خسروی كه اینك شصت سال دارد می گوید: از 12 سالگی نوشتن را آغاز كردم، با این انگیزه كه روشی برای درك دیگران و مفاهمه بیابم كه یافتم.
« اگر كسی رمان خوان باشد، كمتر به خشونت گرایش پیدا می كند، اگر رمان تبدیل به جریان مفاهمه شود، خشونت در جامعه كمتر می شود، رمان، جریانی بالنده است كه جامعه را هوشیار می كند».
این جمله ها، جمله های كلیدی ابوتراب خسروی متولد فسا در استان فارس است كه سه شنبه در گفت و گو با ایرنا دیدگاه هایش را در مورد ادبیات داستانی بیان كرد.
این نویسنده كه برای نوشتن رمان هایش چندین جایزه از بنیادها و جشنواره های كشور گرفته معتقد است:هنوز هم برخی مردم، رمان خواندن را جدی نمی گیرند. در ایران به جنبه تفنن رمان اهمیت بیشتری می دهند در حالی كه رمان دارای دو بعد است: تفنن و مفاهمه.
خسروی بر این نكته تاكید بسیار دارد كه منظور از مفاهمه، درك كردن حضور دیگری و دیگران است.
مثالی كه او برای مفاهمه و كمترشدن خشونت و درك كردن حضور دیگری می زند این است كه در رمان ما با افراد مطرود جامعه هم سرو كار داریم و آنان در رمان و داستان، حرف می زنند و رفتارها و واكنش هایشان به تصویر كشیده می شود. این امكان در دیگر انواع ادبی یا نیست یا كمتر هست.
نویسنده رمان «رود راوی» می گوید: جامعه ما متكثر شده و یكی از پیش شرط های خواندن ادبیات داستانی،متكثر بودن جامعه است.
خسروی، مصداق متكثرشدن جامعه ایران را علاقه مندی مردم به ویژه جوانان به داستان نویسی و خواندن داستان می داند.
او در این زمینه گفت: در 20 تا 30 سال اخیر جریانی از شمال تا جنوب و حتی شهرهای كوچك ایران ایجاد شده و مردم به نوشتن داستان و ادبیات داستانی گرایش یافته اند و علاقه مند شده اند تا با این گرایش و علاقه بتوانند درك درستی از شرایط اجتماعی داشته باشند و در واقع علاقه به داستان نویسی و خواندن داستان كه نوعی تفنن است، زمینه ساز مفاهمه بیشتر هم شده است.
جمله ای كه این نویسنده به عنوان عصاره سخنانش درباره جریان های علاقه مند به ادبیات داستانی بیان كرد چنین است: ادبیات دارد به جریان بالنده از جنس مفاهمه تبدیل می شود.
خسروی همچنین معتقد است: این جریان را می توانیم به توسعه اجتماعی تعبیر كنیم زیرا در این قضیه، اندیشه توسعه می یابد.
نویسنده رمان «اسفاركاتبان» نتیجه گرفت:اگر می خواهیم جامعه ای توسعه یافته داشته باشیم، چنین امكانی از طریق فرهنگ میسر است و نوع ادبی داستان، شالوده این توسعه است.
وی كارگاه های داستان نویسی و كلاس های داستان نویسی را نمایانگر تاثیر فرهنگ مفاهمه و جنبه های تكثر در جامعه می داند .
این نویسنده اظهار داشت: در كارگاه های داستان نویسی، شركت كنندگان عملا با این نوع ادبی آشنا می شوند و در این مكان ها داستان خوانی و شنیدن داستان رواج دارد و در كلاس داستان نویسی، شركت كنندگان روش تحلیل جامعه را یاد می گیرند.
خسروی درعین حال از سامانه آموزش رسمی انتظارات و گلایه هایی دارد.
از دیدگاه این نویسنده، دانش آموزان در سامانه آموزش رسمی با مفهوم ادبیات معاصر آشنا نیستند و حتی می توان گفت نسبت به ادبیات داستانی،احساس كراهت در این سامانه غالب است.
نویسنده مجموعه داستان «دیوان سومنات» در این باره گفت:جایی كه باید داستان و رمان تعلیم داده شود،سامانه رسمی آموزشی از كنار آن می گذرد و تعلیم نمی دهد.
خسروی، تخیل را اساس زندگی می داند و اظهار می كند كه تخیل اساس آفرینش های هنری است.اگر تخیل را از زندگی ما بگیرند، چیزی نخواهیم داشت. نوشتن و خواندن همانند برپاكردن رستاخیز است. یك عده را زنده می كنی تا زندگی كنند.
سفارش او به جوانان و مشتاقان نویسندگی این است:هركس می خواهد نویسنده شود ابتدا باید كتابخوان خوبی باشد. بدون اینكه شخص، كتابخوان خوبی باشد، نویسنده خوبی نمی شود.
مصاحبه كننده: غلامرضا مالك زاده ** انتشار دهنده : سیداحمد نجفی
1876 / 2027
شیراز- ایرنا- شاید برای بسیاری از مردم، ادبیات دارای بعد سرگرمی و تفنن است كه البته این موضوع درست است اما افزون بر تفنن، به گفته ابوتراب خسروی نویسنده داستان های كوتاه و رمان، از ادبیات می توان انتظار مفاهمه و دوركردن خشونت از جامعه را نیز داشت.
