مقابله با بحران آب در اصفهان/ 64 درصد مساحت استان دچار خشكسالی

به گزارش ایرنا، جلوگیری از استفاده غیر قانونی از منابع آب و نصب كنتور برای چاه های مجاز، تعمیر و بهسازی تاسیسات سد زاینده از جمله فعالیت های صورت گرفته در استان برای مقابله با بحران آب در كوتاه مدت و طرح انتقال آب بهشت آباد، طرح 9 ماده ای احیای حوضه آبریز زاینده رود و امضای تفاهم نامه بین شیوه نامه اجرایی كمیته ساماندهی، نظارت و كنترل بر توزیع آب بخش كشاورزی در حوضه آبریز زاینده رود از جمله طرح های مقابله با مشكلات آبی به عنوان جدی ترین معضل استان اصفهان به شمار می رود.
اصفهان پس از استان های یزد، خراسان جنوبی و سیستان و بلوچستان یكی از استان هایی است كه امسال با پدیده خشكسالی روبروست، شدت این پدیده در مركز، شرق و جنوب شرقی اصفهان بیشتر از دیگر نقاط این استان است، به گونه ای كه 64 درصد ازمساحت استان دچار خشكسالی و 22.5 درصد گرفتار خشكسالی شدید و بسیار شدید است.
امسال میزان بارندگی در شهرهای این استان از جمله نایین 80 درصد، اصفهان 55 درصد و در سرشاخه های زاینده رود 20 درصد كاهش یافته است؛ براساس آمارهای اعلام شده بطور كلی بارش ها در استان اصفهان در سال آبی جاری نسبت به میزان بلندمدت (40 ساله ) 33 درصد كاهش یافته و در وضعیت قرمز قرار دارد.

*** مسدود كردن چاه های مجاز
به گفته استاندار اصفهان حدود 12 هزارحلقه چاه غیر مجاز در استان اصفهان وجود دارد و تا پایان امسال قرار است كه دو هزار حلقه از این چاه ها مسدود شود.
رسول زرگرپورهمچنین گفت : مسدود كردن این چاه ها برای صیانت از آب و احیای حوضه آبریز زاینده رود انجام می شود، اگرچه این اقدام ممكن است محدودیت هایی نیز ایجاد كند اما آنچه نكته با اهمیت این است كه باید برداشت آب از منابع زیرزمینی بر اساس قانون انجام شود.
به گفته وی بخشی از این چاه ها در اختیار شهرداری ها یا برخی دستگاه های دولتی و بخشی نیز در اختیار بخش خصوصی است.
همچنین به گفته استاندار اصفهان، طرح كاهش و ساماندهی مصرف آب از جمله برنامه هایی كه از دوسال قبل دردستور كار مدیریت استان قرار گرفته و دراجرای این طرح قراراست میزان مصرف آب با استفاده از روش ها و فناوری های نو تا 50 درصد كاهش یابد.
همچنین مدیرعامل شركت آب منطقه ای اصفهان، ساخت و سازهای غیر مجاز درحریم و بستر زاینده رود را از جمله مسائلی دانست كه مشكلات آبی را افزایش می دهد.
وی گفت: برخی از ویلاها بطور كلی غیر قانونی ساخته شده و برای برخی دیگر نیز بدون استعلام از آب منطقه ای استان مجوز ساخت صادر شده و مشكلاتی را برای این حوضه ایجاد كرده است.
مسعود میرمحمدصادقی اضافه كرد: مدیریت چاه های غیر مجاز داخل بسترو حریم رودخانه و نصب كنتور در چاه های مجاز از جمله اقداماتی است كه بهره برداری از منابع آبی را قانونمند می كند.

*** سد زاینده رود بطور دوره ای ترمیم می شود
به گفته معاون بهره برداری شركت آب منطقه ای اصفهان تعمیرات اساسی سد زاینده رود به عنوان اصلی ترین منبع ذخیره آب استان اصفهان از جمله برنامه های ماهانه برای كاهش هدررفت آب به شمارمی رود.
علی بصیرپور در این باره اضافه كرد: اصلاح كف بند خروجی سد وحوضچه های نگهداری ازجمله بخش های اصلی تعمیر و نگهداری سد به شمار می رود، همچنین نگهداری و تعمیرات مربوط به ژنراتورها نیز بر عهده آب منطقه ای است و به طور دوره ای انجام می شود.
سد زاینده رود به عنوان یكی از اصلی ترین سدهای مركز كشورمان در سال 1349 بهره برداری شد، این سد قوسی شكل در 110 كیلومتری غرب اصفهان بر روی رودخانه زاینده رود احداث شده است، سد قوسی زاینده رود، سد تنظیمی، نیروگاه، ایستگاه، پمپاژ اصلی، ایستگاه پمپاژ تكمیلی و حوضه آبریز از جمله تاسیسات این مجموعه به شمار می رود.
گنجایش پشت این سد حدود یك میلیارد و 250 میلیون متر مكعب ارزیابی می شود كه البته هم اكنون آب ذخیره شده در پشت این سد حدود 160 میلیون متر مكعب است.
حجم كنونی ذخیره پشت سد زاینده رود نسبت مدت مشابه سال قبل 30 درصد كمتر است و نشان می دهد كه شرایط بحران آبی همچنان در استان اصفهان و استان های همجوار وجود دارد.
زاینده رود به عنوان تنها منبع تامین كننده آب تالاب گاوخونی ، آب مورد نیاز كشاورزان این منطقه را نیز تامین می كرده، اما اكنون به یك رودخانه فصلی تبدیل شده است.
زاینده رود مهمترین رودخانه در مركز فلات مركزی ایران به طول حدود 350 كیلومتر از سراب در زاگرس مركزی تا پایاب در گاوخونی است، حوضه زاینده رود ازدواستان اصفهان و چهارمحال و بختیاری تشكیل شده كه 93 درصد از مساحت و 98 درصد از جمعیت زیرپوشش این حوضه در استان اصفهان و هفت درصد از مساحت و 2 درصد از جمعیت زیرپوشش آن در استان چهارمحال و بختیاری قرار دارد.
بدون شك باید این موضوع را پذیرفت كه عوامل متعدد مانند مصارف صنعتی، افزایش جمعیت شهرها، سوء مدیریت و بی تدبیری و البته كاهش نزولات آسمانی سبب كم آبی و خشكی تدریجی این رود بزرگ در فلات مركزی ایران شده است، همین امر باعث شده كه متولیان امر در چند سال اخیر دو طرح اساسی را در دستور كار قرار دهند.

*** جدیت در اجرای طرح انتقال آب ' بهشت آباد ' به فلات مركزی ایران
طرح انتقال آب ' بهشت آباد ' به فلات مركزی ایران را می توان به عنوان یكی از راهكارهای حل مشكل آب منطقه نام برد كه به گفته استاندار اصفهان طبق وعده دولت با جدیت در حال انجام است.
هدف این طرح تأمین آب شرب بر اساس پیش بینی جمعیتی برای استان های اصفهان، كرمان و یزد و متشكل از سه بخش مجزا شامل احداث سد 1.5 میلیارد متر مكعبی به ارتفاع 178 متر، سامانه انتقال آب تا منطقه ' شلمزار' در چهار محال و بختیاری و خطوط انتقال از سامانه انتقال آب از شلمزار به اصفهان، یزد و كرمان است.
حجم آب انتقالی این طرح، در مجموع 580 میلیون مترمكعب خواهد بود كه 250 میلیون مترمكعب آن برای اصفهان، 180 میلیون متر مكعب برای كرمان و 150 میلیون متر مكعب برای یزد اختصاص خواهد یافت و این ارقام به صورت مصوبه قانونی ابلاغ شده است.

*** طرح 9 ماده ای احیای حوضه آبریز زاینده رود
طرح 9 ماده ای احیای حوضه آبریز زاینده رود كه در سال 93 با هدف هماهنگی و اعمال مدیریت واحد بر این حوضه آبریز در موضوعات منابع، مصارف و حقابه ها به تصویب شورای آب كشور رسید نیز می تواند گامی مؤثر دربهبود اوضاع باشد.
بندهای «طرح 9 ماده ای احیای حوضه آبریز زاینده رود» به شرح زیر است:
بند نخست: وزارت نیرو مكلف است نسبت به تاسیس واحد مدیریت یكپارچه حوضه آبریز زاینده رود اقدام كند.
بند دوم: تشكیل شورای هماهنگی حوضه آبریز زاینده رود با حضوراستانداران اصفهان، چهارمحال و بختیاری و یزد و معاونان وزرای نیرو، جهاد كشاورزی، صنعت معدن و تجارت و نمایندگان اصناف كشاورزی؛ وزارت نیرو مكلف شده است تا درمدت سه ماه نسبت به تشكیل این شورا اقدام كند.
بند سوم: تعیین میزان حقابه ها، سهم آبه ها و صاحبان حق اشتراك و حقابه زیست محیطی رودخانه زاینده رود و تالاب گاوخونی توسط وزارت نیرو.
بند چهارم: ممنوعیت بارگذاری جدید بر منابع آب زاینده رود تا پیش از تعیین تكلیف در این حوضه.
بند پنجم: ساماندهی برداشت آب در استان های اصفهان، یزد و چهارمحال و بختیاری و جلوگیری از برداشت های غیرمجاز.
بند ششم: فراهم كردن تسهیلات لازم برای تغییر شیوه های آبیاری توسط وزارت جهاد كشاورزی در منطقه .
بند هفتم: تأسیس صندوق تأمین خسارت خشكسالی در حوضه آبریز زاینده رود بر اساس این بند مصرف كنندگان بخش صنعت كه در زمان خشكسالی بدون كاهش سهم خود آب دریافت می كنند باید خسارات كمبود آب سایر مصرف كنندگان حوضه را پرداخت كنند.
بند هشتم: انجام مطالعات تونل آبرسانی به اصفهان با عنوان طرح گلاب(انتقال آب) توسط وزارت نیرو.
بند نهم: وزارت نیرو باید در باره طرح انتقال آب بهشت آباد كه تنها به منظور تأمین آب شرب طراحی شده است، بررسی دقیق انجام داده و ضمن ارزیابی زیست محیطی ، طرح را به اجرا در آورد.
*** اجرای نظارت بر توزیع آب كشاورزی در حوضه آبریز زاینده رود با محوریت تفاهم نامه
در پی امضای تفاهمنامه بین استانداران اصفهان و چهارمحال بختیاری، شیوه نامه اجرایی كمیته ساماندهی، نظارت و كنترل بر توزیع آب بخش كشاورزی در حوضه آبریز زاینده رود مشخص شد و به تصویب نهایی رسید.
بر این اساس، نمایندگان صنف كشاورزان دو استان باید در راستای نظارت و پیگیری بر نصب ابزارهای هوشمند برای اندازه گیری در نقاط مجاز برداشت آب، جلوگیری از برداشت های مازاد بر مجوز، جلوگیری از تخصیص برداشت های غیرمجاز، رصد مداوم كیفیت آب و ساماندهی رودخانه زاینده رود اقدام های لازم را انجام دهند.
گ / 6020 / 6022 خبرنگار: علیرضا حكیمیان - انتشار دهنده : مسعود عمادی