درخشش امواج آبی در آثار سلطان عكاسی چی چست

به گزارش ایرنا چهار مدال ویژه از مسابقه بین المللی ژاپن، جایزه ویژه كاپسوار مجارستان، جایزه اولین و دومین جشنواره بین المللی عكس كودك، جایزه اولین جشنواره جهانی نیایش تهران و جایزه بین المللی ادیان توحیدی تنها بخشی از جوایزی است كه در ویترین افتخارات این هنرمند می درخشد.
این عكاس برجسته ارومیه ای از سال 1363 شمسی در دنیای فیلم و عكس هنرنمایی كرده و در شكل گیری و تداوم جشنواره های عكس آذربایجان غربی نقش موثری داشته است.
آرشیو بیش از هشت ساعت فیلم مستند از دریاچه ارومیه، مجموعه عكس های هوایی و عكس های كم نظیر وی از سرگرمی مردم در این دریاچه در سه دهه گذشته نشانگر تلاش بی وقفه این هنرمند برای به تصویر كشیدن چالش ها و زیبایی های این جاذبه طبیعی ارومیه است.
استاد پورصمد همچنین 2 كتاب مصور درباره آذربایجان غربی با محوریت بناهای تاریخی، مردم شناسی و طبیعت در سال های 1381 و 1391 شمسی منتشر كرده و 'جایزه‌ ویژه‌ استاد جواد پورصمد' در جشنواره سراسری عكس چی چست به نام وی تعلق گرفته است.
مجال گفت و گوی خبرنگار ایرنا با این هنرمند كاركشته در آتلیه شخصی وی در ارومیه فرصتی است تا گوشه ای از تجربه های هنری و مشقت های این عكاس حرفه ای به نمایش گذاشته شود.

سوال: از چه زمانی دوربین به دست گرفتید؟
استاد دستی بر موهای بلند خود كشید و گفت: در دوران نوجوانی و جوانی در سایه علاقه به فوتبال وارد گود عكاسی شدم و در مسابقات مختلف از تیم های ورزشی با اولین دوربین خود Mamiya AX-1 /مامیا آ ایكس وان/ عكس گرفتم.

سوال: موثرین نوع عكاسی چیست؟
جواب: عكاسی ژورنالیستی و فوتوژورنالیستی موثرین نوع عكاسی است زیرا با زندگی مردم ارتباط مستقیم دارد و دارای سوژه هایی است كه پرداخت به آنها می تواند مو بر تن آدم سیخ كند. به طور مثال، در عكس های مهم درباره پناهندگان، عكاس از آوارگان آواره تر می شود چون با حس نهفته در عكس از نزدیك زندگی كرده و حس غیرقابل لمسی را برای مخاطب ملموس می كند.

سوال: موثرترین عكس آرشیو آثار شما در چه موضوعی است؟
استاد آهی كشید و گفت: مجموعه عكس آوارگان عراقی با نام ' گریز ناگزیر' مربوط به انسان های رنج دیده ای بود كه در آن دوره تاریخی رنج آوارگی را به جان خریده بودند و با زندگی در چادر در شهرهای جنوب آذربایجان غربی تاوان جنگ را می دادند؛ چادرهایی كه صحنه های دلسوزی از رابطه عاطفی و هم حسی بین مادر و كودكان را به نمایش می گذاشت و دغدغه سه هفته ای من برای عكاسی از این سوژه های ناب بود.

سوال: دریاچه ارومیه در آلبوم عكس هایتان چه جایگاهی دارد؟
جواب: من در گذر زمان با دریاچه ارومیه زندگی كرده ام به طوری عكس های هوایی ام از این دریاچه با هزینه شخصی بوده است. تعدادی از عكس هایم مستندنگاری مربوط به دهه های 60 و 70 شمسی بوده و برخی دیگر با دیدگاه شخصی خلق شده است. همچنین بیش از هشت ساعت فیلم مربوط به دریاچه ارومیه تهیه كرده ام.

سوال: آیا از خشك شدن دریاچه ارومیه نیز عكس گرفته اید؟
استاد چشمانش را تیز كرد و گفت: هیچ كس تا سال 1370 شمسی حتی فكر خشك شدن دریاچه را از سر نمی گذراند و متاسفانه سال 1380 خشك شدن جزیی دریاچه را در عكسهایم نشان دادم. خشك شدن دریاچه برایم سوژه جالب و لذت بخشی نبود اما از دیدگاه شخصی با تهیه عكس از این جاذبه طبیعی احساساتم را تخلیه كردم. در نگاهی به عكس هایم از سال 95 می توان روند احیا را در دریاچه به صورت جزئی مشاهده كرد.
سوال: ببخشید سخنانتان را قطع می كنم، آیا این روند امیدواركننده احیای دریاچه ارومیه در بین عكس هایتان وجود دارد؟
جواب: بله. در اردیبهشت امسال نمایشگاهی با عنوان 'زنده ام من' در ارومیه برپا كردم و 55 عكس در خصوص دریاچه ارومیه در گذر زمان به نمایش گذاشتم. 19 عكس هوایی این نمایشگاه در فروردین امسال از فراز دریاچه ارومیه گرفته شده بود كه فرم های به وجود آمده توسط آب، پرواز فلامینگوها و تقابل رنگ های مختلف در این دریاچه را نمایش می دهد. عنوان ' زنده ام من ' برای این نمایشگاه تداعی گر حیات دوباره دریاچه ارومیه در آثارم بود.

سوال: آیا برنامه ای برای انتشار مجموعه عكس های خود دارید؟
جواب: معتقدم تاثیرگذاری بیشتر و ماندگار شدن عكس ها با انتشار آنها در قالب كتاب میسر است، هرچند برگزاری نمایشگاه عكس نیز گام ارزشمند در این بخش محسوب می شود. علاقه مندم كتاب های متفاوتی به ویژه در بخش صنایع دستی با دیدگاه های امروزی منتشر كنم كه تنها با حمایت مالی اداره كل میراث فرهنگی و گردشگری آذربایجان غربی میسر است.

سوال: وضعیت فعلی عكاسی آذربایجان غربی را چگونه ارزیابی می كنید؟
جواب: در دهه 70 و 80 شمسی نزدیك به 30 جشنواره ملی در فیلمنامه نویسی، عكس و فیلم در ارومیه برگزار كرده و نزدیك به 500 فیلم تولید كردیم كه بیش از 20 فیلم در خارج از ایران جایزه گرفت. در آن سال ها ارومیه دومین قطب عكاسی ایران بعد از تهران محسوب می شد. همه جوانان و پیشكسوتان در آن سال ها شانه به شانه هم با علاقه كار می كردند و نمایشگاه هایی در فضای آزاد در پارك برگزار می كردند تا عموم مردم به عكاسی علاقه مند شوند. الان تعداد آثار موفق كم شده و تولیدات فیلم و عكس به سمت فعالیت های انفرادی گرایش پیدا كرده است.

سوال: آیا خاطره جالبی از دوران عكاسی خود به خاطر دارید؟
جواب: در جشنواره عكس خرم آباد در سال 1383 شمسی از مجموع 14 جایزه این مسابقه 11 جایزه به ارومیه رسید. عكاسان هنگام برگشت تندیس ها را به صورت ردیفی بر روی داشبورد گذاشته بودند و تا ارومیه شادی كردند. باید اضافه كنم، زندگی عكاسان نشانگر رنج هایی است كه مشتاقانه تحمل كرده اند. در عكاسی از طبیعت سردشت براثر نیش زنبور سه روز نمی توانستم درست ببینم. همچنین ثبت درد و رنج مردم در زلزله زرند و بمباران شهر ارومیه توام با حس تاثرگذار خاصی در من بود.

رئیس انجمن سینمای جوان ارومیه نیز با اشاره به شناخت 25 ساله اش از استاد جواد پورصمد، گفت: بسیاری از عكاسان جوان این انجمن رسم زندگی شخصی و هنری خود را مدیون استاد پورصمد هستند و وی را الگوی خود می دانند.
احسان مهدیان با اشاره به كیفیت برجسته عكس های پورصمد افزود: به عقیده كارشناسان عكس های تاثیرگذار این هنرمند ملی با عكس های ' سباستیائو سالگادو /Sebastião Salgado / ' عكاس طراز اول برزیلی برابری می كند.
وی با بیان اینكه استاد پورصمد بر سوژه های مستند اجتماعی تمركز زیادی كرده است، اضافه كرد: كادربندی عكس های این هنرمند حرفه ای در صحنه عكاسی اتفاق می افتد و وی آثار خود را بدون دخل و تصرف برنامه های كاربردی عكاسی پس از گرفتن عكس ها خلق می كند.
وی 23 سال فعالیت جواد پورصمد در انجمن سینمای جوان ارومیه به عنوان مسئول آموزش، معاون و رئیس را یك از عوامل ارتقای سطح كیفی عكاسی ارومیه دانست و گفت: برگزاری جشنواره های ملی در فیلمنامه نویسی، عكس و فیلم در 2 دهه گذشته در ارومیه به انسجام ساختاری انجمن منجر شد.
7129/3072
** گزارشگر: توحید محمودپور ** انتشار دهنده: علیرضا فولادی