به گزارش گروه پژوهش و تحلیل خبری ایرنا، برگزاری دادگاه شركای «بابك زنجانی» در پرونده فساد بزرگ نفتی، ادامه هجمه ها به دولت و دیدگاه های مختلف در خصوص قرارداد جدید نفتی با شركت فرانسوی توتال، از مهم ترین محورهای خبری و تحلیلی روزنامه های امروز بود.
** برگزاری نخستین دادگاه شركای زنجانی
نخستین جلسه محاكمه شركای جرم بابك زنجانی متهم بزرگ نفتی، دیروز برگزار شد. در این جلسه برخی مباحث مطرح شد كه به باور روزنامه نگاران، ابعاد تازه ای را از این پرونده فساد اقتصادی گشود.
«نعمت احمدی» حقوقدان در یادداشتی با عنوان «نكته ای درباره دادگاه بابك زنجانی» در روزنامه «ایران» نوشت: نقض رأی دادگاه بابك زنجانی توسط دیوان عالی كشور و ارجاع آن به شعبه هم عرض و شروع محاكمه جدید به اصطلاح شركای جرم آقای بابك زنجانی زوایای جدیدی از پرونده را روشن كرد كه نیاز به بررسی دارد و در نوشته‌های بعدی به آن خواهم پرداخت.
در ادامه آمده است: دادگاه مدعی است اقدامات متهمان منجر به اعتماد مسئولان به بابك زنجانی شده است. ارتباط آقای زنجانی با متهمین این بوده كه این افراد با توجه به ارتباطاتی كه با نهادهای مختلف داشتند بابك زنجانی را به عنوان یك فرد موفق برای فروش نفت به3 وزیر اقتصادی و بانك مركزی معرفی كرده و توانسته اند آنها را مجاب كنند كه میزان نفت واگذارشده به آقای زنجانی برای فروش را تحویل دهند.
به نوشته احمدی، جای تعجب است كه می‌شود در بزرگترین مجموعه مالی كشور یعنی وزارتخانه‌های اقتصادی و مهم‌تراز آن بانك مركزی حرف دو نفر آنچنان مقبولیت و پذیرش داشته باشد كه مانع از تحقیق راجع به امكانات ادعایی آقای زنجانی بشود حال اینكه به گفته ریاست محترم دادگاه «اگر كمی تحقیق می‌كردند، مشخص می‌شد اصلاً بابك زنجانی دو بانك ندارد.»
روزنامه «اعتماد» هم در گزارشی با عنوان « اولین جلسه رسیدگی به اتهامات شركای زنجانی برگزار شد/ متهم نفتی: همه زنجانی را تایید كرده بودند»، نوشت: قاضی مقیسه در این جلسه با اعلام عناوین مجرمانه متهم ردیف دوم پرونده نفتی از مهدی شمس می خواهد كه با حضور در جایگاه در برابر اتهامات وارده از خود دفاع كند، اما حضور او در پشت جایگاه با یادآوری حرف‌های قاضی همراه می شود.
به نوشته اعتماد، شمس خطاب به قاضی گفت: شما سه سال گذشته گفتید كمك كنم و من هم گفتم، اگر رها شوم پول را بر می گردانم اما رها نشدم؛ دو سال و نیم در حبس انفرادی بودم و حتی نتوانستم با فرزندانم كه فارسی نمی دانند به انگلیسی صحبت كنم. او شعر «گنه كرد در بلخ آهنگری، به شوشتر زدند گردن مسگری» را خواند و گفت: این حكایت من است؛ گناه را فرد دیگری مرتكب شده است و من اینجا حاضر شده‌ام، همه اتهامات مندرج در كیفرخواست كذب است. شمس با بیان اینكه بابك زنجانی در دادگاه‌ها ٩١ بار جاعل، كاذب و دروغگو خطاب شده است، گفت: چطور وقتی او دروغگوست اظهاراتش علیه من را استناد پرونده قرار می‌دهید و این نشان‌دهنده گزینشی بودن كیفرخواست و مصادره به مطلوب است. با اجازه مقامات این كار را كردم و نمی‌توانم در این دادگاه جزییات را بیان كنم. ٣٠ سال در خارج از كشور زندگی كردم اما هیچگاه به مملكتم پشت نكردم.
روزنامه «آفتاب یزد» هم در گزارشی با عنوان «در دومین جلسه محاكمه دو متهم پرونده فساد نفتی مطرح شد/ متهم: می گفتند زنجانی مورد اطمینان است!»، در خصوص اظهارات متهم ردیف دوم پرونده فساد بزرگ نفتی در دادگاه روز گذشته نوشت: گفته می شود كیفرخواست اقرارنامه است، من این اقرارها را قبول ندارم. به اعتقاد من متن كیفرخواست دروغ است. به من می گفتند شما جهاد می كنید و پشت بابك زنجانی را خالی نكنید. به خدا قسم كه من كارگزار بودم و بر حمل نظارت داشتم. بانك اف ای ای بی را هم بانك مركزی تایید كرده بود. تمام بانك‌ها در آنجا حساب داشتند. من خودم از قربانیان ال سی های جعلی بودم كه اینها را توضیح می‌دهم.
این روزنامه همچنین به نقل از قاضی مقیسه در پاسخ این متهم افزود: ما نمی گوییم شما در موضوع اف ای ای بی نقش داشتید. شما تحویل گیرنده نفت بودید. شما یك هیولای تاجر نفتی از بابك زنجانی ساختید و اینگونه او را به مدیرعامل صندوق بازنشستگی نشان دادید.
«می گفتند جهاد می كنید پشت زنجانی را خالی نكنید» هم عنوان گزارش روزنامه «شرق» به نقل از متهم ردیف دوم پرونده نفتی است.
** ادامه هجمه ها به روحانی
روزنامه های امروز تداوم هجمه ها به روحانی را مورد توجه قرار دادند و به انتقاد از رویكرد برخی جریان های سیاسی در این زمینه پرداختند.
روزنامه «آفتاب یزد» گفتگویی را با «رسول منتجب نیا» فعال سیاسی منتشر كرد. وی در این گفت وگو درباره هجمه ها به روحانی گفته است: حسن روحانی سپر بلای كابینه شده است. تنها بودن روحانی در هنگام دفاع از عملكرد دولت و همچنین بی سامانی در استان ها به دلیل عدم به كارگیری نیروهای هماهنگ با برنامه های دولت است.
در ادامه به نقل از منتجب نیا آمده است: اینكه هجمه ها به دولت آقای روحانی و شخص ایشان روز به روز بیشتر می‌شود جای تردیدی ندارد و این یك واقعیت است؛ منتها علت این حمله‌ها و هجمه‌ها آن نیست كه دولت ایشان یك دولت اصلاح طلب یا یك دولت ائتلافی یا امثال ذالك باشد كه باید زیرمجموعه‌ها تعویض شوند یا اینكه اشخاصی بیایند و اشخاصی بروند تا مسئله حل شود. علت هجمه‌ها آن است كه آقای دكتر روحانی دربست در اختیار جناح اصولگرا مخصوصا تندروها و افراطیون نیست و تفكرات آنها را رد می‌كند و تفكر اعتدالی دارد كه به اصلاح‌طلب‌ها نزدیك تر است. آنها با این تفكر مشكل دارند.
روزنامه «ابتكار» هم در گزارشی، به ادامه هجمه ها به دولت روحانی پس از برگزاری انتخابات پرداخت و نوشت: در حالی كه حدود 50 روز از برگزاری دوازدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری و پنجمین دوره انتخابات شوراهای شهر و روستا می‌گذرد، همچنان برخی اظهارنظرها درباره نتایج انتخابات ادامه دارد. شكست خوردگان انتخابات كه پس از اعلام نتایج، از «رای حرام و حلال» سخن می‌گفتند و بر تخلفات گسترده در انتخابات تاكید داشتند، همچنان بعد از تایید انتخابات و تاكیدهای فراوان بر پرهیز از اظهارات وحدت شكن و شبهه‌ب رانگیز، به رویه خود ادامه می‌دهند.
ابتكار، در ادامه با اشاره به اظهارات آیت الله «سیداحمد علم‌الهدی» مبنی بر نگرانی وی در مورد انتخابات و نتیجه انتخابات پرداخت و پاسخ وزارت كشور به علم الهدی را بازتاب داد.
روزنامه «آرمان» هم در یادداشتی با عنوان «مرزكشی اعتدالی در جریان اصولگرا» نوشت: رفتارهای غیراعتدالی سبب نادیده گرفته شدن حق و انصاف می شوند. جامعه سیاسی ایران در چند سال گذشته با بازی و رفتار سیاسی جدیدی روبه رو شد كه در نوع خود بی نظیر است؛ رفتاری كه برخلاف اصول متعارف سیاسی به سیاست‌ورزی می‌پردازد.
این روزنامه افزود: در جامعه ایران برخی گروه‌ها و شخصیت‌های سیاسی از ارزش‌هایی نام می‌برند، اما در عمل سیاسی برای هجمه به رقیب، از هر واژه و ابزاری، حتی اگر نادرست باشد، استفاده می‌كنند و به تعبیری مروج نوعی ماكیاولیسم هستند، به‌نحوی كه در عین شناخت از یك موضوع، برخلاف حقیقت آن، مطالبی را بیان می‌كنند. بررسی این رفتار و منطق دوگانه نیاز به بررسی بیشتری دارد. در چهارسال گذشته دلواپسانی كه قبلا دولت را در دست داشتند، از هر ابزاری برای مشروعیت‌زدایی از دولت یازدهم استفاده كردند.
** ادامه بحث ها درباره قرارداد كنسرسیوم توتال
نزدیك به یك هفته پس از امضای قرارداد ایران با شركت توتال برای توسعه یكی از فاز‌های پارس جنوبی بحث ها و نقد و نظرها درباره این قرارداد در روزنامه ها ادامه دارد.
روزنامه آرمان در یادداشتی با عنوان «توتال ستیزی دلواپسان»، نوشت: حدود یك هفته بعد از امضای قرارداد ایران با شركت توتال برای توسعه یكی از فاز‌های پارس جنوبی واكنش‌ها به این قرارداد تاریخی كه مسئولان دولتی آن را میوه برجام دانسته و مخالفان آن را با تعابیری مانند «توتالچای» توصیف می كنند، ادامه دارد. در این میان برخی رسانه های منتسب به طیف های خاص با تهیه گزارش‌ها و انتشار گفت و‌گو‌های جهت دار سعی دارند قرارداد با توتال را غیر قانونی، زیان‌بار و حتی خائنانه جلوه دهند. دلواپسان در حالی به توتال ستیزی مشغولند كه در روز‌های اخیر بار‌ها مسئولان دولتی از معاون اول رئیس‌جمهور گرفته تا وزیر نفت و معاونان او درباره جزئیات قرارداد با غول نفتی فرانسه توضیح داده‌اند. در این میان بسیاری از كارشناسان نیز قرارداد با توتال را گامی بلند برای توسعه صنعت نفت و گاز ایران توصیف كرده‌اند.
روزنامه «خراسان» اما در گزارشی با عنوان «جای خالی هیئت نظارت بر قرارداد توتال»، انتقاد سه چهره به گفته وی مطرح نفتی درباره قرارداد با توتال در یك مناظره تلویزیونی كه از شبكه «افق» پخش شد را بازتاب داد و نوشت: رئیس كمیسیون انرژی اتاق ایران در مناظره ای ضمن حمایت از قرارداد با خارجی ها برای جذب سرمایه و تكنولوژی، به تشكیل نشدن هیئت و اطلاع رسانی درباره هیئت نظارت بر قرارداد به طور جدی انتقاد كرد. دكتر درخشان، كارشناس حوزه انرژی نیزدر این برنامه كه از شبكه افق پخش شد در مقام مخالف قرارداد توتال، ضمن انتقاد از محرمانه كردن قرارداد، آن را مغایر با منافع ملی دانست. ابراهیمی اصل، معاون سابق وزارت نفت نیز به صورت تلفنی در این برنامه حاضر شد و در مقام مخالف قرارداد 3 نقد جدی مطرح كرد. اول این كه توتال با مأموریت به ایران آمده تا منافع خودشان را در سمت قطر حداكثر كند.
به نوشته خراسان، مجری این برنامه، درباره افراد حاضر در این مناظره كه بیشتر منتقد این قرارداد بودند، گفت: مسئولان وزارت نفت، به رغم دعوت، حاضر نشدند در این مناظره شركت كنند. یامین پور در پیامی در شبكه اجتماعی خود نیز توضیح داد كه آقای دكترشمس اردكانی باهماهنگی مسئول كمیته نفت وانرژی ستادآقای روحانی درمناظره شركت كرده بودند .
به گفته وی، آمریكایی ها به همین خاطر استثنائا به این شركت مجوز دادند اما به ایتالیایی ها و دیگران مجوز ندادند. دومین نقد جدی وی این بود: كاری كه می‌خواهد انجام شود در بخش اول قرارداد كاملاً شركت‌های ایرانی می‌توانند انجام دهند و نقد سوم این كه كسانی قرارداد IPC را امضا كرده‌اند كه قرارداد كرسنت را هم امضا كرده بودند. وی همچنین به فسادهای قبلی توتال، سوءاستفاده از اطلاعات میدان و اجرانشدن مطالبات 15 گانه رهبری هم انتقاد كرد.
«ورود به پرونده توتال وظیفه بر زمین مانده مجلس و قوه قضائیه» هم عنوان گزارش خبری و تحلیلی نخست روزنامه «كیهان» است كه در آن می خوانیم: با وجود شأن نظارتی مصرح در قانون اساسی برای مجلس كه به این نهاد مهم اجازه تحقیق و تفحص در همه امور كشور را می‌دهد، نمایندگان تاكنون از شان نظارتی خود برای سؤال از جزئیات و ابهامات قرارداد جدید نفتی با توتال كه توسط افرادی با محكومیت قضایی انفصال از خدمت دولتی امضا شده است استفاده نكرده و از سوی دیگر قوه قضائیه نیز پیگیری نكرده است كه این محكومین با چه مجوزی از سوی ایران قراردادی را به صورت غیرقانونی و در حالی كه منفصل از خدمت بوده‌اند امضا كرده اند؟!
این روزنامه افزود: علی كاردر فرد امضا‌كننده از طرف شركت نفت همان كسی است كه به خاطر فساد و خسارت حداقل 18 میلیارد دلاری قرارداد كرسنت برای كشورمان، محكوم به انفصال از خدمت شده است با رای دیوان عالی كشور، حكم محكومیت و انفصال از خدمات دولتی او در زمان مدیر عاملی شركت ملی نفت در ارتباط با قرارداد كرسنت، قطعی است.
پژوهشم**9282**9279**خبرنگار: مهتاب افشین نسب**انتشاردهنده: سیدمحمد موسی كاظمی
ایرنا پژوهش، كانالی برای انعكاس تازه ترین تحلیل ها، گزارش ها و مطالب پژوهشی ایران وجهان، با ما https://t.me/Irnaresearch همراه شوید.
تهران- ایرنا- برگزاری نخستین جلسه محاكمه شریكان جرم متهم اول پرونده فساد نفتی، با اظهاراتی از سوی متهم ردیف دوم همراه بود كه ابعاد تازه ای را از این پرونده به تصویر كشید.