اكنون بیش از 13 میلیون دانش آموز، یك میلیون معلم، بیش از 10 میلیون جوان، شمار زیادی جمعیت سالمند و سایر اقشار جامعه می توانند مخاطب تلویزیون باشند اما جذب حداكثری آنان به شرایط و لوازمی نیازمند است كه در صورت بی توجهی به آن می تواند این جمعیت را به سوی رسانه های دیگر سوق دهد.
اكنون دغدغه بسیاری از دستگاه های كشور پركردن اوقات فراغت دانش آموزان در تابستان است.
بیش از 13 میلیون دانش آموز در فصل تابستان تقریبا بدون برنامه و فعالیتی رها می شوند یعنی اغلب این جمعیت در سه ماهه تابستان كه برای دانش آموزان دوره ابتدایی بیش از سه ماه خواهد بود هیچ فعالیت مثمرثمری ندارند.
این بدون برنامه رها شدن دانش آموزان و جوانان در جامعه، خود آسیب هایی دارد كه عوارض آن در كوتاه مدت و بلند مدت در جامعه ظاهر می شود.
صرفنظر از اینكه به دانش آموزان و جوانان در این سنین و فصل تابستان با توجه به ظرفیت كشور می توان مهارتی آموخت، اما به طور قطع همه آنان را نمی توان تحت پوشش قرار داد.
خیلی از جوانان و دانش آموزان در تابستان در منزل حضور دارند و بطور قطع یكی از سرگرمی های آنان دیدن فیلم، سریال، كارتون و محصولاتی از این قبیل است.
در این شرایط مهمترین موضوعی كه اهمیت پیدا می كند كیفیت این محصولات است، به عبارتی اگر این محصولات از كیفیت و محتوای لازم برخوردار نباشد موجب اختلال در رشد و شكوفایی استعدادها و همچنین در برخی موارد نیز سبب انحراف آنان خواهد شد.
اكنون علاوه بر صداو سیما، محصولات سایر شبكه ها و رسانه های دیگر در جامعه وجود دارد كه دسترسی به آنها زیاد هم مشكل نیست و در این شرایط جوان بخاطر مقتضیات سنی خود، ممكن است به محصولات این شبكه ها روی آورد.
بنابراین، این طور می توان نتیجه گرفت كه برنامه ها و مجموعه های تلویزیونی چندان نظر برخی از مخاطبان ایرانی بویژه دانش آموزان و جوانان ایرانی را جلب نكرده و آنان همچنان چشم به محصولات خارج از صداو سیما دارند.
با نگاهی هر چند گذرا به برنامه های صدا و سیما می توان به این نكته رسید كه صدا و سیما هنوز نتوانسته با توجه به تحولات جامعه داخل و بیرون كشور، محصولاتی تولید كند كه اغلب مخاطبان را جذب كند.
اگر رسانه ای برنامه های قوی و با كیفیت البته با در نظر گرفتن علایق و نیازهای جامعه تولید كند، به قطع نه تنها مخاطبان خود را از دست نمی دهد بلكه هر روز با افزایش مخاطب روبرو نیز روبرو خواهد شد.
صداو سیما در حال حاضر از نظر نیروی انسانی متخصص و كارآمد، بودجه و قدرت برنامه سازی در شرایط مساعدی قرار دارد بنابراین با یك مدیریت به روز می توان به مرحله رضایت بخشی برسد.
این رسانه اكنون حدود 22 شبكه تلویزیونی فعال در كشور دارد كه هركدام به پخش برنامه های خاص خود می پردازند.
تعدد و تنوع شبكه ها در حد مطلوبی است اما به نظر می رسد كه كیفیت محصولات و تولیدات به جز تعداد اندكی، در نقطه مساعدی قرار ندارد.
برنامه های تكراری تلویزیون در طول سال زیاد است و این یكی از عوامل روی آوری مخاطبان به سایر رسانه ها است.
همانطور كه گفتم جمعیت زیادی از دانش آموزان و جوانان در تابستان هیچ فعالیتی ندارند.
نوع برنامه های تلویزیون نیز در این فصل زیاد آنان را جذب نمی كند این عامل باعث می شود كه آنان سرگرمی دیگری برای خود كه می تواند یك آسیب باشد انتخاب كنند این انتخاب یعنی به هدر رفتن 9 ماه تعلیم و تربیت در مدرسه است.
برنامه های تابستانی امسال هرچند پرطمعطراق از سوی مسئولان این سازمان اعلام شد اما در مجموع اگر به آن نگاه كنیم نمی تواند زیاد مخاطبان را پای گیرنده های تلویزیون نگه دارد.
بطور مثال سریال های شبكه آی فیلم قدیمی و تكراری است و به همین دلیل مخاطبان زیادی با خود همراه نمی كند.
خیلی از سریال های شبكه های تماشا و نمایش نیز تكراری بوده در حالیكه سریال های جدید آنان البته به جز تعداد انگشت شماری نیز چنگی به دل نمی زند.
برخی از سریال های همین شبكه ها نیز كه غیر وطنی است با فرهنگ جامعه ما همخوانی ندارد و همین عامل باعث شده كه مخاطب از این سریال ها كمتر استقبال كند.
اكنون به جز شبكه اول و سوم كه به ترتیب سریال های «پرستاران» و «پنجری» را روی آنتن برده سریال جدید و مناسب دیگری ندارد.
با اینحال شبكه اول به عنوان قدیمی ترین شبكه داخل كشور در پخش برخی از سریال های اخیر یك رویه نامناسبی را در پیش گرفته و مثلا در فاصله دو یا سه ماه یك سریال را دوباره روی آنتن می برد.
برای مثال سریال «معمای شاه» كه سال گذشته بیش از 30 قسمت آن هر هفته جمعه پخش می شد به یكباره مسئولان این شبكه تصمیم گرفتند كه آن را هر روز پخش كنند هر چند این اقدام مطلوب بوده اما در همان زمان این شبكه در فاصله كوتاه دوبار 30 قسمت اول را به صورت روزانه پخش كرد و پس از پایان آن، به پخش قسمت های جدید اقدام كرد.
این موضوع باعث شد كه خیلی از مخاطبان در همان فاصله قسمت های اول این سریال را نبینند و با شروع قسمت های جدید، آن را مشاهده كنند.
فراموش نكنیم هر قسمت سریالی كه در تلویزیون پخش می شود، در شبانه روز دستكم سه بار بازپخش می شود، بنابراین، پخش دوباره آن در فاصله دو یا سه ماه غیر منطقی بنظر می رسد زیرا همان سریال بازپخش شده، دوباره در روز دستكم سه بار تكرار خواهد شد.
تلویزیون در پخش فصل دوم مجموعه «پرستاران» كه اخیرا از شبكه اول آغاز شده نیز تقریبا چنین رویه ای در پیش گرفته یعنی چند قسمت فصل اول این سریال را دوباره روی آنتن برده و معلوم نیست كه چرا این كار را كرد و به چه دلیل فقط چند قسمت فصل گذشته آن را پخش كرد. این شبكه از چهارشنبه گذشته پخش قسمت های جدید فصل دوم مجموعه پرستاران را آغاز كرده است.
صدا و سیما اكنون در حال ساخت فصل دوم سریال «نفس» و همچنین مجموعه «لیسانسه ها» است كه با رویه فعلی و در زمان آماده شدن فصل دوم این مجموعه ها، باید دوباره شاهد پخش تمام قسمت های فصل اول این سریال ها باشیم كه این مساله می تواند سبب آزردگی مخاطبان شود.
بازپخش نامتعارف سریال هایی كه زمان پخش آن به دو یا سه ماه هم نمی كشد یك كج سلیقگی است و صرفا بخاطر پر كردن برنامه های تلویزیون دنبال می شود و گرنه تعداد مخاطبان این برنامه های تكراری بسیار اندك است و بطور قطع تلویزیون با این سیاست ها هرگز نمی تواند در مقابل سایر شبكه ها به رقابت بپردازد.
**علی حبیبی/ دبیر ایرنا
فراهنگ ** انتشار: امید غیاثوند
تهران - ایرنا - تلویزیون نقش مهمی در پركردن اوقات فراغت دانش آموزان، جوانان، سالمندان و سایر اقشار مردم دارد اما چنانچه این برنامه ها و سریال ها، تكراری و فاقد كیفیت لازم باشد بطور قطع اثرگذاری آن بسیار اندك خواهد بود.
