به گفته متخصصان امر بيماري هاي قلبي عروقي يكي از مهم ترين بيماري هاي غير واگير و از تهديدهاي اصلي براي سلامت بشريت در قرن حاضر به شمار مي رود و هم اكنون نيز اولين عامل مرگ و مير در جهان و همچنين در كشور ما محسوب مي شود.
موارد مرگ ناشي از بيماري قلبي عروقي در كشورهاي توسعه يافته در ساليان اخير روند رو به كاهش داشته است در حالي كه اين موارد در كشورهاي در حال توسعه همچنان سير صعودي دارد .
آمار ها نشان مي دهند اين بيماري ها در دنيا سبب 17.3ميليون مرگ در سال مي شوند كه هر سال نيز در حال افزايش هستند و انتظار مي رود با روند كنوني تا سال 2030 سالانه 23 ميليون نفر به علت بيماري هاي قلبي – عروقي فوت كنند كه اين تعداد بيش ازجمعيت قاره استراليا خواهد بود.
آمار ديگري حكايت از آن دارد كه هر ساله 32 ميليون مورد سكته قلبي و مغزي در دنيا رخ مي دهد كه سهم بيماري هاي قلبي و عروقي از اين مقدار بيش از 48 درصد است و موضوع مهم تر اينكه 70 درصد مرگ هاي ناگهاني( sudden death) به دليل سكته قلبي است.
با نگاهي به اين آمارها و حتي شمار مراجعه كنندگان به مطب ها و اورژانس هاي قلب مراكز بيمارستاني حكايت از بالا بودن شمار مبتلايان به بيماري هاي قلبي و عروقي دارد كه هر روز نيز بر تعداد آنان افزوده مي شود.
رحيم كه 68 سال سن دارد، به گفته خودش استعمال سيگار، وزن زياد و مصرف غذاي پر چرب موجب شده است جز مبتلايان به بيماري قلبي باشد كه بايد در زمان هاي مشخصي دارو مصرف كند تا بيماري وي كنترل شود.
بر اساس آمار اداره كل ثبت احوال استان زنجان سه دليل عمده فوت در اين استان طي پنج ماهه امسال را به ترتيب بيماري هاي قلبي و عروقي، سرطان ها و تومورها و حوادث غير عمد تشكيل مي دهند.
معاون بهداشتي دانشگاه علوم پزشكي و خدمات بهداشتي و درماني استان زنجان نيز با اشاره به شيوع فشار خون بالا در جمعيت بالاي 15 سال به عنوان يكي از عوامل خطر بيماري هاي قلبي عروقي، مي گويد: يكي از عوامل افزايش فشارخون، مصرف بيش از حد نمك در مواد غذايي است كه متاسفانه ميزان استفاده آن در ميان ايرانيان بيش از ميانگين جهاني است.
محمد رضا صائيني مي افزايد: در كشور ما نيز بيماري هاي قلبي عروقي علت 46 درصد مرگ ها ( اولين علت مرگ و مير ) هستند كه از اين ميزان 29.1درصد مربوط به سكته قلبي و 9.4 درصد مربوط به سكته مغزي و بقيه مربوط به ساير بيماري هاي قلبي و عروقي است.
وي اضافه مي كند: ميزان مرگ ناشي از بيماري هاي قلبي و عروقي در كشور 191 در 100 هزار نفر جمعيت در سال 1390 بود كه در سال 94 اين شاخص در اين استان 187 در 100 هزار نفر جمعيت است.
***بيماري هاي قلبي و عروقي اولين علت مرگ و مير در زنجان
معاون بهداشتي دانشگاه علوم پزشكي زنجان ادامه مي دهد: در استان زنجان نيز بيماري هاي قلبي عروقي اولين علت مرگ و مير است كه براساس آخرين آمار، بيماري هاي قلبي عروقي علت 42 درصد مرگ ها ( اولين علت مرگ و مير ) را در اين استان به خود اختصاص داده است.
صائيني ابراز مي كند: رژيم غذايي روزانه به صورت نرمال بايد 60-55 درصد از كربوهيدرات ها، 15-10 درصد پروتئين و 30-25 درصد از چربي هاي مفيد تامين شود كه متاسفانه درصد زيادي( بالاي 65 درصد ) از غذاي روزانه در استان به كربوهيدرات ها اختصاص دارد.
وي يادآوري مي كند: اين امر موجب بروز چاقي و اضافه وزن و در نهايت افزايش ريسك ابتلا به بيماري هاي قلبي عروقي مي شود.
اين مسئول بيان مي كند: اضافه وزن و چاقي يكي ديگر از عوامل خطر بيماري هاي قلبي عروقي در كشور به شمار مي رود كه بر اساس آخرين بررسي ها حدود 55 درصد در افراد بالاي 15 سال استان مبتلا به آن هستند.
***چه كنيم به بيماري هاي قلبي مبتلا نشويم؟
معاون بهداشتي دانشگاه علوم پزشكي با بيان اينكه مواظبت از قلب با دانستن ميزان خطر ابتلا به بيماري قلبي عروقي شروع مي شود ادامه مي دهد: بر اين اساس بايد براي اطلاع از همه مقادير مربوط به سلامتي خود به كاركنان بهداشتي مراجعه و ميزان فشار خون، وزن، تعيين اضافه وزن و چاقي و چند آزمايش ساده مانند قند و كلسترول را اندازه گيري كرد، تا ميزان خطر بيماري هاي قلبي عروقي محاسبه شود.
وي يادآوري مي كند: اين اطلاعات به افراد براي مبارزه با عوامل خطر، قدرت مي بخشند.
صائيني مي افزايد: تغذيه سالم ، اطلاع از قند خون خود، فعاليت مناسب و ترك سيگار از مواردي است كه به فعال كردن قلب كمك مي كند.
***بيماري هاي قلبي عروقي به سن و جنس خاصي اختصاص ندارد
كارشناس مسئول بيماري هاي غير واگير معاونت بهداشتي دانشگاه علوم پزشكي زنجان نيز با بيان اينكه بيماري هاي قلبي عروقي به سن و جنس خاصي اختصاص ندارد ادامه مي دهد: بعضي افراد بيشتر در معرض ابتلا به بيماري هاي قلبي عروقي هستند كه اين افراد به دليل داشتن يك يا چند عامل خطر، مستعد ابتلا به اين بيماري ها هستند.
وي يادآوري مي كند: اطلاع از عوامل خطر در پيشگيري و كنترل بيماري هاي قلبي عروقي كمك مي كند.
مليحه نقدي ابراز مي كند: عوامل خطر به عواملي گفته مي شود كه احتمال ابتلا به يك عارضه يا بيماري را افزايش دهد كه اين عوامل به 2 دسته عوامل خطر ارثي يا ژنتيكي و عوامل خطر اكتسابي تقسيم بندي مي شود و در اين ميان عوامل خطر ارثي، عواملي هستند كه فرد با آنها به دنيا مي آيد و قابل تغيير نيستند.
وي بيان مي كند: سابقه خانوادگي سكته قلبي در خانواده، افرادي كه حداقل يكي از اعضاي درجه يك خانواده آنها بيماري فشار خون، ديابت نوع دوم و اختلالات چربي خون شامل HDL پايين و LDL بالا دارند و يائسگي زنان از عوامل خطر ارثي هستند.
اين كارشناس مي افزايد: تدوين سند استاني پيشگيري و كنترل بيماري هاي غيرواگير با هدف كاهش 25 درصدي مرگ و مير ناشي از بيماري هاي غيرواگير (قلبي عروقي، سرطان، ديابت و بيماري هاي مزمن تنفسي) و اجراي برنامه غربالگري فشار خون در افراد بالاي 30 سال روستايي از سال 1383 تا كنون از جمله اقدامات پيشگيرانه دانشگاه علوم پزشكي است.
نقدي، اجراي برنامه غربالگري فشار خون در افراد شهري بالاي 30 سال از سال 1394 همزمان با اجراي طرح تحول نظام سلامت و مراقبت از بيماران مبتلا به فشار خون و ديابت به منظور كنترل بيماري و كاهش ناشي از آن را از ديگر اقدامات در اين بخش ذكر كرد.
وي بيان مي كند: طرح ملي ارتقاي سلامت ايرانيان، سنجش فشار خون و اندازه گيري BMI ( شاخص توده بدني) در شهر و روستا در سال 1392 اجرا شد كه در اين طرح 158 هزار و 678 نفر غربالگري شدند.
نقدي گفت: با اجراي اين طرح افراد داراي فشار خون و BMI بالا جهت درمان و مراقبت به مراكز درماني ارجاع و 20هزار و 20 نفر به عنوان افراد داراي فشار خون و 60هزار و 942 نفر نيز داراي اضافه وزن شناسايي شدند.
***مصرف غذاهاي آماده از علل بروز بيماري هاي قلبي و عروقي
كارشناس تغذيه مركز بهداشت استان زنجان نيز مصرف غذاهاي آماده، انواع روغن هاي اشباع شده و كم تحركي را از جمله علل بروز بيماري هاي مزمن به ويژه قلبي و عروقي بيان مي كند و مي گويد: بسياري از افراد بدون توجه به برنامه غذايي مناسب خود انواع چربي ها و حتي نمك بيش از حد را در مواد غذايي استفاده مي كنند.
عصمت عباسي مي افزايد: مصرف نابجاي مواد غذايي، استرس، اضطراب و چاقي به افزايش كلسترول خون منجر شده و عملكرد قلب و عروق را مختل مي كند.
وي يادآوري مي كند: علت پايه اي چاقي و اضافه وزن، نبود تعادل بين كالري دريافتي و كالري هاي مصرفي است.
اين كارشناس تغذيه مركز بهداشت استان زنجان ادامه مي دهد: تغيير رژيم غذايي به سمت مصرف زياد غذاهايي محتوي انرژي كه داراي چربي و قند زياد هستند اما ويتامين، مواد معدني و ديگر ريز مغذي ها را ندارند از علل افزايش چاقي و اضافه وزن است.
وي بيان مي كند: براي داشتن قلبي سالم نكاتي مهم مانند مصرف متعادل نمك در الگوي غذايي روزانه بايد مورد توجه قرار گيرد.
عباسي اظهار مي كند: عموم مردم نبايد بيش از سه تا پنج گرم در روز نمك مصرف كنند اين درحالي است كه ميزان استفاده از نمك 2 تا 3 برابر ميزان مجاز آن است.
اين كارشناس تغذيه مركز بهداشت استان زنجان ادامه مي دهد: اغلب مردم به مصرف مواد شور علاقه بيش از حدي دارند و نمك بيشتري را مصرف مي كنند و اين موضوع عاملي خطرناك در بروز بيماري مختلف مانند فشار خون و يا بيماري هاي قلبي و عروقي است.
وي خاطرنشان مي كند: استفاده از يك برنامه غذايي مدون و اصولي عامل مهم در پيشگيري از بيماري هاي مختلف است.
اتحاديه جهاني قلب به همراه اعضاي خود، سالانه بر اساس اولويت ها و موضوعاتي كه در آن سال تعيين مي كند اهميت پيشگيري از اين موضوع را در سراسر جهان مطرح و اطلاع رساني مي كند.
29 سپتامبر مقارن با 8 مهر ماه 1395روز جهاني قلب نامگذاري شده است و فعاليت هاي ملي و بين المللي سازمان هاي ذيربط در زمينه گراميداشت اين روز بر اساس شعار مخصوص سال صورت مي گيرد.
6085/7320
خبرنگار: اعظم شامي** انتشار دهنده: رويا رفيعي
زنجان – ايرنا – شيوه نامناسب زندگي روزمره كنوني و گسترش شهرنشيني علاوه بر ظهور وبروز بيماري هاي گوناگون به افزايش شمار مبتلايان به بيماري هاي قلبي و عروقي در كشور منجر شده است.
