آفت شب پره حدود پنج هزار هكتار از رویشگاههای شمشاد شمال كشور را آلوده كرد

از گستره حدود 72 هزار هكتار رویشگاههای شمشاد موجود در شمال كشور، حدود 52 هزار هكتار آن تحت مدیریت سازمان جنگل ها ، مراتع و آبخیزداری قرار دارد.
سال گذشته پروانه ای كوچك به نام شب پره شمشاد با پروازهای شبانه به جان درختان ارزشمند جنگلی شمشاد در شمال كشور افتاد، آفتی كه به گفته كارشناسان شكل گیری آن از یك دهه پیش در ابتدا در كشورهای اروپایی آغاز شده است.
این آفت در اوایل خرداد ماه پارسال در ابتدا در توده هایی از رویشگاه شمشاد پارك بنفشه منطقه نمك آبرود و پیرامون هتل آزادی خزر چالوس نمایان شد.
مسعود ملكی روز چهارشنبه در گفت و گو با خبرنگار ایرنا افزود :‌ با اینكه از زمان شیوع این آفت دربعد پیشگیری، مقابله و مهار آن اقدامات خوبی مانند محلول پاشی در گستره زیادی از رویشگاه های آلوده به این آفت انجام شد اما طبق بازدیدهای به عمل آمده و اظهار نظر برخی از كارشناسانان ذیربط این اقدامات اثر بخش نبوده و شیوع این آفت دراین عرصه ها تشدید شده است.
وی اظهار داشت :‌ این آفت به تازگی نیز گستره زیادی از رویشگاههای شمشاد استان گلستان را در برگرفته و آلوده كرده است و نكته دیگر آنكه طبق تحقیقات انجام گرفته دیگر كشورها نیز مانند گرجستان كه بنوعی درگیر این آفت بوده است ولی الگوی مشخصی در بعد پیشگیری ، مقابله و مهاراین آفت نداشته است .
قائم مقام دفتر حفاظت و حمایت سازمان جنگل ها ، مراتع و آبخیزداری گفت :‌ مساله دیگر اینكه اعتباراتی هرسال در حوزه گیاه پزشكی تخصیص داده می شود اما كافی نیست.
ملكی افزود :‌هم اینك این آفت به علت زاد آوری و تولید نسل زیاد آن، در شمال كشور ماندگار شده است و هرچند برای مقابله و مهار‌ آن از تمام ظرفیت ها و توان موجود استفاده می شود اما نمی توان برای ریشه كنی و نابودی آن اساسی كاری انجام داد.
كارشناس ارشد گیاه پزشكی دفتر حفاظت و حمایت سازمان جنگل ها ، مراتع و آبخیزداری در شمال كشور نیز پیش از این با ابراز نگرانی از افزایش سطح و شدت آلودگی رویشگاههای شمشاد به آفت شب پره گفت :‌ به علت كمبود امكانات ، اعتبارات و ناتوانی در دسترسی به مناطق آلوده و سخت گذر فرآیند عملیات كنترلی این آفت به كندی انجام می گیرد.
یزدانفر آهنگران بدون اعلام میزان اعتبار مورد نیاز برای ریشه كنی این آفت افزود :‌ هرچند در بودجه سنواتی سازمان جنگل ها ، مراتع و آبخیزداری اعتباراتی به ازای هرهكتار به منظور كنترل این آفت و جلوگیری از تشدید آن تخصیص داده می شود اما به علت زادآوری بیش از این حد این آفت متاسفانه این اعتبارات پاسخگو نیست .
وی اظهار داشت :‌ چنین وضعیتی سبب شده تا گستره زیادی از رویشگاه های شمشاد از جمله در منطقه سی سنگان نوشهر به طور كلی از بین برود .
كارشناس ارشد گیاه پزشكی دفتر حفاظت و حمایت سازمان جنگل ها ، مراتع و آبخیزداری شمال كشور گفت :‌ هم اینك از محلول b.t در كانون های آلوده به این آفت استفاده می شود و این محلول در حقیقت یك ماده میكروبیولوزیكی B.t یك نوع باكتری است و ماده ضد هورمون پوست اندازی دیمیلین دارد و درصد زیادی از لاروها با پاشیدن این ماده یا محلول بر روی برگ درختان شمشاد در اولین مراحل زندگی خود از بین می روند.
آهنگران افزود :‌ با توجه به گسترگی و شدت سطوح آلوده به این آفت ، تراكم بسیار زیاد جمعیت لاروهای آفت، شرائط خاص مناطق جنگلی به ویژه رویشگاههای شمشاد ، عدم امكانات لازم و كافی باعث شده تا ریشه كنی این آفت با پاشیدن این محلول در رویشگاههای شمال كشور ممكن نباشد.
به گفته او ، هم اكنون از گستره حدود 1.9 میلیون هكتار عرصه های جنگلی شمال كشور، حدود 72 هزار هكتار آن رویشگاه های شمشاد است.
این كارشناس ارشد گیاه پزشكی دفتر حفاظت و حمایت سازمان جنگل ها ، مراتع و آبخیزداری در شمال كشور گفت : با روش كنترل تلفیقی، شفیره ها و لاروهای آفت جمع آوری و امحاء می شوند و حشرات كامل با استفاده از تله های نوری و فرومونی شكار خواهند شد به گونه ای كه تولید مثل و تخم ریزی آنها نیزمختل و یا كاهش می یابد.
آهنگران افزود : استفاده از تله های نوری و فرمونی مانع تخم ریزی و افزایش نسل این پروانه ها می شود و درصورتی اگر در هرهكتار از حدود 10عدد این تله ها استفاده شود تا حدودی می توان این آفت را كنترل كرد.
شمشاد هیركانی با نام علمی بُوكسوس هیركانا (Buxus hyrcana) درختی همیشه سبز و بومی جنگل های هیركانی در شمال ایران است كه در فهرست گونه های گیاهی در خطر انقراض اتحادیهٔ بین المللی حفظ طبیعت (IUCN) قرار دارد.
این گونه درختان به عنوان پناهگاه حیات وحش و نماد میراث جنگل های شمال ایران قلمداد می شود و بهترین رویشگاه آن در ارتفاع 20 تا 400 متری از سطح دریا قرار دارد ولی تا ارتفاع حدود یك هزار و 200 متری درمناطق مختلف جنگلی استان های گیلان، مازندران و گلستان می روید.
خبرنگار:‌مهراب زكی پور كینجی **انتشار دهنده:سید محسن حسن نیا
1899/7078 / 1602