به گزارش گروه پژوهش و بررسی های خبری ایرنا، ابلاغیه 24 بندی سیاست های كلی اقتصاد مقاومتی كه بسیاری از كارشناسان از آن به عنوان نقشه راه اقتصاد كشور در چشم اندازهای بلند مدت یاد می كنند سال 92 منتشر شد؛ پس از این ابلاغیه و با توجه به اهمیت اجرای اقتصاد مقاومتی در كشور معظم له دو سال پیاپی شعار سال را با نام اقتصاد مقاومتی انتخاب كردند.
حال پس از سه سال از از ابلاغ سیاست های كلی اقتصاد مقاومتی برآنیم تا نگاهی به مهمترین اقدام های دولت تدبیر و امید در راستای تحقق منویات رهبر معظم انقلاب داشته باشیم.
** رشد صادرات غیر نفتی
بند سیزدهم سیاست های كلی اقتصاد مقاومتی بر «مقابله با ضربه پذیری درآمد حاصل از صادرات نفت و گاز » از راه های مختلف تاكید دارد. دولت تدبیر و امید با اتكا به این بند توانست برای اولین بار در طول 62 سال گذشته میزان صادرات غیر نفتی خود را بیشتر از صادرات نفتی كند.
براساس آمارهای گمرك جمهوری اسلامی ایران، صادرات غیرنفتی ایران در 12 ماهه سال 95 در مجموع به 43 میلیارد و 930 میلیون دلار رسید كه این میزان در مقایسه با سال 94 به میزان 54 درصد رشد داشته است.
البته دولت نه تنها میزان صادرات محصولات غیر نفتی را افزایش داد بلكه با كاهش نقش پول نفت در بودجه كشور به نحوی گام در مسیر اقتصاد چند محصولی گذاشت. براساس آمارهای موجود میزان وابستگی بودجه كشور به درآمد های نفتی بین سال های 89 تا 92، 44 درصد بود كه این میزان در سه سال دولت روحانی به 33 درصد كاهش پیدا كرده است.
** رشد تولید در دولت یازدهم
یكی از مهمترین اركان سیاست های كلی اقتصاد مقاومتی بحث تولید است كه در پیام نوروزی رهبر معظم انقلاب نیز مورد تاكید قرار گرفت.
بررسی كارنامه دولت تدبیر و امید در این زمینه حكایت از آن دارد كه كارنامه این دولت در زمینه تولید در سه ساله گذشته می تواند مثبت ارزیابی شود زیرا دولت یازدهم در شرایطی كار خود را شروع كرد كه رشد تولید در ایران منفی 2.2 بود. تدبیر دولت روحانی و تیم اقتصادی وی موجب شد تا رشدی اقتصادی منفی 2.2 در نخستین سال شروع به كار دولت جای خود را به رشد اقتصادی مثبت 4.2 دهد.
این دستاورد بزرگ دولت در حوزه تولید هر چند در برخی از مواقع مورد انتقاد برخی كارشناسان است اما مقایسه میزان رشد تولید در جامعه نشان از آن دارد كه تحقق سیاست های اقتصاد مقاومتی با تولید كالای ایرانی روندی رو به رشد دارد. دولت روحانی با اتخاذ مشوق های تولید توانست به چنین آماری دست پیدا كند.
یكی از این مشوق ها ارائه وام های كلان برایبرای رونق تولید بود. در این دولت 57 هزار واحدی تولیدی برای دریافت وام ثبت نام كردند كه از این تعداد بیش از 16 هزار واحد توانسته اند تسهیلات دریافت كنند.
در زمینه محصولات پتروشیمی در نخستین سال دولت یازدهم رشد چشمگیری داشت تا جایی كه تولید این محصولات در سال 1393 به 44.5 میلیون تن رسید كه از این مقدار 15.9 میلیون تن آن صادر شد.
** تامین امنیت غذایی جامعه
توجه به بخش كشاورزی و اهمیت دادن به تولید محصولات استراتژیك در دولت تدبیر و امید موجب شد تا شاهد رشد و رونق این بخش بیش از دیگر بخش در دولت یازدهم باشیم. شاید یكی از مهمترین دستاوردهای دولت در بخش كشاورزی و تولید محصولات استراتژیك، خودكفایی دوباره گندم در ایران بود.
در حالی كه 12 سال پیش و در زمان دولت اصلاحات، رییس جمهوری وقت جشن خودكفایی برگزار كرد اما دولت نهم و دهم نه تنها این رویه را ادامه نداد بلكه در این سال ها كشور به یكی از وارد كنندگان گندم تبدیل و سالانه بیش از 6 میلیون تن گندم وارد می كرد.
در نخستین روزهای دولت تدبیر و امید آمارها حكایت از خالی بودن انبار گندم می داد اما تدبیر دولت یازدهم موجب شد تا ایران در مدت سه سال به تولید بیش از 14 میلیون تن گندم در سال برسد .
در زمینه تولید گوشت به ویژه گوشت قرمز در دولت یازدهم اقدام های چشمگیری صورت گرفته كه میزان واردات این گوشت را تقریبا به صفر رسانده و در سال گذشته 76 هزار تن گوشت مرغ و 70 هزار تن تخم مرغ به كشورهای همسایه صادر شده است.
** توسعه روابط با كشورهای همسایه
در یكی از تبصره های بند دهم سیاست های اقتصاد مقاومتی عنوان شده برای توسعه صادرات لازم است برنامه‌ریزی تولید ملی متناسب با نیازهای صادراتی، شكل‌دهی بازارهای جدید، و تنوع بخشی پیوند‌های اقتصادی با كشورها به ویژه با كشورهای منطقه در دستور كار قرار گیرد.
دولت تدبیر و امید سال گذشته پس از نام گذاری سال 95 با نام اقتصاد مقاومتی در راستای تحقق اهداف این بند برنامه های ویژه برای وزارت امور خارجه و نمایندگی های ایران در خارج از كشور تدوین كرد. یكی از این برنامه های سمینار اقتصاد مقاومتی برای سفیران و نمایندگان ایران در خارج از كشور بود.
یكی دیگر از اقدام هایی كه در جهت تسهیل روابط تجاری صورت گرفت بحث پنجره واحد تجاری فرا مرزی بود كه تشریفات گمركی در كشور از 26 روز كاری به چهار روز كاهش داد.
یكی دیگر از دستاوردهای دولت در زمینه توسعه روابط با كشورهای همسایه بحث صادرات دام زنده است كه براساس آمار منتشر در سال 93 بیش از 700 هزار راس دام زنده و در سال 94 بیش از 420 هزار راس دام به كشورهای همسایه صادر شده است.
دولت تدبیر و امید همچنین با افزایش مناطق آزاد تجاری در استان های كردستان، كرمانشاه و سیستان و بلوچستان به نوعی روابط تجاری را با كشورهای همسایه را دستور كار قرار داد.
**توسعه صادرات نفتی
تحریم های یكجانبه غرب موجب شده بود تا در سال 92 میزان صادرات نفت خام ایران به 970 هزار بشكه در روز كاهش پیدا كند اما عملكرد دستگاه دیپلماسی موجب شد تا این میزان در سال 95 به 2 میلیون بشكه در روز افزایش پیدا كند. همچنین در این بازه زمانی تولید نفت خام ایران از 2.7 میلیون بشكه در روز به 3.8 میلیون بشكه رسید.
همچنین در بخش گاز با بهره برداری كامل از فاز های 12،15، 16 و 17 پارس جنوبی حدود 160 میلیون مترمكعب به ظرفیت تولید گاز كشور افزوده شد. میزان تولید میعانات گازی در دولت یازدهم از 386 هزار بشكه در سال 92 به 528 هزار بشكه رسید.
اگر توافق برجام را یكی از شاهكارهای دولت یازدهم بدانیم باید گفت كه بیژن زنگنه دومین وزیری بود كه با تدبیر توانست پیروزی مهمی در عرصه بین المللی از آن ایران كند. آذرماه سال 95 اعضای اوپك در حالی برای تعادل بازار اقدام به كاهش تولید نفت خام كردند كه تیم مذاكره كننده ایرانی توانستند میزان فروش نفت ایران را افزایش دهند.
** توسعه مناطق آزاد تجاری
بند یازدهم سیاست های كلی اقتصاد مقاومتی بر توسعه حوزه عمل مناطق آزاد و ویژه‌ی اقتصادی كشور به منظور انتقال فناوری‌های پیشرفته، گسترش و تسهیل تولید، صادرات كالا و خدمات و تأمین نیازهای ضروری و منابع مالی از خارج تاكید می كند.
در این زمینه دولت یازدهم تاكنون لایحه ایجاد 5 منطقه آزاد تجاری- صنعتی را به مجلس ارایه كرده و لایحه دو منطقه آزاد سیستان و بانه - مریوان هم تقدیم مجلس می شود. یكی از مهمترین كارهای دولت تدبیر و امید در این زمینه تصویب لایحه منطقه آزاد قصرشیرین است.
دولت با تصویب این لایحه ثابت كرد كه برای استان های مرزی و كمترتوسعه یافته مانند كرمانشاه برنامه های توسعه ای كلان دارد و ایجاد منطقه آزاد تجاری به دلیل نقش آن در پیشبرد اهداف توسعه ای یكی از برنامه های دولت برای این استان است.
**پژوهشم**2052** 1601**خبرنگار: غفار میرزایی** انتشاردهنده : شهناز حسنی
تهران- ایرنا - همزمانی دولت یازدهم با ابلاغ سیاست های كلی اقتصاد مقاومتی از سوی رهبر معظم انقلاب موجب شد تا میزان انتظارات در حوزه های مختلف به ویژه توجه به ظرفیت های داخلی و تولید ملی بیشتر باشد.
