اینكه نامشان چه باشد و با چه عنوانی خوانده شوند تفاوتی در وضعیت آنها ندارد، زمانی كارتن خواب و بی سرپناه خوانده می شوند و زمانی از كارتن خوابی و بی سرپناهی به گورها پناه می برند تا ادبیات و الفاظ جدیدتری در عرصه آسیب های اجتماعی جا باز كند.
آمار دقیقی از معتادان خیابانی در كشور وجود ندارد در حالی كه رئیس پلیس مواد مخدر از آمار 55 تا 60 هزار معتاد متجاهر سخن می گوید ، سخنگوی ستاد مبارزه با مواد مخدر این آمار را واقعی نمی داند و آمار به واقعیت نزدیكتر را بین 30 تا 40 هزار معتاد متجاهر می داند با این توضیح كه بسیاری از افرادیكه از آنها به عنوان معتاد متجاهر نام برده می شود را می توان به جای گنجاندن آنها در ماده 16 و دستگیری و اقدامات اجباری ترك اعتیاد می توان در قالب ماده 15 و بصورت داوطلبانه آنها را به استفاده از خدمات كاهش آسیب هدایت كرد.
در سال 1394 بیش از یكهزار معتاد خیابانی بدون سرپناه در استان لرستان به مراكز نگهداری شبانه پناه داده شده اند و امسال نیز 500 معتاد خیابانی با ساماندهی در سرپناه های شبانه تحت نظر بهزیستی از سرمای زمستان امان داده شده اند.
سیاست كاهش آسیب كه برای معتادان خیابانی به كار برده می شود به صورتی است كه معتاد متجاهر ابتدا از كنار خیابان جمع آوری شده، لباس و غذای وی تامین شده و در مرحله بعدی وارد گروه درمانی می شود.
***معتادان خیابانی و هدایت به مراكز كاهش آسیب
معاون پیشگیری و مسئول مركز توسعه ، پیشگیری و درمان اعتیاد بهزیستی لرستان در این باره می گوید: با همكاری اورژانس اجتماعی ، پاتوق ها و خرابه هایی كه افراد بی سرپناه كه بیشتر معتادین متجاهر هستند شناسایی شده و علاوه بر اینكه افراد در این اماكن به مركز خدمات روزانه معرفی می شوند در شب های سرد زمستان نیز در سرپناهای شبانه اسكان داده می شوند.
ابتسام داشی در گفت و گو با ایرنا افزود: فرایند ارائه خدمات به افراد در معرض آسیب و معتادان خیابانی ابتدا از خدمات پیشگیرانه آغاز می شود و افراد گرفتار وارد مرحله درمان شده كه درمان ها نیز با توجه به شخص آسیب دیده روش های متناسب اعم از درمان بصورت سرپایی، درمان در مراكز اقامتی ، كاهش آسیب و ارائه خدمات به افراد بهبود یافته انجام می شود.
به گفته وی كسانی كه قصد ترك اعتیاد نداشته و در عین حال در معرض رفتارهای پر خطر قرار دارند و از سرنگ های مشترك استفاده می كنند بیشتر در معرض بیماری های عفونی بوده ، خدمات آسیب دریافت می كنند.
داشی اضافه كرد: این خدمات شامل وسایل بهداشتی ، سرنگ، بتادین و وسایل استحمام است و در كنار این افراد، كارگران جنسی نیز خدمات مرتبط با كاهش آسیب به منظور پیشگیری از انتقال بیماری هایی همچون ایدز و هپاتیت را دریافت می كنند.
وی همچنین گفت: معتادان خیابانی در مراكز روزانه پذیرش می شوند و وسایل بهداشتی همچون سرنگ تزریق و یا قاشك های مخصوص و پد الكلی و وسایل پیشگیری از انتقال بیماری های رفتاری در اختیار آنها گذاشته می شود.
معاون پیشگیری بهزیستی لرستان با اشاره به اینكه هم اكنون پنج مركز گذری كاهش آسیب اعتیاد و سه سرپناه معتادان خیابانی در لرستان فعال است گفت: از پنج مركز گذری كاهش آسیب اعتیاد چهار مركز در خرم آباد و یك مركز در بروجرد قرار دارد و همچنین از سه سرپناه خاص معتادان خیابانی نیز یك مركز مردانه در بروجرد و دو مركز در خرم آباد كه شامل یك مركز زنانه و یك مركز مردانه است.
وی یادآور شد: هم اكنون 544 پرونده فعال مرتبط با معتادان خیابانی در مراكز گذری تحت حمایت بهزیستی وجود دارد كه برنامه های كاهش آسیب در مورد آنها انجام می شود.
*** فعالیت 59 تیم اجتماع محور پیشگیری از اعتیاد در محلات لرستان
معاون پیشگیری اداره كل بهزیستی لرستان همچنین گفت: یكی از برنامه‌های سازمان بهزیستی در بحث پیشگیری از اعتیاد برنامه‌های اجتماع محور است كه هم اكنون 59 تیم اجتماع محور پیشگیری از اعتیاد در محلات لرستان فعالیت می كنند.
وی افزود: برنامه اجتماع محور به صورتی است كه با استقرار تسهیل‌گر این سازمان در نقاط شناسایی شده و بسیج اجتماعی، تیم داوطلب تا زمانی كه مردم در این حوزه توانمند می‌شوند در محله فعالیت دارد.
معاون پیشگیری بهزیستی استان لرستان اضافه كرد: تسهیل‌گر بهزیستی برای اینكه مردم بتوانند روی نیازها و مشكلات محله خود متمركز شوند آموزش‌های لازم را به تیم داوطلب می‌دهد تا با اولویت‌بندی نیازها برای رفع مشكلات برنامه‌های كوتاه مدت و میان مدتی انجام شود.
وی بیان كرد: تا زمانی كه مردم محله پروژه‌های خود را به صورت مستقل انجام دهند تسهیل‌گر در این محلات حضور دارد و بعد ازاینكه مردم توانستند بطور مستقل مشكلات محله را پروژه نویسی كنند تسهیل گر به عهده خود مردم واگذار می كند.
معاون پیشگیری بهزیستی لرستان همچنین گفت: هم اكنون سه تیم اجتماع محور ، مستقل شده و شناسایی و پیگیری مسائل و مشكلات محله بدون حضور تشهسل گر و توسط خود داوطلبین محل انجام می شود.
*** شناسایی یكهزار و 366 معتاد خیابانی در لرستان
كارشناس مسئول مركز كاهش آسیب و ایدز بهزیستی لرستان نیز گفت: سال گذشته یكهزار و 366 نفر افراد بی سرپناه و كارتن خواب كه از اعتیاد به بی خانمانی رسیده بودند شناسایی شدند كه از این بین این افراد 196 نفر زن و مابقی مرد بودند.
محبوبه امین در گفت و گو با ایرنا افزود: از ابتدای امسال تاكنون نیز 476 نفر كارتن خواب شامل 96 زن و 380 مرد شناسایی شده كه تا پایان سال تعداد آنها بیشتر هم خواهد شد كه در قالب مراكز شبانه تحت نظر بهزیستی كه همان سرپناه های مخصوص برای معتادین متجاهر است پذیرش می شوند.
وی بیان كرد: بیشتر این افراد ، دچار بیماری های عفونی هستند كه نیاز به بستری در بیمارستان دارند و با توجه به اینكه این افراد هویت نداشته و فاقد شناسنامه هستند و یا با عناوین جعلی خود را معرفی می كنند فرایند درمانی آنها با مشكل مواجه است.
كارشناس مسئول مركز كاهش آسیب و ایدز بهزیستی لرستان یادآور شد: مراكز درمانی این افراد را به سختی پذیرش می كنند در حالی كه با مشكل حاد عفونی مواجه هستند.
به گفته وی در بین این افراد بی خانمان كه با مشكلات عفونی بستری می شوند بعد از گرفتن تست اچ آی وی مثبت شناخته می شوند و یا اینكه دچار بیماری هایی همچون سل هستند.
*** مركز نگهداری معتادین متجاهر ویژه زنان به زودی راه اندازی می شود
دبیر شورای هماهنگی ستاد مبارزه با موادمخدر استان لرستان نیز گفت: مركز نگهداری و ساماندهی معتادین متجاهر مخصوص زنان ، توسط دانشگاه علوم پزشكی لرستان بزودی راه اندازی می شود.
غلامرضا آقا میرزایی افزود: مركز ویژه مردان نیز مراحل تجهیز و تكمیل را سپری می كند و در نهایت تا 2 ماه آینده راه اندازی خواهد شد كه با ایجاد چنین مراكزی، بستری و سیر درمان افراد معتاد مبتلا به بیماری های عفونی به شیوه مطلوب تری پیگیری می شود.
وی یادآور شد: بستری و پذیرش معتادین متجاهر (خیابانی) كه مبتلا به بیماری های عفونی هستند می تواند از دیدگاه روحی و روانی برای سایرین همراه با نگرانی هایی باشد كه ایجاد چنین مراكزی به منظور ساماندهی معتادین مبتلا به بیماری عفونی منجر به ایجاد امنیت روانی در مردم می شود.
***معتاد خیابانی كارتن خواب ؛انسانی با تمام كرامت انسانی
سیمین كاظمی ، استاد دانشگاه و تحلیل گر مسائل اجتماعی در این خصوص گفت: در برخورد با معضلات و پدیده های اجتماعی اعم از كارتن خوابی و معتادان خیابانی و بی خانمان دو موضوع باید مورد توجه قرار گیرد اینكه بی خانمانی یك مساله فردی نیست و به وضعیت اقتصادی و اجتماعی جامعه مربوط است و دیگر اینكه شخص معتاد خیابانی كارتن خواب یك انسان با تمام حقوق انسانی است.
وی گفت: شخص معتاد خیابانی كارتن خواب باید در مسیر بازتوانی قرار گیرد و حمایت از او ادامه یابد و باید بعد از پناه دادن و غذا و درمان های اولیه ، بازتوانی و ایجاد تدابیر مناسب برای بازگرداندن آنها به جامعه و یافتن شغل مناسب با توانایی شان مورد توجه قرار گیرد.
1920/6060
خبرنگار:مهری میردریكوند**انتشاردهنده: محمد علیدوستی
خرم آباد - ایرنا - خرابه ها پاتوق امنی برای معتادان خیابانی است همان هایی كه به علت اعتیاد از خانه و خانواده یا رانده شده اند و یا اینكه دیگر روی برگشت به خانه را ندارند و حالا دیگر كف خیابان و كارتن خوابی تنها مامن آنها شده است.
