به گزارش ایرنا ، مراتع استان مازندران در مناطق قشلاقی به دلیل توسعه فعالیت های كشاورزی برای تولیدات زراعی و باغی كه بنابر اظهارات كارشناسان كشاورزی توجیه اقتصادی بهتری نسبت به تولید علوفه دارد، سبب شد تا دامداران با كمبود شدید چراگاه در دشت و جلگه استان روبرو شوند.
از طرفی همچنین تغییر در زمان كشت و كار كشاورزی نیز سبب شد تا زمین هایی كه به عنوان چراگاه آزاد دام استفاده می شده است ، زودتر از سال های گذشته از دسترس دامداران سنتی خارج و آنان به شدت با كمبود علوفه مواجه شوند و به ناچار مدت زمان بیشتری از روزهای سال را با تغذیه دستی از دام خود نگهداری می كنند.
استان مازندران 460هزار هكتار زمین های زراعی و باغی دارد كه 230هزار هكتار آن به عنوان زمین های شالیزاری است و بخشی از این زمین ها در فصول غیر زراعی تحت عنوان چراگاه دام و تولید علوفه استفاده می شده است ،اما از چند سال گذشته با توسعه كشت های دوم برنج ،كلزا ،توت فرنگی و برخی از تولیدات باغی ،زمین ها از دسترس چراگاه آزاد دام خارج شده است.
بر اساس آمار سازمان جهاد كشاورزی مازندران ،از 230 هزار هكتار زمین های شالیزاری استان در سال زراعی گذشته حدود 100هزار هكتار آن زیر كشت دوم برنج به صورت نشا مجدد و یا پرورش ساقه شالی ( رتون ) رفته است.
همچنین كشت دانه روغنی كلزا و سویا و توت فرنگی در استان مازندران در سال های اخیر به بیش از 25هزار هكتار رسیده است.
توسعه باغ های مركبات و سیاه ریشه و همچنین توجه به باغداری در زمین های شیب دار استان مازندران نیز سبب شد تا كمبود زمین برای چراگاه آزاد دام بیشتر شود.
بر اساس آمار سازمان جهاد كشاورزی مازندران حدود هفت میلیون واحد دامی در قالب 10 هزارو 500واحد دامپروری صنعتی و سنتی وجود دارد كه فقط 500واحد آن صنعتی است و مابقی به صورت دامداری سنتی فعالیت می كنند.
سالانه 570 هزار تن شیر خام، معادل حدود شش درصد تولید كشور و 63 هزار تن گوشت قرمز معادل حدود هشت درصد تولید كشور در استان مازندران تولید می شود.
علیرضا عطایی نژاد معاون بهبود تولیدات دامی سازمان جهاد كشاورزی مازندران دراین خصوص ضمن تایید مشكلات دامداران سنتی در كمبود زمین های چراگاه آزاد به خبرنگار ایرنا گفت: گسترش كشت دوم زراعی از جمله برنج، كلزا، سبزیجات و توت فرنگی كه توجیه اقتصادی بهتری نسبت به علوفه دارد، سبب شد تا دامداران در تولید علوفه و پیدا كردن چراگاه آزاد با مشكل مواجه شوند.
وی با اشاره به اینكه امروز زمین برای چرای آزاد دام در دشت و جلگه های استان مازندران كم شده است، اظهار داشت: كمبود علوفه موجب افزایش مصرف نهاده های دامی از جمله سبوس شده است.
معاون جهاد كشاورزی مازندران به كمبود سالانه حدود 900هزار تن علوفه دامی در استان اشاره كرد و گفت: امروز بخش زیادی از علوفه خارج از استان وارد می شود.
وی كم تحركی دام را از دیگر مشكلات جدی دامداران مازندران برشمرد و اظهار داشت : بالا بودن درصد رطوبت در استان نیز شرائط تولید و نگهداری علوفه سیلویی در استان را تا حدود زیادی غیر ممكن كرده است.
وی ادامه داد: كپك خردگی علوفه و ایجاد مسمومیت برای دام از مشكلات دامداران در تولید و نگهداری علوفه صنعتی و سیلویی در استان مازندران است.
عطایی نژاد با بیان اینكه از سه سال گذشته شالیكاران برای انجام كشت دوم حدود 40 روز زودتر از موعد مقرر نشا كاری را انجام می دهند، گفت: بیشترین علوفه در چراگاه های آزاد در زمین های استان مازندران مربوط به اردیبهشت است ،اما دامداران با كمبود زمین چرای آزاد مواجه هستند.
وی با بیان اینكه كشاورزان زراعت محصولاتی را كه بیشتر توجیه اقتصادی داشته و درآمد بیشتری برای آنان دارد را مورد توجه قرار می دهند، گفت: از آنجاییكه مرتع در عرصه های طبیعی كه از اهمیت خاصی به لحاظ زیست محیطی دارد، با محدودیت های مواجه است كه باید بر اساس قواعد و مقررات ظرفیت و زمان منابع طبیعی دام ها روانه مراتع ییلاقی شوند.
یكی از دامداران بابل كه حدود 200راس گوسفند در اختیار دارد ، گفت: به علت كمبود زمین برای چرای آزاد دام ناچاریم دام های خود را به صورت دستی تعلیف كنیم كه این امر هزینه نگهداری را برای ما بالا برده است.
كریم شالچی با اشاره به اینكه در گذشته ،از شهریور ماه تا آذر و از اواخر بهمن تا پایان اردیبهشت زمین های زیادی برای چرای دام در مناطق قشلاقی وجود داشته است، گفت: امروز بیشتر این زمین ها زیر كشت محصولات زراعی و باغی می رود.
وی گفت: حتی حریم جاده های اصلی و فرعی استان مازندران كه به عنوان چرای آزاد دام استفاده می شده است، امروز از بین رفته و یا زیر كشت محصولات زراعی نظیر سبزیجات می رود.
رئیس اداره مراتع اداره كل منابع طبیعی مازندران منطقه ساری گفت : جلو افتادن یك ماه نشا كاری برنج و گسترش كشت دوم در زمین های شالیزاری، دامداران را در اواخر زمستان و اوایل بهار به شدت با كمبود فضای چراگاهی در مناطق میانبند و جلگه ای مواجه كرده است.
عنایت رجب زاده با اشاره به اینكه 13 هزار و 500 خانوار بهره بردار دام متكی به مراتع با 600 هزار واحد دامی در این منطقه هستند، تصریح كرد: باید نسبت به ورود زود هنگام و مازاد بر پروانه دام به مراتع خودداری شود.
وی زمان ورود دام به مناطق میان بند در فصل بهار را اول اردیبهشت اعلام كرد و گفت: زمان ورود دام به مناطق ییلاقی فصل تابستان نیز از 15 خرداد است.
وی با بیان اینكه حداكثر چرای دام در مرتع 90 تا 100 روزه است، خاطر نشان كرد: یگان حفاظت اداره كل منابع طبیعی با هر گونه بی توجهی دامداران نسبت به ورود زودهنگام و دام مازاد بر پروانه دام به مراتع برخورد می كند.
رجب زاده با بیان اینكه حدود یك میلیون و 200 هزار واحد دامی در حوزه منابع طبیعی مازندران منطقه ساری وجود دارد، تصریح كرد: هر چند وضعیت فعلی مراتع به دلیل بارندگی مناسب در فصل بهار، مطلوب است، اما رعایت قوانین و مقررات زمان ورود و خروج و دام دارای پروانه ضروری است.
رئیس اداره مراتع اداره كل منابع طبیعی مازندران منطقه ساری گفت: از 387 هزارو 870 هكتار مراتع این حوزه ،حدود 85 تا 90 درصد آن در منطقه ییلاقی و 20 هزار هكتار در منطقه میان بندقرار دارد.
وی بیان داشت: 20 هزار هكتار از مراتع حوزه منابع طبیعی مازندران منطقه ساری در قالب چرای دام در قشلاق وجود دارد كه عمده آن در شبه جزیره میانكاله است.
استان مازندران دارای 2 اداره كل منابع طبیعی و آبخیزداری ساری و نوشهر است.
خبرنگار: سید رضا هاشمی كروئی ** انتشار دهنده: سیدمحسن حسن نیا
/1899/6990
ساری - ایرنا- فشار گسترش كشاورزی و به دنبال آن كمبود زمین برای چرای آزاد دام و افزایش مصرف نهاده های دامی از جمله سبوس و جو ، دامداران سنتی مازندران را با مشكلات جدی مواجه كرده است.
