این سریال قصه انسان هایی را به تصویر می كشد كه از گذشته خود گریزان هستند و یادآوری آن نیز برای آنان زجر آور است.
زندگی همه آدم های این سریال به نوعی با گذشته آنان مرتبط است. در این میان «خلیل كبابی» با بازی كامبیز دیرباز بیش از دیگر شخصیت های داستان این مجموعه تلویزیونی، با گذشته همسر سابقش یعنی «آتنا» در كشمكش بی پایان است.
«اشكان» پسر خانواده 20 سال از دیدن مادر محروم بوده و وقتی درمی یابد كه او زنده است هرگز حاضر نمی شود او را از دست بدهد اما در طرف دیگر خلیل با اینكه دلبستگی عجیبی به اشكان دارد، در خصوص نزدیك شدن آتنا به خانواده، موضع سختی در پیش می گیرد.
در حالیكه حالا آتنا كاملا از گذشته خود اظهار پیشمانی می كند و از آن فاصله می گیرد.
«زیر پای مادر» هر چند از فیلمنامه تقریبا قابل تامل برخوردار است اما در شخصیت پردازی چندان موفق عمل نمی كند. برای مثال شخصیت همین خلیل كبابی، با اینكه خود را فرد متدین، خیر و مردم دوست نزد مخاطب معرفی می كند اما همین شخصیت در مقابل گذشته آتنا كه در این سریال بطور واضح به آن اشاره نمی شود، اصلا فرد با گذشتی نیست، در حالیكه شخصیت های دیگر داستان با اینكه از تقید او بهره مند نیستند این مسایل را بخوبی رعایت می كنند.
سعید نعمت الله در مقام فیلمنامه نویس این مجموعه نتوانست در این اثر این مشكل را رفع كند، از این رو تناقض شخصیت پردازی در این مجموعه درجای جای سكانس ها دیده می شود و دستكم آنچه بهرنگ توفیقی در مقام كارگردانی، این اثر را جلوی دوربین برد چنین نشان می دهد.
خلیل در رابطه با گذشته آتنا نظرات و استدلال های كسی را نمی پذیرد در حالیكه فیلمنامه نویس، او را شخصیتی كامل و به عنوان الگویی به فرزندش معرفی می كند.
خلیل خود در رابطه با آتنا به اشتباهات بزرگی دست زده كه برای مثال بعداز جدایی از آتنا و معرفی او به «نفر»' با گذشته نه چندان مطلوبش، زمینه های بزهكاری همسرش را فراهم می كند. آتنا توسط نفر قاچاقچی می شود و از اینجا انحراف همسر سابقش آغاز می شود.
او آتنا را در سكانس های مختلف، مادر تنها فرزندش اشكان می داند و معلوم نیست كه چرا نسبت به آتنا چنین اقدامی صورت داده است. تناقص های اینچنینی، باور پذیری قصه این سریال را در نزد مخاطب دشوار می سازد و از این رو تماشاگر ارتباط كاملی با سریال برقرار نمی كند.
خلیل حتی نسبت به نصایح بیژن پدر همسر سابقش كه فردی جاافتاده و دنیا دیده است نه تنها بی اعتنا است بلكه حرف های درشتی نسبت به او بر زبان جاری می سازد كه این حركت خلیل، مخاطب را آزار می دهد.
بااینحال درخواست های آتنا برای دیدن اشكان كه در برخی موارد حالت التماس گونه به خود می گیرد و مقاومت خلیل در مقابل این التماس، یك حس همدردی بین مخاطب و آتنا شكل می دهد كه این عمل در قسمت ها و سكانس های مختلف این سریال تكرار می شود.
سریال كه اكنون به نیمه های خود رسیده هنوز با گره های مختلفی روبرو است. آتنا در قسمت چهاردهم این سریال باز بخاطر قولی كه به خلیل داده از خانه خارج می شود كه خلیل پس از واكنش اطرافیان دوباره در پی اوست تا آتنا را به خانه بازگرداند.
خلیل در بسیاری از سكانس ها به طور افراطی با آتنا برخورد می كند كه این عمل او با نارضایتی اطرافیان به ویژه پسرش اشكان روبرو می شود. خلیل هر چند آتنا را مادر فرزندش می داند اما برخورد همراه با تحقیر او با آتنا، به نوعی با مسلك و مرام خلیل، تناسبی برقرار نمی كند.
«زیر پای مادر» یك ملودرام خانواده محور است و قصه چند خانواده كه به شكل های مختلف زندگی آنان به همدیگر مرتبط می شود، می پردازد.
این مجموعه هر چند با ضعف هایی روبرو است اما از روایت ساده برخوردار است.
بازی روان كاراكترهای این سریال از جمله بهناز جعفری در نقش آتنا، كامبیر دیرباز در نقش خلیل(كبابی)، مهدی سلطانی سروستانی در نقش «نفر» و بهزاد فراهانی در نقش «بیژن»، مجموعه را جذاب تر كرده هر چند سریال این ظرفیت را داشت كه از بهزاد فراهانی با سابقه فراوان بازیگری، بهره بیشتری ببرد كه این مساله تا حدود زیادی به فیلمنامه اثر بر می گردد.
این مجموعه را هر چند می توان یك سریال مناسب ماه رمضان دانست اما برخلاف برخی مجموعه های سال های گذشته همین رسانه، داستان سریال در این ماه اتفاق نیافتاده است.
به هرحال «زیر پای مادر» صرفنظر از كم و كاستی هایی كه از نظر ساختار فیلمسازی و فیلمنامه نویسی برخوردار است، دارای نقاط قوت نیز هست كه این اثر را در نزد مخاطب برتر نشان داده است.
سریال با وجود آنكه آتنا به عنوان مادر در طول زندگی خود با لغزش هایی همراه بوده، اما بخوبی توانسته ارزش والای مقام مادر را در نزد مخاطب پررنگتر كند كه تماشاگر این اهمیت را در سكانس های مختلف مشاهده می كند.
مجموعه از سكانس ها و صحنه های فراوان عاطفی مادرانه بهره مند است و به ویژه سكانس های دیالوگ بین آتنا و اشكان به خوبی به تصویر كشیده شده و برای لحظاتی اشك مخاطب را در آورده و این از ساخت خوب این اثر حكایت می كند.
فیلمبرداری «زیر پای مادر» نیز جای تامل دارد و كارگردان برای اثرگذاری بیشتر بر روی مخاطب به ارائه نماهای نزدیك از كاراكترها در موقعیت های مختلف می پردازد. این نماها با اندكی چرخش و انحراف دوربین و سپس توقف فیلم روی چهره كاراكترها، بر اثرگذاری بیشتر بر روی مخاطب كمك كرده است.
دیالوگ های كوتاه و بدون بكاربردن كلمات و واژه های اضافی بر ارزش های این اثر افزوده است و مخاطب را در رسیدن به مفاهیم فیلم یاری رسانده است.
در مجموع «زیر پای مادر» یك اثر تقریبا قابل دفاع است، هر چند بهرنگ توفیقی كارگردان این مجموعه می توانست با رفع برخی نواقص، اثر بهتری روانه تلویزیون كند.
سریال تلویزیونی و مناسبتی «زیر پای مادر» هر شب ساعت 15: 22 از شبكه یك سیما پخش می شود.
**نویسنده: علی حبیبی ** 1569 * انتشار: امید غیاثوند
تهران - ایرنا - سریال «زیر پای مادر» كه این روزها به مناسبت ماه رمضان از شبكه اول سیما پخش می شود، داستان چند خانواده كه سرنوشت آنان به هم گره خورده را به تصویر می كشد، مجموعه ای كه هریك از آدم های آن به نوعی از گذشته خود احساس پشیمانی و ندامت می كنند.
