تنوع زیستی؛ گردشگری واشتغال

به گزارش روز دوشنبه گروه علمی ایرنا، ایران با دارا بودن اقلیم های متفاوت از تنوع زیستی گیاهی و جانوری متنوعی برخوردار است، بر اساس آمار اعلام شده بیش از هزار و 400 گونه مهره دار در كشور وجود دارد.اما عوامل مختلفی مانند تغییراقلیم، تخریب زیستگاه ها، جاده سازی، دخل و تصرف اراضی طبیعی، از بین بردن پوشش گیاهی، انواع آلودگی ها، صید و شكار بی رویه و ورود گونه های غیربومی برخی از عوامل تهدید این گونه ها است.
بر اساس اعلام اتحادیه‌ بین‌المللی‌ حفاظت از طبیعت و منابع طبیعی ( IUCN ) حدود 106 گونه در ایران در رده های مختلف در معرض تهدید شامل بحرانی، در معرض خطر انقراض و آسیب پذیر قرار دارند كه از این میان ماهیان 43 گونه، دوزیستان چهارگونه، خزندگان 14 گونه، پرندگان 27گونه و پستانداران 18 گونه هستند كه در فهرست سرخ این اتحادیه قرار دارند.
همچنین بیش از 9 هزار گونه پرنده در دنیا وجود دارد كه حدود 13 درصد آنها در خطر انقراض قرار دارند. 536 گونه پرنده در ایران زیست می كند كه تخمین زده می شود سالانه حدود 5٫5 تا 6 میلیون پرنده مهاجر وارد ایران می شود.تعداد پرندگان موجود در ایران با پرندگان كل قاره اروپا برابری می كند و این نشان دهنده غنی بودن ایران از لحاظ تنوع زیستی است.
البته وضعیت نگران كننده تنوع زیستی فقط مختص ایران نیست بلكه تمام دنیا با این معضل دست به گریبان است بر این اساس در اواخر سال 1993، كمیته دوم مجمع عمومی سازمان ملل، روز اجرایی شدن كنوانسیون تنوع زیستی یعنی 29 دسامبر را به عنوان روز جهانی تنوع زیستی معرفی كرد، بعد از آن در دسامبر 2000نیز مجمع عمومی سازمان ملل روز 22 مه (اول خرداد ) را به عنوان روز جهانی تنوع زیستی (IDB) انتخاب كرد.
اصغر مباركی كارشناس معاونت محیط زیست طبیعی و تنوع زیستی سازمان حفاظت محیط زیست در گفت و گو با خبرنگار علمی ایرنا افزود: ایران از لحاظ داشتن تنوع زیستی كشوری بسیار غنی است اما از سوی دیگر عوامل مختلفی مانند از بین رفتن زیستگاه ها موجب در معرض خطر قرار گرفتن گونه های زیادی شده است.
وی با بیان اینكه در ایران بیش از هزار و 400 گونه توصیف شده وجود دارد، افزود: البته امروزه به علت مطالعات ژنتیكی تعداد گونه های توصیف شده در حال تغییر است، به عنوان مثال برخی گونه ها كه به عنوان یك گونه مجزا توصیف شده بودند اكنون با آزمایشات ژنتیكی مشخص شد كه متعلق به گونه دیگری هستند از این رو تعداد گونه های توصیف شده به طور مرتب تغییر می كند.
مباركی درباره عوامل اصلی تهدید گونه ها گفت: تخریب زیستگاه ها، جاده سازی، دخل و تصرف اراضی، از بین بردن پوشش گیاهی، انواع آلودگی ها، صید و شكار بی رویه، شكار غیرقانونی، ورود گونه های غیر بومی، انواع بیماری ها و گرمایش زمین برخی از عوامل تهدید جمعیت گونه ها در دنیا و كشور ما است.
وی درباره ورود گونه های غیر بومی اظهار كرد: برخی معتقدند حتی جابجایی گونه ها از استانی به استان دیگر نیز می تواند تهدید باشد اما مد نظر ما عمدتا گونه هایی است كه از خارج وارد كشور می شود، به عنوان مثال لاك پشت گوش قرمز گونه ای غیر بومی است كه در روزهای نزدیك نوروز به فراوانی دیده می شود.
وی افزود: این گونه لاك پشت های سبز رنگ و كوچكی هستند كه از جنوب شرق آسیا وارد می شوند، بعد از بزرگ شدن رنگشان تغییر می كند و یك لكه قرمز نزدیك گوش آنها دیده می شود از این رو به لاك پشت گوش قرمز معروف هستند.
مباركی ادامه داد: وقتی این لاك پشت ها بزرگ می شوند دیگر افراد رغبتی به نگه داشتن آنها ندارند از این رو در طبیعت رها می كنند كه به خودی خود به محیط زیست معرفی می شوند و به عنوان گونه ای مهاجم تهدیدی برای گونه های بومی می شوند.
وی اظهار كرد: با توجه به موضوعات مختلف تنوع زیستی هر سال یك شعار در نظر گرفته می شود،شعار سال 2015 ' تنوع زیستی و توسعه پایدار' ، 2016 ' جریان سازی تنوع زیستی ' و شعار امسال یعنی 2017 ' تنوع زیستی و گردشگری پایدار' است.
وی گفت: هدف اصلی كنوانسیون تنوع زیستی از انتخاب شعار ' تنوع زیستی و گردشگری ' همخوانی با شعار سال 2017 است كه از سوی سازمان ملل نامگذاری شده، شعار این سال ' توریسم پایدار برای توسعه ' است.
كارشناس معاونت محیط زیست طبیعی و تنوع زیستی سازمان حفاظت محیط زیست افزود: هدف از شعار امسال افزایش آگاهی عمومی و ارتباط بین تنوع زیستی و گردشگری است.
وی تاكید كرد: این انتخاب هوشمندانه ای است و به یكی از بخش های پر اهمیت تنوع زیستی كه تاكنون به آن توجه نشده است می پردازد و آن اقتصاد تنوع زیستی است و در این شعار اهمیت اقتصادی به شكل پایدار و مناسب مد نظر است.
مباركی اظهار كرد: گردشگر معمولا در مكان هایی دیده می شود كه مناظر خوبی داشته باشد و این به زیست بوم هر كشوری بر می گردد، ایران هم كه از لحاظ زیست بوم و اكوسیستم های طبیعی غنی است بنابراین می توان با در نظر گرفتن شعار امسال و برنامه ریزی های پایه ای از صنعت توریسم برای ایجاد اشتغال و درآمد زایی استفاده كرد.
وی با اشاره به نامگذاری سالجاری از سوی مقام معظم رهبری با عنوان ' اقتصاد مقاومتی، تولید و اشتغال ' گفت: می توان با استفاده از شعار امسال روز جهانی تنوع زیستی به بحث اشتغال از ناحیه گردشگری و استفاده از تنوع زیستی توجه ویژه داشت.
وی افزود: اما كنوانسیون تنوع زیستی تاكید دارد كه هدف اصلی از نامگذاری امسال جلب توجه عمومی به حفاظت و نگهداری تنوع زیستی و افزایش آگاهی عمومی برای حفاظت و نگهداری از اكوسیستم طبیعی است.
مباركی اظهار كرد: یكی از دلایل تاكید كنوانسیون تنوع زیستی این است كه می تواند با كمك از صنعت گردشگری به معیشت و درآمد جوامع محلی كشورها كمك كند.
وی تاكید كرد: بنابراین اگر بخواهیم گردشگری پایداری داشته باشیم، نیازمند حفاظت از اكوسیستم های طبیعی و تنوع زیستی كشور هستیم، اگر حفاظت نكنیم عملا گردشگری رو به افول خواهد گذاشت.
كارشناس معاونت محیط زیست طبیعی و تنوع زیستی سازمان حفاظت محیط زیست گفت: سازمان محیط زیست برنامه های كلانی در راستای حفاظت از تنوع زیستی كشور دارد كه هدفش حفاظت از زیستگاه ها و گونه ها است.
علمی 9014** 1440
خبرنگار: كیمیا عبدالله پور** انتشار:‌گلشن