به گزارش گروه پژوهش و تحلیل خبری ایرنا، همزمان با تكاپوهای تبلیغاتی نامزدهای ریاست جمهوری، موضوع انتخابات شوراهای اسلامی شهر و روستا نیز در فضای سیاسی - اجتماعی كشور در جریان است. اگر چه گپ و گفت های تبلیغاتی نامزدهای ریاست جمهوری در فضای كنونی غلبه دارد، اما اهمیت جایگاه و تاثیرگذاری شوراها در مدیریت شهری و روستایی كشور و همچنین انتخابات شوراهای اسلامی شهر و روستا امری انكارناپذیر است.
در اصل هفتم قانون اساسی آمده است كه «طبق دستور قرآن كریم « و امرهم شوری بینهم»، «و شاورهم فی الامر»، مجلس شورای اسلامی، شورای استان، شهرستان، شهر، محل، بخش، روستا و نظایر این‌ها از اركان تصمیم گیری و اداره امور كشورند. طرز تشكیل و حدود اختیارات وظایف شوراها را این قانون معین می‌كند.»
نخستین دوره انتخابات شوراهای اسلامی شهر و روستا در هفتم اسفند 77 برگزار شد و در نهم اردیبهشت ماه 78 نیز شوراهای منتخب مردم آغاز به كار كردند. از آن زمان تاكنون 4 دوره انتخابات شوراها برگزار شده است و 29 اردیبهشت ماه جاری نیز پنجمین دوره از این انتخابات همزمان با دوازدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری برگزار می شود.
چنانكه گفته شد، شورا هم در اسلام و قانون اساسی و هم در مدیریت امور شهری از اهمیت ویژه ای برخوردار است. شوراها از یك سو مدیریت مردم بر مردم و از دیگر سو تقسیم مدیریت شهری در سطح محلی قلمداد می شوند. این موضوع بر اهمیت جایگاه شوراها در كشور می افزاید زیرا شوراها عرصه ای است كه به وسیله آن مردم با توجه به شناخت و آگاهی درست و واقعی از محیط زندگی خود، می توانند در سطح خرد در سرنوشت شهر و محله تصمیم گیری كنند و با سیاستگذاری شهری و محله ای در عمران و پیشبرد وضعیت رفاهیِ منطقه و محله یا روستای خود تاثیرگذار باشند.
شوراهای شهر به ویژه با نقشی كه در تعیین شهردار، تصویب امور و برنامه های شهرداری ها و همچنن نظارت و كنترلی كه بر سیاست های پیاده شده از سوی شهرداری ها دارند، در مدیریت شهری تاثیری تعیین كننده و مستقیم دارند. از این رو كسانی كه برای شوراهای اسلامی شهر و روستا انتخاب می شوند اگرچه از میان مردم هستند، اما در انتخاب آنان باید معیارها و ویژگی هایی لحاظ شود كه هم شرط لازم و هم كافی برای تصمیم گیری و سیاستگذاری درست و مناسب در مدیریت شهری باشد و بتوانند به مطالبات و مشكلات شهری جامه عمل بپوشانند.
هرچند مردم در انتخابات شوراهای اسلامی شهر و روستا مشاركت فعالی دارند اما در انتخاب شوراها، آنگونه كه باید و شاید، معیارهای انتخاب درست مد نظر قرار نمی گیرد. امری كه پیامدهای آن بیش از هر چیز در مواقع بحران خود را نشان می دهد.
تخصص، كارآمدی، آشنایی به وظایف و شناخت الزامات عملی مدیریت شهری؛ نمونه هایی از معیارهایی هستند كه توجه به آنها در انتخاب شوراها بسیار اهمیت دارد. متاسفانه در چند سال اخیر به ویژه در كلان شهرها كسانی به عنوان شورا انتخاب شدند كه ملاك مردم در انتخاب آنان؛ شهرت هنری یا ورزشی بود در حالی كه شورای شهر به دلیل ارتباط آن با مدیریت شهری بیش از هر چیز به افراد متخصص و كارآمد و كارشناس به امور نیازمند است.
نقش شوراها در قانون اساسی نیز تبیین شده است به طوری كه در اصل یكصدم آمده است: برای پیشبرد سریع برنامه های اجتماعی، اقتصادی، عمرانی، بهداشتی، فرهنگی، آموزشی، و سایر امور رفاهی از طریق همكاری مردم با توجه به مقتضیات محلی اداره امور هر روستا، بخش، شهر، شهرستان، یا استان با نظارت شورایی به نام شورای ده، بخش، شهر، یا استان صورت می‌گیرد، كه اعضای آن را مردم همان محل انتخاب می كنند. شرایط انتخاب كنندگان و انتخاب شوندگان و حدود وظایف و اختیارات و نحوه انتخاب و نظارت شوراهای مذكور و سلسله مراتب آن ها را كه باید با رعایت اصول وحدت ملی و تمامیت ارضی نظام جمهوری اسلامی و تابعیت حكومت مركزی باشد، قانون معین می كند.
در سالهای اخیر اما آنچه در عمل بسیاری از شوراهای اسلامی شهر و روستا مشاهده شد، غلبه نگاهی سیاسی بر برنامه ریزی ها و سیاستگذاری های شهری بوده است. شوراها باید با پرهیز از سیاسی كاری و پرداختن به وظایف خود، مدیریت شهری را در افق توسعه پایدار در نظر بگیرند. اما برای نمونه آنچه در شوراها و حیطه تحت نظارت آنها دیده می شود تخریب روز افزون محیط زیست شهری، افزایش ساخت و سازها و دامنه سازه های بتنی و فلزی است كه نه تنها بر بد منظری شهرها افزوده بلكه نگاه معماری ایرانی- اسلامی نیز در آنها هیچ جایی نداشته است.
انتخابات شوراهای اسلامی شهر و روستا، رویدادی مهم در راستای مدیریت مردم سالارانه در جامعه است و مردم باید همچون نمایندگی مجلس شورای اسلامی و انتخابات ریاست جمهوری به اهمیت آن قائل باشند و احتیاط لازم را در انتخاب شوراها در نظر بگیرند.
پژوهشم**3050**1601**خبرنگار: فاطمه دوله** انتشاردهنده: شهناز حسنی
تهران-ایرنا- انتخاب درست و آگاهانه شوراهای اسلامی شهر و روستا، نه تنها بر كارآمدی مدیریت متوسط و خرد جامعه می افزاید بلكه چشم انداز توسعه پایدار شهری را نیز در آینده نزدیك محقق می سازد.
