حسين عسكري روز جمعه در گفت و گو با خبرنگار با اشاره به اينكه امروز، پنجم آذرماه، يازدهمين سالروز مرگ استاد مرتضي مميّز (1315 - 1384ش)، افزود: مزار استاد مميز در سراشيبي تپّه اي در روستاي 'تكيه اغشت' از توابع شهرستان ساوجبلاغ واقع در استان البرز است.
وي اظهار داشت: سنگ ساده اش امضاي او را بر خود دارد و سمت چپ او، مزار فيروزه صابري است، همسر اوّلش كه همه به نيكي از او ياد مي كنند.
وي گفت: 11 سال پيش در چنين روزي بود كه شاگردان، دوستان و آشنايان استاد مميز براي مراسم تدفين او بالاي تپّه رفتند و به طور حتم همه به خوبي به ياد مي آورند كه از لب جاده تا پاي تپّه، ردّي از نقاشي هاي كودكان روستاي باغبان كلا (محل سكونت استاد) زمين را فرش مي‌كرد و مرتضي مميز بر فرشي رنگارنگ از نقّاشي كودكان پا به منزل ابدي خود گذاشت.
عسگري افزود: كتاب 'رو به رو' گفت و گوي ابراهيم حقيقي با استاد مميز است كه در سال 1390 از سوي انتشارات خجسته منتشر شد.
وي ادامه داد: مولّف اين كتاب در اين باره مي نويسد 'نيمه دوّم ارديبهشت 1377 در فرصت تعطيلات سه روزه اي، با قرار و بنا به خواست او به خلوت خانه اش در روستاي باغبان كلا از توابع ساوجبلاغ رفتيم و گفت و گو در آنجا و در آن شب آغاز شد.
اين گفت و گو در تعطيلات بين هفته اي و جمعه هاي پي درپي ادامه داشت تا اينكه در آبان ماه همان سال به پايان رسيد.'
عسكري ادامه داد: بي شك گرافيك ايران ورود خود را به دنياي گرافيك مدرن، مديون فعاليت هاي برخي از نامداران اين هنر است، كساني كه با ورود خود به دنياي هنرهاي تجسمي ايران به ويژه گرافيك، علاوه بر اينكه خود را به دنياي هنر معرفي كردند، مدرنيته و هنر مدرن گرافيك را هم به ايران آورده، پايه گذاري كرده و به بلوغ رساندند.
وي با بيان اينكه در اين ميان برخي بيش از سايرين چهره شدند و به حق نام آنها بيشتر درخشيد، گفت: استاد مميز در سال 1344 از دانشگاه تهران، دانشكده هنرهاي زيبا فارغ التحصيل شد و 3 سال بعد گواهينامه طراحي غرفه و ويترين و معماري خود را از مدرسه عالي هنرهاي تزييني پاريس دريافت كرد.
وي افزود: دوره اخذ ليسانس استاد 11 سال به طول انجاميد و او در اين دوره به كارهاي مختلفي چون كار در آتليه گرافيكي و... مشغول بود.
وي اضافه كرد: از دوستان بسيار صميمي و هم رشته او مي توان به محمود جهان پناه اشاره كرد، وي در سال 1348 پيشنهاد ايجاد رشته گرافيك را به دانشكده هنرهاي زيبا ارايه كرد، بنيانگذاري اين رشته براي دانشجويان هنر، باعث شد تا سيستم ناقص گرافيك جان بگيرد و تلاشي را آغاز كند.
اين پژوهشگر البرزي گفت: تا اين سال، استاد مميز به غير از طراحي گرافيك براي كتاب ها و پوسترها، تلاشي را با عنوان مدير هنري در مجلاتي چون ايران آباد، كتاب هفته، كيهان هفته، فرهنگ، كاوش و نگين آغاز كرد، مجلاتي كه نحوه و سبك كاري استاد را در جامعه، تثبيت و معرفي كرده است.
وي افزود: آثار استاد در اين دوره در كتاب هفته به چنان پركاري و دوره خلاقي بدل مي شود كه نام مميز را به عنوان گرافيستي مؤلف و كم نظير بر سر زبان ها مي اندازد.
عسكري بيان داشت: همچنين ادامه كار مميز در نشريات فرهنگ و نگين، راه را براي ورود گرافيست هاي جوان و نوجوي دهه 40 مانند فرشيد مثقالي باز كرد.
وي گفت: آثار روي جلد استاد براي نشريه 'كتاب هفته' نمونه هايي از چاپ (سيلك و ليتوگرافي) موفق و خلاقانه اي است كه ارزش هاي گرافيكي بسيار مفيدي را با خود به همراه دارد.
وي افزود: استاد مميز در همان سال ها يكي از مهم ترين اثر مدرن تاريخ معاصر را با طراحي چاقوهاي واژگون شكل داد و اثر چاقوهاي او، اجتماعي ترين اثر است كه از دهه 40 به بعد پديد آمده است.
وي اضافه كرد: استاد مميز در طول نيم قرن فعاليت هنري خود در ايران و عرصه هنر بين المللي، در احيا و ابداع هنر گرافيك در ايران و پيشبرد و گسترش فرهنگ ملّي و سنّت هاي هنري نقش بارزي داشت و آذر ماه سال 1383 به عنوان استاد برجسته فرهنگستان هنر، در مراسمي، از سوي رييس جمهوري وقت تجليل شد.
عسگري گفت: اين هنرمند در طول فعاليت هاي هنري خود، بيش از 10 نمايشگاه اختصاصي و بيش از 70 نمايشگاه گروهي در ايران و ساير كشورهاي جهان برپا كرد و طراحي گرافيكي و تهيه پوستر براي صدها جلد كتاب و نشريات مختلف به وسيله او انجام گرفت.
وي افزود: استاد مميز را بيشتر به عنوان سكان يا ميله پرچم انجمن گرافيك مي دانند ولي او به جز مديريت بر امور انجمن گرافيك مسووليت هاي ديگري نيز داشته كه از جمله آن مي توان به مديريت گروه گرافيك و عكاسي دانشكده مديريت، گروه گرافيك و عكاسي دانشكده هنرهاي زيباي دانشگاه تهران، مديريت و طراحي هنري جشنواره بين المللي فيلم تهران (1356- 1352)، رياست هيأت مديره انجمن طراحان گرافيك، رياست دوسالانه هاي گرافيك ششم، هفتم و هشتم، مشاور هنري كتابخانه و مركز اسناد دانشگاه تهران و رياست كميته ايراني طراحان گرافيك دنيا (AGI) اشاره كرد.
اين پژوهشگر البرزي ادامه داد: استاد مميز در سال هاي پاياني عمر خويش با بيماري سرطان دست و پنجه نرم مي كرد و از 23 آبان ماه 1384 براي تازه ترين دوره شيمي درماني، در بيمارستان آبان تهران بستري شده بود كه چند روز بعد حالش رو به وخامت نهاد و سرانجام در سن 69 سالگي روز شنبه پنجم آذر 1384 درگذشت.
پيكر او هفتم آذر همان سال، تشييع و در روستاي تكيه اغشت واقع در شهرستان ساوجبلاغ به خاك سپرده شد.
6156/1535خبرنگار: نوشين طهماسبي**انتشار دهنده:داريوش غفاري
كرج- ايرنا- پژوهشگر فرهنگ و تاريخ البرز با اشاره به فرارسيدن سالروز فوت پدر گرافيك مدرن ايران، گفت: استاد مرتضي مميز تا ابد ميهمان استان البرز است.