سفیرسابق فرانسه درایران: دوام توافق هسته ای به این است كه تهران به روش آمریكا پاسخ این كشوررا ندهد

' فرانسوا نیكولو ' فرانسوی مصری تبار است. در سال 1940 در مصر به دنیا آمد اما از جوانی ساكن فرانسه شد. در سال 1961 در موسسه مطالعات عالی پاریس فارغ التحصیل شد و از سال 1964 در مقام دیپلمات، ماموریت های فراوانی را برای كشورش انجام داد.او درسازمان ملل، شیلی، هند، آلمان ، مجارستان و ایران فعالیت دیپلماتیك كرده است. آخرین سِمَت او سفیر فرانسه در ایران بوده كه در دوارن ریاست جمهوری شیراك از سال 2001 تا 2005 همزمان با دور دوم دولت اصلاحات تداوم داشته و از آن زمان به بعد بازنشسته شده است. در دوران بازنشستگی او محور فعالیت های خود را ایران قرار داده و در رسانه های فرانسه به عنوان متخصص مسائل ایران شناخته می شود . كسی كه نه تنها مقالات فراوانی در مورد ایران نوشته بلكه خاطرات روزانه اش را در مقام سفیر فرانسه در این كشور درسال 2006 در قالب كتابی منتشر كرده است. او یكی از مدافعان 'برجام' است. در برنامه های مختلف تلویزیونی و در مقالات پرشمار خود، توافق هسته ای با ایران را به نفع همه دانسته است. بعد از گذشت یك سال از توافق هسته ای در یكی از روزهای بسیار سرد پاریس به سراغ سفیر سابق فرانسه در ایران رفتیم تا از وی بپرسیم آیا با گذشت یك سال از اجرای توافق، برجام مطابق با انتظاراتش بوده است؟ و اینكه آیا ترامپ این توافق را تهدید نمی كند؟ خطوط كلی برجام همان توصیه های من درسال های 2005 و 2006 بود
نیكولو در پاسخ به این پرسش كه خطوط كلی توافق برجام را چگونه می بینید، می گوید:« بله این توافق مطابق با انتظارات من بود. به خصوص اینكه خطوط كلی این توافق همان نكاتی بودند كه من در سال های 2005 و 2006 به عنوان كارشناس توصیه كرده بودم.» او با اشاره به رعایت مفاد این توافق از سوی ایران ونظارت آژانس بین المللی انرژی، برجام را توافقی خوب می داند و ادامه می دهد:« این توافق باعث خوشحالی اش شده است؛ توافقی كه به انتظارات ومنافع همه جواب می دهد و در عین حال به نگرانی های هر دو طرف هم پاسخ می دهد. از زمان اجرای این توافق روند امور به خوبی پیش رفته است، زیرا تخطی جدی از سوی ایران صورت نگرفته و موارد جزئی را ایران با حسن نیت اصلاح كرده است. »
كنگره آمریكا مایه نگرانی است!
از او درباره تاثیر ترامپ و وعده اش مبنی بر كنار گذاشتن توافق پرسیدیم. آیا رئیس جمهور آمریكا به وعده اش عمل خواهد كرد؟
نیكولو می گوید:« ترامپ در كمپین تبلیغاتی اش وعده های بعضا متناقضی داده و مشخص نیست چگونه عمل خواهد كرد. بنابراین پیش بینی عمل او خیلی سخت است. او ابتدا گفت توافق را پاره خواهد كرد، سپس گفت درباره آن مجددا مذاكره خواهد كرد ومدتی بعد هم از اجرای خیلی دقیق وسختگیرانه توافق گفت و تاكید كرد هیچ كادویی به ایران نخواهد داد. شخصا فكر می كنم ترامپ بعد از اندكی تفكر می فهمد هیچ منفعتی درپاره كردن توافق ندارد. اما چیزی كه مایه نگرانی است كنگره آمریكا است. اكثریت بزرگی از اعضای كنگره به صورت شدیدی با توافق مخالف هستند. آنها می توانند با تصویب قوانینی، تحریم های جدیدی به ایران تحمیل كنند.در این شرایط ترامپ در موقعیت دشواری قرار خواهد گرفت. اگر مصوبه را وتو كند اینگونه وانمود می شود كه دوست ایران است اگر وتو نكند تحریم های جدید تصویب خواهد شد و ایالات متحده در مقام ناقض توافق قرار خواهد گرفت. در نتیجه وضعیت پیچیده است. معتقدم در دوران خطرناكی قرار داریم. توافق به طرز موثری در معرض تهدید قرار گرفته است.»
تیم ترامپ علیه برنامه موشكی ایران تحریم هایی اعمال خواهد كرد!
ازنگرانی ها درمورد تیم ترامپ پرسیدیم. اینكه برخی از كارشناسان نسبت به حضور افرادی با گرایش دشمنی با ایران دركابینه اش ابرازنگرانی كرده اند و اینكه این دشمنی تا چه میزان برجام را تحت تاثیر قرار می دهد؟
سفیر سابق فرانسه در ایران هم معتقد است:«تیم ترامپ در كلیت امر دشمن ایران است. البته این احتمال وجود دارد كه این تیم تامل كند و دریابد پاره كردن توافق هسته ای در راستای منافع آمریكا نیست اما به نظر می رسد این تیم ایران را در مواردی با مشكل روبرو خواهد كرد كه مستقیما با توافق هسته ای مرتبط نیستند. مثلا در مورد آزمایش موشك های بالستیك. این امكان وجود دارد كه تیم ترامپ مجموعه تحریم هایی را پیشنهاد دهد.این تحریم ها از قبل بوده اند اما می توانند تشدید شوند.آنها درفكر تنبیه ایران درصورت تداوم برنامه موشك بالستیك خواهند بود. این موضوع می تواند مشكلاتی ایجاد كند زیرا ایران تصور می كند كه موشك بالستیك به توافق هسته ای ارتباطی ندارد من هم فكر می كنم از لحاظ حقوقی حق با ایران است.

واكنش اروپایی ها به نقض برجام و توصیه نیكولو به مقامات ایران
پرسش بعدی ما در مورد واكنش اروپایی ها به نقض احتمالی برجام از سوی آمریكا بود. به خصوص اینكه دولت جدید بریتانیا از پیروزی ترامپ استقبال كرده و دیداری بین رئیس جمهور آمریكا و نخست وزیر این كشور هم صورت گرفت. آیا اروپا بعد از نقض احتمالی برجام از طرف آمریكایی ها واكنش منسجمی خواهند داشت؟
نیكولو در پاسخ خود كه در آن پیشنهادی هم به مقامات كشورمان داده است می گوید:« این سوال خیلی خوبی است. تاكنون كشورهای اروپایی به صورت علنی از توافق هسته ای دفاع كرده اند. آنها با صراحت با ارسال پیامی برای ترامپ و تیمش گفتند اگر آمریكا توافق را پاره كند روی حمایت ما حساب نكند و اگر آمریكایی ها در نهایت از توافق هسته ای كنار بكشند برجام باز هم می تواند نجات یابد. توافق می تواند حفظ شود اگر ایران از یك طرف واروپا ، روسیه و چین از طرف دیگر بخواهند آن را اجرا كنند. تجارت و روابط اقتصادی بین این كشورها می تواند بدون آمریكا هم جریان داشته باشد. البته دوام این توافق وابسته به این است كه ایران به روش آمریكا پاسخ دولت این كشور را ندهد. بهترین راه حل برای ایران این است به تحریكات ایالات متحده پاسخ ندهد. اجازه دهد توافق در مسیر خودش بدون آمریكا با 5 كشور دیگر پیش برود. در این شرایط ما با وضعیت اوایل سال های 2000 مواجه خواهیم شد زمانی كه ایران با ایالات متحده رابطه ای نداشت اما با اروپایی ها روس ها و چینی ها تجارت داشت.
وضعیت زمانی هم كه پیچیده شد. اما بسیاری از شركت های اروپایی در ایران فعال بودند و همه كشورهای جهان با ایران كار می كردند. هر چند كه این وضعیت می تواند مشكلاتی هم به بار بیاورد. مشخص نیست آمریكایی ها توافق را پاره كنند اما اگر هم پاره كنند همه باید خونسردی خود را حفظ كنند. نباید به ایالات متحده پاسخی دهند و همین روند را ادامه دهند و در نهایت این ایالات متحده هست كه منزوی خواهد شد.
یك یا دو سال دیگر ایران در وضعیت مطلوبی قرار خواهد گرفت!
سفیر فرانسه در ایران در مورد واكنش احتمالی مخالفان برجام در ایران به نقض این توافق هسته ای هم می گوید:«من نمی توانم از زبان مخالفان برجام در ایران صحبت كنم. من می دانم در ایران تعدادی هستند كه از نابودی توافق ناراحت نخواهند شد، زیرا آنها این توافق را هدیه به ایالات متحده و غرب می دانند. اما من فكر می كنم نابودی این توافق در راستای منافع ایران نخواهد بود . می دانم كه برخی ها از مشهود نبودن نتیجه این توافق مایوس هستنند، زیرا گشایش مورد انتظارشان ایجاد نشده، تحریم ها با كُندی برطرف می شوند و این یك واقعیت است، اما باید خوش بین باشند زیرا مشكلات به این حد پیچیده و دشوار در چند هفته یا چند ماه بر طرف نمی شوند. اگر همین وضعیت فعلی تداوم یابد و مبادلات اقتصادی توسعه یابند فكر می كنم در روندی گام به گام همه مشكلات برطرف خواهند شد و من شخصا فكر می كنم یك یا دو سال دیگر ایران در وضعیت مطلوبی قرار خواهد گرفت. به عنوان نمونه حل مشكلات شبكه های بانكی برای ارتباط باایران زمان بر خواهد بود. فعلا وضعیت مبادلات مالی خیلی خوب كار نمی كند. این مشكل ترمزی برای توسعه تجارت است اما باید صبر كرد با گذشت زمان این مشكل هم حل خواهد شد. »
نتانیاهو می خواهد ایرانی ها را به وادار به اشتباه كند!
سئوال بعدی به اقدامات نخست وزیر رژیم صهیونیستی و دیدار آتی وی با ترامپ بازمی گردد، تا چه حد پیروزی ترامپ میدان مانور را برای نتانیاهو فراهم خواهد كرد تا علیه برجام عمل كند؟
این دیپلمات بازنشسته در این مورد هم معتقد است:«طبیعی است كه یكی از مخالفان سرسخت توافق هسته ای نتانیاهو باشد. اما به نظر من نتانیاهو به ترامپ توصیه نخواهد كرد كه بلافاصله توافق را پاره كند. او هم راهبردش این است ایران را به سمت اشتباه سوق دهد. یعنی شرایطی فراهم كند تا ایران تن به اشتباه بدهد.درنتیجه خیلی مهم است ایران در این مورد هم خونسردی اش را حفظ كند و به تحریكات پاسخی ندهد. آنها می خواهند ایران را وادار كنند در مقام نخستین نقض كننده توافق قراربگیرد. دولت ایران هم به خوبی به این مسئله واقف است و فكر می كنم به این تحریكات پاسخی نخواهد داد.»
برقراری روابط عربستان و ایران ضروری است.
دیپلمات باسابقه فرانسوی در مورد رویكرد عربستان سعودی پس از پیروزی ترامپ نسبت به برجام هم تاكید می كند:« ترامپ دیدگاه روشنی از جهان اسلام ندارد و نگاه ساده ای دارد .در مورد عربستان سعودی باید بگویم این كشور از ایران ترس دارد. ترس عربستان از همه نیروهایی است كه دوست ایران هستند. بنابراین من فكر می كنم كه سعودی ها به رغم مواضع شان نسبتا محتاط هستند و به اقداماتی كه می تواند خلیج فارس را ناامن كند دست نخواهند زد. زیرا پیامدهایش دامن این كشور را هم خواهد گرفت.در نتیجه باید صبور بود و همه تلاش كنند رابطه بین دو كشور برقرار شود. ایرانی ها باید برای ارتباط مجدد با این كشور تلاش كنند وسعودی ها هم همینطور. با توجه به اختلاف نظرهای گسترده بین این دو كشور در سوریه، یمن ...منطقه بدون توافق تهران و ریاض به ثبات نخواهد نرسید. هدفی كه دستیابی به آن خیلی سخت است اما باید آن را در افق دید خود نگاه داشت.»
خروج از توافق بار حقوقی ندارد
از فرانسوا نیكولو همچنین در مورد الزام ایالات متحده به برجام پرسیدیم. آیا تصویب این سند در شورای امنیت سازمان ملل متحد برای واشنگتن بار حقوقی دارد یا خیر؟
او معتقد است دولت ها از لحاظ حقوقی به توافق پایبند نیستند زیرا این توافق معاهده بین المللی نیست. این نكته را هم باید یادآوری كرد كه توافق از سوی كشورها امضا نشد. بیانیه ای بود كه شش كشور موافقت خود را با آن اعلام كردند. به علاوه آمریكایی ها توافق امضا شده را نمی خواستند و آنها خیلی روی عنوان این سند دقیق بودند و این سند را نمی شود توافق گفت بلكه 'طرح اقدام مشترك' است. به نوعی بیان اراده سیاسی مشترك بین این شش كشور است.در نتیجه خروج از آن از منظر حقوقی تبعاتی برای طرفین ندارد.
هر كس رئیس جمهور فرانسه شود به برجام وفادار خواهد ماند
اما رویكرد رئیس جمهور آینده فرانسه به برجام چه خواهد بود؟ كدام یك از كاندیداهای فعلی رئیس جمهور شود با ترامپ در مورد مخالفت با برجام هماهنگ خواهد بود؟
نیكولو در این مورد می گوید:« پاسخ من ساده است در این مورد هیچ نگرانی ندارم . هر كسی به عنوان رئیس جمهور در ماه می انتخاب شود فرانسه همچنان به توافق وفادار خواهد بود و با تصمیم احتمالی ترامپ برای پاره كردن توافق مخالفت خواهد كرد. حتی ماری لوپن رهبر جبهه ملی هم به توافق وفادار خواهد ماند.»
روابط فرانسه و ایران وارد دوران جدیدی شده است!
سئوال پایانی ما در مورد ارزیابی او از روابط تهران و پاریس بعد از برجام بود. او در پاسخ می گوید:«از توسعه روابط ایران و فرانسه راضی ام. هر دو طرف در دوران جدیدی قرار گرفته اند. دوران مشكلات سپری شده و دو كشور در حال برقرای روابط جدید هستند. كارها هم با تمام مشكلات به خوبی پیش می روند. شما به قرارداد ایرباس، بازگشت توتال، رنو و پژو نگاه كنید . مشكلات هستند ولی حل خواهند شد و من در این مورد بی نهایت خوشبین هستم.»
اروپام**م.ن**1590
انتشار دهنده: محمد حسن دوستارگان