ورنيشين، روايت شور شيدايي حسن خوشدل آهنگساز و ترانه سراي گيلاني

به گزارش ايرنا، كتاب كه توسط نشر ايليا منتشر شده حاوي زندگينامه ، مصاحبه با حسن خوشدل ، ترانه ها ، واژه نامه، نت ها و آلبوم عكس هايي از دوره هاي مختلف زندگي اين هنرمند گيلاني است.
امين حق ره نويسنده كتاب در ديباچه اثر نوشته است : ترانه هاي گيلكي با توليدات موسيقايي در گيلان زمين و هر جاي ديگر از اين سرزمين از گذشته تا به امروز از حيث موضوع و شان خلقتشان عمدتا در چند دسته محدودند .
ترانه هاي مذهبي - آييني، ترانه هاي كار، ترانه هاي معطوف به محيط و ملهم از طبيعت، ترانه هاي اجتماعي و سياسي عمدتا معترض و عاشقانه ها.
تاريخ ترانه در گيلان اما گواه است كه گرايش ترانه سازان و ترانه سرايان گيلك در خلق آثار عمدتا به سمت ترانه هاي كار، ترانه هاي معطوف به طبيعت و بيشتر عاشقانه هاست .
در اين ميان اما آن چه كه بسيار مهجور است و در آهنگ ها و آوازهاي مردمان گيلان كم شنيده مي شود، دغدغه هاي عمومي قوم گيلك است و هم نمود تحولات اجتماعي - سياسي در ساختمان آثار پديد آمده در حوزه موسيقي كه البته واكاوي علل اين رويكرد ريشه دار فرهنگي ،اجتماعي مجالي ديگر مي طلبد.
اما در اين ميان ترانه هاي حسن خوشدل هرگز بر مبناي اين الگوي رايج پديد نيامده اند و همين مولفه هم او و آثار كم شمارش را از بسياري ديگر متمايز كرده است .
ترانه در آثار خوشدل بسيار وامدار شعر است و هدف از خلق آن هم نه اثبات و اشاعه ملودي كه بيشتر انتقال پيام خالق اثر به مخاطب است.
ترانه هاي خوشدل هرچند از بطن فرهنگ گيلان مي جوشند اما كمتر مايه هاي موسيقي ايراني دارند . نه آن كه در رديف و دستگاه نگنجند بلكه زبان روايي عمده ترانه هايي كه ساخته ، جهاني است.

*كتاب صداي ماندگار نويسنده
رئيس اداره فرهنگ و ارشاد اسلامي انزلي در اين آيين گفت: برغم همه وسايل ارتباط جمعي، كتاب همچنان صلابت خود را حفظ كرده و اگر بپذيريم كه تنها صداست كه مي ماند كتاب صداي مولف است كه براي هميشه ماندگار مي شود.
فرهاد رحمان زاده اظهار كرد: همه آنها كه با انديشه و تفكر سر و كار دارند، خوب است كه به فكر نشر عقايد و كتابهايشان باشند.
وي با گراميداشت ياد و خاطره حسن خوشدل ترانه سرا و آهنگساز بزرگ و عزيز طويلي تاريخ نگار انزلي افزود: اين دو انسان فرهيخته همواره با آثارشان باقي خواهند ماند.
وي ضمن قدرداني از امين حق ره، مريم ساحلي، عليرضا غارورياني، كيوان يوسفي و همه آنها كه براي پاسداشت فرهنگ اين زاد و بوم تلاش مي كنند، ابراز اميدواري كرد كه اين فرهنگسازي و فعاليت هاي ارزشمند فرهنگي توسط اصحاب فرهنگ و هنر و ادب ادامه يابد.

*هنرمندي چون موج هاي خزر
منوچهر ويسانلو از هنرمندان بزرگ عرصه موسيقي گيلان و كشور و از دوستان خوشدل نيز در اين مراسم از عشق و شيفتگي زنده ياد به هنر و موسيقي و تلاش و مبارزه وي با سختي هاي روزگار و بيماري هاي صعب العلاج سخن گفت.
وي اظهار كرد : هنرمند هيچگاه نمي ميرد و هميشه زنده است گرچه جسمش مي رود اما روحش همراه اثارش مانا است .

*خوشدل فرياد رساي رنجبران
امين حق ره نويسنده كتاب نيز در اين مراسم گفت : انزلي حدود 70 سال پيش به لحاظ گستره ، شهر كوچكي با جمعيت اندك بود اما به شكل عجيبي كساني كه در فرهنگ و هنر پيشرو و منشاء اثر و تحول بودند از انزلي برخاستند.
وي به عنوان نمونه از جليل ضياء پور پايه گذار نقاشي نوين ايران ، ابراهيم مرادي از پيشگامان سينما در ايران ، علي دريابكي از پايه گذاران تئاتر ، ناهيد سالياني از هنرمندان پيشگام در مجسمه سازي، رجبعلي اميري فلاح سنگاچيني از استادان موسيقي ايراني ، احمد عاشورپور از پايه گذاران موسيقي و ترانه مدرن ايران و حسن خوشدل آهنگساز و موسيقي دان مردمي ياد كرد.
وي در اهميت كار حسن خوشدل گفت : ترانه سراهاي گيلك رويكرد اجتماعي در آثارشان نداشتند اما خوشدل فضاي متفاوتي را در ترانه گيلكي ايجاد كرد .
نگارنده كتاب ورنيشين افزود:ترانه هاي خوشدل فرياد رساي زحمتكشان و معطوف به طبيعت ، رنج كار ومصايب صيادان ، جنگل بانان ، كارگران و روستاييان بود.
حق ره با اشاره به اين كه رويكرد سياسي در دهه 50 خصيصه جالب ترانه هاي خوشدل است، خاطرنشان كرد:موسيقي خوشدل وقف جامعه اش و افراد نيازمند و اجراهايش ميان مردم ، لوتكاران ها و براي آنها بود .
وي تصريح كرد : جنس ترانه هاي خوشدل برخي تصويري از سبك زندگي در محيط جغرافيايي بود مانند ترانه معروف (بوشو ، بوشو )و ترانه (پشمك ) و (توكه توكه پا ) نيز نوستالژي كودكي هاي هنرمند است .
حق ره متذكر شد: خوشدل در ترانه هاي معترضش در دهه چهل، حتي مساله نفت را پيش مي كشد .
به باور نگارنده كتاب ورنيشين از مهمترين خصيصه ترانه هاي خوشدل، نگاه به محيط زيست و رويكرد محيط زيستي است كه در ترانه هايي مانند ورنيشين ، كپور و آفتاب نمود مي يابد .
وي ترانه گوله گوله مار خوشدل را لطيف ترين ترانه براي مادر و زاد و بوم عنوان كرد.
نويسنده كتاب ورنيشين با ابراز قدرداني از انتشارات ايليا براي چاپ اين اثر ابراز اميدواري كرد مجموعه هاي با كيفيت از بزرگان گيلان و انزلي جمع اوري شود.
حق ره با ياداوري اين كه ملودي هاي ترانه هاي خوشدل به همت سينا رحيمي فطرتي تنظيم و نت نويسي شده از اين هنرمند عرصه موسيقي قدرداني كرد.
خوانش زنده بخش هايي از ترانه هاي خوشدل حين برنامه توسط امين حق ره از نكات جالب و دلنشين اين مراسم بود .
همچنين در اين آيين كه زمان كوتاهي پس از درگذشت عزيز طويلي مولف كتاب تاريخ جامع انزلي برگزار شد از اين نويسنده به نيكي ياد شد و فيلم چراغ پشتان زنده ياد حامد خسروي فيلمساز بزرگ اهل انزلي در مورد زندگي عزيز طويلي به نمايش گذاشته شد.
نماهنگي از يكي از ترانه هاي حسن خوشدل با صداي امين حق ره نيز براي حاضران پخش شد.
در حاشيه اين مراسم سازمان هاي مردم نهاد انجمن طرفداران توسعه ، فرهنگ گيلان و انجمن داستان هزار و يك شب انزلي از گيتي بابايي خبرنگار خبرگزاري ايرنا در اين شهر به پاس حضور صادقانه ، مصلحانه و همراهي با اصحاب فرهنگ و هنر و كنشگران اجتماعي و تلاش براي انعكاس مناسب اخبار اين شهرستان قدرداني كردند.
رئيس اداره فرهنگ و ارشاد اسلامي انزلي نيز در سخناني قدرداني مردمي از يك خبرنگار را بسيار ارزشمندتر از تجليل هاي دولتي عنوان و خاطرنشان كرد : برخوردار بودن جايگاهي در قلوب مردم ، از ارزش و اهميت ويژه اي برخوردار است.
رضا اسدان از هنرمندان عرصه موسيقي نيز سه ترانه از آثار خوشدل را كه يكي از آانها توسط خود وي تنظيم شده بود براي حاضران خواند.
حسن خوشدل سال 1314 در گيلان متولد شد و پس از سالها تلاش در عرصه ترانه و آهنگسازي و موسيقي در پي يك دوره مبارزه سخت با بيماري سرطان 27 ارديبهشت 1395 در سن 81 سالگي در انزلي در گذشت . او در سال پاياني عمر با وجود ضعف شديد جسماني، با شوق و انگيزه بسيار براي زادو بوم اش اهنگ مي ساخت و ترانه مي نوشت .
خبرنگار: گيتي بابايي ** انتشاردهنده: اميرحسين كبيري
6030 / 2007