به گزارش روز دوشنبه گروه علمي ايرنا از ستاد ويژه توسعه فناوري نانو رياست جمهوري،بسياري از بيماري‌هاي لاعلاج ريشه در مشكلات موجود در ژنتيك سلولي بدن دارند. ازاين‌رو، در سال‌هاي اخير تحقيقات گسترده‌اي در زمينه‌ي اصلاح ژنتيك سلولي به‌عنوان يك روش درماني مؤثر و نوين آغاز شده است.
اين روش به روش ژن‌درماني موسوم است. ژن‌درماني روشي است كه در آن ژن‌هاي سالم را به درون سلول هدايت مي‌كنند تا جايگزين ژن‌هاي معيوب شوند و از اين طريق عامل بيماري كه درواقع ژن‌هاي معيوب بودند حذف شده و بيماري درمان مي‌گردد.
دكتر مريم سعيدي فر با ارائه توضيحات كامل‌تري در خصوص ژن‌درماني اهداف دنبال شده در اين طرح را اين‌گونه بيان كرد:در روش ژن‌درماني نياز به حاملي است كه قادر باشد ژن را به درون سلول حمل كند.در طرح حاضر يك نانوحامل مغناطيسي به منظور حمل ژن و انتقال ژن سالم به درون سلول سنتز و مطالعه بيوفيزيكي آن انجام شده است.
وي افزود:درواقع اگر درمان بيماري به‌وسيله فرايند ژن‌درماني صورت پذيرد، نياز به مصرف دارو كاهش يافته و بنابراين اثرات جانبي داروها نيز به دنبال آن كاهش خواهد يافت.
عضو هيأت علمي پژوهشگاه مواد و انرژي ادامه داد: حامل‌هاي مورد استفاده در فرايند ژن‌درماني بايد داراي ويژگي‌هاي خاصي از قبيل زيست سازگاري،زيست‌تخريب‌پذيري و سميت كم باشند. يك حامل در يك سيستم ژن‌درماني موفق، بايد قادر باشد يك سري موانع سلولي را از پيش رو بردارد.بنابراين هدف اصلي از طراحي يك حامل، غلبه بر اين موانع است. يكي از راه‌هايي كه مي‌تواند موانع ژن رساني را به‌طور محسوسي كاهش دهد، استفاده از نانوذرات به‌عنوان حامل ژن است. در طرح حاضر از نانوذرات مغناطيسي سنتز شده كه به‌وسيله يك پليمر زيست سازگار پوشش داده شده‌اند به‌عنوان حامل ژن استفاده شده است.
در اين پژوهش ابتدا نانوذرات اكسيد آهن مغناطيسي به روش هم رسوبي سنتز و در ادامه به‌وسيله پليمر كيتوسان به روش هسته پوسته پوشش داده شد. سپس نانوذرات با استفاده از روش‌هاي پراش اشعه ايكس و FT-IR مشخصه يابي شد. همچنين آزمون‌هاي مربوط به بررسي خواص مغناطيسي و بررسي اندازه و شكل ذرات نيز صورت گرفت. در نهايت آزمون‌هاي مربوط به ارزيابي برهمكنش ميان نانوذرات و DNA به طور كامل انجام پذيرفت.
نتايج به‌دست‌آمده از آزمون‌ها حاكي از آن است كه اندازه نانوذرات سنتز شده بين 10 تا 15 نانومتر است كه جهت انجام فرايند ژن‌درماني مطلوب است. همچنين مشخص شد كه برهمكنش بين نانوذرات و DNA به‌صورت خود به خودي بوده و پيوند آن‌ها به‌صورت هيدروژني و واندروالسي است كه مناسب فرايند ژن‌درماني است.
اين تحقيقات حاصل تلاش‌هاي دكتر مريم سعيدي فر و دكتر علي زمانيان- اعضاي هيأت علمي پژوهشگاه مواد و انرژي- و مهندس زهرا سهرابي جم- دانشجوي مقطع كارشناسي ارشد پژوهشگاه مواد و انرژي، است. نتايج اين كار در مجله Colloids and Surfaces B: Biointerfaces با ضريب تأثير 3/9 (جلد 152، سال 2017، صفحات 169 تا 175) منتشر شده است.
علمي**1023**1440
تنظيم كننده:ابوالقاسم تيموري**انتشار: گلشن
تهران-ايرنا-پژوهشگران پژوهشگاه مواد و انرژي با توليد نانوذرات كامپوزيتي موفق شدند گامي مؤثر در جهت توسعه روش ژن‌درماني جهت درمان بيماري‌هاي خاص بردارند. اين نانوذرات در مقياس آزمايشگاهي سنتز شده‌اند.
