جامعه ایران در حال خروج از بحران مدنیت است/پیروزی رسانه های كوچك بر رسانه های بزرگ

به گزارش خبرنگار سیاسی ایرنا هادی خانیكی عصر امروز -یكشنبه- در نشست «نقش فضای مجازی در كمپین های انتخاباتی» كه در دانشكده علوم اجتماعی دانشگاه تهران برگزار شد، گفت: انتخابات ریاست جمهوری با این حجم حضور رسانه های جدید اتفاق شگفت انگیزی بود كه نشان داد جامعه ایران به رغم اینكه عوامل پیش بینی ناپذیر در آن دخالت كردند، جامعه ای پیش بینی پذیر شده است.
وی گفت: این حجم فعالیت مجازی جامعه را دچار سرگشتگی و سردرگمی می كند؛ با این حال (در این انتخابات) جامعه مسیر خود را گم نكرد و تحت تاثیر تبلیغات قرار نگرفت و موضوعاتی همچون اخبار جعلی هم در انتخاب مردم خیلی تاثیرگذار نبود.
**معیارهای مدنیت در ناخودآگاه جامعه
استاد علوم ارتباطات اجتماعی دانشگاه علامه طباطبایی با بیان اینكه جامعه ایرانی در حال خروج از بحران مدنیت و تفوق مدنیت است اظهار داشت: بحران مدنیت، جامعه را در برابر عوامل خارجی از جمله رسانه به شدت آشفته می كند.
خانیكی در ادامه با اشاره به معیارهای تفوق مدنیت گفت: این معیارها در ناخودآگاه جامعه برخورد مدنی دیده می شود و سنجیدگی ،عقلانیت وشكیبایی از جمله مولفه های مدنیت در جامعه است.
وی با اشاره به معیارهای مد نظر دانیل لرنر در توسعه یافتگی جوامع گفت: دانیل لرنر انتخابات متوالی در یك جامعه را معیار مدنیت ومدرن شدن جامعه عنوان می كند؛ به طوری كه اگر در یك كشور سه انتخابات متوالی روند همخوانی داشته باشد می تواند معیاری در این زمینه باشد و در ایران انتخابات در سال های 92 و94 و 96 ا این روند را نشان می دهد.
استاد علوم ارتباطات پیش بینی پذیری را دیگر ویژگی جامعه مدنی ومدرن ذكركرد و گفت: ارزیابی های فناورانه وارزیابی های رسانه های جدید (قبل از انتخابات) نتیجه انتخابات را نشان می دادند ونتیجه انتخابات هم با آنچه این رسانه ها می گفتند همخوانی داشت و این در حافظه ارتباطی جامعه ما ثبت و ضبط شده ومورد ارجاع قرار می گیرد.

**پیروزی رسانه كوچك بر رسانه بزرگ
وی با اشاره به مطالعات پنجاه سال اخیر در خصوص همخوانی توسعه ارتباطات و توسعه جوامع اظهارداشت:این مطالعات حاكی از پیروزی رسانه كوچك بر رسانه بزرگ است كه در مقطعی این رسانه نوار كاست و در مقطع دیگر روزنامه در مقطعی دیگر كانال های مختلف نمود یافته است.
خانیكی اضافه كرد:در رسانه كوچك عاملیت انسان و ایستادگی در برابر اداره شوندگی دیده می شود. اینها رسانه هایی هستند كه نمی توانند به صورت متمركز اداره شوند و شالوده های محدودیت های رسمی را مورد چالش قرار می دهند.
وی گفت:رسانه كوچك هر چه می خواهد باشد؛ در این شبكه ها هم عاملیت انسانی مهم است وهم اعتماد به آنها و به نظر می آید در جامعه ایرانی زمینه ای ایجاد شده كه باید مورد توجه قرار گیرد.
این استاد دانشگاه ، توسعه زیرساخت های ارتباطی را یكی ازعوامل موفقیت روحانی ذكر كرد و گفت: در این انتخابات حتی روستاها هم توانستند از شبكه ها استفاده كنند و مشاهده می كنیم كه با رفع فقدان زیرساخت های ارتباطی، جامعه از جامعه شفاهی به سمت جامعه ارتباطات جمعی حركت می كند.

** مقاومت در مقابل فیلترینگ
وی دومین عامل موفقیت روحانی را عامل فرهنگی وسیاسی مقاومت در برابر فیلترینگ عنوان كرد و گفت:این امر نه تنها خواست عمومی جامعه بود بلكه به خواست دولت هم تبدیل شد؛ به طوری كه هر دو ، فیلتر را به سود جامعه نمی دیدند و سعی می كردند محدودیت ها را كمتر كنند.
خانیكی در توضیح سومین دلیل موفقیت روحانی گفت: سومین عامل، توجه به تحولی است كه در ساختار روابط عمومی رخ داده و در سه هفته آخر منتهی به انتخابات، روابط عمومی منفعل به روابط عمومی فعال تبدیل شد.
وی خاطرنشان كرد:در مدت سه سال و نیم روابط عمومی ها وجود داشتند. زمانی كه همزبانی میان دولت و حاكمیت بامردم به وجود آمد به حرف های مشترك رسیدند و شاهد تاثیرگذاری بیشتر روابط عمومی ها بودیم.

**در جوامع روستایی مردم تغییرات را می بینند
این كارشناس رسانه یادآور شد:در جوامع روستایی مردم بیشتر از اینكه مسائل را بشنوند،می بینند و آثار تغییر را مشاهده می كنند. مردم در روستاها مسائلی همچون خرید تضمینی محصولات وخودكفایی گندم را می دیدند و به تبلیغات علیه دولت واكنش نشان می دادند.
خانیكی در ادامه با تقسیم روابط عمومی به دو بخش رسمی و غیررسمی گفت:روابط عمومی رسمی همان بخشی بود كه نهادها و دستگاه ها با سرعت عمل به سوالات موجود در جامعه پاسخ می دادند اما مهمتر از آن روابط عمومی غیررسمی بود كه تحت عناوینی همچون «تغییرات محسوس» و« ناگفته های مسئولین» یا اینفوگرافی وموشن گرافی دیده می شد و این قسمت عمدتا توسط نهادهای مدنی انجام می شد.
وی چهارمین عامل موفقیت روحانی در دوازدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری را فعال شدن كنشگری جامعه عنوان كرد و گفت: اوج ارتباطات وقتی است كه فعالان ارتباطی تبدیل به كنشگران سیاسی می شوند وابتكار عمل های موجود در این بخش عمدتا توسط دانشجویان وفارغ التحصیلان شكل می گیرد.

** كنشگران فضای مجازی خود را محبوس به این فضا نكردند
خانیكی پنجمین علت پیروزی اصلاح طلبان و اعتدال گرایان را این چنین توضیح داد كه كنشگران فضای مجازی خود را در فضای مجازی محبوس نكردند بلكه وارد جامعه شدند وفاصله خود را با جامعه كم كردند.
وی در پایان خاطرنشان كرد: پیش بینی پذیری در انتخابات 96 محصول تغییرات سیاسی،اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی باید دیده شود و نباید آن را صرفا به فضای سیاسی محدود كرد.
به گفته این استاد دانشگاه در بسیاری از جاها شاهد بودیم كه هنرمندان،شهروندان و بسیاری از كسانی كه نفع شخصی در انتخابات ندارند وارد عرصه شدند و باید توجه كرد كه اگر حماسه بزرگی خلق شده، عناصرعقلانی وقابل محاسبه در آن نقش داشته اند.
سیام**2021**1449*خبرنگار:داودمرادپور*انتشار:امیركاردان راد