شاید به ندرت بتوان سینماگری را یافت كه تحسین حضرت امام خمینی(ره) از فیلم سینمایی «گاو» ساخته مهرجویی را در دوره ای كه سینمای ایران در قرق فیلمفارسی بود به یاد نداشته باشد.
در سال های ابتدایی دهه 60 نیز این فیلمساز «موج نو»، دست از تاثیرگذاری بر روی سینما و ادبیات برنداشت و فیلم های او به الگویی برای فیلمسازانی پس وی قرار گرفت.
هم نشینی و انس مهرجویی با ادبیات به روشنی در آثار او قابل مشاهده است، از همان سال های اولیه فیلمسازی این كارگردان، فیلمنامه های مهرجویی اقتباسی از مهمترین رمان های معاصر بود و به نوعی می توان مهرجویی را تاثیرگذارترین سینماگر در ارتباط دادن ادبیات و سینما و استاد اقتباس ادبی در سینما دانست.
هوشنگ مرادی كرمانی، لوییس بونوئل، نیكلای گوگول، دیوید سالینجر و هنریك ایبسن از جمله نویسندگانی هستند آثار آنها از سوی مهرجویی دستمایه ساخت فیلم های «مهمان مامان»، «بانو»، «چه خوبه كه برگشتی»، «پری»، «سارا» و «اشباح» قرار گرفت.
داریوش مهرجویی در 17 آذر سال 1318 متولد شد، گرچه در این یادداشت كوتاه كه به بهانه 77 امین سالروز تولد مهرجویی به نگارش درآمده قادر نخواهیم بود كه به مرور و بررسی آثار مهرجویی بزرگ بپردازیم اما حیف است كه از آثار تاثیرگذار و محبوب منتقدان و مردم در سال های میانی دهه 60 نام نبرد.
«هامون» و «اجاره نشین ها» كه اولی یكی از سردمداران سینمای روشنفكری و دومی یكی از بهترین كمدی های همه این سال های سینمای ایران است، هنوز هم قابل نمایش و تحلیل هستند.
«هامون» در سال 1368 اكران شد و مضمون اجتماعی فلسفی آن نظر بسیاری از منتفدان را به خود جلب كرد. اثری كه با بازی درخشان مرحوم خسرو شكیبایی در نقش «حمید هامون» جاودانه شد.
در «اجاره نشین ها» نیز مهرجویی به مدد درخشش كهكشانی از ستارگان سینما از جمله عزت الله انتظامی، اكبر عبدی، ایرج راد، مرحوم منوچهر حامدی، مرحوم حمیده خیر آبادی، فردوس كاویانی، فریما فرجامی و سیاوش تهمورث اثری ماندگار را خلق كرد كه همچنان پس از گذشت 30 سال دیدنی است.
مهرجویی به رغم كارنامه پر و پیمان فیلمسازی، در سال های اخیر فیلم های را روانه پرده كرده كه منتقدان كمتر تفقدی به آنها داشته اند.
«نارنجی پوش»، «چه خوبه برگشتی» و «اشباح» از جمله آثار مهرجویی در سال های اخیر هستند كه نه تنها نظر منتقدان را جلب نكرد بلكه در گیشه نیز نتوانستند توفیقی كسب كنند.
به هر حال استاد مهرجویی بنا بر برخی اخبار، این روزها در تدارك ساخت «سنتوری 2» است و گرچه «سنتوری 1» بنا به دلایلی از اكران باز ماند اما دوستداران این فیلمساز در انتظار اثری شگفت انگیز از او بر روی پرده نقره ای هستند.
فراهنگ ** 1071 ** گزارش: محمد تقی زاده ** انتشار دهنده: امید غیاثوند
تهران - ایرنا - داریوش مهرجویی را كه امروز نیمه دوم دهه هشتم زندگی خود سپری می كند، می توان از جمله سینماگرانی برشمرد كه در ریل گذاری سینما تاثیری انكار ناپذیری داشته است.
