رونمايي فيلم «رهايش كامل» در شهريور ماه/روايتي از قرآن پژوه ژاپني

«توشي‌ هيكو ايزوتسو» را مي توان نخستين مترجم قرآن به زبان ژاپني دانست كه در سال ۱۹۱۴ در توكيو به دنيا آمد و در سال ۱۹۶۰ دكتراي خود را در رشته ادبيات گرفت و پس از تكميل تحصيلات آكادميك در ژاپن مدتي در دانشگاه كيو در توكيو به تدريس مشغول شد و در اين زمان زبان عربي را فرا گرفت.
البته علاقه فراوان ايزوتسو به قرآن باعث شد كه او براي اولين‌بار قرآن را به زبان ژاپني ترجمه كند كه اين اثر در سه جلد و طي سال‌هاي۱۹۵۱ تا ۱۹۵۸ تكميل شد.
وي در سال ۱۹۶۱ به دعوت «ويلفرد كنتول اسميت» رئيس مؤسسه مطالعات اسلامي دانشگاه مك‌گيل به كانادا رفت و به تدريس متون مهم اسلامي همچون «نجات» ابن سينا در فلسفه و «الاقتصاد في الاعتقاد» غزالي در كلام پرداخت.
ايزوتسو در هفتم ژانويه 1993 در كاماكوراي ژاپن وفات يافت اما اين اسلام شناس ژاپني از شهرتي بين‌المللي برخوردار و شايد در ميان اسلام شناسان معاصر يگانه فردي بود كه از مذاهب مسيحي، يهودي، هندويي، بودايي و مكتب‌هاي گوناگون فلسفي معاصر اطلاع و در مقايسه و تطبيق تبحر داشت، از اين رو بسياري از مجامع علمي بين‌المللي او را به عضويت پذيرفته بودند.
اينك زندگي و شخصيت اين اسلام شناس شرقي موضوع يك پروژه مستند به نام «مردي از سرزمين آفتاب» شده كه ساخت آن از اسفند سال 93 به كارگرداني مسعود طاهري آغاز شد و هفته گذشته در مراسم افتتاحيه بيست وپنجمين نمايشگاه بين المللي قرآن، سيدرضا صالحي اميري وزير فرهنگ و ارشاد اسلامي به همراه تني چند از مسئولان از مجموعه مستند آن به نام آفتاب شرقي رونمايي كرد و مجري برنامه نيز اطلاعاتي از اين پروژه مستند را در اختيار حاضران قرار داد.
البته حجت الاسلام محمدرضا حشمتي معاون قرآن وعترت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي نيز اول خرداد ماه در نشست خبري بيست و پنجمين نمايشگاه قرآن اظهار اميدواري كرده بود تا سريال مستند ايزوتسو به نام آفتاب شرقي نيز كه توليد آن در حدود سه سال طول كشيده، در نمايشگاه امسال رونمايي شود كه اين رونمايي نيز انجام شد.
مسعود طاهري درباره آخرين وضعيت مجموعه مستند آفتاب شرقي به خبرنگار معارف ايرنا گفت: قرار نبوده فيلم اين پروژه در نمايشگاه قرآن پخش شود. البته يك مراسم رونمايي در روز افتتاحيه انجام شد ولي پوستر رونمايي شده نشان مي دهد كه اين رونمايي مربوط به مجموعه مستند به نام «آفتاب شرقي» ايزوتسو بود. چون دو محصول در اين زمينه وجود دارد، يكي مجموعه مستند به نام آفتاب شرقي و ديگري فيلم ايزوتسو به نام «رهايش كامل» است.
كارگردان مستند «خانه خورشيد» افزود: هنوز فيلم ايزوتسو تمام نشده و كارهاي فني آن در حال انجام است كه زماني طولاني تر نسبت به مجموعه مستند پروژه دارد و برآورد ما اين است كه اين فيلم در اواخر شهريور ماه آماده شود.
طاهري درباره مجموعه مستند آفتاب شرقي گفت: ابتدا قرار بود يك مجموعه مستند هفت قسمتي ساخته شود ولي برآورد ما اين است كه تا 10 قسمت يا بيشتر به مدت 30 دقيقه اي باشد. يعني قسمت هايي به آن اضافه مي شود و تاكنون حدود چهار قسمت از اين مجموعه مستند در مرحله تدوين نهايي و سه قسمت بعدي در مرحله تدوين اوليه قرار دارد و تلاش مي كنيم تا همه شش قسمت بعدي را آماده كنيم.
كارگردان مستند «شيرزني به نام مادر جبهه ها» ادامه داد: در مورد فيلم هم از ابتدا قرار بود كه فيلم «رهايش كامل» در قالب يك مستند 110 تا 120 دقيقه اي ساخته شود. به هرحال اين پروژه مستند يعني هم فيلم و هم سريال در واقع مجموعه اي است كه براي اولين بار در جهان يك قرآن پژوه ژاپني را معرفي مي كند.
طاهري افزود: اگر بخواهيم مستند ايزوتسو را در چند جمله معرفي كنم بايد بگويم اين پروژه مجموعه اي است مستند با حضور 97 نخبه از دنيا و ايران درباره ايزوتسو و به مسائلي مانند قرآن پژوهي و فلسفه به معناي عام آن و نيز عرفان، فلسفه اسلامي و همچنين فلسفه تطبيقي كه مورد مطالعه ايزوتسو بوده و ايزوتسو كارهاي فراواني در اين زمينه ها داشته، پرداخته مي‌شود.
كارگردان مجموعه «ايزوتسو» گفت: هدف داخلي اين پروژه معرفي ايزوتسو و روش قرآن پژوهي او به جامعه نخبه ايراني است. يعني نگاهي به روش معني شناسي او به قرآن و ساير متون ديني داريم.
وي افزود: تلاش كرده ايم تا به معرفي يك اسلام شناس بي غرض بپردازيم. يعني ايزوتسو به عنوان يك اسلام شناس معرفي شده كه از سنت و مكاتب اسلام شناسي غرب الهام نگرفته و چنين شخصيتي در ايران نه تنها در ميان جامعه دانشگاهي در جامعه سنتي و به ويژه حوزه هاي علميه نيز از محبوبيتي خاص برخوردار است.
طاهري همچنين گفت:‌ با توجه به زمان بيشتري كه در مجموعه 10 قسمتي آفتاب شرقي وجود دارد، به بسياري از علت ها و زمينه هاي مختلف مانند اسلام شناسي در ژاپن، ايزوتسوي عرفان پژوه و مانند آن پاسخ داده ايم.
كارگردان مستند «مدرسه اي براي سعيد ناهي و شكريه» تاكيد كرد: البته ايزوتسو نقطه ضعف هايي نيز دارد كه به عنوان نمونه در كتاب «خدا و انسان در قرآن» ديده مي شود ـ كه اولين كتابي است كه از وي در ايران ترجمه شده ـ و برخي از نقطه ضعف ها ديگري نيز وجود دارد كه در كتاب هاي ديگر او است و كمتر كسي از آن مطلع است و سعي كرده ايم نگاهي جامع به آن داشته باشيم.
بيست وپنجمين نمايشگاه بين المللي قرآن كريم با شعار «قرآن، اخلاق و زندگي» از هشتم تا بيست و ششم خردادماه از ساعت 17 تا 24 در مصلاي امام خميني(ره) برپاست.
فراهنگ ** 1003 ** خبرنگار: محمدرضا جعفرملك * انتشار: اميد غياثوند