ضرورت توجه به نقش محوری خانواده در جامعه/ نگاه اجتماعی - فرهنگی روزنامه ها

فضای مطبوعاتی امروز در عرصه اجتماعی و فرهنگی به موضوع هایی چون ازدواج و طلاق پرداخت و این مساله را از زاویه های مختلف بررسی كرد. گردشگری مقوله دیگری كه روزنامه ها آن را بازتاب دادند و جایگاه زنان در جامعه از دیگر مطالب مهم روزنامه ها به شمار می رود.

گروه اطلاع رسانی دفتر پژوهش و بررسی های خبری ایرنا؛ موضوع های یادشده را كه انعكاس قابل توجهی در روزنامه های صبح یكشنبه داشت؛ با هدف آگاهی بخشی و اطلاع رسانی بررسی كرده است.

** ضرورت فرهنگ سازی برای تسهیل ازدواج و پرهیز از طلاق
خانواده، نخستین نهاد اجتماعی است كه فرد در آن پا به عرصه زندگی می گذارد و نخستین پایه های تربیت و تعلیم در آن گذارده می شود. وجود محبت و عاطفه در خانواده رمز سعادت و خوشبختی انسان است و كلید بسیاری از مشكلات و راه جلب احترام و رعایت حقوق دیگران است. تسهیل ازدواج و پرهیز از طلاق موضوعی است كه روزنامه های امروز در گزارش ها و یادداشت هایی به آن پرداختند.

روزنامه «رسالت» در گزارشی از سنت های غلط كه سد راه ازدواج جوانان هستند، عنوان «تهیه جهیزیه؛ كابوس خانواده های دختران دم بخت» را منعكس كرد و نوشت: ازدواج سنتی الهی است، سنت زیبایی كه به واسطه آن درهای رحمت و بركت خداوند به روی انسان باز می شود.

در ادامه این گزارش آمده است: تا زمانی در پیكره جامعه دینی - سنتی ما جاری و ساری است كه ازدواج ها، پیوندی مقدس و شروع یك همدلی و همزبانی باشد اما وقتی ازدواج با سنت ها و باورهای غلطی چون چشم و هم چشمی در بُریدن مهریه یا تدارك جهیزیه از جانب خانواده دختر همراه می شود و خانواده پسر برای جبران این هزینه ها به دنبال عروس متمول هستند تا با ثروت پدر او فخر فروشی كنند، نه بركتی در زندگی ها دیده می شود نه معنویتی كه قابل یك زوج مسلمان را داشته باشد.

این روزنامه همچنین در مطلبی، عنوان «وضعیت طلاق در دادگاه های خانواده بسیار بغرنج است!» را منتشر كرد و نوشت: سید مهیار موسوی كاشانی مشاور خانواده با بیان اینكه وضعیت طلاق در دادگاه های خانواده بسیار بغرنج است، گفت: بسیاری از پرونده های دادگستری مربوط به فیلم های تركیه ای و كانالهای ماهواره ای است.

در ادامه این مطلب می خوانیم: آمار و ارقامی كه دفاتر از طلاق ارائه می دهند بیشتر از ثبت ازدواج ها می باشد. وی با بیان اینكه علت اصلی طلاق، مال حرامی است كه بر سر سفره ها قرار می گیرد، بیان كرد: پیامبر اسلام (ص) طلاق را منفورترین حلال خداوند نامیدند. طبق روایت پیامبر اكرم (ص) هیچ خطبه طلاقی را در طول زندگی خود، نخوانده است. طلاق هایی كه در حال حاضر صورت می گیرد بیشتر بر اساس خلق مبالات است، خلق مبالات (عدم امكان سازش) یعنی اینكه زن در زندگی منزجر شده و در نهایت اقدام به طلاق كرده است.

روزنامه «ایران» در گزارشی با انتشار عنوان «شانس نداشتیم ازدواج كنیم»، نوشت: «سن یك میلیون و300 هزار مجرد در كشور از حد متعارف ازدواج گذشته است» این خبری است كه «شیرین احمدنیا» مدیركل پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی سازمان بهزیستی به رسانه می‌دهد و اعتقاد دارد: «افزایش سن بلوغ تا ازدواج و مجرد ماندن افراد باعث افزایش رفتارهای پرخطر و در نهایت بیماری‌های مقاربتی شده است.»

در ادامه این گزارش می خوانیم: البته این آمار جدید نیست و پیش‌تر هم از سوی سازمان ثبت احوال اعلام شده بود. نخستین سؤالی كه با این شرایط به ذهن مخاطب می‌رسد این است كه چطور می‌توان بدون هیچ برنامه حمایتی قوی و با این حجم از مشكلات اقتصادی و اجتماعی از نسل جوان توقع داشت كه مسوولیت یك خانواده را بپذیرد؟

این روزنامه همچنین در یاداشتی با درج عنوان «ضرورت اصلاح نگاه جوانان به ازدواج»، نوشت: از مهم‌ترین و بنیادی‌ترین اركان وجودی یك جامعه امر ازدواج و به‌دنبال آن تشكیل خانواده است و بسیاری از روابط و ضوابط اجتماعی در عرصه خانواده شكل و معنا می‌یابد.

در ادامه این یادداشت آمده است: امروزه به دنبال تغییر شكل در سبك‌های زندگی و روابط اجتماعی، تغییراتی در حوزه ازدواج رخ داده است. به طوری كه در ایران شاهد افزایش سن ازدواج در بین جوانان و گاه طیف وسیعی از تجردهای قطعی هستیم. اگر بخواهیم كند وكاوی دقیق در این خصوص داشته باشیم لازم است پژوهش‌ها و تحقیقات علمی و بنیادی گسترده‌ای انجام شود اما با یك نگاه اجمالی و كلی می‌توان به یك سری علل و نتایج نسبتاً درست دست یافت.

روزنامه «آرمان» در گفت وگویی با امیرمحمود حریرچی، جامعه شناس و استاد دانشگاه با عنوان «افزایش بی‌اعتمادی در خانواده‌ها»، نوشت: اعتماد می‌تواند بنیان خانواده را محكم كند. خانواده‌هایی كه متزلزل هستند و تاثیر منفی بر سعادتمندی اعضای خود دارند بی‌اعتمادی در آنها زیاد است و همراه هم نیستند.

در ادامه این گفت وگو آمده است: این در حالی است كه خانواده‌ها باید از رشد اعضایشان لذت ببرند و در این زمینه به هم اعتماد داشته و با هم همراه باشند. بنابراین اعتماد باید در ابتدا بین زن و شوهر و بعد بین والدین و فرزندان ایجاد شود. اگر اعتماد سلب شود قاعدتا حس سعادتمندی و خوشبختی را در خانواده‌ها نمی‌بینیم. بخش عمده بی‌اعتمادی‌ها نشات گرفته از سوء تفاهمات است و بخش دیگر هم به انتظارات بیش از حد اعضای خانواده از هم بر می‌گردد.

این روزنامه همچنین در گزارشی با عنوان «طلاق از عمده‌ترین علل بیماری‌های روانی كودكان»، نوشت: «بیش فعالی و كم توجهی بیماری‌هایی هستند كه در پسران بیشتر از دختران ایجاد می‌شود و باید درمان شود تا فرد در آینده با مشكل جدی مواجه نشود. همچنین والدین باید روش‌های فرزند پروری را به شكل صحیحی اجرا كنند و با شناختن ظرفیت و توانایی‌های كودك خود و دیگران، توقع انجام فعالیت‌ها را از وی داشته باشند.»

در ادامه این گزارش آمده است: این اظهار نظر دو سال گذشته توسط مجید صادقی، نایب رئیس انجمن «بیش فعالی و كم توجهی بیماری‌هایی هستند كه در پسران بیشتر از دختران ایجاد می‌شود و باید درمان شود تا فرد در آینده با مشكل جدی مواجه نشود.

** گردشگری و توسعه پایدار
سازمان علمی، فرهنگی و تربیتی ملل متحد(یونسكو)، ایران را از نظر وجود آثار تاریخی و فرهنگی در میان هشت كشور نخست جهان جای داده است. ایران از منظر جاذبه های اكوتوریسمی و تنوع اقلیمی جزو پنج كشور برتر دنیاست. با توجه به چنین ظرفیت بالایی برای جذب گردشگر، می توان به رشد اقتصادی و اجتماعی و توسعه پایدار رسید، موضوعی كه شماری از روزنامه های امروز آن را در گزارش ها و یادداشت هایی مورد بررسی قرار دادند.

روزنامه «ایران» در مطلبی با عنوان «رشد گردشگری ایران، بالاتر از میانگین جهانی»، نوشت: رشد گردشگری ایران در دولت روحانی بیش از میانگین جهانی بود.
در ادامه این مطلب آمده است: براساس اعلام بانك جهانی رشد گردشگری ایران در سال‌جاری 10 درصد بود. سلطانی فر هم با اعلام اینكه تعداد گردشگران ورودی سالانه ۱۰ تا ۱۲ درصد در سه سال گذشته رشد داشته، می‌گوید: «نرخ میانگین افزایش رشد گردشگران خارجی در دنیا ۴.۶درصد بوده است و بین ۲.۵ تا سه برابر آن در دنیا رشد داشتیم و برای اینكه بتوانیم گردشگر بیشتری جذب كنیم ۴۰ كشور را بر اساس سوابق گردشگردی، هدف قرار دادیم.»

روزنامه «شرق» در یادداشتی با عنوان «هنر، میراث و توسعه گردشگری»، نوشت: میراث و هنر، ارتباطی تنگاتنگ و دیرپا دارند. هدف اصلی گردشگری، سیر در تفاوت‌ها، كشف امتیازها و هویت‌هاست و همه اینها در هنر و میراث فرهنگی متعالی مردم، متجلی است.
در ادامه این یادداشت آمده است: وجه تمایز فرهنگ، آثار، ابنیه و نمادهای تاریخی و معاصر، با هنر تعریف می‌شود. در فرایند گسترش صنعت گردشگری در جامعه مدرن، حفظ آثار فرهنگی از یك سو و ایجاد جاذبه‌های جدید، تعریف و ترویج و تبدیل آنها به فرصت‌های فرهنگی و تجاری و كسب درآمد، از سوی دیگر اهمیت یافته است.
در فرایند جهانی‌شدن نیز هنر و میراث فرهنگی سرآمد امور در ایجاد اشتغال‌زایی، پایداری و رفاه مردم در فرایند میهمانی و میزبانی است. هنر و آثار فرهنگی، ایجاد انگیزه، كشش و دلربایی برخی از مناطق جهان را بیش‌ازپیش كرده است.

روزنامه «دنیای اقتصاد» در گزارشی با عنوان «اولویت‌های استفاده از فناوری اطلاعات در هتل‌ها»، نوشت: امروزه فناوری، به‌صورت یك موضوع حساس و حیاتی برای جذب گردشگر و مخاطب به هتل شناخته می‌شود و این یعنی سرمایه‌گذاری هتل‌ها روی بازه گسترده‌ای از راهكارها در هتل كه به خوبی تعامل‌های فردی مسافران را با هتل افزایش می‌دهد.
در ادامه این گزارش آمده است: برای این منظور باید، رزرواسیون هتل‌ها به‌خوبی توسط یك سرویس هوشمند در دسترس باشد، اتاق میهمانان با فناوری‌های روز تجهیز شده باشد و به یاد داشته باشید كه دیتا و اطلاعات مهم‌ترین دارایی به‌شمار می‌رود.

** جایگاه و نقش زنان در جامعه
زن در جوامع مختلف بشری از جایگاه و نقشی ویژه برخوردار است، جایگاه و رسالت بانوان در جامعه و خانواده سبب شد تا روزنامه های امروز با توجه به اهمیت این موضوع در گزارش ها و یادداشت هایی مشكلات این قشر از جامعه را از زوایای مختلف بررسی كنند.
روزنامه «آرمان» در گزارشی عنوان «مترو آزاری؛ تهدیدی برای امنیت زنان» را بازتاب داد و نوشت: یكی از دغدغه‌های همیشگی زنان مساله امنیت است، زیرا جنسیت و خصوصیات بیولوژیكی معطوف به آن، معنا و احساس متفاوتی از امنیت ایجاد می‌كند و عموما زنان بیشتر از مردان احساس ناامنی می‌كنند.

در ادامه این گزارش آمده است: امنیت از نیازهای اساسی و حیاتی انسان، به عنوان یكی از شاخصه‌های زندگی كیفی، مفهوم پیچیده‌ای است كه با تار و پود هستی او درهم تنیده شده است و از هر زاویه‌ای بار معنایی گسترده‌ای را در برمی‌گیرد.
از این‌رو ساحت‌های متفاوتی چون امنیت اجتماعی، سیاسی، عاطفی، حقوقی، فرهنگی، فكری، اخلاقی، شغلی، اقتصادی و جسمی می‌یابد. امنیت به معنای نداشتن دلهره و دغدغه، رهایی از تشویش، اضطراب و ترس است. یكی از دغدغه‌های همیشگی زنان مساله امنیت است، زیرا جنسیت و خصوصیات بیولوژیكی معطوف به آن، معنا و احساس متفاوتی از امنیت ایجاد می‌كند و عموما زنان بیشتر از مردها احساس ناامنی می‌كنند.

روزنامه «شرق» در گفت وگویی با سعید معیدفر جامعه‌شناس و عضو سابق گروه جامعه‌شناسی دانشكده علوم اجتماعی دانشگاه تهران و با عنوان «مناقشات جریان‌های فكری مانع تحقق عدالت جنسیتی»، نوشت: در ارتباط با موضوع عدالت جنسیتی مناقشات بسیار فراوانی بین جریان‏های فكری متعدد وجود دارد و این مناقشات مانع از این شده كه یك نگاه واقع‌بینانه‏ نسبت به این مسئله داشته باشیم و دست به تعیین شاخص‏ها بزنیم و متناسب با آنها سعی كنیم نابرابری و بی‌عدالتی را از میان ببریم یا كاهش دهیم.

در ادامه این گفت وگو می خوانیم: اگرچه افراد متفاوت هستند، اما باید در برابر بسیاری از حقوق اجتماعی با آنان با عدالت رفتار شود یا نگاه برابری نسبت به آنها وجود داشته باشد؛ در بحث عدالت جنسیتی نیز همین‌طور است، به‌هرحال ممكن است زنان و مردان در جامعه نقش‏های متفاوتی داشته باشند، اما بحث این است كه انسان‌ها با وجود داشتن نقش‌های متفاوت، باید حقوق اجتماعی‌شان تا حد بسیاری مشابه باشد.

این روزنامه همچنین در یادداشتی با عنوان «زنان برای زنان»، نوشت: تلاش برای حل مشكلات و مسائل زنان از طریق تخصیص كار و خدمات «زنان برای زنان»، شیوه رایج دولت‌ها در كشور بوده است. احزاب زنانه نیز به‌دنبال همین مشی و استراتژی كلی دولت‌ها در جمهوری اسلامی، صاحب مجوز رسمی برای فعالیت حزبی و سیاسی شده‌اند.
در ادامه این یادداشت می خوانیم: در چارچوب نظریات و مطالعات زنان، اصرار بر اختصاص‌دادن خدمات زنان برای زنان، بیانگر اصرار بر اعمال قدرت و كنترل دولت بر زنان جامعه است. در رویكرد تفكیكی، دولت به‌صورت آشكار پذیرفته است مسائل و مطالبات سیاسی و اجتماعی زنان، مسائلی جنبی و حاشیه‌ای است.

روزنامه «اعتماد» در گفت‌وگویی با «شیرین گرامی» نخستین زن ایرانی شركت‌كننده دررشته سه‌گانه، با عنوان «آرزو دارم «تیم ملی زنان سه‌گانه ایران» را ببینم»، نوشت: آرزوی من این است كه تیم ملی‌ ورزش سه‌ گانه بانوان هم در ایران راه‌اندازی شود.
در ادامه این گفت و گو آمده است: ورزش تاثیر واقعا مثبتی در زندگی‌ام داشته است. ورزش نه تنها سلامتی‌ جسمی‌ به همراه می‌آورد، بلكه بر سلامت ذهنی‌، روحی‌ و سلامت جامعه هم تاثیر می‌گذارد. شور و نشاط، سختكوشی، توكل، ناامید نشدن و خیلی‌ درس‌های زندگی‌ را می‌شود از طریق ورزش یاد گرفت. یك روز به خود آمدم كه من چقدر در زندگی‌ خود نعمت دارم كه می‌توانم آنقدر آزادانه و بی‌دردسر در ورزش شركت كنم. استفاده از لباس پوشیده ورزشی و در نتیجه به اشتراك گذاشتن آن با دیگران برای من یك نوع روش برای شكرانه نعمت شد.

*گروه اطلاع رسانی
خبرنگار: مهسا شریفی**انتشار دهنده: شهربانو جمعه
پژوهشم**2059**9131
*ایرنا مقاله كانالی برای انعكاس مقالات اندیشكده ها – پژوهشكده ها - دانشكده ها - مراكز تحقیقاتی و رسانه های ایران وجهان*
Irnaarticle@