهایی كه ذوب آهن و فولاد دارند مشاهده می شود. در حالی كه جهان با مازاد تولید فولاد مواجه است، ما همچنان بر تولید فولاد به سبك سنتی ادامه می دهیم. در حالی كه مازاد تولید سیمان داریم همچنان به سرمایه گذاری در این صنعت تمایل داریم.
وی عمده صنایع بزرگ كشور را موج دومی عنوان كرد و گفت: در دوره ركود، صنایع بزرگ دچار افول می شوند. چنین تجربه ای در دیگر كشورها هم رخ داده است. با افول صنایع بزرگ طبیعی است كه اشتغال ریزش یابد و اشتغال جدیدی هم در این نوع صنایع ایجاد نشود.
به گفته منصوری، در دوره ركود باید به دنبال صنایعی رفت كه در شرایط یاد شده وضعیت مناسبتری دارند.
معاون امور اشتغال وزیر كار با بیان این كه ممكن است امسال رشد اقتصادی به بیش از 5 درصد برسد اما اشتغالی از این رشد حاصل نشود، افزود: تاكنون پنج برنامه توسعه ای در كشور اجرا شده است اما همه برنامه ها فاقد سیاستگذاری های اشتغال بود. به عبارتی راهكاری برای توسعه اشتغال بیان نشده بود.

**راه حل چیست؟
منصوری با اشاره به نقش بنگاه های خرد، كوچك و متوسط گفت: هم اكنون 85درصد اشتغال كشور در دست بنگاه های خرد، كوچك و متوسط است.
وی معتقد است، اشتغالی كه با وام شروع شود بندرت پایدار می ماند. حتی دادن وام به واحدهای مشكل دار نمی تواند مشكلات آنها را كاهش دهد زیرا تمامی مشكلات آنها فقط به دلیل نبود پول نبوده كه با تخصیص تسهیلات رفع شود. بدیهی است كه بخش قابل توجهی از منابع تخصیصی تبدیل به تولید و اشتغال نشود.

** گسترش بنگاه های خرد، كوچك و متوسط راه حل توسعه اشتغال
معاون توسعه اشتغال وزیر تعاون، كار و رفاه اجتماعی معتقد است: برای توسعه اشتغال در كشور باید تمركز خود را بر گسترش بنگاه های خرد، كوچك و متوسط قرار دهیم، این در حالی است كه برای توسعه این نوع بنگاه ها برنامه ای تدوین نشده است.
منصوری درباره برنامه های اشتغال وزارت تعاون،كار و رفاه اجتماعی می گوید: فرآیند جدید سیاستگذاری اشتغال شروع شده است كه می تواند حلقه مفقوده كشور را پركند. طرح توسعه رسته های اشتغال منطقه ای(تكاپو) و طرح توسعه اشتغال فراگیر(حركت) از جمله برنامه های اشتغال در این وزارتخانه در چارچوب فرایند جدید سیاست گذاری است كه به طور جد در حال پیگیری هستیم.
وی دیگر اقدام های ارزشمند حوزه اشتغال وزارت تعاون، كار و رفاه اجتماعی را شناسایی مزیت های هر استان عنوان كرد و گفت: مزیت های نسبی برای اشتغال حتی در شهرستان های هر استان متفاوت است بنابراین مزیت ها برای برنامه ریزی ها باید در نظر گرفته شود.
منصوری گفت: همچنین باید بیكاران در هر منطقه بر اساس شایستگی ها، مهارت و میزان تحصیلات شان بررسی شوند تا بر اساس جمعیت بیكاران و مزیت های استانی، شغل تعریف شود.

**اقدام های عملی شروع شده است
این مقام مسوول با اشاره به اینكه در كدام استان های كشور طرح های اشتغال از طریق بنگاه های خرد، كوچك و متوسط شروع شده است، گفت: به عنوان مثال رسته های شغلی در استان خراسان رضوی در زمینه تولید كفش، پوشاك و زعفران شناسایی شده و مراكز تربیت نیروی ماهر در این استان ایجاد شده است.
منصوری افزود: مركز طراحی كفش در شهر تبریز در حال آماده سازی است و مربیانی از كشورهای ایتالیا و تركیه برای آموزش طراحی به ایران آمده اند.
وی با اشاره به تجربه كشور ویتنام در تولید كفش گفت: وقتی كه ویتنام تولید كفش را با كمك یونیدو شروع كرد در وهله نخست با برندهای مشهور جهانی همكاری كرد و بتدریج تولید كفش های با كیفیت را با برند ملی شروع كرد و هم اكنون ویتنام بخشی از بازار جهانی كفش را در اختیار دارد.
منصوری گفت: هم اكنون تولیدكننده های كوچك می توانند كفش مورد نیاز برای كفش ملی را در ایران تولید كنند ، بدون اینكه نیاز به راه اندازی كارخانه بزرگ كفش ملی باشد.
این مقام ارشد حوزه اشتغال كشور افزود: با طرحی كه برای تبریز در دست انجام است صنعت كفش این شهر به 5 تا 10برند بزرگ خارجی وصل می شود و در صورت انجام درست كار به بازار جهانی متصل شویم.
منصوری درباره فعالیت ها در حوزه فناوری اطلاعات كشور گفت: با كمك بخش خصوصی و دو وزارتخانه فناوری اطلاعات و ارتباطات و تعاون، كار و رفاه اجتماعی و همچنین فارغ التحصیلان فناوری اطلاعات ، اقدام های موثری در استان كردستان به نتیجه رسیده است و هم اكنون پنج استان دیگر را در دستور كار قرار داده ایم.
به گفته وی ، در استان كردستان چهار هزار نفر فارغ التحصیل رشته فناوری اطلاعات داریم كه با بودجه هشت هزار میلیارد ریالی (800میلیارد تومان) تخصیص یافته برای توسعه زیر ساخت، زمینه خوبی برای توسعه بسترهای ایجاداشتغال فارغ التحصیلان این رشته فراهم شده است. سعی ما این است با استفاده از این ظرفیت ، خلق ثروت و اشتغال بكنیم.
منصوری در نمونه دیگر سازوكار ایجاد اشتغال از طریق تشكیل نهادهای مورد نیاز، به راه اندازی آزمایشگاه عسل در مهرشهر كرج اشاره كرد و گفت: این رسته ظرفیت بالایی برای توسعه دارد.
معاون توسعه اشتغال وزیر تعاون، كار و رفاه اجتماعی یادآور شد: به علت مشكلات زیست محیطی توان گسترش زنبورداری را در كشور نداریم اما می توانیم تا حدودی در این بخش اشتغال ایجاد كنیم.
وی زنبور داری را مكمل فعالیت روستایی عنوان كرد و گفت: استان لرستان دارای 60درصد بافت روستایی است بنابراین روستاییان می توانند علاوه بر كشاورزی به فعالیت مكملی نظیر زنبور داری بپردازند.
منصوری همچنین به رسته شغلی گردشگری اشاره كرد و گفت: سال گذشته به صورت پایلوت توسعه گردشگری را در استان های كردستان، سمنان و كرمانشاه انجام دادیم. در استان كرمانشاه گردشگری سلامت را با همكاری دستگاه های ذیربط مانند سازمان میراث فرهنگی، استانداری، بهداشت و درمان در دست اجرا داریم.
وی شبكه های توزیع آب در استان سمنان را از جاذبه های گردشگری این منطقه عنوان كرد.
منصوری درباره رسته های شغلی در محصول كشاورزی زعفران گفت: در حوزه زعفران 137هزار نفر در كشور كار می كنند. هم اكنون محصولات فرآوری شده با زعفران در استان خراسان تولید می شود.
معاون توسعه اشتغال وزیر تعاون، كار و رفاه اجتماعی افزود: بخش خصوصی روستایی را در حوزه زعفران تقویت كرده ایم تا بتوانیم تولید این محصول را كه هم اكنون 3.5 كیلوگرم در هر هكتار است به هشت كیلوگرم در هكتار برسانیم.

**طرح حركت
منصوری درباره طرح حركت گفت: در این طرح نهادهایی ایجاد می شود كه بتوانند بنگاه های خرد، كوچك و متوسط را به شركت های خارجی وصل كنند تا آنها برای سرمایه گذاری در این بنگاه ها ترغیب شوند.
وی می گوید، آموزش های انجام شده در كشور تطابق كمی با نیاز صنعت دارد كه باید اصلاح شود. اگر بسیاری از افراد فقط مهارت كسب می كردند و می توانستند از طریق بنگاه های خرد و متوسط جذب شوند هم اكنون با نیروی بیكار دانش آموخته كه حاضر به انجام بسیاری از مشاغل نیست، مواجه نبودیم.

** پایان سخن
وی معتقد است، هر تغییر سیاسی هم در كشور رخ دهد بیش از دو تا سه راهكار برای توسعه اشتغال در كشور نداریم. باید نیروی كار خود را ورزیده كنیم. بنگاه های خرد و متوسط را توانمند كنیم و در نهایت به اشتغال از طریق رسته های پر ظرفیت برای ایجاد ارزش افزوده و اشتغال بیاندیشیم.
به گفته منصوری، بنگاه هایی كه در دوره ركود هم توانسته اند روی پای خود بایستند باید حمایت شوند. حتی اگر این بنگاه ها كالاهایی تولید كنند كه مصرف داخلی داشته باشد می تواند به نفع اقتصاد باشد. به طور بدیهی و بر اساس تجربه دنیا، معنی حمایت «پرداخت وام نیست».
به گزارش ایرنا، برای نخستین بار در وزارت تعاون،كار و رفاه اجتماعی اندیشه ایجاد اشتغال در كشور در مسیر درستی قرار گرفته است.
چنین تفكری كه پشتوانه تجربه جهانی دارد، تفكری خلق الساعه نیست كه تنها تزریق منابع مالی را راهكار اصلی بداند. اصل این تفكر مبتنی بر توانمندسازی فرد و بنگاه های اقتصادی است. تردیدی نیست با مهار كالاهای قاچاق و واردات بی رویه و تولید كیفی انبوه در بنگاه های اقتصادی داخلی می توان اشتغال را گام به گام در كشور گسترش داد و كابوس بیكاری را از زندگی خانواده های ایرانی دور كرد.
اقتصام(5)9123 **1561