عطوفت و مهربانی به والدین كلید رضایت پروردگار

محبت و مهربانی به پدر و مادر یكی از فضیلت های اخلاقی محسوب می شود كه عقل و شرع بر ضرورت آن تاكید می كنند و پروردگار پس از بیان حكم واجب بودن پرستش معبود یگانه بر لزوم احترام و تكریم پدر و مادر اشاره دارد.

خداوند در آیه 24 سوره اسراء می فرماید: «از روی محبت و مهربانی، بال فروتنی را برای پدر و مادرت فرود آور.» همچنین پروردگار در سوره بقره از این مساله اینگونه یاد می كند: «هنگامی كه از بنی اسراییل پیمان و عهد گرفتیم كه جز خدا را نپرستند و به پدر و مادر احترام گذارند و احسان و نیكی كنند.» تفسیر این آیه ها بیانگر میزان اهمیت احسان به والدین در پیشگاه خداوندی است به این معنا كه پرستش پروردگار یگانه و احسان به پدر و مادر در كنار هم آمده تا مردمان از جایگاه والای آنان آگاه شوند.

بی تردید اگر انسان مشقت ها و رنج هایی را كه والدین در مسیر تربیت آنها متحمل شده اند، فراموش نكنند و نیكی های آنان را از یاد نبرند، احترام و تكریم آنان را سرلوحه رفتار خویش قرار می دهند. بهترین راه برای ابراز محبت به پدر و مادر، نرم گویی و خوش زبانی با آنان است. پیشوایان معصوم(ع) به عنوان بزرگ ترین مربیان بشری، تندی به پدر و مادر را نهی كرده اند و بر این مساله تاكید دارند كه حتی صدای ما نباید از صدای آنان بلندتر باشد و هرگز نمی بایست كه با آنان به زشتی سخن گفت و بیان نادرست و ناسزا گفتن به والدین از گناهان كبیره به شمار می رود.

برخورد پسندیده برپایه عرف هر جامعه، به كارگیری واژگان زیبا و شیوا، تواضع و فروتنی در برابر آنان، مهربانی و محبت، دعای خیر كردن برای ایشان، دوری از درشت گویی و... از جمله روش های احسان، اكرام و احترام به پدر و مادر محسوب می شود.

اطاعت كامل از پدر و مادر امری است كه قرآن بدان فرمان داده و تنها موردی كه استثنا شده و شخص می تواند از دستور پدر و مادر اطاعت نكند و با حفظ احترام ایشان از آن سرپیچی كند دستور آنها به كفر خداست كه در این باره می توان از فرمانشان اطاعت نكرد.

رمضان ماه سبقت گیری مومنان در نیكی ها و خوبی ها است. فرصتی كه می توان در آن توشه نیكی ها را پر كرد. یكی از مهم ترین واجباتی كه به صورت مداوم در قرآن و روایت ها به آن اشاره شده است، احترام به پدر و مادر محسوب می شود كه پس از عبادت خداوند به عنوان دومین واجب از آن یاد می شود. نخستین و برترین نعمت پروردگار بر بندگان حضور والدین در زندگی آنان به شمار می رود و از آنجا كه این ماه پرفضیلت بهترین زمان شكرگزاری است، مسلمانان باید به دلیل داشتن این نعمت الهی به درگاه معبود شكر بگذارند. شكری قلبی كه در نهایت باید در عرصه عمل نمود پیدا كند. بنابراین بهترین راه عملی ساختن شكرگزاری در این ماه توجه بیشتر به احترام به جایگاه پدر و مادر و نهادینه ساختن آن در روح و روان است.

رمضان ماه همدلی و مهربانی و بهترین فرصت برای انجام صله رحم و انجام تكریم به والدین است و نتایج حاصل از این رفتار با توجه به این مساله كه در این ضیافت الهی تمام اعمال نیك و پسندیده انسان از ثواب بسیاری برخوردار می شوند، سعادت و بهروزی را برای فرد به دنبال دارد و به طور قطع افرادی كه این وظیفه را به درستی انجام دهند، خواهند توانست تا خشنودی پروردگار را به دست آورند و در این موسم استغفار و توبه از بركات دعای پدر و مادر بهره مند شوند.

پژوهشگر گروه اطلاع رسانی ایرنا در پنجمین روز از ماه مبارك رمضان با توجه به اهمیت مساله تكریم به پدر و مادر و جایگاه ویژه آنان نزد پروردگار با «علیرضا كاوند بروجردی» عضو هیات علمی دانشگاه علوم و معارف قرآن و پژوهشگر امور دینی به گفت وگو پرداخت.

كاوند بروجردی با اشاره به اینكه پدر و مادر از مقام بسیار والایی نزد پرودگار و قرآن كریم برخوردار هستند، گفت: در بسیاری از آیه های قرآن كریم احترام به والدین پس از مبانی توحیدی بیان شده، زیرا در قرآن و روایت های اسلامی خانواده اهمیت فراوانی دارد. این نهاد به عنوان مهمترین ركن هر اجتماع به شمار می رود كه اگر در آن اختلالی ایجاد شود جامعه نیز مختل شده پس بنابراین حفظ حریم پدر و مادر امری ضروری و لازم است. خدا خانواده را به عنوان فرصتی جهت رشد و ارتقای صفت ها و رفتارهای انسان‌ ها قرار داده از این رو یكی از عللی كه پروردگار نسبت به تشكیل خانواده تأكید دارد و آن را امری مقدس معرفی می‌كند، همین امر به شمار می رود.

عضو هیات علمی دانشگاه علوم و معارف قرآن با بیان اینكه تعالیم اسلامی نیز به جایگاه والدین ارزش داده و آنها را بزرگ شمرده است، اظهار داشت: در تعالیم اسلامی به ارتباط والدین با فرزندان بسیار تاكیده شده است. نیكی به پدر و مادر در دنیا موجب رشد و پیشرفت فرد، طولانی شدن عمر و ارتقای عزت وی می‌شود و در آخرت نیز فرزندی كه به اولیای خود نیكی كند مقام بالایی نزد پروردگار دارد.

وی با بیان اینكه یكی از مسایل روز جامعه نوع رفتار با والدین است، تصریح كرد: چگونگی و نوع رفتار با والدین یكی از مهمترین مسایلی به شمار می رود كه فرزندان باید نسبت به آن آگاه باشند. رسول اكرم(ص) دراین باره می فرمایند؛ «سه چیز است كه احدی حق تخلف و سر پیچی از آن را ندارد. نخست: نیكی به پدر و مادر خواه مسلمان باشند یا غیر مسلمان دوم: وفا به عهد خواه طرف پیمان مسلمان باشد یا غیر مسلمان سوم: ادای امانت چه صاحب امانت مسلمان باشد یا غیر مسلمان».

یكی از مهمترین عوامل موفقیت افراد در زندگی و سلوك، رضایت پدر و مادر از فرزند محسوب می شود كه سهل انگاری در آن سبب تنزل انسان در دنیا و آخرت خواهد شد. در این مساله هیچ فرقی میان والدین خوب و بد نیست. پدر و مادر در برابر اشتباهات خود در به خدا پاسخ گو خواهند بود و فرزندان اجازه ندارند تا با این بهانه برخوردی ناشایست با آنها داشته باشند. سرپیچی از خواسته ها و دستورهای والدین و ایستادگی در برابر آنها بی احترامی را در خانواده پایه گذاری می كند و ایجاد یك نوع تسلسل حرمت شكنی میان نسل های بعدی را آشكار می كند. در واقع می توان گفت یكی از مهمترین عوامل موفقیت انسان در مسیر زندگی در تمام بخش های مادی، خانوادگی و تحصیلی به همین مساله و نوع رفتار با پدر و مادر و رضایت آنها باز می گردد پس چه بسیار نیكو است تا در این ماه مبارك تمامی انسان ها به ویژه مسلمانان به خودسازی خویش بپردازند و تكریم و احترام به والدین خود را سرلوحه كارهایشان قرار دهند.

این پژوهشگر امور دینی تولیدات رسانه ای برای نهادینه كردن جایگاه والدین در خانواده ها را در ماه مبارك رمضان موثر دانست و بیان داشت:‌ رسانه ها می توانند با ساخت و تولید برنامه های موثر در قالب نمایش، فیلم، گفت وگو در ماه مبارك رمضان نقش پدر و مادر را برای مخاطبانش تبیین كند. رسانه ها با ارایه الگوهای صحیح رفتاری، اخلاقی و پرورشی می توانند رعایت احترام به والدین را در جامعه فرهنگ سازی و نهادینه و به والدین نیز در تربیت فرزندان خویش كمك كنند.

وی مسایل مربوط به تشكیل خانواده و ترغیب جوانان به ازدواج را یكی از وظایف اصلی والدین دانست و اظهار داشت: مسایل مربوط به تشكیل خانواده و ترغیب جوانان نسبت به ازدواج یكی از اصلی ترین وظایفی است كه والدین نسبت به فرزندان خود دارند. در روایت های بسیاری به مواردی همچون؛ دیانت، اخلاق و اصالت خانوادگی تاكید فراوانی شده پس می بایست كه خانواده ها در این ماه مبارك با رعایت این اصول به وظیفه خود نسبت به فرزندان عمل كنند. تواضع در برابر والدین باید از سر مهر و محبت، نه ظاهری و ساختگی یا برای دستیابی به امكانات مادی آنها باشد. فرزند باید از خداوند متعال برای پدر و مادرش رحمت بخواهد. نیكی و احترام به والدین و راضی و خشنود كردن آنان، پیامدها و آثار مهم و ارزنده ای برای انسان و سعادت او را در پی خواهد داشت.

كاوند بروجردی در پایان بیان داشت: پدر و مادر از جمله افرادی هستند كه دعایشان در حق فرزندان حق شناس و خوش رفتار مستجاب می شود. پدر و مادر نخستین افرادی هستند كه فرزندان در تمام مراحل زندگی آنها را به عنوان الگوی خود قرار می دهند. بنابراین فردی كه انتظار ادب، معرفت و حق شناسی از فرزندانش دارد، باید همین حالت را نسبت به پدر و مادر خودش و بزرگترها نشان دهد تا كوچكترها هم از او بیاموزند. اگر فردی پدر و مادرش را احترام كرد نتیجه آن را در احترام فرزندانش به خود خواهد دید. اگر فرزند ببیند كه پدر و مادرشان نیكی به والدین را سرلوحه زندگی خود قرار داده اند و به آن اهتمام می ورزند، او هم نسبت به آنان چنین خواهد كرد.

*گروه اطلاع رسانی
خبرنگار: مریم همتی**انتشار دهنده: شهربانو جمعه
پژوهشم**9117**2059**9131