به گزارش ایرنا، اصفهان پس از استان های یزد، خراسان جنوبی و سیستان و بلوچستان با بیشترین شدت خشكسالی روبروست و شدت این پدیده در مركز، شرق و جنوب شرقی اصفهان بیشتر از دیگر نقاط این استان است.
برنامه ریزی برای توازن منطقی بین تامین آب شرب مردم و افزایش خروجی سد زاینده رود برای كشت كشاورزان بر اساس تصمیم كمیته پنج نفره شامل مدیرعامل آب منطقه ای استان، نماینده استاندار، فرماندار اصفهان، نماینده كشاورزان و نماینده جهاد كشاورزی انجام می گیرد كه این امر تا حد زیادی از تصمیمات غیر عقلانی كه ممكن است نتایج نامطلوبی در پی داشته باشد، جلوگیری می كند.
بر همین اساس خروجی دریچه های سد زاینده رود به منظور تامین آب مورد نیاز كشاورزی، از هفته دوم فروردین در اصفهان و بر اساس تصمیم كمیته پنج نفره شامل مدیرعامل آب منطقه ای استان، نماینده استاندار، فرماندار اصفهان، نماینده كشاورزان و نماینده جهاد كشاورزی افزایش و تا اواسط خرداد ادامه یافت.
سال گذشته نیز رهاسازی آب زاینده رود به منظور كشت كشاورزان شرق اصفهان از روز سوم بهمن با حجم 60 متر مكعب بر ثانیه آغاز شد و به مدت حدود 22 روز ادامه داشت.
سهم حقابه كشاورزان شرق اصفهان از زاینده رود حدود 400 میلیون مترمكعب و سطح زیر كشت غله پاییزه در شرق شهرستان اصفهان در سال گذشته حدود 28 هزار هكتار بود كه این رقم كمتر از یك سوم از وسعت اراضی در دوران رونق كشت است.
*** فرهنگ سازی و آموزش برای مصرف بهینه و حفظ منابع آبی
با توجه به مصرف بیش از اندازه مصرف آب در كشور و كاهش منابع آبی، فرهنگ سازی در راستای اصلاح الگوی مصرف در بخش های مختلف یكی از منطقی ترین راه حل برای گذر از بحران های موجود محسوب می شود در همین ارتباط هم بارها اعلام شده كه چنانچه مردم باید در زمان پیك مصرف آب حدود 20 درصد صرفه جویی كنند قطع و جیره بندی آب رخ نخواهد داد.
برای مثال یكی از طرح های فرهنگ سازی و برنامه محور كه برای دانش آموزان در نظر گرفته شده طرح ملی دانش آموزی نجات آب( داناب) است.
طرح ملی دانش آموزی نجات آب بربستری از مطالعات و پژوهش های اجتماعی با تكیه بر حمایت كمیسیون ملی یونسكو در ایران و نظر به لزوم جلب مشاركت پذیری اجتماعی، از سوی وزارت نیرو- شركت مدیریت منابع آب ایران، در سال 88 در استان خراسان رضوی آغاز و پس از موفقیت در فاز پایلوت در سال 1389 در 6 استان، به صورت سراسری و ملی و با هماهنگی و یكپارچگی ستادی، تعریف و اجرا شد.
تدوین 930 هزار قلم آموزشی بومی، 90 هزار پوستر آموزشی- اطلاع رسانی، 40هزار جزوه آموزشی ویژه معلمان رابط، 110 هزار لوح فشرده، 690 هزار كتابچه ویژه ناجیان آب, معلمان و دانش آموزان، 96میلیون دقیقه آموزش دانش آموزان و معلمان، تعریف و اجرای بیش از 96 میلیون دقیقه كارگاه آموزشی ویژه دانش آموزان و معلمان از جمله اصلی ترین زیربرنامه های این طرح به شمار می رود.
در استان اصفهان از ابتدای سال تحصیلی 95 - 96 تاكنون، بالغ بر 180 هزار دانش آموز در استان اصفهان در برنامه های آموزشی طرح ملی دانش آموزی نجات آب( داناب) شركت كردند، این دانش آموزان در مقطع متوسطه در یكهزار و 200 دبیرستان استان اصفهان از طرح های آموزشی و فرهنگ سازی آن برخوردار شدند.
*** ترمیم دوره ای سد زاینده رود برای كاهش هدررفت آب
تعمیرات اساسی سد زاینده رود به عنوان اصلی ترین منبع ذخیره آب استان اصفهان از جمله برنامه های ماهانه برای كاهش هدررفت آب به شمارمی رود.
اصلاح كف بند خروجی سد وحوضچه های نگهداری ازجمله بخش های اصلی تعمیر و نگهداری سد است و همچنین نگهداری و تعمیرات مربوط به ژنراتورها نیز بر عهده آب منطقه ای است و به طور دوره ای انجام می شود.
سد زاینده رود به عنوان یكی از اصلی ترین سدهای مركز كشورمان در سال 1349 بهره برداری شد؛ این سد قوسی شكل در 110 كیلومتری غرب اصفهان بر روی رودخانه زاینده رود احداث شده است، سد قوسی زاینده رود، سد تنظیمی، نیروگاه، ایستگاه، پمپاژ اصلی، ایستگاه پمپاژ تكمیلی و حوضه آبریز از جمله تاسیسات این مجموعه به شمار می رود.
*** طرح 9 ماده ای احیای حوضه آبریز زاینده رود
طرح 9 ماده ای احیای حوضه آبریز زاینده رود كه در سال 93 با هدف هماهنگی و اعمال مدیریت واحد بر این حوضه آبریز در موضوعات منابع، مصارف و حقابه ها به تصویب شورای آب كشور رسید نیز می تواند گامی مؤثر دربهبود اوضاع باشد.
بندهای «طرح 9 ماده ای احیای حوضه آبریز زاینده رود» به شرح زیر است:
بند نخست: وزارت نیرو مكلف است نسبت به تاسیس واحد مدیریت یكپارچه حوضه آبریز زاینده رود اقدام كند.
بند دوم: تشكیل شورای هماهنگی حوضه آبریز زاینده رود با حضوراستانداران اصفهان، چهارمحال و بختیاری و یزد و معاونان وزرای نیرو، جهاد كشاورزی، صنعت معدن و تجارت و نمایندگان اصناف كشاورزی؛ وزارت نیرو مكلف شده است تا درمدت سه ماه نسبت به تشكیل این شورا اقدام كند.
بند سوم: تعیین میزان حقابه ها، سهم آبه ها و صاحبان حق اشتراك و حقابه زیست محیطی رودخانه زاینده رود و تالاب گاوخونی توسط وزارت نیرو.
بند چهارم: ممنوعیت بارگذاری جدید بر منابع آب زاینده رود تا پیش از تعیین تكلیف در این حوضه.
بند پنجم: ساماندهی برداشت آب در استان های اصفهان، یزد و چهارمحال و بختیاری و جلوگیری از برداشت های غیرمجاز.
بند ششم: فراهم كردن تسهیلات لازم برای تغییر شیوه های آبیاری توسط وزارت جهاد كشاورزی در منطقه .
بند هفتم: تأسیس صندوق تأمین خسارت خشكسالی در حوضه آبریز زاینده رود بر اساس این بند مصرف كنندگان بخش صنعت كه در زمان خشكسالی بدون كاهش سهم خود آب دریافت می كنند باید خسارات كمبود آب سایر مصرف كنندگان حوضه را پرداخت كنند.
بند هشتم: انجام مطالعات تونل آبرسانی به اصفهان با عنوان طرح گلاب(انتقال آب) توسط وزارت نیرو.
بند نهم: وزارت نیرو باید درباره طرح انتقال آب بهشت آباد كه تنها به منظور تأمین آب شرب طراحی شده است، بررسی دقیق انجام داده و ضمن ارزیابی زیست محیطی ، طرح را به اجرا در آورد.
*** اجرای نظارت بر توزیع آب كشاورزی در حوضه آبریز زاینده رود با محوریت تفاهم نامه
در پی امضای تفاهمنامه سال گذشته بین استانداران اصفهان و چهارمحال بختیاری، شیوه نامه اجرایی كمیته ساماندهی، نظارت و كنترل بر توزیع آب بخش كشاورزی در حوضه آبریز زاینده رود مشخص شد و به تصویب نهایی رسید تا به این طریق استفاده مفید و موثر از منابع آبی با برنامه ریزی و تعامل بیشتری صورت پذیرد.
*** توقیف دستگاه های حفاری چاه بدون مجوز
توقیف دستگاه های برقی غیرمجاز حفر چاه فاقد كد وانگ ( پلاك ویژه وزارت نیرو) وزارت نیرو از فعالیت های بازدارنده ای به شمار می رود كه سد راه متخلفان و استفاده كنندگان غیرقانونی از منابع آبی قرار می گیرد، این نوع دستگاه ها قابلیت حمل با وانت و تراكتور را دارد.
*** مسدود كردن چاه های غیرمجاز
مسدود كردن این چاه ها برای صیانت از آب و احیای حوضه آبریز زاینده رود انجام می شود، اگرچه این اقدام ممكن است محدودیت هایی نیز ایجاد كند اما آنچه نكته با اهمیت این است كه باید برداشت آب از منابع زیرزمینی بر اساس قانون انجام شود، بخشی از این چاه ها در اختیار شهرداری ها یا برخی دستگاه های دولتی و بخشی نیز در اختیار بخش خصوصی است.
چاه های غیر مجاز در استان اصفهان حدود 11 هزار حلقه و هزینه تقریبی مسدود كردن هر حلقه چاه حدود 4 میلیون تومان است، بنابراین برای انجام موفق طرح مسدود كردن چاه ها 12 میلیارد تومان نیاز است.
همچنین ساخت و سازهای غیر مجاز درحریم و بستر زاینده رود را از جمله مسائلی دانست كه مشكلات آبی را افزایش می دهد، برخی از ویلاها بطور كلی غیر قانونی ساخته شده و برای برخی دیگر نیز بدون استعلام از آب منطقه ای استان مجوز ساخت صادر شده و مشكلاتی را برای این حوضه ایجاد كرده است.
مدیریت چاه های غیر مجاز داخل بسترو حریم رودخانه و نصب كنتور در چاه های مجاز از جمله اقداماتی است كه بهره برداری از منابع آبی را قانونمند می كند.
*** تسریع در تكمیل سامانه دوم آبرسانی اصفهان
میزان سرمایه گذاری بخش خصوصی در اجرای طرح های بازچرخانی آب و احداث تأسیسات فاضلاب در استان اصفهان در دولت دهم 274 میلیارد ریال و در دولت یازدهم 6 هزار و 762 میلیارد ریال و مجموع لوله گذاری فاضلاب( شامل اصلاح، توسعه و خط انتقال) در این استان در دولت دهم 976 كیلومتر و در دولت یازدهم یكهزار و 156 كیلومتر بوده است.
یكی از مهمترین طرحهای این حوزه سامانه دوم آبرسانی اصفهان است كه عملیات اجرایی آن از سال 88 آغاز شده و این سامانه شامل تونل انتقال آب و تصفیه خانه موسوم به 'گلاب 2' به عنوان طرح توسعه آبرسانی به 14 شهرستان استان اصفهان به طول 27 كیلومتر، وظیفه انتقال آب از دریاچه سد زاینده رود به تصفیه خانه را دارد.
كم آبی شدید در اصفهان، ضرورت رعایت نكات بهداشتی، آسیب پذیری شبكه آبرسانی فعلی و آلاینده های مسیر زاینده رود از دریاچه سد تا بند انحرافی انتقال آب به شهر اصفهان ؛ ضرورت و اهمیت اجرای طرح انتقال آب تونل گلاب دو را بیش از پیش مورد تاكید قرار می دهد.
در واقع طرح آبرسانی گلاب 2 به عنوان پدافند غیرعامل، موجب كاهش آسیب پذیری ها و افزایش پایداری ها در برابر تهدیدات احتمالی آب شرب اصفهان ارزیابی می شود.
رسول زرگرپور استاندار اصفهان هفته گذشته در مراسم بهره برداری و آغاز عملیات اجرایی هفت طرح بزرگ تاسیسات فاضلاب شهری در اصفهان گفته بود كه سرعت بخشیدن به اجرای طرح سامانه دوم آبرسانی به اصفهان از خواسته های ما از وزیر نیرو و سایر مسئولان حوزه آب است و انتظار داریم این طرح در كوتاهترین زمان به بهره برداری برسد.
زاینده رود مهمترین رودخانه در مركز فلات مركزی ایران به طول حدود 350 كیلومتر از سراب در زاگرس مركزی تا پایاب در گاوخونی است.
حوضه زاینده رود ازدواستان اصفهان و چهارمحال و بختیاری تشكیل شده كه 93 درصد از مساحت و 98 درصد از جمعیت زیرپوشش این حوضه در استان اصفهان و هفت درصد از مساحت و 2 درصد از جمعیت زیرپوشش آن در استان چهارمحال و بختیاری قرار دارد.
گ / 6020 / 6022 خبرنگار: علیرضا حكیمیان - انتشار دهنده :عمادی
اصفهان - ایرنا - برنامه ریزی برای برقراری توازن بین تامین آب شرب وكشاورزی ، فرهنگ سازی در مصرف صحیح و حفظ منابع آبی، پلمب دستگاه های بدون مجوز حفاری چاه، مسدود كردن چاه های غیر مجاز، تعمیر و بهسازی سد زاینده رود و سامانه دوم آبرسانی به اصفهان از جمله راهكارها برای مقابله با خشكسالی در خطه كم آب اصفهان است.
