بازنشستگی پیش از موعد زنان، از موافقت مجلس و شورای نگهبان تا مخالفت مجمع تشخیص مصلحت نظام

به گزارش خبرنگار پارلمانی ایرنا، سرانجام بازنشستگی پیش از موعد زنان سوال بسیاری از بانوان شاغل در دستگاه های دولتی است.این مصوبه روز گذشته در حالی باردیگر به شورای نگهبان ارسال شد كه كمیسیون تلفیق همچنان بر مصوبه قبلی مجلس اصرار دارد.
بسیاری معتقدند این مصوبه فرصتی برای ایجاد اشتغال جوانان است اما عده ای دیگر نیز تاكید دارند كه این مصوبه مجلس با دارا بودن بار مالی برای دولت با سیاست های كلی نظام بویژه اقتصاد مقاومتی مغایرت دارد.
یكی از مهم ترین مصوبات مجلس شورای اسلامی در لایحه برنامه ششم توسعه ، بازنشستگی زنان با حداقل20 سال سابقه كار بدون شرط سنی است كه در نهایت شورای نگهبان این مصوبه را تایید كرد، اما مجمع تشخیص مصلحت نظام كه همزمان این لایحه را با سیاست های كلی نظام بررسی كرد، ایرادهایی را در این مصوبه وارد دانست.

**بازنشستگی پیش از موعد زنان ماده ای كه در دقایق آخر به لایحه برنامه الحاق شد
نمایندگان مجلس شورای اسلامی 26 دی ماه و در آخرین جلسه بررسی لایحه برنامه ششم توسعه، ماده ای را به پیشنهاد پروانه سلحشوری رییس فراكسیون زنان مجلس شورای اسلامی به این لایحه الحاق و تصویب كردند كه بر اساس این ماده زنان شاغل می توانند با 20 سال سابقه كار و بدون محدودیت سنی بازنشسته شوند.
نمایندگان مجلس در تبصره یك ماده 97 لایحه برنامه ششم توسعه تصویب كرده بودند كه تمامی دستگاه ها، سازمان ها، شركت های دولتی و نهادهای عمومی غیردولتی تابع صندوق های بازنشستگی اعم از كشوری و تامین اجتماعی مكلفند با درخواست بازنشستگی بانوان شاغل كه دارای حداقل 20 سال سابقه خدمت هستند بدون محدودیت سنی موافقت كنند.
به موجب این مصوبه ، میزان محاسبه حقوق آنها بر اساس تعداد سال های كاركرد و پرداخت حق بیمه آنها خواهد بود.
نمایندگان مجلس شورای اسلامی با 139 رای موافق و 22 رای مخالف و 2 رای ممتنع از مجموع 195نماینده حاضر خواهان بازنشستگی پیش از موعد زنان شدند.
رییس فراكسیون زنان مجلس شورای اسلامی با طرح پیشنهاد الحاق ماده ای به لایحه برنامه ششم توسعه گفت: بر اساس بررسی های انجام شده، مصوبه بازنشستگی زنان با 20 سال سابقه كار در صورت اجرایی شدن، بار مالی برای دولت و صندوق های بازنشستگی نخواهد داشت.
پروانه سلحشوری تصریح كرد: این طرح موجب كاهش حضور اجتماعی زنان نمی شود چرا كه كارفرمایان قرار نیست حقوق بازنشستگی به كاركنان بدهند و این امر بر عهده صندوق های بیمه است كه در صورت مدیریت درست منابع مالی، آنان هم به هیچ مشكلی در این زمینه برنخواهند خورد.
وی یادآور شد: بر اساس این مصوبه، زنان تصمیم‌گیرنده نهایی در خصوص بازنشستگی خود هستند و با توجه به مسوولیت آنها در صورت تمایل می توانند پس از 20 سال كار بازنشسته شوند.
وی گفت: موضوعی كه در خصوص مصوبه بازنشستگی زنان با 20 سال سابقه كار نیاز به برجسته شدن دارد، بحث اختیاری بودن آن از سوی زنان شاغل است كه اگر خود فرد با لحاظ شرایط بازنشستگی پیش از موعد، درخواستی برای آن داشته باشد، باید به آن رسیدگی شود.

**مخالفت ها و موافقت ها با بازنشستگی پیش از موعد زنان
تصویب این مصوبه به عنوان ماده ای در لایحه برنامه ششم توسعه، مخالفت ها و موافقت هایی نیز داشت.
مخالفان این ماده معتقد هستند كه بازنشستگی پیش از موعد زنان باعث می شود كه حضور زنان در مشاركت اجتماعی در جامعه كم رنگ شود كه این به ضرر زنان است، از سوی دیگر موافقان این ماده معتقد هستند كه بازنشستگی پیش از موعد حضور زنان را در جامعه كم نمی كند بلكه این ماده برای بانوان به دلخواه اجرایی می شود به این معنا كه هر كدام از زنان بخواهند می توانند با 20 سال سابقه كار بازنشسته شوند و هر كدام نخواهند می توانند تا 30 سال كار كنند.
محمدرضا عارف رییس فراكسیون امید مجلس و نماینده مردم تهران نیز در مورد این مصوبه گفت: فراكسیون بانوان مجلس در بررسی لایحه برنامه ششم طرحی را دادند كه خانم‌ها بعد از 20سال خدمت بتوانند بازنشسته شوند؛ من رای منفی دادم و فردای آن روز از من پرسیده شد چه رایی دادم كه گفتم منفی بوده است. برای این كه حضور زنان بالا برود باید در تصمیم‌سازی‌ها حضورشان را بالا ببریم.
وی با طرح این سوال كه اگر زنان زود بازنشسته شوند به نفع حضور بانوان است یا به ضرر آنها، اظهارداشت: بیست سال هزینه شده و صبح‌ها كودكان شیرخوارتان را گذاشته و كار كردید و بعد از بیست سال كه چنین مشكلاتی ندارید بازنشسته شوید؟ الان وقت استفاده از ظرفیت‌های شماست.
فاطمه ذوالقدر نماینده مردم تهران در مجلس نیز در دفاع از مصوبه مجلس می گوید: بر اساس این مصوبه،زنان شاغل به هر اندازه كه حق بیمه پرداخت كرده باشند، حقوق و مزایای آنها محاسبه و پرداخت می‌شود؛ به عنوان مثال اگر كسی 15 روز در ماه حق بیمه پرداخت كرده و دارای سابقه 20 سال خدمت است، می‌تواند بازنشسته شده و به همان میزان هم از پاداش و مزایا برخوردار شود.
وی افزود: در حال حاضر كارگران زن با 42 سال سن می‌توانند بازنشسته شوند و مشمولین خدمات بازنشستگی نیز با همین محدودیت سنی امكان بازنشستگی با 30 سال سابقه خدمت را دارند، در حالی كه این امكان برای مشمولین تأمین اجتماعی فراهم نبود و آنها باید برای بازنشستگی با 20 سابقه به 55 سال می‌رسیدند و این شرط سنی وجود داشت اما چون تامین اجتماعی زیر بار اجرای آن نمی‌رفت مجلس مصوبه‌ای را در برنامه ششم گذراند كه بر اساس آن تمامی صندوق‌های بازنشستگی بدون محدودیت سنی نسبت به بازنشسته كردن مشمولان این قانون اقدام كنند.
حجت میرزایی معاون وزیر كار و رفاه اجتماعی در این زمینه با یادآوری تبعات اجرای مصوبه مجلس مبنی بر بازنشستگی زنان با 20 سال سابقه بدون شرط سنی و تحمیل بار مالی 10 هزار میلیارد تومانی به صندوق بازنشستگی كشوری از شورای نگهبان خواست تا اجازه تصویب نهایی این مصوبه را ندهد و با آن موافقت نكند.
میرزایی افزود: این مصوبه دست كم 150 هزار نفر را در آستانه بازنشستگی قرار می دهد و بار مالی حدود 10 هزار میلیارد تومانی برای صندوق بازنشستگی به همراه خواهد داشت.
وی با بیان این كه نگران هستیم این موضوع به تقابل مشمولین این مصوبه و دولت منجر شود گفت: در حالی كه قرار است به استقبال انتخابات برویم چنین اتفاقی به صلاح نیست ضمن آنكه آثار آن به یك سال و دو سال محدود نمی شود و چندین نسل را درگیر می كند.
پروانه سلحشوری رییس فراكسیون زنان مجلس نیز در پاسخ به این مخالفت ها بیان كرد كه اعتراض صندوق بیمه هم هنگامی كه قرار است 20 روز حقوق یك زن را پرداخت كند، معنایی ندارد.
وی افزود: این ها تحلیل بی موردی است و اگر واقع بینانه نگاه كنیم و خود را جای زن شاغلی كه گرفتار رسیدگی به فرزندان است، متوجه ضرورت اجرایی شدن این مصوبه خواهیم شد. چرا انگیزه كسی كه طالب بازنشستگی است را برآورده نكنیم تا جای كار برای شخص دیگر باز شود.

**درخواست شورای نگهبان برای كسب نظر مركز پژوهش های مجلس و موافقت این ذوالقدر پس از این سخنان گفت: در هنگام بررسی این ماده در شورای نگهبان، این شورا از ما خواست كه نظر مركز پژوهش های مجلس كسب شود و ما موافقت مركز پژوهش های مجلس در این مصوبه را به شورای نگهبان ارائه كردیم.
وی افزود: مركز پژوهش های مجلس شورای اسلامی اعلام كرد كه این مصوبه بار مالی برای دولت نخواهد داشت.

**تایید شورای نگهبان و مخالفت مجمع تشخیص مصلحت نظام با این مصوبه
بررسی لایحه برنامه ششم توسعه همزمان با شورای نگهبان در مجمع تشخیص مصلحت نظام دنبال شد كه در نهایت شورای نگهبان به این ماده ایرادی نگرفت، اما مجمع تشخیص مصلحت نظام ایرادهایی به آن وارد دانست.
اعضای مجمع تشخیص مصلحت نظام بازنشستگی 20 سال زنان را مغایر با سیاست های كلی اقتصاد مقاومتی و افزایش بهره وری در نیروی انسانی دانستند و پیشنهاد كردند این حق برای خانم ها با سن 55 یا 60 سال منظور شود.

**بررسی دوباره این ماده در كمیسیون تلفیق مجلس/ پافشاری اعضا بر مصوبه
محمد خدابخشی سخنگوی كمیسیون تلفیق مجلس شورای اسلامی روز گذشته اعلام كرد كه موارد ایراد گرفته از سوی مجمع تشخیص مصلحت نظام در جلسه این كمیسیون بررسی شد و در نهایت اعضا بر مصوبات قبلی خود پافشاری كردند از این رو این ایرادات بار دیگر به شورای نگهبان ارسال شد.

**مجلس مكلف به رعایت نظرات مجمع تشخیص مصلحت نظام است
عباسعلی كدخدایی سخنگوی شورای نگهبان در این مورد گفت: بر اساس آیین نامه نظارت مجمع تشخیص مصلحت نظام، نظرات مجمع نسبت به لوایح برنامه و بودجه از طریق شورای نگهبان به مجلس ابلاغ می شود كه نمایندگان مكلف به رعایت این نظرات هستند.
وی افزود: بر اساس آیین نامه نظارت مجمع تشخیص مصلحت نظام، نظرات این مجمع نسبت به لوایح برنامه و بودجه و همچنین در مورد مغایرت هایی كه با سیاست های كلی نظام وجود دارد، از طریق شورای نگهبان به مجلس ابلاغ می شود.
وی ادامه داد: مجمع تشخیص مصلحت نظام نظرات و مغایرت ها را برای شورای نگهبان ارسال می كند و این شورا نیز بدون دخل و تصرف این نظرات را برای مجلس شورای اسلامی ارسال می كند و مجلس مكلف به رعایت این نظرات است.
سخنگوی شورای نگهبان همچنین در پاسخ به این سوال كه باتوجه به این كه مجمع نظر خود را درباره لایحه برنامه ششم توسعه اعلام كرده درصورتی كه كمیسیون تلفیق مجلس بر مصوبات قبلی خود اصرار كند ، شرایط چگونه خواهد شد، اظهار داشت: اگر مجلس بر نظرات خود اصرار كند، آن نظر به مجمع تشخیص مصلحت نظام ارسال می شود و بار دیگر نظر مجمع اخذ می شود، در این راستا شورای نگهبان وارد ماهیت نظرات مجمع نمی شود

**نظر مجمع تشخیص مصلحت نظام در مورد لایحه برنامه ششم توسعه مشورتی بود
این در حالی است كه فاطمه ذوالقدر نماینده مردم تهران گفت: نظراتی كه مجمع تشخیص مصلحت نظام همراه با ایرادهای شورای نگهبان به مجلس ارائه كرده، جنبه مشورتی داشته است.
وی یادآور شد: شورای نگهبان از مجمع تشخیص مصلحت نظام نظر مشورتی خواسته كه مجمع نظرش را در مورد لایحه برنامه ششم توسعه به شورای نگهبان اعلام كرده و شورا این نظرات را برای مجلس ارسال كرده است.
وی با یادآوری این كه نظر مجمع تشخیص مصلحت نظام در این راستا نظر مشورتی بوده است، اظهارداشت: ما این موارد را روز گذشته در كمیسیون تلفیق مجلس بررسی كردیم و اعضا در مورد ایرادهای مجمع تشخیص مصلحت نظام بر همان نظر قبلی تاكید داشتند و این نظر مجلس برای شورای نگهبان ارسال شد.
عضو فراكسیون زنان مجلس دهم تصریح كرد: در این زمینه، شورای نگهبان می تواند از نظر مشورتی مجمع استفاده كند اگر نظر شورای نگهبان موافق با نظرات مجمع باشد باید این نظرات را هر چه سریعتر به مجلس ارائه كند.

**مجمع تشخیص مصلحت نظام حق بررسی مصوبات مجلس را ندارد
البته برخی از نمایندگان معتقدند كه مجمع تشخیص مصلحت نظام نمی تواند در بررسی این موارد ورود پیدا كند.
علی اكبر كریمی نماینده مردم اراك در مجلس، مجمع تشخیص مصلحت نظام را فاقد مكانیزم لازم برای نظارت بر مجلس دانست و گفت: این مجمع حق بررسی مصوبات مجلس را ندارد به همین دلیل، كمیسیون تلفیق برنامه ششم برای بررسی ایرادهای مجمع وارد نشد.
وی درباره اشكالاتی كه مجمع تشخیص مصلحت نظام از برنامه ششم توسعه داشته، افزود: به نظر من و قاطبه نمایندگان مجلس، مجمع تشخیص مصلحت نظام حق ورود به بررسی مصوبات مجلس را ندارد.
وی ادامه داد: مجلس وقتی مصوبه ای دارد، طبق قانون اساسی و شرع توسط شورای نگهبان بررسی می شود و اگر در رفع ایرادهای شورای نگهبان، بین مجلس و این شورا اختلاف نظری پیش آید و مجلس بر رای خود اصرار كند، در آن صورت مجمع تشخیص مصلحت نظام می تواند برای اتخاذ تصمیم نهایی ورود كرده و اظهار نظر كند.
عضو كمیسیون اقتصادی مجلس تصریح كرد: اما درباره لایحه برنامه ششم توسعه، دوستان در مجمع گفته اند كه در زمینه نظارت برای بررسی لایحه برنامه ششم توسعه ورود پیدا كرده اند، چون نظارت برعملكرد دستگاه ها، جزء وظایف مجمع تشخیص مصلحت نظام تعریف شده است.
كریمی اضافه كرد: اما این كه این نظارت به چه صورت و چه آثاری در حوزه قانونگذاری داشته باشد، نمایندگان براین اعتقادند كه مجمع تشخیص مصلحت نظام به هیچ عنوان نمی تواند مكانیزم لازم را برای این نظارت داشته باشد و برخلاف قانون اساسی عمل شده است.
وی خاطرنشان كرد: اگر مجمع تشخیص مصلحت نظام درخصوص قوانین مصوب مجلس از باب نظارت ورود كند و ایراداتی بگیرد، این ایرادها را باید به شورای نگهبان انعكاس دهد تا اگر این شورا ایرادها را پذیرفت؛ آن را به زبان خود برای مجلس ارسال كند.
عضو كمیسیون اقتصادی مجلس یادآور شد: به عبارتی هیچ مكانیزمی در قانون اساسی نداریم كه مجمع تشخیص مصلحت ایراد قوانین را بررسی و به مجلس ارجاع دهد و مجلس هم موظف باشد آن را بررسی مجدد كند.
كریمی گفت: به همین دلیل كمیسیون تلفیق مجلس نیز این موضوع را نپذیرفته است و ورودی برای بررسی ایرادهای مجمع تشخیص مصلحت نظام نكرده است.

** شورای نگهبان ملزم نیست ایراد مجمع را قبول كند
دوالقدر عضو فراكسیون زنان مجلس امروز نیز در جمع خبرنگاران براین نكته تاكید كرد كه مجمع تشخیص مصلحت نظام، خواستار تعیین شرط سنی برای این مصوبه شده است، این موضوع بار دیگر در كمیسیون تلفیق بررسی شد اما این كمیسیون نظر مجمع را رد و بر مصوبه قبلی خود پافشاری كرد.
وی افزود: شورای نگهبان در این مصوبه ملزم نیست ایراد وارده از سوی مجمع را قبول كند؛ بنابراین فكر می كنم، مصوبه مجلس در خصوص بازنشستگی زنان در حكم قانون تلقی می‌شود البته باید تا فردا صبر كنیم و ببینیم شورای نگهبان در این‌باره چه نظری ارائه می كند.
وی یادآور شد: در بازدید هایی كه از دستگاه های مختلف داشتیم، شاهد بودیم كه بانوان این دستگاه ها خواهان بازنشستگی پیش از موعد هستند، اعضای این فراكسیون تلاش كردند كه با طرح موضوع گامی برای رفع مشكلات زنان بردارند.
وی افزود: بازنشستگی پیش از موعد زنان در قانون برنامه پنجم توسعه نیز وجود داشت، ولی تمامی صندوق‌های بیمه زیر بار آن نمی‌رفتند و صندوق تامین اجتماعی برای آن شرط سنی گذاشته بود.
زنان شاغل در دستگاه های مختلف منتظرند تا تكلیف مصوبه مجلس شورای اسلامی در مورد بازنشستگی با 20 سال سابقه كار زنان مشخص شود و این كه آیا شورای نگهبان نظر مجلسی ها را می پذیرد یا این كه این مصوبه را باردیگر به مجمع تشخیص مصلحت نظام ارجاع می دهد؟
سیام**9121 ** خبرنگار: سمیه لاری **انتشار: مهرنوش خانزائی