به گزارش ایرنا، منطقه 15 در جنوب شرق تهران و مناطق همجوار آن (13 و 14) میزبان حدود 25درصد از قشر روشندلان شهر تهران است، این قشر كه در مقایسه با سایر معلولان جمعیت كمتری را تشكیل می دهند، از لحاظ فرهنگی و اجتماعی نسبت به افراد سالم امكانات اندكی به آنان اختصاص داده شده است.
نرگس اسلامی شرار دانشجوی دكتری رشته زبان و ادبیات فارسی كه مسئولیت بخش كتابخانه صوتی فرهنگسرای خاوران را برعهده داشت، با توجه به شناخت از نیازهای همنوعان خود، علاقه مند بود كه روشندلان در منطقه زندگی خود حداقل یك كتابخانه داشته باشند، در نهایت با تلاش شرار و همكاری مسئولان فرهنگی كتابخانه طلوع با هدف ارتقای فكری روشندلان و حضور آنان در محیط اجتماعی و فرهنگی و خدمت رسانی به این قشر تاسیس شد.
مسئول كتابخانه طلوع درباره تاسیس این كتابخانه به خبرنگار ایرنا گفت: سال 91 با 4هزار عنوان كتاب صوتی اولین كتابخانه صوتی سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران در فرهنگسرای خاوران افتتاح و تولید منابع برای این كتابخانه آغاز شد.
وی افزود:همیشه دغدغه من بود كه افراد نابینا در منطقه زندگی خود حداقل یك كتابخانه داشته باشند و در این راستا مسئله تردد و عبور و مرور نابینایان و دسترسی آنان بدون مزاحمت برای دیگر افراد خانواده مورد توجه بود.
شرار با اشاره به ویژگی های معلولان به خصوص روشندلان اظهار كرد: همه افراد جامعه حق دارند كه از همه امكانات استفاده كنند و معمولا امكانات شهری برای افراد معمولی و عادی شهر در نظر گرفته شده و معلولان در این حوزه مورد توجه قرار نمی گیرند، به واسطه حضور من در فرهنگسرای خاوران به عنوان فرد روشندل، سایر همكاران دریافتند كه نیازها و دغدغه یك فرد معلول و روشندل چیست.
مسئول كتابخانه طلوع از فرهنگسرای خاوران به عنوان یكی از فرهنگسراهای بزرگ شهر تهران یاد كرد و افزود: همیشه از این فرهنگسرا انتظار می رفت كه یك كار ویژه برای قشر ویژه روشندلان انجام دهد كه با توجه به تجریه موفق كتابخانه صوتی در نهایت با همكاری و حمایت مسئولان، كتابخانه طلوع ویژه روشندلان ایجاد و 18بهمن ماه همزمان با دهه مبارك فجر افتتاح شد.
وی درباره امكان دسترسی روشندلان به كتابخانه طلوع گفت: روشندلان با استفاده از اتوبوس های تندرو(بی آر تی) به راحتی می توانند به فرهنگسرای خاوران دسترسی پیدا كنند و همچنین از مقابل ایستگاه های اتوبوس تا فرهنگسرا توسط شهرداری تهران مناسب سازی شده و قرار است از ورودی فرهنگسرا تا كتابخانه طلوع نیز برای روشندلان مناسب سازی شود.
اسلامی شرار، قرائت خانه ویژه روشندلان، استودیو برای تولید كتاب های صوتی، كتاب های بریل و بخش صوتی را از جمله امكانات كتابخانه طلوع عنوان كرد و افزود: منابع این كتابخانه شامل یكهزار جلد كتاب بریل و 8هزار عنوان كتاب صوتی است.
مسئول كتابخانه طلوع با بیان اینكه بیشتر منابع كتابخانه طلوع در حوزه علوم انسانی است، اظهار كرد: روشندلان در كشور می توانند در رشته های علوم انسانی تحصیل كنند و شاید افراد اندكی در رشته های مهندسی كامپیوتر، شیمی و فیزیك تحصیل كنند و ضرورتی ندارد كتابی برای این رشته های تحصیلی كه مورد توجه روشندلان قرار نمی گیرد، به صورت صوتی یا بریل در این كتابخانه باشد.
وی گفت: كتاب هایی كه تیراژ بالا و طرفدار بیشتری داشته باشند یا جوایزی را كسب كردند، به كتاب های صوتی تبدیل شده و یا به صورت بریل در اختیار اعضای كتابخانه قرار می گیرد.
اسلامی شرار با اشاره به بخش صوتی كتابخانه طلوع اظهار كرد: در این بخش رایانه های ویژه برای استفاده روشندلان در نظر گرفته شده كه كاربر روشندل با استفاده از نرم افزارهای مخصوص؛ صوتی و گویا و با هدفون می تواند كتاب های مورد نظر خود را مطالعه كند و همچنین كتاب های صوتی مورد علاقه اعضا بر روی فلش ذخیره شده و در اختیارشان قرار می گیرد.
مسئول كتابخانه طلوع افزود: هر دو هفته یك بار، پنج عنوان كتاب صوتی و هر دو هفته یك بار دو جلد یا نهایتا سه جلد كتاب بریل به دلیل سنگینی و مشكلات حمل این كتاب ها، در اختیار اعضای كتابخانه قرار می گیرد.
وی چاپگر پیشرفته برای چاپ و تولید كتاب ها و متون به صورت بریل و اسكن كتاب های لاتین برای استفاده روشندلان را از دیگر امكانات كتابخانه طلوع عنوان كرد.
اسلامی شرار گفت: كتاب های لاتین خیلی در دسترس نیست و ممكن است روشندلی در هنگام مطالعه این كتابها و حتی فرد بینا در هنگام خواندن كتاب های لاتین برای فرد روشندل دچار اشتباهاتی از لحاظ تلفظ واژه ها شود كه به وسیله اسكنر در هر دقیقه 120 صفحه از كتاب های عادی به خط بینایی، اسكن شده و با استفاده از نرم افزار مخصوص كرز ویل(Kurzweil) براساس علاقه فرد متن اسكن شده به صوت یا متن تبدیل و در اختیار فرد روشندل قرار داده می شود.
مسئول كتابخانه طلوع با بیان اینكه روشندلان به صورت رایگان از سراسر شهر تهران و بدون محدودیت سنی و تنها با داشتن یك قطعه عكس، كپی شناسنانه یا كارت ملی می توانند در این كتابخانه عضو شوند، اظهار كرد: كتابخانه طلوع همه روزه (غیر از روزهای تعطیل) از ساعت 8 تا 17میزبان روشندلان است.
*نذر فرهنگی افراد بینا
اسلامی شرار با اشاره به نذر فرهنگی و زكات بینایی اظهار كرد: افراد به روش های مختلف از جمله اطعام فقرا، كمك به مساكین نذر خود را ادا كرده و حاجت روا می شوند و به عقیده من در راستای ادای نذر، هر فردی می تواند از سلامتی، مهارت ها و توانایی های خود در زمینه های فرهنگی، آموزشی، مطالعاتی در حق افراد دیگر كه نقص عضو دارند، بهره ببرد.
مسئول كتابخانه طلوع نبود كتاب های بریل و صوتی را از دغدغه ها و نیازهای افراد روشندل عنوان كرد و گفت: فرد بینایی كه صدای خوشی دارد، در صورت تمایل می تواند در استودیوی كتابخانه طلوع، كتاب هایی را به صورت رایگان برای روشندلان خوانده و ضبط كند.
وی افزود: روشندلان به خصوص در منطقه 15 بسیار نیازمند حمایت های معنوی هستند و اگر فردی تمایل داشته باشد می تواند با توجه به دانش و توانایی خود به عنوان مثال در زبان انگلیسی كلاس هایی را در این كتابخانه برای روشندلان و به خصوص كودكان روشندل برگزار كند كه این اقدام باعث می شود افراد روشندل به صورت رایگان یا با هزینه خیلی كم، در كلاس های مختلف ثبت نام كرده و به اهداف خود برسند و همچنین فردی كه نذر فرهنگی كرده، ضمن ادای زكات بینایی خود برای یك فرد روشندل، به آرامش درونی هم خواهد رسید.
اسلامی شرار برگزاری مسابقات فرهنگی و هنری و ورزشی؛ شطرنج، كارگاه های آموزش پروپوزال نویسی، پایان نامه نویسی، نشست های نقد و بررسی كتاب، حافظ خوانی، مولوی خوانی و آشنایی با شعرای مختلف، كلاس های خلاقیت و كارگاه های اوریگامی (هنر كاغذ و تا) برای كودكان روشندل با هدف افزایش مهارت آنان را از برنامه های جنبی كتابخانه طلوع عنوان كرد و گفت: اگر خانواده ها درخواست كارگاه و كلاس جدید برای فرزندانشان داشته باشند، در این كتابخانه برای آنان برگزار خواهیم كرد.
مسئول كتابخانه طلوع ارسال كتاب برای روشندلان در سراسر شهر تهران را از دیگر خدمات این كتابخانه برشمرد و افزود: با همكاری اداره پست به دلیل مشكلات تردد روشندلان و برای استفاده آسان تر آنان از منابع این كتابخانه، از طریق كیف های پستی كه آدرس و مشخصات كتابخانه بر روی آنها حك شده، كتابخانه های درخواستی اعضای كتابخانه به دست آنان خواهد رسید، روشندلان پس از مطالعه، كتاب ها را داخل این كیف ها قرار داده و برای كتابخانه بازپس فرستاده می شود.
وی با اشاره به امكان ارسال كتاب های صوتی كتابخانه طلوع به متقاضیان در سراسر كشور گفت: این كتابخانه می تواند برای تجهیز كتابخانه صوتی به سایر استان ها نیز كمك كند همان طور كه من كتابخانه صوتی شهر نكا را راه اندازی كردم.
اسلامی شرار با بیان اینكه حدود 300 نفر عضو كتابخانه طلوع هستند، افزود: با برنامه ریزی و هماهنگی های انجام شده، فرم عضویت به دو مدرسه استثنایی دخترانه ویژه نابینایان شهید محبی و خزائلی برده و تمامی دانش آموزان این مدارس به عضویت این كتابخانه درآمده تا از خدمات و امكانات آن بهره مند شوند.
وی با اشاره به همكاری نكردن سازمان بهزیستی برای ایجاد كتابخانه طلوع اظهار كرد: ما به دلیل همكاری نكردن سازمان بهزیستی كتابخانه و انجمن مردم نهاد تاسیس كردیم.
اسلامی شرار تصریح كرد: مركز توانبخشی نابینایان رودكی، كتابخانه ای با بیش از 40 سال سابقه به دلیل همكاری نكردن بهزیستی، 35 نفر از كاركنانش را تعدیل و مشكلاتی را ایجاد كرده است.
*دسترسی به كتابه های بریل در زمینه های مختلف
هاتف شرار از اعضای كتابخانه طلوع، لیسانس روان شناسی است و در حوزه موسیقی؛ آواز و آهنگسازی فعالیت می كند، وی پیش از این عضو كتابخانه صوتی فرهنگسرای خاوران بوده و از زمان تاسیس كتابخانه طلوع از خدمات و كتاب های بریل در این كتابخانه بهره مند شده است.
وی وجود استودیو برای تولید كتاب های صوتی را از ویژگی های كتابخانه طلوع عنوان كرد و گفت: علاوه بر كتاب های صوتی، در این كتابخانه، كتاب های بریل در اختیار روشندلان قرار می گیرد و من با توجه به فعالیت در حوزه موسیقی، برای مطالعه و پیداكردن اشعار مختلف برای فعالیت موسیقی از منابع این كتابخانه استفاده می كنم.
شرار امكان دسترسی به كتابخانه طلوع را مناسب ارزیابی كرد و افزود: روشندلان به وسیله اتوبوس های تندرو (بی آر تی) و تاكسی های خطی می توانند به این كتابخانه دسترسی پیدا كرده و از خدمات آن بهره مند شوند.
محمد دوستی عضو دیگر كتابخانه طلوع، دانشجوی كارشناس ارشد حقوق بین الملل و نایب قهرمان شطرنج جوانان جهان در سال 2011 درباره ویژگی ها و امكانات این كتابخانه می گوید: دو تا سه سال گذشته، از كتاب های صوتی كتابخانه فرهنگسرای خاوران استفاده می كردم.
وی با معرفی دستگاه «به دید» در كتابخانه طلوع اظهار كرد: افراد كم بینا در هنگام استفاده از كتاب های صوتی باید تمام قسمت های كتاب حتی پاورقی ها و بخش هایی كه به آن علاقه ای ندارند، بشنوند و اینگونه وقت آنها به هدر می رود اما با استفاده از دستگاه «به دید» به راحتی می توانند بخش هایی از كتاب را كه علاقه مندند، مطالعه كنند.
دوستی با اشاره به كمبود كتاب های صوتی در حوزه كتاب های تخصصی مانند كتاب شطرنج گفت: خواندن چنین كتاب هایی نیازمند تخصص است و كمتر افراد متخصص وجود دارند كه این كتاب ها را به صورت صوتی تبدیل كرده و در اختیار علاقه مندان قرار دهند.
عضو كتابخانه طوع دسترسی به این كتابخانه را مناسب ارزیابی كرد و افزود: دسترسی از این فرهنگسرا به خیابان اصلی راحت تر است و با توجه به جمعیت قابل توجه نابینایان در منطقه 15 و مناطق همجوار و امكانات كتابخانه طلوع؛ كتاب های صوتی، بریل، نرم افزار ویژه روشندلان و وسایل كمك آموزشی و توانبخشی استقبال بسیار خوبی از این مجموعه خواهد شد.
*كتابخانه طلوع، پاتوقی برای روشندلان
رضا دوستعلی مدیر فرهنگی هنری منطقه 15 شهر تهران و رئیس فرهنگسرای خاوران هدف از تاسیس این كتابخانه را ارائه امكانات ویژه به روشندلان و ایجاد پاتوقی به بهانه كتاب و كتابخوانی برای آنان عنوان كرد.
وی گفت: كتابخانه صوتی به عنوان بخش جزیی از كتابخانه فرهنگسرای خاوران، چند سال گذشته خدماتی را به برخی از روشندلان ارائه می كرد كه با توجه به جمعیت حدود 25 درصدی روشندلان در منطقه 15 و مناطق همجوار (13 و 14) نیازها و درخواست هایی برای استفاده از فضای كتابخانه مطرح و مكاتباتی انجام شد كه در نهایت فضای مستقلی برای كتابخانه ویژه روشندلان در فرهنگسرای خاوران اختصاص داده و كتابخانه طلوع تاسیس شد.
دوستعلی با بیان اینكه در فاز نخست تاسیس كتابخانه طلوع به جز اعتبار عمرانی و آماده سازی كتابخانه، حدود 80 میلیون تومان بودجه برای تجهیز اولیه این كتابخانه اختصاص داده شد، اظهار كرد: معادل این اعتبار در سال 96، برای تجهیزات دیگر كتابخانه، خرید چاپگر ویژه بریل و كتاب های بریل مورد نیاز اختصاص داده شود.
رئیس فرهنگسرای خاوران با اشاره به حجم بالا و گران بودن كتاب های بریل افزود: با توجه به این موضوع و ایجاد سر و صدا در هنگام تایپ كردن كتاب های مورد نیاز روشندلان، قرائت خانه ویژه روشندلان برای استفاده از منابع كتابخانه طلوع اختصاص داده شده است.
دوستعلی با بیان اینكه محوطه فرهنگسرای خاوران برای تردد روشندلان مناسب سازی شده، اظهار كرد: امكانات لازم برای حداقل تردد روشندلان از فرهنگسرای خاوران به سمت خیابان ایجاد شده است.
مدیر فرهنگی هنری منطقه 15 شهر تهران با اشاره به اینكه در كتابخانه طلوع فعالیت های مرتبط با غنی سازی اوقات فراغت برای روشندلان تدارك دیده شده، گفت: تشكیل كانون های شعر و داستان ویژه روشندلان و روشندلان كتابخوان و برگزاری مسابقات ورزشی و جشنواره های دوره ای در حوزه های شطرنج و حوزه های مرتبط با كتاب و كتابخوانی در دستور كار قرار گرفته است.
وی افزود: تشكل ها و كانون های روشندلان فعال در سطح شهر تهران برای مشاركت در حوزه های مختلف از جمله كانون های شطرنج روشندلان و سایر برنامه های این كتابخانه اعلام آمادگی كردند.
دوستعلی گفت: با توجه به وجود 2 كتابخانه ویژه روشندلان در سطح سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران؛ فرهنگسرای بهمن و شهرری (منطقه 20)، كتابخانه طلوع آمادگی همكاری با این كتابخانه ها را داشته و نیازهای اعضای این كتابخانه ها را از لحاظ منابع، جزوات درسی، چاپ این كتاب ها و... تامین خواهد كرد.
*برای اطلاع از اخبار متنوع انتشار یافته در شبانه روز با كانال ایرنا استان تهران در تلگرام به نشانی IRNATEHRAN@ همراه شوید.
خبرنگار: معصومه جوان معبودی - انتشار: محمد آجورلو
تهرام/7245//1348
تهران-ایرنا- كتابخانه «طلوع» مجهزترین كتابخانه روشندلان با ایده و همت «نرگس اسلامی شرار» یك روشندل، با هدف ارایه خدمات ویژه به این قشر از افراد جامعه در فرهنگسرای خاوران ایجاد شده است.
