دكتر علي يعقوبي جويباري روزدوشنبه در گفت و گو با خبرنگار علمي ايرنا اظهار داشت: براساس آمارهاي اداره سرطان وزارت بهداشت، سالانه در ايران حدود 90 تا 100 هزار مورد سرطان تازه تشخيص، گزارش مي شود و با احتساب بيماراني كه درمان شده اند و يا با آن زندگي مي كنند، اين آمار به حدود 300 تا 400 هزار مورد مي رسد.
وي درباره انواع سرطان هاي شايع نيز گفت: در دنيا سرطان پوست و ريه، از شيوع بالاتري برخوردار است ولي در ايران، سرطان هاي دستگاه گوارش، فراواني بيشتري دارد كه سرطان هاي كولون و معده، جزء شايع ترين سرطان هاي دستگاه گوارش هستند.
عضو هيات علمي دانشگاه علوم پزشكي شهيد بهشتي افزود : سبك زندگي، نوع تغذيه و استرس هايي كه در زندگي روزانه تجربه مي كنيم، باعث شده كه به لحاظ سرطان دستگاه هاي گوارشي، شيوع بالاتري از ميانگين جهاني داشته باشيم.
وي با بيان اينكه نوار شمالي ايران از اروميه تا گلستان، جزء نواحي اندميك و با شيوع بسيار بالاي سرطان هاي گوارشي محسوب مي شود، درباره دلايل اين امر توضيح داد: به نظر مي رسد، نوع خاك و آب منطقه و كودهاي شيميايي كشاورزي كه استفاده مي شود در ابتلا به سرطان هاي گوارشي در اين مناطق تاثيرگذار هستند.
**ارثي بودن سرطان دستگاه گوارش در شمال ايران، يك باور غلط است
يعقوبي جويباري تصريح كرد: اين تصور و مباحثي كه درباره به ارث رسيدن سرطان به نسل هاي بعدي در مناطق شمالي كشور مطرح شود، پايه و اساس علمي ندارد و تا 90 درصد اشتباه است.
وي ادامه داد: اكثريت تغييرات ژنتيكي در بدن خود ما حاصل مي شود نه اينكه آنها را به ارث ببريم بلكه اين تغييرات در گذر زمان و در مواجهه با ريسك فاكتورها (عوامل خطرزا) باعث مي شود كه سلولهاي طبيعي ما جهش پيدا كند و تجميع اين جهش ها موجب سرطان شود.
**بروز سرطان، تك عاملي نيست
اين متخصص انكولوژي ضمن مردود دانستن انتقال سرطان از طريق وراثت به نسل هاي بعدي، درخصوص عوامل ايجاد اين بيماري گفت: سرطان براثر مجموعه اي از عوامل محيطي همچون سيگار كشيدن، كم تحركي، مصرف فست فود، تغذيه نامناسب، افزايش وزن، چاقي در كنار هم ايجاد مي شود.
وي تصور برخي بيماران درباره اينكه براثر يك عامل مانند چاقي يا كم تحركي، دچار سرطان شده اند را نادرست خواند و گفت: نمي توانيم ارتباط يا عامل خطر را با يك نوع سرطان به طور مشخص عنوان كنيم و مجموعه اي از عوامل خطرزا در اين ميان، سهيم هستند.
يعقوبي جويباري خاطرنشان كرد: در بيماري سرطان، سلولهاي بدن در تقابل با عوامل خطر قرار دارند، هركدام از آنها جهش اندكي را ايجاد مي كنند كه تجميع اين جهش ها باعث خروج سلول از رشد منطقي و حركت به سمت بدخيمي مي شود.
**درمان هاي هدفمند و ايمني درماني جايگزين شيوه هاي سنتي درمان سرطان
متخصص راديوتراپي و انكولوژي با تشريح سير تحول درمان سرطان طي دهه هاي گذشته گفت: در سالهاي گذشته، اغلب درمان هاي سرطان را به صورت غيراختصاصي انجام مي داديم و داروهايي استفاده مي كرديم كه علاوه بر سلولهاي تومورال (سرطاني) و بدخيم، سلولهاي طبيعي را هم تحت تاثير قرار مي دادند.
وي افزود: به دليل اينكه داروهاي قديمي سرطان قادر به تفكيك سلولهاي سالم و سرطاني نبودند، شاهد بوديم كه داروهاي شيمي درماني با ريزش مو همراه بود، گلبولهاي سفيد افت پيدا مي كرد و مريض، مستعد عفونت، كم خوني و اختلالات ديگر مي شد.
عضو هيات علمي دانشگاه علوم پزشكي شهيد بهشتي ادامه داد: بعد از سالها تجربه شيمي درماني، علم سرطان شناسي به سمت كشف دقيق مسيرهاي درون سلولي حركت كرد تا بدانيم كه كدام مسير سلولي باعث تكثير سلولهاي بدخيم مي شود و براساس اين شناخت، مهاركننده هاي مسير را واردبدن بيمار كنيم و پاسخ مناسب داشته باشيم.
وي حداكثر كارآيي درماني با تحميل كمترين عارضه به بيمار را از دستاوردهاي اين روش درماني برشمرد و گفت:
بسياري از داروهاي جديد، ريزش مو ندارند به خاطر اينكه دقيقا هدف خودشان را نشانه مي گيرند و بقيه سلولهاي بدن را تحت تاثير قرار نمي دهند و اين به معناي عوارض كمتر با منفعت بيشتر و تحقق هدف ايده آل علم انكولوژي (سرطان شناسي) است.
اين متخصص راديوتراپي و انكولوژي ادامه داد: در روند تاريخي درمان سرطان، بعد از داروهاي تارگت تراپي يا درمان هاي هدفمند، مرحله شناسايي آنتي بادي ها و استفاده از سلولهاي ايمني بدون دخالت عوامل خارجي مطرح شد.
وي يادآور شد: در شرايط عادي، سلولهايي كه وارد بدن شده و به عنوان سلولهاي مهاجم شناخته مي شوند و ويروس يا ميكروبها كه جزء سلولهاي بدخيم هستند بايد از سوي سيستم ايمني شناسايي شود و سلولهاي ايمني عليه آنها واكنش نشان دهد و در نهايت اين سلولهاي مهاجم را حذف كند.
يعقوبي جويباري تصريح كرد: ولي در سرطان، اين فرآيند اتفاق نمي افتد بلكه سلولهاي تومورال، رشد پيدا مي كند و متاستاز مي دهد، از همين رو محققان پزشكي درصدد برآمدند تا مكانيسم هاي مقاومت سلولهاي بدخيم دربرابر سيستم ايمني را كشف كنند كه طي ده پانزده سال اخير اين كشف را انجام داده و راهكارهاي فرار سلولهاي بدخيم را شناسايي كردند.
**ناتواني سيستم ايمني در شناسايي سلولهاي مهاجم، دليل اصلي سرطان است
وي ضعف سيستم ايمني در شناسايي سلولهاي مهاجم را اصلي ترين دليل بروز سرطان عنوان كرد و گفت: سلولهاي سرطاني در بسياري مواقع، يك ماسك روي خودشان قرار داده و حفاظتي براي خودشان قائل مي شوند كه در معرض سلولهاي ايمونولوژيك (ايمني) بدن قرار نمي گيرند و در واقع، سلولهاي ايمني در شناسايي سلولهاي سرطاني، دچار خطا مي شوند.
يعقوبي جويباري با بيان اينكه خطاي سيستم ايمني در تشخيص سلولهاي سالم و مهاجم به بروز برخي بيماري ها مانند سرطان و ام اس منجر مي شود، توضيح داد: درمورد 'ام اس'، يك قسمت از بافت طبيعي بدن به عنوان مهاجم شناخته مي شود و سلولهاي ايمونولوژيك عليه اين بافت سالم، واكنش نشان مي دهد و فرد دچار ام اس مي شود ولي برخلاف ام اس، در سرطان يا بيماري هاي بدخيم، سيستم ايمني در تشخيص مهاجم، دچار مشكل است و در مقابل آن واكنشي نشان نمي دهد و در نتيجه بدن قادر به حذف سلولهاي مهاجم نخواهد بود.
وي درباره پايه و اساس ايمني درماني اظهار داشت: طي 15 سال اخير، مكانيسم هاي درون سلولي را دقيق شناخته ايم و براساس آنها، لايه هاي دروني سلولهاي تومورال (سرطاني) را برداشته ايم و با اين كار، سلولهاي سرطاني و سلولهاي ايمني را در مقابل هم قرار داده ايم.
اين متخصص راديوتراپي و انكولوژي بيان داشت: به اين ترتيب، سلولهاي ايمني بدن به خودي خود وارد عمل مي شوند، واكنش بسيار جدي عليه سلولهاي سرطاني نشان مي دهند و سلولهاي مهاجم را از بين مي برند.
وي تاكيد كرد: در اين روش جديد، از سيستم ايمني خود فرد استفاده مي كنيم و بيشترين نتيجه را مي گيريم زيرا داروي چنداني به فرد نداده ايم و عوارض چنداني به فرد تحميل نكرده ايم.
يعقوبي جويباري به موفقيت آميز بودن درمان سرطان كولون (قسمتي از روده بزرگ) و سرطان سينه با استفاده از ايمني درماني اشاره كرد و گفت: طي 10 تا 15 سال گذشته، براي درمان سرطان كولون، آنتي بادي ها و هدف گذاري هاي دقيق سطح سلولهاي سرطاني را شناخته ايم و آنتي بادي براساس آن را تشكيل داديم و در كنار سرطان سينه كه شيوع بالايي دارد تحقيقات زيادي صورت گرفته و نتايج موفقيت آميزي به همراه داشته است.
وي ادامه داد: ما در مورد كولون و معده كه دو سرطان شايع دستگاه گوارش هستند، اطلاعات كاملي داريم و مسيرهاي سلولي آنها را دقيقا مي شناسيم و دو روش ايمونوتراپي فعال (Active) و غيرفعال (Passive) براي درمان آنها در دسترس داريم.
اين استاد دانشگاه اظهار داشت: يافتن اين روشهاي جديد درماني، خبر بسيار خوبي براي بيماران سرطاني است كه با پيشرفت هاي علم پزشكي، درمان ها و علاج هاي زيادي براي سرطان و بيماري هاي بدخيم ايجاد شده است.
به گفته وي با داروها و روش هاي جديد درماني، اميد بيشتري به نتايج درمان سرطان هاي پيشرفته به وجود آمده است و مي توان به نتيجه بخشي درمان هاي طولاني مدت، اميدوار بود.
علمي**1055**1440
خبرنگار : زينب كارگر **انتشار: گلشن
براي اطلاع از اخبار متنوع علمي و فناوري، با كانال علمي ايرنا در تلگرام همراه شويد:
irnaelm@
https://telegram.me
تهران- ايرنا- متخصص راديوتراپي و انكولوژي (سرطان شناسي)، وراثتي بودن سرطان را يك باور اشتباه دانست و گفت: فقط بين 5 تا 10 درصد انواع سرطان ها وراثتي و بالاي 90 تا 95 درصد آنها اكتسابي هستند.
