به گزارش سرويس جهان مشرق رسانه‌هاي تركيه نام اين عمليات را شمشير فرات گذاشته اند. اينكه تركيه در شرايط كنوني به ويژه در چارچوب مذاكرات آستانه و تلاش‌هاي روسيه و آمريكا براي سازش در جنوب سوريه و حمايت هاي آمريكا از كردهاي سوريه به فكر لشكركشي مجدد به شمال سوريه افتاده، نشان مي‌دهد كه اهداف و راهبردهاي مهمي پشت پرده اين اقدام قرار دارد.
رسانه‌هاي تركيه در تشريح عمليات شمشير فرات گرفتند كه اين عمليات دست كم با هفت هزار نظامي ترك آغاز خواهد شد. اين در حالي است كه برخي از اين رسانه‌ها سقف نيروهاي شركت‌كننده در اين عمليات به همراه جريان‌هاي مسلح هوادار تركيه را بالغ بر ۲۰ هزار نفر ارزيابي مي‌كنند. البته تاكنون سطح اين عمليات و مراحل مختلف آن و مناطق مورد هدف و و رابطه آن با تفاهم‌هاي جديد منطقه‌اي و بين‌المللي مبهم است.
گرچه آمادگي‌هاي لازم از سوي تركيه براي عمليات نظامي در عفرين آغاز شده، اما برخي مسائل بين‌المللي از جمله ديدار با ولاديمير پوتين و دونالد ترامپ رؤساي جمهور روسيه و آمريكا در حاشية نشست گروه ۲۰ در آلمان به همراه آغاز دور تازه از مذاكرات آستانه باعث شده است تا تركيه اين مداخله را به تعويق بيندازد.
عفرين به علت دور بودن از ساير مناطق كردنشين در سوريه از جمله كوباني و جزيره، اهميت استراتژيك بالايي در پروژه كردي در شمال سوريه دارد. اين شهر در صورت تحقق شرايط مناسب ، پل جغرافيايي ارتباطات پروژه كردها با درياي مديترانه است. به همين علت اين منطقه در حال حاضر به عامل نگراني تركيه تبديل شده، چرا كه ارتباط كردها با درياي مديترانه باعث مي‌شود كنترل اوضاع از دست تركيه خارج شده و رژيم تشكيل شده كردي به واقعيتي منطقه اي تبديل شود. عفرين از چند جنبه براي تركيه اهميتي ويژه اي دارد.
۱- آنكارا گرچه عمليات سپر فرات را بنا به دلايل و شرايط منطقه اي و داخلي متوقف كرد، اما معتقد است اين عمليات در تحقق اهداف اساسي خود ناكام بوده و رسيدن نيروهاي تركيه به شرق فرات همچنان يكي از مهم‌ترين اين اهداف است. اين در حالي است كه در شرايط كنوني منطقه منبج به همراه مثلث شيخ عيسي و تل رفعت نيز در اختيار نيروهاي دموكراتيك سوريه قرار دارد و كردها به دنبال ايجاد ارتباط بين اين مناطق است.
برخي اعتقاد دارند كه هدف اصلي عمليات سپر فرات تحت كنترل گرفتن منبج و قطع مسير ارتباطي نيروهاي كرد به سمت عفرين بود، اما اين موضوع به دو علت محقق نشد، مورد اول موشك باران گسترده روسيه بود كه جلوي عمليات ترك‌ها را گرفت و علت ديگر حمايت نظامي آمريكا از كردها و عدم اجراي وعده‌هاي آمريكا در رابطه با خارج كردن نيروهاي كرد از منبج بود. در نهايت تركيه به اهداف مورد نظر از عمليات سپر فرات نرسيده و آنچه كه از دوره جديد عمليات نظامي در سوريه به دنبال آن است، رسيدن به مثلث منبج، تل رفعت و شيخ عيسي است كه از فرودگاه مينگ تحت كنترل نيروهاي دموكراتيك سوريه آغاز مي شود. تركيه به اين ترتيب به دنبال تضعيف مواضع كردها است كه مي تواند در صورت تشكيل ايالت خودمختار و تعامل با حزب كارگران كردستان در تركيه خطرات اساسي را براي آنها ايجاد كند.
۲-ترك‌ها كه تحت فشار آمريكا مجبور به كناره‌گيري از درگيري‌هاي الرقه شدند، معتقدند بازپس‌گيري اين شهر مي‌تواند وزنه كردها را به سمت شهر عفرين متمايل كند، لذا عمليات نظامي براي تسلط بر اين شهر اقدامي پيش دستانه و استراتژيك جهت جلوگيري از پيشرفت پروژه كردها و قطع نهايي مسيرهاي ارتباطي آنها خواهد بود.
۳-تسلط برشهر عفرين به تركيه دستاوردهاي استراتژيك مهمي را مي‌دهد كه از جمله آنها ايجاد ارتباط بين حومه شمالي و شرقي حلب و استان ادلب است. اين موضوع باعث افزايش نفوذ و نقش تركيه در بحران سوريه شده و مي‌تواند جبران خسارت‌هاي اين كشور در درگيري‌هاي حلب باشد. تركيه جز در صورت تسلط بر عفرين و از بين بردن نفوذ حزب كارگران كردستان و حزب اتحاديه دموكراتيك، امنيت ملي خود را تضمين شده نمي‌داند. آنها معتقدند كه لشكركشي نظامي در مرزها و فضاي داغ سياسي و نظامي كنوني از موضوع منبج فراتر رفته و در نهايت عفرين را هدف قرار گرفته است.
عفرين به همراه عين العرب (كوباني) و الجزيره يكي از سه منطقه وسيع است كه كه كردها تلاش در نظام فدرالي و خودمختار خود را در آن ايجاد كنند. به همين علت اين منطقه از اهميت استراتژيك قابل توجهي در ابعاد ميداني و سياسي برخوردار است. اين شهر در مراحل گذشته تحت سلطه يك گروه تروريستي داعش يا ديگر گروه‌هاي مسلح مخالف دولت قرار داشته است. طي چهار سال گذشته مناطق عفرين، كوباني و الجزيره به علت منازعات مسلحانه كه به خود ديده ، اوضاع سختي را پشت سر گذاشته و آثار ويرانگري در اين منطقه كه در نزديكي مرزهاي تركيه قرار دارد، ايجاد شده است.
۴-شرايط مناسب منطقه اي و بين المللي: شرايط سياسي و ميداني مناسب براي تحركات گسترده در تركيه باعث شده است اين كشور به دنبال مداخله نظامي مجدد در سوريه باشد تا بتواند از آن در راستاي تفاهم‌هاي سياسي و تعيين سرنوشت استان ادلب استفاده كنند. اين موضوع هنگامي از اهميت بيشتري برخوردار مي‌شود كه بدانيم هم تركيه و هم روسيه و حتي سوريه از مواضع كردها و ائتلاف اين جريان با دولت آمريكا ناراحت هستند. ترك‌ها معتقدند كه مشغول بودن آمريكا و نيروهاي كرد در جنگ الرقه فرصت تاريخي مناسبي براي تحركات ميداني جهت جلوگيري از پيامدهاي مرحله پسا رقه بر امنيت داخلي اين كشور ايجاد كرده است.
مواضع آمريكا و روسيه در مورد عفرين
در طرف مقابل ، كردها طي تحولات سال گذشته نشان دادند كه تمايل زيادي براي اعلام ايالت خودمختار در بخش هاي شمال سوريه دارند. آنها در همين راستا با جدي‌تر شدن حرف و حديث‌ها در رابطه با حمله تركيه به عفرين از آمريكا و روسيه خواسته‌اند براي نجات اين شهر وارد عمل شود.
در حالي كه دولت سوريه تلاش مي كرد با توافق هاي حداقلي با كردهاي شمال و شمال شرق، همچنان آنها را در زير چتر خود نگه دارد؛ اما كردها اين تفاهم ها را ناديده گرفته و در آگوست ۲۰۱۶ در حملات مكرر كنترل بخش‌هاي گسترده‌اي از استان الحسكه در اختيار گرفتند. آنها براي گسترش دامنه مناطق تحت سلطه خود به موسسات دولتي در اين مناطق نيز حمله كردند.
آمريكايي‌ها نيز در جهت ايجاد مقدمات تجزيه سوريه به حمايت نامحدود خود از كردها در روند مبارزه با داعش افزايش مي دهند. در همين راستا واشنگتن پايگاه‌هاي نظامي و فرودگاه‌هايي را در تل حجر در نزديكي الحسكه و روباريا در نزديكي عين العرب ايجاد كرده به پشتيباني و آموزش نيروهاي دموكراتيك سوريه پرداخته است.
آمريكايي ها اعتقاد دارند كه كردها مي‌توانند جايگزين خوبي براي داعش و دولت سوريه در شمال اين كشور باشند. گفته مي شود كردها تهديد كرده اند در صورتي كه آمريكا اقدامي براي قانع كردن تركيه براي عدم حمله به عفرين نكنند، آنها شهر را به دولت سوريه تحويل خواهند داد.
روسيه نيز تاكنون در اين زمينه سكوت اختيار كرده است. برخي كارشناسان مسائل بين‌المللي معتقدند كه سكوت مسكو در راستاي افزايش فشار به كردها و عدم همراهي با سياست‌هاي آنها است، اما برخي ديگر معتقدند كه روسيه نيز حضور نظامي تركيه در داخل اراضي سوريه را بر نمي تابد و آن را نوعي اشغالگري خوانده و به رسميت نمي‌شناسد. روسيه از ابتداي بحران سوريه اصرار داشت كه هيچ اقدامي در راستاي تضعيف دولت اين كشور صورت نگيرد، لذا به نظر مي رسدموضع همسويي با اين حمله نداشته باشد.
بازخواني مواضع بازيگران مطرح در عرصه سوريه به ويژه آمريكا و روسيه و ايران نشان مي‌دهد كه گرچه آنكارا از قطعيت تصميم خود براي مداخله نظامي در سوريه خبر مي‌دهد، اما همچنان علامت سوال هايي در رابطه با ماهيت اين تحرك وجود دارد ، به ويژه اينكه اين درگيري ها مي تواند تأثيرات گسترده‌اي بر روند مبارزه نيروهاي آمريكايي و كرد با تروريست هاي داعش در شهر الرقه داشته باشد.
مشرق/18تير96
اول*انتشاردهنده:عليرضافرجي
تهران-ايرنا- مشرق در گزارشي آورده است:شاخص‌هاي راهبردي منطقه و مواضع سران تركيه نشان از آن دارد كه عمليات نظامي تركيه با نام «شمشير فرات» درمناطق عفرين وادلب سوريه نهايي شده و تنها چيزي كه باقي مانده تعيين زمان آن است.
