فرار تاريخي بعثي‌ها

در اين گزارش كه در شماره چهارشنبه 12 آبان 1395 خورشيدي منتشر شده، آمده است: مرحله نخست اين عمليات ساعت 22 و 8 دقيقه روز 10 آبان 1361 آغاز شد و نيروهاي ايراني توانستند در كمتر از نيم ساعت شماري از نيروهاي عراقي را به اسارت در آورند و در محور ديگر هم نيروهاي دشمن به استعداد يك تيپ را به محاصره در آوردند و بيشتر آنها را اسير كردند.

طي مرحله نخست اين عمليات 550 كيلومتر مربع از خاك ايران از جمله ارتفاعات مهم منطقه، پل چم سري، حوزه نفتي بيات، نهرعنبر، شهر ميمه و موسيان آزاد و جاده عين خوش به دهلران، از زير ديد و تير رس نيروهاي عراقي خارج شد و شهرك طيب عراق هم تحت اشراف قواي ايراني قرار گرفت.

**مرحله دوم و سوم
مرحله دوم عمليات محرم ساعت 2 و 30 دقيقه بامداد سه شنبه 11 آبان آغاز شد و نيروهاي ايراني محاصره دشمن را كامل كردند. همچنين 150 كيلومتر مربع از زمين هاي اشغال شده آزاد و شماري از نيروهاي عراقي به اسارت در آمدند.

اين مرحله ساعت 22 روز 15 آبان آغاز شد و هدف آن تصرف همه بلندي هاي غرب حمرين و جاده ها و مراكز مهم عملياتي و ايجاد و تامين لازم براي جاده آسفالته چم سري، شرهاني و زبيدات و جاده شوسه زبيدات – طيب بود.

در اين مرحله 300 كيلومتر مربع از خاك عراق شامل پاسگاه هاي زبيدات، شرهاني و ابوغريب و همچنين تاسيسات نفتي حدود 35 حلقه چاه نفت به تصرف نيروهاي ايراني در آمد. اين مرحله كه مرحله آخرعمليات محرم بود، ساعت 8 صبح روز 16 آبان 1361 خاتمه يافت.

فرو بردن عراق در حالت انفعالي محض پس از انجام عمليات موفق و موثر ثامن الائمه، فتح المبين، بيت المقدس و مسلم بن عقيل نبايد به عراق فرصت خارج شدن از حالت انفعالي و دفاعي داده مي شد؛ بنابراين در طرح عمليات محرم علاوه بر آزادسازي ارتفاعات مرزي حمرين در جبهه جنوبي و تصرف جاي پا براي تهديد منطقه العماره عراق، اين موارد هم در دستور كار قرارگاه مركزي كربلا قرار گرفت. قرار بود رزمندگان اسلام در محور عين خوش – زبيدات در جنوب شرقي دهلران، در سه مرحله، حمله را انجام دهند.

بنابراين مرحله نخست عمليات ساعت 22و 8 دقيقه شب 10 آبان ماه 1361 با رمز يا زينب (سلام الله عليها) به فرماندهي سردار شهيد حسن باقري به اجرا در آمد. نيروهاي خودي توانستند در كمتر از نيم ساعت پس از اعلام حمله در يك محور، شماري از نيروهاي عراقي را به اسارت در آورند و در محور ديگر هم نيروهاي دشمن به استعداد يك تيپ به محاصره در آمدند كه بيشتر آنها اسير شدند.

ساعت 6 صبح روز بعد به جز جناح چپ منطقه عمليات ، همه يكان ها به اهداف تعيين شده دست يافتند. در روز نخست عمليات همه نيروها به هم ملحق شدند و فقط يكان هاي قرارگاه چهارم به خاطر طغيان رودخانه دويرج و فقدان پل نتوانستند اهداف خود را در منطقه پرچم هندي و ربوط به طور كامل تصرف كنند.

در نتيجه طي اين مرحله 550 كيلومتر مربع از خاك ايران از جمله ارتفاعات مهم منطقه، پل چم سري، حوزه نفتي بيات، نهر عنبر، شهر ميمه، موسيان آزاد و جاده عين خوش به دهلران، از زير ديد و تير رس دشمن خارج شد. همچنين شهرك طيب عراق تحت اشراف قواي ايراني قرار گرفت.

در مرحله دوم ، با وجود پيروزي هاي مرحله نخست و از هم پاشيدگي و ضعف روحيه دشمن ، به لحاظ عدم موفقيت قرارگاه چهارم در مرحله نخست و خالي ماندن جناح چپ ، مواضع فتح شده هم در معرض پاتك و تهديد دشمن بود ، بنابراين ترميم رخنه به وجود آمده ضروري مي نمود . براي همين هدف مرحله دوم عمليات محرم روز سه شنبه 11 آبان ماه 1361 ، ساعت 2 و 30 دقيقه بامداد آغاز شد.

نيروهاي خودي با الحاقي كه انجام گرفت، محاصره دشمن را كامل كردند. در اين مرحله 150 كيلومتر مربع از زمين هاي اشغال شده آزاد و همچنين شماري از نيروهاي عراقي به اسارت در آمدند.

هدف مرحله سوم عمليات محرم تصرف همه بلندي هاي غرب حمرين و جاده ها و مراكز مهم عملياتي و ايجاد و تامين لازم براي جاده آسفالته چم سري ، شرهاني و زبيدات و جاده شوسه زبيدات – طيب بود . به همين منظور ساعت 22 روز 15 آبان ماه 1361 حمله مرحله سوم آغاز شد.

نبرد گسترده به واسطه مقاومت پراكنده نيروهاي ارتش عراق و عدم پاكسازي منطقه ساعت 8 صبح 16 آبان ماه به پايان رسيد و در نتيجه آن 300 كيلومتر مربع از خاك عراق شامل پاسگاه هاي زبيدات ، شرهاني و ابوغريب و همچنين تاسيسات نفتي شامل 70 حلقه چاه نفت به تصرف رزمندگان اسلام در آمد و همچنين سازماندهي 14 تيپ عراقي در اين نبرد آسيب ديد.

تلفات و ضايعات وارده به دشمن شامل انهدام 8 تا 12 يكان سازماني تا 70 درصد ، انهدام 260 دستگاه تانك و نفربر ، 230 دستگاه خودرو ، سقوط 10 فروند هواپيما و به غنيمت گرفتن 150 دستگاه تانك و نفربر ، 250 دستگاه خودرو ، چند دستگاه موشك انداز ماليوتكا و مقدار انبوهي سلاح سبك و همچنين كشته و زخمي شدن و به اسارت درآوردن 10 هزار و 400 نفر از نيروهاي دشمن بود.

نيروهاي عمل كننده ايران در اين عمليات شمال 4 لشكر پياده ، يك لشكر زرهي و يك تيپ احتياط از سپاه پاسداران انقلاب اسلامي و يك تيپ پياده از نيروي زميني ارتش بودند . نيروي زميني تازه تاسيس شده سپاه پاسداران در اين عمليات به خوبي از تانك ها و زره پوش هاي غنيمتي بهره برداري كرد.

محرم؛ نخستين تجربه فرماندهي شهيد زين الدين عمليات محرم در دهه دوم و سوم آبان ماه 1361، روايتي از تلاش مجدانه فرماندهاني مانند شهيد مهدي زين‌الدين را بازگو مي‌كند كه در پي توفيق نيافتن در عمليات رمضان، ‌سعي در بازسازي روحيه رزمندگان و همچنين شكستن جو سنگين تبليغاتي دشمن را داشت. انجام اين عمليات در ماه محرم به عنوان يكي از ماه‌هاي مقدس مسلمانان و به ويژه شيعيان، امتداد خط فكري مجاهداني را تشكيل مي‌داد كه خود را وارثان خون حسين(ع) مي‌دانستند و اينك در ماه پيروزي خون بر شمشير مي‌رفتند تا كربلاي ديگري را اين بار در جبهه‌هاي جنگ تحميلي رقم بزنند.

‌عمليات محرم بزرگترين عمليات پس از ناموفقيت در رمضان بود. در اين زمان قواي نظامي كشورمان در پي آن بود تا با كسب موفقيت در جبهه‌هاي جنگ، جو سنگين رواني دشمن را بشكند و از طرفي به فضاي عمومي داخل كشورمان هم نشان دهد كه هنوز ابتكار عمل در جبهه در دست نيروهاي خودي است. پس از عمليات فتح المبين و همچنين فتح خرمشهر در الي بيت المقدس، به هر دليل عمليات رمضان با موفقيت اجرا نشد. اين وضع مي‌توانست در افزايش روحيه دشمن و تحليل روحيه خودي تاثيرگذار باشد. لذا فرماندهان عمليات محرم را در آبان ماه 1361 مصادف با ماه محرم و حدوداً چهار ماه پس از رمضان در منطقه عملياتي شرهاني و ارتفاعات حمرين طراحي كردند و به اجرا گذاشتند.

عمليات محرم نخستين عملياتي بود كه مهدي زين‌الدين فرماندهي آن را بر عهده داشت و آن شهيد بزرگوار اين مسئوليت مهم را در سن بيست و سه سالگي بر عهده گرفت.

**خلاصه گزارش عمليات
نام عمليات : محرم
10 آبان 61
مدت اجرا : يك هفته
مكان اجرا : محور عين خوش – زبيدات در جبهه جنوبي جنگ
رمز عمليات : يا زينب ( سلام الله عليها )
تلفات دشمن : 10 هزار و 400 نفر كشته ، زخمي و اسير
ارگان هاي عمل كننده : نيروي زميني سپاه با پشتيباني توپخانه ارتش
اهداف عمليات : آزاد سازي ارتفاعات مرزي حمرين و تصرف جاي پا براي تهديد منطقه العماره عراق طي سه مرحله.
*منبع: روزنامه اطلاعات
**گروه اطلاع رساني**9165**9131** انتشاردهنده: شهربانو جمعه