واقعه طبس، تبلور اراده و حقانیت الهی

شهر طبس برای ملت ایران، تداعی كننده رویدادی تاثیرگذار در سال های نخست پیروزی انقلاب اسلامی است. هنگامه ای كه قدرت های بزرگ از جمله آمریكا پس از فروپاشی رژیم پهلوی از تمام قدرت و توان خویش برای ضربه زدن به نظام جمهوری اسلامی بهره بردند و با دسیسه چینی ها و توطئه های مختلف درصدد براندازی این حكومت برآمدند.

زمانی كه ملت هوشیار ایران از اقدام های جاسوسی آمریكا در سفارتخانه این كشور در تهران آگاهی یافتند، دانشجویان پیرو خط امام برای پایان دادن به این دشمنی ها در 13 آبان 1358 هجری خورشیدی، این سفارت را تسخیر كردند و 53 تن از كاركنان آن را به گروگان گرفتند. حركتی كه در عرصه بین المللی، اقتدار ابرقدرت جهان را با چالش روبرو كرد و ضربه محكمی به حیثیت آمریكا وارد ساخت.

دولتمردان این كشور از همان روزهای نخست تمام تلاش خود را برای آزادی دیپلمات ها و كاركنان سفارت به كار بستند و هنگامی كه از انواع تهدیدها و تحریم های اقتصادی نتیجه ای نگرفتند، طرح تجاوز نظامی به خاك ایران را در دستور كار خویش قرار دادند و 90 تن از بهترین كماندوهای ارتش را برای انجام دادن این عملیات با نام «پنجه عقاب» یا «دلتا» انتخاب كردند تا در یك حمله غافلگیرانه، گروگان ها را آزاد كنند.

نیروهای آموزش دیده آمریكا در این عملیات با 132 تفنگدار، هشت بالگرد و 6 هواپیمای باری به صحرای طبس وارد شدند و تنها چیزی كه پیش بینی نكرده بودند طوفان شنی بود كه گریبان آنها را گرفت و آنها را در وسیع ترین بیابان ایران زمین گیر كرد.

«جواد منصوری» مسوول بخش فرهنگی سپاه در زمان واقعه طبس، نخستین فرمانده سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و پژوهشگر تاریخ معاصر ایران در گفت وگو با پژوهشگر گروه اطلاع رسانی ایرنا با اشاره به این كه پس از تسخیر لانه جاسوسی آمریكا به وسیله «دانشجویان پیرو خط امام(ره)»، دولت آمریكا اقدام های متعدد و موازی برای خروج از وضعیتی كه ایجاد شده بود، تدارك دید، بیان داشت: دولت كارتر با راهكارهای بین المللی همچون توسل به دبیركل وقت سازمان ملل، فرستادن میانجی های مذهبی، رسانه ای و دیپلمات و گفت وگوهای غیرمستقیم با مسوولان ایران، تمام تلاش خویش را برای پایان دادن به این مساله به كار بست اما همزمان طراحی عملیات نظامی را نیز در دستور كار خویش قرار داد تا در صورت موفقیت آمیز نبودن فعالیت های سیاسی و بین المللی به اقدام نظامی روی بیاورد.

نخستین فرمانده سپاه پاسداران انقلاب اسلامی با بیان شكست راهكارهای دیگر آمریكاییان در این زمینه، اظهار داشت: آمریكا برای جبران شكست و تحقیری كه به دنبال تسخیر سفارت خویش ایجاد شده بود، تحریم های سنگینی را علیه كشورمان تدارك دید كه از آن جمله می توان به بلوكه شدن اموال و دارایی های ایران، تحریم ورود نفت كشور به آمریكا و قطع روابط تجاری و همكاری های مختلف شركت ها و موسسه های آمریكایی با ایران اشاره كرد. همچنین با آغاز جنگ تبلیغاتی، زمینه های اجرای عملیات نظامی علیه ایران را طراحی كرد و با به كارگیری عوامل نفوذی كه در داخل كشور داشت كوشید تا این طرح را با موفقیت به انجام برساند. بدین شكل نقشه نیمه اشغال تهران را طراحی كردند تا اینگونه گروگان های خویش را آزاد كند و البته آسیب ها و صدماتی را هم به نظام جمهوری اسلامی وارد سازد.

پژوهشگر تاریخ معاصر ایران در ادامه افزود: بر پایه برخی مستندها قرار بود تا پس از پیروزی در عملیات آزادی گروگان ها، آمریكایی ها حمله های بسیار ویرانگر و شدیدی را علیه ایران انجام دهند اما با توجه به اینكه طرح اولیه با شكست روبرو شد پیش بینی های بعدی هم امكان پذیر نشد. «سایروس ونس» وزیر امور خارجه آمریكا زمانی كه بحث طراحی عملیات علیه ایران در جریان بود به صراحت با این طرح مخالفت كرد و گفت:«ما نه تنها نمی توانیم با این طرح گروگان ها را نجات دهیم بلكه قادر نیستیم شكستی را كه در سفارت داشته ایم نیز جبران كنیم.» البته برژنسكی معتقد بود چون راه های دیگر نتیجه نداد آمریكا باید وارد فاز نظامی با ایران می شد اما در حقیقت ماجرا به گونه دیگری پیش رفت و تمامی آنچه را كه طراحی شده بود به شكست انجامید.

وی در ارتباط با چگونگی واقعه طبس، تصریح كرد: بر پایه طراحی انجام شده، قرار بود كه نیروهای نظامی آمریكا در مكانی در صحرای طبس كه پیش از پیروزی انقلاب اسلامی برای استفاده علیه نیروهای شوروی طراحی كرده بودند، فرود بیایند و پس از استقرار در این فرودگاه با یك برنامه هماهنگ شده با نیروهای خویش در داخل به طرف تهران حركت و پس از انتقال وسایل و نیروها به چند نقطه در پایتخت حمله كنند و با آزادی و انتقال گروگان ها به داخل هواپیماهایی كه تدارك دیده بودند، دوباره به طبس بازگردند و از آنجا به پایگاه های پیش بینی شده در اطراف ایران بروند. «چارلی بكویث» فرمانده عملیات پنجه عقاب در ارتباط با این عملیات گفته است: «پس از آزادی گروگان ها قرار بود تا با هواپیماهایی كه حامل مهمات و دارای مسلسل ها و توپ های 105 میلی متر بودند، خیابان را به رگبار ببندیم و به این ترتیب یك فضای وحشت به وجود بیاوریم.» كارمندان امنیت ملی آمریكا معتقدند كه طراحی های ما دقیق بود اما از یك حادثه كاملا غیر مترقبه شكست خوردیم.

منصوری گروگان گیری و ناكامی آمریكا را در عملیات پنجه عقاب، یك شكست جدی برای سیاست خارجی این كشور دانست و گفت: پس از زمین گیر شدن نیروهای آمریكایی در صحرای طبس، گروهی از سپاهیان مامور می شوند تا به طبس بروند و سندها، مدرك ها و اشیا به جای مانده را جمع آوری كنند اما با كارشكنی نیروهای نفوذی داخلی، دستور حمله به این بالگردها و اشیای به جای مانده صادر می شود و 2 فروند هواپیما این وسایل را بمباران می كنند و در جریان این بمباران محمد منتظرقائم فرمانده سپاه یزد به شهادت رسید و شماری نیز مجروح شدند.

نخستین فرمانده سپاه در ارتباط با پیامدهای داخلی، این واقعه اظهار داشت: طرح حمله به تهران چنان بی اعتمادی را به وجود آورد كه به این زودی ها قابل ترمیم نیست و سبب شد تا فضای انقلابی موجود در ایران بسیار قوی تر از گذشته شود و مردم برای دفاع از كشور مصمم تر از پیش گام بردارند و این امر تاییدی بر مواضع ضد آمریكایی نیروهای انقلابی مبنی بر این كه آمریكایی ها پیرو هیچ قانون و منطقی نیستند، شد. امام خمینی(ره) از مدت ها پیش به مردم درباره حمله آمریكا هشدار داده بودند و این اتفاق سبب شد تا اعتقاد مردم به امام راحل بیشتر شود كه حتی دولت قدرتمندی مانند آمریكا با تمام پیشرفت های صنعتی خویش نمی تواند در برابر خواست خداوند كه پشتیبان ملت ایران است ایستادگی كند.

این پژوهشگر تاریخ معاصر با اشاره به این كه هرقدر كه كارتر و نیروهایش در مخالفت با ایران می كوشیدند، اراده ملت ایران در حفظ نظام استوارتر می شد، تصریح كرد: این واقعه ضربه سنگینی را به حیثیت آمریكا وارد ساخت، هرچند آمریكایی ها هیچ گاه به ضعف ها و شكست های خود اعتراف نمی كنند اما بسیاری از متحدان و حامیان این كشور در دنیا نسبت به توانایی آمریكا برای حمایت و حفظ موجودیت آنها به تردید افتادند و در داخل نیز حمایت از دولت آمریكا نسبت به پیش كمتر شد.

*گروه اطلاع رسانی
خبرنگار: مهسا شریفی**انتشار دهنده: شهربانو جمعه
پژوهشم**2059**2002**9131