عزیزالله رندبلوچ روز شنبه در گفت وگو با خبرنگار ایرنا اظهار داشت: گز روغن همچنین در درمان بیماری های روماتیسم، زخم معده، جذام و حتی به عنوان پادزهر و تهیه مواد آرایشی و بهداشتی استفاده می شود.
وی با بیان اینكه دانه های گزروغن در یك نیام و مثل لوبیاست و روغن تلخ دارد، خاطرنشان كرد: تلخی آن براثر جوشاندن از بین می رود و روغن خوراكی به دست می آید كه بسیار مرغوب و مورد توجه مردم محلی در بلوچستان است.
وی افزود: گزروغن در زبان بلوچی به «گز روگِن» شناخته می شود و با نام علمی Maringa Peregarina از خانواده Maringaceae و گیاهی درختچه ای است.
وی با بیان اینكه گز روغن یا «گاز رخ» از جمله گیاهان منحصر به فرد اما فراموش شده در زیست بوم جنوب شرق ایران است، خاطرنشان كرد: محدوده پراكنش این گیاه در مناطق كوهستانی بلوچستان به ویژه نیكشهر، قصرقند، سرباز، بشاگرد هرمزگان با گستره پراكنش بیش از یك میلیون هكتار است.
وی گفت: 350 هكتار از اراضی كوهستانی شهرستان های نیكشهر و فنوج به كشت گیاه گز روغن اختصاص دارد و برای توسعه كشت آن هر سال اداره منابع طبیعی و آبخیزداری اقدام به كشت و توزیع رایگان نهال گزروغن می كند.
رئیس اداره منابع طبیعی نیكشهر تصریح كرد: در هر هكتار از اراضی زیر كشت گز روغن بیش از 200 درختچه رشد می كند كه هر درختچه به طور میانگین 60 میوه دارای هشت بذر حاصل می شود.
رندبلوچ ادامه داد: از هر كیلو بذر این گیاه حدود ۲۱۲ گرم روغن تولید می شود كه روغن آن در صنعت هواپیماسازی وساعت سازی وجلاكاری كاربرد دارد.
وی گفت: دانه این درخت مصرف خوراكی دارد و طعم آن شبیه پسته و بادام زمینی است.
وی ادامه داد: زنان و مردان منطقه بلوچستان بذر آن را برداشت كرده و هر كیلوگرم 400 تا 500 هزار ریال( 40 تا 50 هزار تومان) و حتی بیشتر به فروش می رسانند.
رئیس اداره منابع طبیعی و آبخیزداری شهرستان نیكشهر گفت: بیشترین مشتریان بذر این گیاه ساكنان كشورهای حوزه خلیج فارس هستند و مردم منطقه نیز آن را به كشورهای عربی صادر می كنند و یا به عنوان تحفه می برند.
وی با بیان اینكه اطلاع رسانی خوبی از سوی رسانه های ارتباط جمعی كشور از فواید گز روغن نشده است، تصریح كرد: از ایرنا به عنوان خبرگزاری رسمی و مرجع كشور انتظار می رود گونه های گیاهی و ظرفیت های ناشناخته طبیعی و منحصر به فرد این منطقه را به مردم ایران و جهان معرفی كند.
وی بیان كرد: دانه های پخت شده و تفت دیده گز روغن به عنوان آجیل خوراكی استفاده می شود و مزه و طعم خاصی دارد.
وی گفت: گزروغن سازگار با آب وهوای منطقه بلوچستان و در مناطق سخت و بی آب كوهستانی و حتی روی صخره ها رشد می كند و نكته جالب توجه این كه در زمان خشكسالی و بی آبی رشد و میوه دهی بهتری دارد.
وی با بیان اینكه تمامی قسمت های گیاه روغن شامل ساقه، ریشه، میوه و برگ ها مورد استفاده قرار می گیرد، خاطرنشان كرد: بیشترین استفاده از بذر و روغن آن است كه به عنوان آجیل و چاشنی همراه خرما و پوست و برگ آن علاوه بر خواص درمانی برای دباغی پوست مورد استفاده قرار می گیرد.
وی افزود: گیاه گزروغن برگهایی شانه ایی مضاعف با برگچه های كوچك و متقابل و گل هایی با اجزای پنج قسمتی دارد و میوه آنها به صورت كپسول دراز و نیام مانند محتوی دانه هایی به اندازه مغز پسته است.
رئیس اداره منابع طبیعی و آبخیزداری شهرستان نیكشهر گفت: این شهرستان به دلیل آب و هوای مساعد و گرم و خشك مكان مناسبی برای رویش انواع گیاهان دارویی و گونه های منحصربه فرد گیاهی است.
رندبلوچ ادامه داد: گز روغن همچنین شامل مواد معدنی مهم و منبع خوبی از پروتئین، روغن، اسیدهای چرب، ویتامین ها، اسید آمینه و فنل های مختلف است.
وی بیان كرد: عصاره برگ، دانه و میوه گیاه سرشار از آنتی اكسیدان است كه از تشكیل رادیكال های آزاد از ابتلای به سرطان جلوگیری می كند و دانه دارای اسیدهای چربی همچون اسید استئاریك، اسید اولئیك، اسید لینولئیك و بهنیك اسید است.
وی افزود: برداشت دانه های روغنی گز روغن از اوایل خردادماه آغاز و تا پایان تیرماه ادامه دارد.
وی گفت: ارتفاع این درخت به یك تا دو متر وحتی بیشتر می رسد و نسبت به كم آبی بسیار مقاوم است به طوری كه كاهش آب در ثمر دهی آن تاثیری ندارد.
به گزارش ایرنا، نیكشهر از شمال به شهرستان های ایرانشهر و دلگان، از شرق به شهرستان های قصرقند و سرباز، از جنوب به شهرستان های كنارك و چابهار، ازغرب به شهرستان فنوج و استان هرمزگان محدود است.
شهرستان نیكشهر با 395 روستا، چهار بخش بنت، لاشار، چانف به مركزیت آهوران و مركزی بر اساس سرشماری نفوس و مسكن آبان ماه سال 1395، 141 هزار و 894 نفر جمعیت دارد و در فاصله 510 كیلومتری جنوب زاهدان مركز استان سیستان و بلوچستان واقع شده است.
3043**6081 خبرنگار: رستم كریمی نژاد ** انتشار دهنده: حیدر سرایانی
چابهار- ایرنا- رئیس اداره منابع طبیعی و آبخیز داری شهرستان نیكشهر در جنوب سیستان وبلوچستان گفت: گیاه گز روغن یكی از گونه های نادر و منحصر به فرد این شهرستان در صنایع هواپیماسازی و ساعت سازی كاربرد دارد.
