هوبره پرنده ای از تیره درناسان و گونه ای در خطر انقراض، نیمه مهاجر و خجالتی است، تعدادی از آنها آبان ماه از روسیه و كشورهای شمالی به ایران و جنوب دشت داراب در استان فارس مهاجرت می كنند كه عواملی مانند شكار بی رویه، تخریب زیستگاه ها و ناامنی موجب نابودی و فرار آنها از منطقه می شود.
كارشناسان معتقدند هوبره نسبت به ناامنی بسیار حساس است و اگر یك سال وارد منطقه ای شود و احساس ناامنی كند از آنجا رفته و دیگر بر نمی گردد.
با توجه به اهمیت حفاظت از این گونه ارزشمند جریمه شكار آن برای هر قطعه 200 میلیون ریال تعیین شده است و بنا به اعلام سازمان حفاظت محیط زیست اگر فردی اقدام به شكار این پرنده كند طبق قانون با وی برخورد می شود.
هوبره یكی از پرندگان نادر و ارزشمند حیات وحش ایران است كه به عنوان یك گونه حمایت شده مورد حفاظت قرار دارد و در مقیاس جهانی به عنوان گونه ای از پرندگان آسیب پذیر شناخته می شود كه علاقه كشورهای حاشیه خلیج فارس به شكار آن سبب شد همه ساله تعدادی از افراد سودجو و فرصت طلب اقدام به زنده گیری و صید این پرنده زیبا كنند.
گفته می شود هر قطعه پرنده هوبره توسط دلالان یك میلیون و 500 تا 2 میلیون تومان از شكارچیان خریداری و به كشورهای حوزه خلیج فارس قاچاق می شود.
این پرنده زمانی در مناطق كویری و استپی جنوب آسیا بسیار فراوان بود اما اعراب خاورمیانه با استفاده از بازهای شكاری، به ویژه بالابان و شاهین معمولی، تفنگ و تله گذاری این پرنده را تا آستانه انقراض كامل پیش بردند تا اینكه در دهه 1970 تلاش های حفاظتی و ممنوعیت شكار در برخی نقاط توانست آن را از انقراض نجات دهد.
از بین رفتن گیاهان یكی دیگر از عوامل تهدید این پرنده ارزشمند است زیرا هوبره آب نمی نوشد و آب مورد نیاز بدن خود را از گیاهان و غذاهایی مانند انواع حشرات، بذر گیاهان و توت هایی كه می خورد، تامین می كند.
هوبره در زمان ساخت آشیانه و زاد و ولد نسبت به مزاحمت های انسانی بسیار حساس است بنابراین توسعه كشاورزی و جاده سازی ها و حتی ساخت دكل های برق در بیابان هم تهدیدی برای این پرنده است.
بر این اساس موسسه اسلامی زنان ایران در سال 79 طرح ' توانمند سازی جوامع محلی برای جلوگیری از شكار بی رویه هوبره ' را در روستای قلاتویه واقع در بخش فورگ شهرستان داراب در جنوب استان فارس آغاز كرد كه در نخستین جشنواره تجربیات موفق سمن های محیط زیستی جزو طرح های برتر معرفی شد.
اعظم طالقانی مدیر عامل موسسه اسلامی زنان ایران روز چهارشنبه در گفت و گو با خبرنگار علمی ایرنا گفت: با توجه به اهمیت حفاظت از گونه ارزشمند هوبره كه پرنده ای در خطر انقراض است این موسسه طرح ' توانمند سازی جوامع محلی برای جلوگیری از شكار بی رویه هوبره ' را در سال 79 آغاز و تا سال 81 اقدام به انجام كارهای پژوهشی در مورد هوبره و نحوه حفاظت از آن كرد.
وی افزود: حساس كردن جوامع محلی برای كاهش تهدیدات هوبره، توانمنمد سازی جوامع محلی برای جلوگیری از شكار بی رویه ، جمع آوری اطلاعات عمومی در مورد هوبره و انواع آن و خصوصیات ذاتی و پراكندگی آن در جهان و زیستگاه آن، انواع آموزش در رابطه با محیط زیست و دعوت از كارشناسان و شناساندن این پرنده به جوامع محلی و ایجاد حساسیت برای حفظ آن و پرروش 6 نفر به عنوان همیاران محیط بانان برخی از اهداف و اقدامات این طرح بود كه برخی از آنها با موفقیت انجام شد.
وی با بیان اینكه این طرح همچنان ادامه دارد تاكید كرد: ادامه موفقیت آمیز آن نیازمند اعتبار است كه با شرایط كنونی اقتصادی تامین آن تا حدی دشوار است.
طالقانی گفت: به علت شكار بی رویه و جذابیت آن برای كشورهای عربی حاشیه خلیج فارس كشور، این حیوان تا مرز انقراض در كشور پیش رفته بود اما بررسی ها نشان می دهد با اقدامات صورت گرفته فضا تا حدودی برای حضور این پرنده امن شده است.
وی اظهار كرد: در كار پژوهشی كه در ابتدای شروع طرح انجام شد نشان می داد كه 6 تا 7 هوبره بومی در منطقه باقی نمانده است اما اكنون وضعیت بهتر شده و حالا كه در فصل مهاجرت هستیم گفته می شود یك گروه 60 تایی مشاهده شده است.
وی ادامه داد: زمانی كه كار اجرایی این طرح آغاز شد تله های زیادی جمع آوری و دوره های آموزشی برای جوامع محلی برگزار شد، در ادامه یك تعاونی برای اهالی منطقه ایجاد كردیم تا در قالب آن نسبت به معیشت جایگزین مانند خیاطی یا كشاورزی اقدام كنند.
مدیر عامل موسسه اسلامی زنان ایران گفت: از آنجا كه منطقه خرما خیز است تلاش كردیم تا كارگاهی در قالب بسته بندی این محصول احداث كنیم كه زمین آنرا از منابع طبیعی استان فارس اجاره كردیم اما هزینه ساخت آنرا نداریم.
وی تاكید كرد: تا پیش از خانم ابتكار به عنوان رییس سازمان حفاظت محیط زیست این سازمان نه تنها كمكی نمی كرد بلكه مانع فعالیت ما هم می شد اما اكنون وضعیت بهتر شده شاید از نظر مالی كمك نكنند اما حداقل اذیت هم نمی كنند.
طالقانی تاكید كرد: بعد از اجرای این طرح آگاهی مردم منطقه نسبت به اهمیت حفاظت از هوبره بسیار افزایش یافته است، در گذشته اگر هوبره كنجاله آنها را می خورد بدون درنگ تیر را به سمتش شلیك می كردند اما الان خودشان می گویند كه اگر هم هوبره را در حال خوردن كنجاله های خود ببنیم، كاری نداریم.
وی گفت: از آنجا كه هوبره پرنده ای ارزشمند است بنابراین باید حفاظت از آن مورد توجه سازمان حفاظت محیط زیست قرار گیرد.
علمی 9014**1440
خبرنگار: كیمیا عبدالله پور ** انتشاردهنده: گلشن
برای اطلاع از اخبار متنوع علمی و فناوری، با كانال علمی ایرنا در تلگرام همراه شوید:irnaelm@https://telegram.me
تهران- ایرنا- هوبره پرنده ای در خطر انقراض است كه حمایت از آن نیازمند پشتوانه مالی، معنوی و افزایش آگاهی عمومی جوامع محلی است.
