دیابت در كمین یزدی ها/ توصیه متخصصان به اصلاح سبك زندگی

به گزارش ایرنا، بیماری دیابت در اثر ناتوانی بدن در تولید انسولین یا كاهش و موثر نبودن انسولین در سوخت و ساز مواد قندی پدید می‏آید و در حال حاضر این بیماری یكی از معضلات كنونی جوامع توسعه یافته و در حال توسعه است.
دیابت، شایعترین بیماری غدد در جهان و عامل چهار میلیون مرگ سالانه است به طوری كه در هر دقیقه 12 مورد ابتلای جدید و 6 مرگ ناشی از دیابت گزارش می شود.
در حال حاضر پنج میلیون نفر در ایران مبتلا به دیابت هستند، 5.5 میلیون نفر دیگر هم در آستانه ابتلا به این بیماری قرار دارند و پیش بینی می شود تا سال 2030 این میزان دو برابر شود.
طبق گزارشات، در سال 86 در ایران به ازای هر 20 نفر یك مورد دیابتی وجود داشت، با توجه به روند شیوع دیابت پیش بینی می شود تا 18 سال آینده به ازای هر هفت نفر در ایران یك فرد مبتلا به دیابت وجود داشته باشد.
اما هرچه پیش می‌رویم سبك تغذیه جامعه بدتر شده و با استفاده از مواد قندی، نوشابه‌ها و شیرینی‌ها بر بروز دیابت افزوده می‌شود، با رفتن به سمت فست ‌فود و غذاهای آماده به‌ ویژه بین جوانان این خطر بیشتر و با این سبك زندگی آمار دیابت رو به رشد است.
فقط با نخوردن یا كم خوردن نیست كه قند كنترل می شود بلكه رعایت الگوی غذایی صحیح است كه به كنترل قند خون منجر می شود، تغذیه سالم، ورزش، دوری از استرس و استفاده نكردن از دخانیات بهترین روش های پیشگیری از ابتلا به دیابت محسوب می شود.
نقش تغذیه در كنترل دیابت برهیچ كس پوشیده نیست اما اینكه چگونه، چه نوع غذایی و در چه زمانی مصرف شود از جمله نكات بسیار مهم در تغذیه افراد به شمار می رود.
اصلاح سبك زندگی، كلید درمان دیابت است و رژیم غذایی مناسب نكته مهمی در كنترل و پیشگیری قند خون است، اینكه چه می خورید و چقدر می خورید كاملا بر سطح قند خون تاثیر می گذارد پس باید رژیم غذایی را كنترل نمود.
شیوع دیابت در كشور در حال افزایش است و بررسی ها نشان می دهد شیوع این بیماری در استان یزد از میانگین كشوری بالاتر است و از مجموع جمعیت یك میلیون و 70 هزار نفری استان یزد 100 هزار نفر به بیماری دیابت مبتلا هستند.
ضرورت توجه به این موضوع خبرنگار ایرنا مركز یزد را بر آن داشت تا در زمینه شیوع ،راههای كنترل و پیشگیری از آن با كارشناس تغذیه و پزشكان مربوطه به صحبت بنشیند.
*** میزان شیوع دیابت در یزد 1.5 برابر میانگین كشور
سرپرست مركز تحقیقاتی و درمانی دیابت یزد با بیان اینكه میزان شیوع دیابت در این استان بالاتر از میانگین كشوری است گفت: براساس آخرین آمار، میزان شیوع این بیماری در افراد بالای 30 سال در كشور و استان به ترتیب 11 و 18 درصد است.
دكتر مسعود رحمانیان افزود: میزان شیوع دیابت در استان یزد 1.5 برابر كشور است و این یك زنگ هشدار است.
این فوق تخصص غدد درون ریز تصریح كرد: شیوع این بیماری طی 18 سال گذشته در استان یزد از 14 درصد در افراد بالای 30 سال به 18 درصد در حال حاضر رسیده است.
رحمانیان اظهار كرد: در 15 سال آینده شیوع بیماری در این استان دو برابر می شود و این یك فاجعه است و متاسفانه یزد در زمینه شیوع بیماری دیابت جزو سه استان نخست كشور است.
وی بی تحركی، چاقی، تغذیه نامناسب، ژنتیك و غذاهای پر كالری و كم فیبر را از جمله دلایل اصلی ابتلا به دبایت در استان بیان كرد و گفت: استرس و عوامل ژنتیكی نیز مستعد كننده بیماری است.
سرپرست مركز تحقیقاتی و درمانی دیابت یزد با بیان اینكه یزد در زمینه تحرك و فعالیتهای بدنی جزو استانهای پایین كشور قرار دارد افزود: 55 درصد مردم شهر یزد مبتلا به چاقی هستند البته این ریز فاكتورهای در تمام دنیا وجود دارد اما در این خطه پررنگ تر است.
رحمانیان با بیان اینكه بیماری دیابت در دانش آموزان این خطه روز به روز در حال افزایش است گفت: 50 درصد دانش آموزان این استان مبتلا به چاقی و اضافه وزن هستند.
وی افزود: تحقیقات نشان می دهد كه اگر تا سن 12 سالگی از چاقی پیشگیری نشود موجب بیماری دیابت در بزرگسالی می شود.
سرپرست مركز تحقیقاتی و درمانی دیابت یزد بیماریهای های قلبی و عروقی ، زخم و قطع پا ، تاری دید، خون ریزی چشم و نارسایی كلیه را از جمله عوارض بیماری دیابت اعلام كرد .
*** نقش پر رنگ تغذیه سالم در پیشگیری و كنترل دیابت
رحمانیان با بیان اینكه تغذیه سالم نقش پررنگ در پیشگیری و ابتلا نشدن به این بیماری دارد گفت: افراد باید از غذاهای پركالری و چربی پرهیز كنند.
سرپرست مركز تحقیقاتی و درمانی دیابت یزد افزود: برخی از مواد عذایی مصرفی كه دارای كربو هیدروات و كالری كم هستند به دلیل مواد افزونی مضر به آنها موجب آسیب به سلولهای لوزالمعده و منجر به بروز دیابت می شود.
وی اظهار كرد: این كه گفته شود مردم یزد شیرینی زیاد مصرف می كنند و این باعث ابتلا به دیابت می شود واقعیت همین است و آمار نشان می دهد مردم این خطه بیشتر از مناطق دیگر كشور بطور متوسط شكر مصرف می كنند.
سرپرست مركز تحقیقاتی و درمانی دیابت یزد افزود: اما اینكه مصرف بیش از حد شكر موجب بروز دیابت در مردم این خطه می شود هنوز بصورت علمی ثابت نشده و مهمترین فاكتور ثابت شده این بیماری در این خطه مسئله ژنتیك است و پس از آن كم تحركی و چاقی است.
این فوق تخصص غدد درون ریز، تست غربالگری قند خون را برای تمام افراد به ویژه گروه سنی بالای 40 سال توصیه كرد و گفت: ممكن است دیابت سالها بدون علامت باشد .
*** 37 هزار بیماری دیابت دارای پرونده در مركز تحقیقاتی دیابت
مدیر درمانگاه مركز تحقیقاتی درمانی دیابت یزد با بیان اینكه 100 هزار نفر در استان به دیابت مبتلا هستند گفت: 37 هزار نفر از تعداد در این مركز دارای پرونده هستند كه فقط 30 هزار آنها بطور منظم به این مركز مراجعه می كنند.
دكتر سید محمدرضا آقایی با اشاره به شیوع بالای دیابت در استان گفت: تحقیقی با عنوان 'یاس' در شهر یزد انجام شد و نشان داد 18 درصد گروه سنی بین 20 تا 70 سال در جامعه شهری یزد شیوع دیابت دارند.
وی با بیان اینكه متاسفانه 50 درصد مبتلایان به دیابت از بیماری خود اطلاعی ندارند و افراد باید غربالگری شوند گفت: اگر فردی از خود مراقبت كند حتی اگر پدر و مادری دیابتی هم داشته باشد تا 20 درصد احتمال آنكه به دیابت مبتلا نشود وجود دارد.
وی با اشاره به اینكه بیماری دیابت برروی تمام سیستمهای بدن تاثیر می گذارد گفت: این بیماری اثرات نامطلوبی روی قلب و عروق ، كلیه ، چشم ، اعصاب و بسیاری از اعضای دیگر بدن دارد و می تواند موجب سكته های قلبی و مغزی ، نارسایی كلیه، كوری و قطع پا شود.
مدیر درمانگاه مركز تحقیقاتی درمانی دیابت یزد اضافه كرد: بعد از حوادث ترافیكی، دومین عامل قطع پا و نخستین عامل كوری چشم در دنیا ناشی از بیماری دیابت است.
***رژیم غذایی نامناسب از عوامل ابتلا به دیابت
دكتر آقایی رژیم غذایی نامناسب و نبود نظم در غذا خوردن را از جمله عوامل ابتلا به دیابت بیان كرد و گفت: افراد باید به تغذیه خود نظم و ترتیب بدهند و سعی كنند هر روزه به اندازه مشخص و در زمان های معین غذا بخورند.
مدیر درمانگاه مركز تحقیقاتی درمانی دیابت یزد افزود: اگر افراد سه شرط غذا خوردن متنوع ، متعادل و منظم خوردن را رعایت كنند مسلما به دیابت مبتلا نخواهند شد.
وی كم تحركی ، اضافه وزن و ورزش نكردن را از دیگر عوامل ابتلا به دیابت بیان كرد و گفت: تمام افراد باید ورزش كردن را در برنامه روزانه خود قرار دهند.
مدیر درمانگاه مركز تحقیقاتی درمانی دیابت یزد بر اصول سبك زندگی سالم و تغذیه سالم تاكید كرد و گفت: بیماری دیابت قابل كنترل است تا یك زندگی شیرین و سالم با دیابت داشته باشیم
*** برگزاری جشنواره دست پخت بانوی یزدی
وی از برگزاری گردهمایی دستپخت بانوی یزدی با شعار سفره سالم و زندگی شیرین در آذرماه در استان خبر داد و گفت: این گردهمایی به منظور ترویج غذاهای اصیل و سنتی غذاهای سالم برپا می شود .
مدیر درمانگاه مركز تحقیقاتی درمانی دیابت یزد افزود: كیفیت و سلامت غذاهای پخته شده در این گردهمایی توسط داوران انتخاب و به انها جوایزی اهدا می شود.
آقایی اظهار داشت: باید با ترویج آشپزی سالم ذائقه افراد از خوردن غذاها پرچرب ، پرنمك و شیرین به سمت غذاهای كم چرب، كم نمك و شیرینی كمتر تغییر كند.
*** چه كنیم تا گرفتار دیابت نشویم
یك متخصص تغذیه گفت: مصرف قندهای پیچیده می تواند كمك قابل توجهی به پیشگیری از بروز دیابت نمایند مخصوصا كربوهیدراتها كه حاوی مقدار قابل توجهی فیبر هستند.
یوسف نقیایی افزود: فیبرها در واقع علاوه بر سرعت دادن غذا در دستگاه گوارش منجر به كاهش جذب قندها و چربیها می شوند كه مهمترین منابع حاوی فیبرها انواع سبزیها چون خیار سبز، انواع كلم ها ، هویج ، گوجه فرنگی و میوه ها هستند.
وی اضافه كرد: اگر میوه ها با پوست مصرف شود به شرطه آنكه خوب شسته و ضدعفونی شده باشد بهتر است.
این متخصص با بیان اینكه هر حبه قند به طور متوسط چهار گرم و تقریبا 16 كیلو گرم انرژی دارد افزود: طبق توصیه سازمان بهداشت جهانی بهتر است كه مصرف حبه های قند روزانه به كمتر از هفت حبه محدود شود این در حالی است نباید دیگر از غذاهای حاوی قند و شكر استفاده نمود.
وی نقش تغذیه را در دیابت مهم خواند و گفت: اگر شخص دیابتی بیش از نیاز خود غذا مصرف كند یا انرژی دریافت نماید بسیاری از غذاها می تواند منجر به افزایش قند خون یا چربی ذخیره شود.
نقیایی با بیان اینكه دیابتی ها مصرف غذاهای سرخ شده را به حداقل برسانند افزود: بطور كلی برای یك شخص سالم توصیه می شود حتی المقدور از غذای سرخ كردنی كمتر استفاده كند چرا كه این مهم می تواند مقدار یا از خواص آن غذا را در اثر حرارت بالای سرخ كردن از بین ببرد.
نقیایی افزود: بنابراین رعایت رژیم غذایی مناسب، وزن مناسب، تحرك و فعالیت بدنی باعث می شود فرد یا به دیابت مبتلا نشود و یا در سنین بالا گرفتار این بیماری شود.
وی ادامه داد: بنابراین كنترل وزن و مقابله با چاقی از سنین كودكی و در تمامی مراحل زندگی نقش مهمی در پیشگیری از بیماری دیابت دارد.
وی خاطر نشان كرد: استفاده از غذاهای چرب و شیرین نقش بسزایی در اضافه وزن و چاقی دارند و فرد را در معرض خطر ابتلا به دیابت قرار می دهند.
***
یك شهروند مبتلا به دیابت هم در مورد تلخی و شیرین های بیماری­ اش به ایرنا گفت: در سن 43سالگی متوجه بیماری دیابت شدم، به علت كاهش وزنی كه داشتم پس از انجام آزمایش متوجه شدم كه قند خون دارم.
این بیمار افزود: از آن زمان به بعد تحت نظر پزشك خود داروی خود را به طور منظم مصرف كردم و با یك رژیم غذایی صحیح بیماری خود را كنترل نمودم.
وی اظهار داشت: در صورت درمان نكردن به­ موقع، طعم شیرین زندگی به بیمار تلخ می شود و عوارض بسیاری را به دنبال دارد.
آنچه كه در میان در كنترل و پیشگیری از بیماری دیابت كه به بیماری خاموش شهرت دارد نقش مهم و اساسی دارد تغذیه سالم است، بنابراین با اصلاح سبك زندگی میتوان از بروز این بیماری جلوگیری نمود و یك زندگی سالم و شیرین را برای خود به ارمغان آورد.
بیماری دیابت به سه نوع یك، دو و حاملگی تقسیم می شود و تاریخچه این بیماری به 1500 سال قبل از میلاد برمی گردد كه برای نخستین بار در مصر مورد توجه قرار گرفت كه یك پزشك مشهور هندی این بیماری را شناخت و نام مدهومها ( بیمار ادرار شیرین ) را روی ان گذاشت.
پزشكان هندی برای تشخیص این بیماری ، ادرار بیمار را روی زمین ریخته و مشاهده می كردند كه مورچه ها به سمت ان جذب می شوند.
نخستین توصیف كامل بیماری دیابت شیرین و افتراق آن از دیابت بی مزه توسط ابوعلی سینا انجام شد.
2088/6197 گزارشگر: كبری دانشی دهج ** انتشار دهنده: محمد حسین فلاح تفتی