به گزارش گروه علمی ایرنا از پایگاه رسمی نوبل پرایز، این جایزه به 'یوشینوری اوهسومی'Yoshinori Ohsumi به دلیل كشف مكانیزم های اتوفاژی تعلق گرفت.
جایزه نوبل امسال به كشف مكانیزیم های زیربنایی اتوفاژی تعلق گرفت؛ اتوفاژی یك رویه بنیادی برای تخریب و بازیافت اجزای سلولی است.
ریشه لغت اتوفاژی از كلمات یونانی 'اتو' (auto) به معنی 'خود' و 'phagein' به معنی 'خوردن' گرفته شده است. بنابراین اتوفاژی به معنی 'خودخواری' است.
این مفهوم در دهه 1960 ظهور كرد؛ در آن زمان محققان برای اولین بار مشاهده كردند كه سلول می تواند محتویات خود را با محصور كردن آن در غشاء از بین ببرد و 'وزیكول های' كیسه مانندی بسازد كه به یك منطقه بازیافت به نام 'لیزوزوم' برای تخریب منتقل می شدند.
تا زمانی كه یوشینوری اوهسومی با استفاده از مخمر نان، ژن های لازم را برای اتوفاژی معرفی كرد، مسائل اندكی در زمینه این پدیده مشخص شده بود.
وی سپس به روشن كردن مكانیزم های زیربنایی اتوفاژی در مخمر ادامه داد و نشان داد كه در سلول های بدن انسان نیز از نظام پیچیده مشابه ای استفاده می شود.
اكتشافات اوهسومی به یك پاردایم جدید در درك اینكه چگونه سلول محتوی خود را بازیافت می كند، منجر شد.
كشفیات وی زمینه را برای درك اهمیت اساسی اتوفاژی در بسیاری از رویه های فیزیولوژی مانند انطباق با گرسنگی یا واكنش به عفونت هموار می سازد.
جهش ها در ژن های اتوفاژی می تواند باعث بروز بیماری شود. رویه اتوفاژیك در چند وضعیت از جمله سرطان و بیماری عصبی نقش دارد.
یوشینوری اوهسومی در سال 1945 در ژاپن به دنیا آمد. وی مدرك PHD خود را در سال 1974 از دانشگاه توكیو دریافت كرد و از سال 2009 به عنوان استاد در موسسه فناوری توكیو مشغول به كار شد.
*** جایزه نوبل فیزیولوژی یا پزشكی
- از سال 1901 تاكنون،106 جایزه در حوزه فیزیولوژی یا پزشكی اهدا شده است.
- 38 جایزه پزشكی تنها به یك نفر تعلق گرفته و تاكنون 12 زن موفق به دریافت جایزه نوبل پزشكی شده اند.
- میانگین سنی دریافت كنندگان این جایزه 32 تا 87 بوده است كه 'فردریك بانتینگ' 32 ساله جوانترین برنده این جایزه است كه در سال 1923 به دلیل كشف انسولین آن را دریافت كرد و 'پیتون روز' 87 ساله مسن ترین برنده جایزه نوبل پزشكی است كه در سال 1966 به دلیل كشف ویروس های ایجاد كننده تومور موفق به دریافت آن شد.
***جایزه نوبل
جایزه نوبل جایزه علمی معتبری است كه به یك دانشمند تعلق میگیرد. این جایزه سال ۱۸۹۵، به وصیت كارخانهدار و شیمیدان سوئدی، آلفرد نوبل كه بیشتر او را به دلیل ابداع دینامیت میشناسند، پایهگذاری شد.
آلفرد نوبل 21 اكتبر سال 1833 در شهر استكهلم كشور سوئد به دنیا آمد. وی در 17 سالگی به پنج زبان زنده دنیا كاملا مسلط بود و اشعار و داستان هایی از وی به جای مانده است. وی همچنین به موضوعات اجتماعی و صلح علاقمند بود.
بنیاد نوبل نهادی است كه در سال 1900 در پی تنظیم وصیت نامه آلفرد نوبل، شكل گرفت. نوبل بخش عمده ثروتش را برای جایزه ای درنظر گرفت كه با نام خود او به برجسته ترین تلاش ها در پنج زمینه فیزیك، شیمی، علوم پزشكی یا فیزیولوژی، ادبیات و برقراری صلح اهدا می شود.
در سال ۱۹۰۱ میلادی، نخستین جوایز این بنیاد اهدا شد. طبق وصیت وی، پنج جایزه بهطور سالانه در رشتههای فیزیك، شیمی، فیزیولوژی و پزشكی، ادبیات و صلح؛ به افرادی تعلق میگیرد كه بیشترین خدمت را به بشر كرده باشند.
ششمین جایزه یعنی نوبل اقتصاد نیز در سال ۱۹۶۸ میلادی، توسط بانك مركزی سوئد پایهگذاری شد كه البته در لیست جوایز مرتبط با بنیاد نوبل جایی ندارد.
علمی**2038**1834
مترجم: درنا محمدیان*انتشاردهنده: ناهید شفعی
برای اطلاع از اخبار متنوع علمی و فناوری، با كانال علمی ایرنا در تلگرام همراه شوید:
irnaelm@
https://telegram.me/irnaelm
تهران- ایرنا- صد و هفتمین جایزه نوبل فیزیولوژی یا پزشكی 2016 امروز دوشنبه به یك محقق ژاپنی اعطا شد.