پيروزي انقلاب اسلامي ايران سبب شد تا كشورمان به عنوان كشوري مستقل و آزادي خواه تبديل شود و بسياري از كشورهاي استكباري و استبدادي از اين رويداد دچار ترس شوند و دشمني هاي پيدا و پنهاني را عليه اين نظام نوپاي اسلامي آغاز كردند كه يكي از اين دسيسه ها جنگي ناعادلانه بود كه به وسيله رژيم بعثي عراق و با حمايت هاي مستقيم و غيرمستقيم استثمارگران به ايران تحميل شد.
حزب بعث در 31 شهريور 1359 خورشيدي به خاك اين ديار كهن حمله كرد و آغازگر جنگي طولاني شد و بدين شكل 19 ماه پس از پيروزي انقلاب اسلامي، صدام حسين رييس جمهوري عراق، پيمان «الجزاير» را در برابر دوربين هاي تلويزيون بغداد پاره كرد و با تأكيد بر مالكيت مطلق كشورش بر اروندرود و ادعاي تعلق جزاير ايران؛ آغازگر جنگي نابرابر شد و در شروع جنگ، منطقه هايي از خاك ايران را تصرف كرد كه يكي از اين منطقه ها خرمشهر بود. به همين دليل رزمندگان اسلام به منظور آزادسازي اين شهر مهم و حياتي، عمليات بيت المقدس را با رمز «يا علي ابن ابي طالب(ع)» در 30 دقيقه بامداد 10 ارديبهشت 1361 هجري خورشيدي آغاز كردند و پس از 24 روز ايثار و جانفشاني هاي فراوان خرمشهر را از اشغال خارج ساختند.
بدين ترتيب خرمشهر در سوم خرداد 1361 خورشيدي به طور كامل آزاد شد و پرچم جمهوري اسلامي ايران بر فراز «مسجد جامع» و پل تخريب شده آنجا به اهتزاز درآمد و اين شهر پس از 578 روز اشغال، آزاد شد.
امام خميني(ره) با دريافت پيام فتح خرمشهر در پيامي ضمن نشان دادن اهميت آزادسازي خرمشهر، ديدگاه خود را نسبت به دفاع اسلامي، رزمندگان سلحشور و پيروزي بر دشمن بيان كردند.
شوراي عالي انقلاب فرهنگي سوم خرداد را در تقويم رسمي ايران «روز مقاومت، ايثار و پيروزي» نامگذاري كرد تا مردم ايران هر ساله قدردان ايثار و رشادت هاي رزمندگان و حماسه آفرينان آن دوران باشند.
پژوهشگر گروه اطلاع رساني ايرنا به مناسبت سالروز آزادسازي خرمشهر با «سرتيپ دوم سعيد پورداراب» از فرماندهان لشكر 21 حمزه سيدالشهدا در جنگ تحميلي به گفت وگو پرداخت.
**اهميت راهبردي خرمشهر در جنگ تحميلي
پورداراب درباره علت تصرف خرمشهر به وسيله رژيم بعث، گفت: عراق به ايران حمله كرد كه سهمي از اروند رود را كه در قرارداد 1975 به ايران تعلق گرفته بود، مصادره كند. از اين رو تمركز خود را بر روي خوزستان گذاشت به طوري كه در شروع جنگ، 6 لشكر سنگين عراق از دهلران تا فاو حمله كردند تا خرمشهر و اروند را تصرف و نظام نوپاي جمهوري اسلامي ايران را سرنگون كنند و بدين شكل حدود 6 هزار كيلومتر مربع از خاك ايران را تصرف كردند.
خرمشهر به دليل اينكه از بندرهاي مهم ايران به شمار مي رفت، براي عراق داراي اهميت راهبردي بود. به همين دليل حزب بعث عراق براي دسترسي به اروند رود تمام تمركز خود را بر روي اين منطقه گذاشت و آنجا را تصرف كرد. البته بازپس گيري خرمشهر براي ايران نيز از اهميت ويژه و ملي برخوردار بود زيرا بزرگترين منطقه حساس كشور به همراه يك بندر مهم به تصرف نيروهاي بعثي درآمده بود. از اين رو رزمندگان ايران تمام توان خود را براي آزادسازي خرمشهر گذاشتند و عمليات بزرگي به نام بيت المقدس پيش بيني و در وسعت حدود 6 هزار كيلومتر مربع اجرا شد. بر اين پايه سربازان اسلام پنج پل مهم بر روي كارون احداث كردند و با تمام توان به رويارويي با دشمن پرداختند.
**آزادسازي خرمشهر؛ همكاري ارتش و سپاه پاسداران
فرمانده لشكر 21 حمزه سيدالشهدا با اشاره به عمليات بيت المقدس براي آزدسازي خرمشهر بيان داشت: رژيم بعث در منطقه جنوب كرخه كول و خرمشهر 2 منطقه مستحكم نظامي ايجاد كرده كه نفوذ به اين منطقه ها بسيار سخت و دشوار بود. از اين رو نيروهاي ايران با رها كردن آب در اين نواحي، توان زرهي نيروهاي دشمن را كم كردند. عراق در اين منطقه هاي يك لشكر زرهي و يك لشكر مكانيزه مستقر و يك لشكر زرهي هم در منطقه جفير براي احتياط نگه داشته بود. بنابراين با بررسي هايي كه صورت گرفته شد، قرار شد از كنار كارون حمله آغاز شود و نيروهاي سپاه پاسداران و ارتش با همكاري هم در اين منطقه مستقر شدند زيرا حزب بعث عراق در كنار كارون نيرويي مستقر نكرده بود و فكر نمي كرد كه نيروهاي ايران با اين توان نظامي بتوانند در آنجا مستقر شوند. بدين ترتيب حدود هفت لشكر در عمليات بيت المقدس براي آزادسازي خرمشهر شركت كردند.
**آزادسازي خرمشهر دستاورد از خودگذشتي و توان رزمي نيروهاي ايران
اين فرمانده جنگ تحميلي درباره اجراي عمليات بيت المقدس و آزادسازي خرمشهر، يادآور شد: نيروهاي ايران در مدت 20 روز شناسايي خود را از منطقه هايي كه رژيم بعث تصرف كرده بود انجام دادند و خاكريزها و درمانگاه هايي احداث و توپخانه ها، مهمات و ... تا حدودي جا به جا شد. براي اينكه نيروهاي دشمن متوجه هيچ اقدامي نشوند، رزمندگان در روزهاي نخست ارديبهشت 1361 خورشيدي به صورت شبانه حركت خود را آغاز كردند و در مدت يك هفته نيروها به منطقه شمال آبادان منتقل شدند.
عمليات بزرگ بيت المقدس پس از استقرار نيروها در 10 ارديبهشت در 4چهار مرحله شروع شد كه در اين مرحله ها نبردهاي بسيار سخت و سنگيني به وقوع پيوست و سربازان اسلام با از خودگذشتي تمام توان خود را براي شكست دشمن به كار بردند كه نتيجه اين تلاش ها با شكست دشمن در سوم خرداد 1361 خورشيدي و آزادسازي خرمشهر به ثمر نشست زيرا اين شهر براي رزمندگان ايران ارزشي حياتي و راهبردي داشت.
وي درباره تلفات رژيم بعث در آزادسازي بيت المقدس اظهار كرد: بسياري از تانك ها، نفربرها و ديگر تجهيزات عراق در اين عمليات از ميان رفت و تعدادي زيادي از نيروهاي عراقي كشته شدند. بدين گونه پيروزي در عمليات بيت المقدس و آزادسازي خرمشهر يك معجزه و امداد الهي بود كه نيروهاي ايراني توانستند قسمت هاي زيادي از خاك كشور را آزاد كنند و آرزوي رسيدن به اروندرود را براي رژيم بعث پوچ و واهي سازند.
**عمليات بيت المقدس؛ اوج اقتدار نيروهاي مسلح ايران
پورداراب با اشاره به نقش نيروهاي مردمي در آزادسازي خرمشهر گفت: حضور نيروهاي مردمي در عمليات بيت المقدس نسبت به عمليات هاي ديگر بسيار گسترده بود و در مرحله سوم عمليات كه نيروهاي ايران در شمال شلمچه با كمبود نيرو روبرو شدند، 6 هزار نيروي بسيج آموزش ديده به كمك رزمندگان كشورمان شتافتند و اين امر يكي از دليل هاي اهميت عمليات بيت المقدس و آزادسازي خرمشهر محسوب مي شود زيرا در اين عمليات اوج اقتدار نيروهاي مسلح ايران نشان داده شد و ايرانيان توانستند نيروهاي گسترده دشمن را با تمام پشتيباني هايي كه از آنها مي شد به زانو در آورند.
**عمليات بيت المقدس و آزادسازي خرمشهر؛ بزرگترين پيروزي جنگ تحميلي
فرمانده لشكر 21 حمزه سيدالشهدا درباره نتيجه هاي عمليات بيت المقدس و آزادسازي خرمشهر، بيان داشت: در نتيجه پيروزي نيروهاي ايران در اين عمليات، رژيم بعث مجبور شد كه موسيان، قسمت هاي زيادي از منطقه كوش طلاييه، نفت شهر و مهران را تخليه كند. همچنين بدون تلفات قصرشيرين آزاد شد. در اين نبرد حدود 19 هزار و 500 تن از نيروهاي حزب بعث دستگير شدند. در نتيجه اين عمليات را نبايد تنها آزادسازي خرمشهر دانست زيرا در اين نبرد منطقه هاي زيادي از حضور نيروهاي دشمن پاكسازي شد. از اين روي اين عمليات را بايد بزرگترين پيروزي ايران در طول هشت سال دفاع مقدس دانست. آزادسازي خرمشهر نشان داد كه اگر يك ملت بخواهد از حيثيت و شرف خود دفاع كند، موفق خواهد شد.
خبرنگار: مهدي احمدي** انتشار دهنده:سيد بهادر حسيني
تهران- ايرنا- آزادي خرمشهر از بزرگترين دستاوردهاي جنگ تحميلي است كه با رشادت و دلاوري رزمندگان اسلام به ثمر نشست. حماسه اي ماندگار كه توان جنگي رژيم بعث را درهم شكست و سرنوشت جنگ را تعيين كرد و اينگونه اقتدار و قدرت ايران را به جامعه بين المللي نشان داد.
