به گزارش گروه علمی ایرنا، دردها به دو نوع حاد و مزمن دسته بندی می شوند؛ اگر درد مدت زیادی ادامه یابد و با روش های مختلف مانند دارودرمانی برطرف نشود، به تدریج توانایی فرد تحلیل رفته و كیفیت زندگی او كاهش می یابد.
این نوع دردها كه به آنها دردهای مزمن گفته می شود، معمولا ماندگار می شوند و ماه ها و حتی سال ها فعالیت های فردی و اجتماعی افراد را تحت الشعاع قرار می دهند.
دردهای حاد نیز معمولا بعد از اعمال جراحی ایجاد می شوند كه از شدت بالایی برخوردار هستند اما مدت آنها طولانی نیست.
دكتر آرمان طاهری متخصص بیهوشی و فلوشیپ درد و از بنیانگذاران رشته درد در دانشگاه علوم پزشكی تهران در این خصوص به خبرنگار علمی ایرنا اظهار كرد: با روش های نوین كنترل درد می توان به عنوان نمونه با ایجاد بلوك های عصبی در هنگام جراحی، گذاشتن پمپ برای بیماران بعد از جراحی و در نهایت سوزاندن مسیر عصب در كاهش و كنترل این دردها به آنان كمك كرد.
وی گفت: شایعترین دردها، انواع سردردها و پس از آن كمردردها هستند كه از روش های نوین كنترل درد می توان برای بیمارانی كه روش های دارودرمانی برای آنان نتیجه بخش نبوده، استفاده كرد.
** انواع سردرد
دانشیار دانشگاه علوم پزشكی تهران اظهار كرد: شایع ترین سردردها به ترتیب سردردهای اضطرابی (به دلیل استرس) و سردردهای میگرنی هستند.
* سردردهای اضطرابی
طاهری افزود: سردردهای اضطرابی معمولا در اثر استرس و اضطراب ایجاد می شوند و دور سر به صورت كمربندی از پیشانی تا پشت سر را درگیر می كنند؛ این نوع دردها اغلب خفیف هستند و ممكن است گاهی همراه با تهوع نیز باشند.
* سردردهای میگرنی
متخصص بیهوشی و فلوشیپ درد با بیان اینكه سردردهای میگرنی در زنان شیوع بیشتری دارد، افزود: این سردردها بیشتر از سردردهای اضطرابی با تهوع همراه هستند و ممكن است تاری دید و سرگیجه نیز برای بیمار ایجاد شود.
طاهری گفت: در بسیاری از موارد این سردردها به داروها جواب می دهند اما در مواردی نیز دارودرمانی نمی تواند علائم بیماری را كاهش دهد و بیماران تا سال ها این درد را تجربه می كنند.
وی خاطرنشان كرد: گاهی سردردهای میگرنی به دلیل اینكه گاهی با درد صورت و گردن همراه هستند، با دردهای ناشی از مشكلات گردنی اشتباه گرفته می شوند؛ این بیماران با مراجعه به كلینیك های درد و تشخیص قطعی منشا درد می توانند درد را كنترل كرده و كاهش دهند.
طاهری تاكید كرد: مبتلایان به میگرن می توانند قبل از حمله میگرنی و در حالت عادی به كلینیك های درد مراجعه كنند و با دریافت درمان های كاهش دهنده درد، تا مدت ها دچار دردهای میگرنی نشوند البته در زمان بروز درد نیز استفاده از این روش ها موثر است.
* سردردهای خوشه ای
متخصص بیهوشی و فلوشیپ درد اظهار كرد: برخی سردردها نیز به صورت خوشه ای ایجاد می شوند، این سردردها در مردان شایعتر است و بیشتر در هنگام خواب بروز می یابد.
طاهری گفت: برخی از انواع این سردردها با درمان های دارویی بهبود می یابد اما برخی موارد مقاوم به درمان هستند كه می توان با كمك روش های كاهش درد، تاحدود زیادی شدت درد را كاهش داد.
* سردردهایی به همراه درد صورت
طاهری گفت: برخی از سردردها نیز به همراه درد صورت است كه تشخیص دقیق منشا آن نیاز به آگاهی بالای متخصصان دارد زیرا مسیر عصب گردن، عصب صورت و عصب مربوط به سردرد، مشترك است.
وی توضیح داد: در این سردردها صورت بیمار دردناك می شود درحالی كه منشا درد در گردن است و با معاینه دقیق می توان منشا دقیق بیماری را تشخیص داد.
** كمردرد
طاهری درخصوص كمردرد به عنوان دومین درد شایع در كشور نیز گفت: پس از سردرد، شایع ترین درد، دردهای كمری هستند كه در بسیاری موارد نیاز به جراحی ندارند؛ اگر كمردرد همراه با علائم دیگر باشد، می توان با یك معاینه بالینی دقیق و حتی بودن انجام ام آر آی به منشا درد پی برده و اقدامات كنترل كننده را انجام داد.
وی افزود: روش های نوین تشخیصی درمانی درد، نتایج قابل توجهی داشته كه علاوه بر كاهش درد، در كمك به اقتصاد نظام سلامت كشور و كاهش هزینه های درمانی بیمار بسیار موثر بوده است.
طاهری با بیان اینكه گاهی درد این بیماران ناشی از مفصل هایی است كه اتصال دو مهره را برعهده دارند و ممكن است ناشی از دیسك نباشد، ادامه داد: با روش های غیرتهاجمی كاهش درد، می توان بدون بازكردن دیسك یا تزریق مواد به داخل دیسك، درد این افراد را به مقدار قابل توجهی كاهش داد.
وی خاطرنشان كرد: بسیاری از بیماران پس از انجام جراحی كمر، دچار درد می شوند؛ در آمریكا 30 درصد افرادی كه كمرشان جراحی شده، دچار دردهای مزمن می شوند و در واقع جراحی ناموفق تلقی می شود؛ 9 علت برای این دردها وجود دارد كه كلینیسین های درد می توانند این دلایل را شناخته و درد بیمار را به میزان قابل توجهی كاهش دهند.
** دردهای آندومتریوز
طاهری درخصوص درد آندومتریوز گفت: این درد مزمن مختص زنان است كه پس از انجام جراحی های مربوطه، می توان با استفاده از روش های كاهش درد می توان به این بیماران در زمینه كاهش درد كمك های قابل توجهی كرد.
وی افزود: روش های كنترل و كاهش درد همچنین در افرادی كه جراحی فتق انجام می دهند و دچار دردهای شدید در ناحیه جلوی لگن می شوند، می تواند بسیار كمك كننده باشد.
آندومتریوز یك بیماری شایع در بین زنان است كه در آن لایه داخلی آندومتر رحم در بافت های نابجا در قسمت های دیگر بدن رشد می كند.
یكی از شایع ترین قسمت هایی كه لایه آندومتر در آن رشد می كند، حفره شكمی است كه در آن سلول های آندومتر در حفره شكمی وارد می شوند و در آن رشد و بافت های آندومتریوز ایجاد می كنند.
** روش های نوین كنترل درد
دانشیار دانشگاه علوم پزشكی تهران گفت: از سال 1388 فلوشیپ تخصصی درد در دانشگاه های علوم پزشكی كشور مانند شهید بهشتی، تهران و ایران راه اندازی شد و تاكنون متخصصان زیادی در این رشته تربیت شده اند.
طاهری افزود: این رشته در حال حاضر به صورت فلوشیپ است اما در آینده ای نزدیك به صورت فوق تخصصی در دانشگاه های كشور تدریس خواهد شد.
وی اظهار كرد: طی 10 سال گذشته كه این رشته در كشور ایجاد شده، موفقیت های چشم گیری در كاهش و كنترل درد بیماران حاصل شده است.
طاهری درخصوص روش های كنترل و كاهش درد بیماران توضیح داد: ابتدا برای رفع دردهای بیمار از درمان های دارویی استفاده می شود اما اگر این درمان موثر نشد، با كمك روش های مداخله ای می توان به این بیماران كمك كرد.
وی تاكید كرد: درد بیماران به طور كامل از طریق این روش ها برطرف نمی شود اما از شدت به میزان قابل توجهی كاسته شده یا در یك محدوده زمانی درد متوقف می شود.
طاهری گفت: معمولا این روش ها به صورت تزریق موادی در مسیر عصب درد، سوزاندن برخی مسیرهای عصبی یا فریز كردن عصب مورد استفاده قرار می گیرد.
وی به عنوان نمونه به بیماری به نام 'نورالژی عصب پنجم' یا 'نورالژی عصب سه قلو' اشاره كرد و گفت: این درد كه ناشی از تحریك ناگهانی عصب پنج صورت رخ می دهد در هنگام صحبت كردن یا غذاخوردن به صورت تیركشنده و برق گرفتگی در صورت بیمار ایجاد می شود و بسیار دردناك و آزاردهنده است.
طاهری افزود: این درد عامل ژنتیكی ندارد اما معمولا در اثر استرس زیاد ایجاد می شود و بسیار شدید و ناتوان كننده است كه حتی در مواردی منجر به خودكشی افراد می شود.
وی اظهار كرد: در مورد این بیماران با استفاده از روش های كاهش درد، توانسته ایم بسیار موفق عمل كنیم؛ به جای اینكه بیمار جراحی كند با مراجعه به كلینیك های درد در صورتی كه سن او بالای چهل سال باشد، می تواند كاندید استفاده از این روش ها شود.
طاهری افزود: برای درمان این بیماران، ابتدا ماده ای را به صورت موضعی در عصب بیمار تزریق می كنیم، اگر درد كنترل شد و بیمار نسبت به بی حسی صورت خود رضایت داشت، وارد مرحله درمان اصلی می شود كه طی آن ابتدا با كمك اشعه ایكس محل عصب صورت راكه در كف جمجمه قرار دارد، شناسایی كرده و بعد با كمك رادیوفركانسی اقدام به سوزاندن آن می كنیم.
وی در خصوص پوشش بیمه ای هزینه روش های كنترل درد گفت: همه بیمه ها هزینه های روش های كنترلی درد را پوشش نمی دهند و تنها برخی از بیمه ها مانند تامین اجتماعی و سلامت تا حد كمی این هزینه ها را تحت پوشش قرار داده و بیمه های خصوصی نیز برخی از این روش ها را بیمه كرده اند؛ این درحالی است كه هزینه های این روش ها طبق تعرفه های تعیین شده وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكی است و با پوشش آنها می توان از صرف بسیاری از هزینه های درمانی دیگر مانند جراحی ها كه بار مالی سنگینی را بر بیمه ها تحمیل می كنند، جلوگیری كرد.
وی اظهار كرد: تاكنون از این روش درمانی برای تعداد قابل توجهی از بیماران در بیمارستان امیراعلم وابسته به دانشگاه علوم پزشكی تهران استفاده و نتایج بسیار خوبی نیز حال شده است و فرد توانسته به زندگی عادی بازگردد.
علمی**1834 ** 1440 **خبرنگار: ناهید شفیعی** انتشار: گلشن
تهران- ایرنا- دردهای حاد و مزمن انواع مختلفی دارد و روش های متنوعی برای مقابله با آنها همواره به بیماران توصیه و برای آنان تجویز می شود كه گاهی چندان نتیجه بخش نیست؛ این درحالی است كه روش های نوین درمانی می تواند تا حد زیادی به كنترل و كاهش این دردها كمك كند.
