به گزارش گروه پژوهش و تحلیل خبری ایرنا ، وجود تنش میان آمریكا و روسیه موضوع تازه و شگفت آوری نیست. در طول چند دهه گذشته روابط این دو رقیب در دوره ای از مناسبات توام با بدبینی شدید تا جنگ سرد و حتی تقابل محتاطانه گرم در نوسان بوده است. در یك سال گذشته نیز واشنگتن و مسكو اتهام هایی را نسبت به یكدیگر وارد كردند. این دو كشور در عرصه داخلی مسائلی همچون مداخله در انتخابات و حمله سایبری را علیه یكدیگر بیان كرده اند. در ابعاد خارجی و بین المللی نیز تنش دو كشور به برخی مسائل در سوریه و اوكراین رسییده است .
در چند ماه اخیر تنش در سوریه، گفت و گو در هامبورگ و توافق آتش بس، تحریم های جدید روسیه و پاسخ مسكو به آن از مهمترین مولفه هایی بوده است كه تحلیل های گوناگونی از آن ارائه شده است.
در آخرین تحول میان دو كشور «ولادیمیر پوتین» رئیس جمهوری روسیه در پاسخ به تحریم های جدید آمریكا علیه روسیه، بیشتر از 750 دیپلمات این كشور را اخراج كرد.
**مقابله به مثل پوتین
«باراك اوباما» دسامبر سال 2016 به بهانه دخالت روسیه در انتخابات ریاست جمهوری ایالات متحده، 35 دیپلمات روسی را از آمریكا اخراج و دو ساختمان دیپلماتیك روسیه در این كشور را تعطیل كرد. در آن زمان پوتین با ردّ هر گونه دخالت در انتخابات آمریكا به شدت به اقدام اوباما اعتراض كرد اما از پاسخ فوری خودداری و ابراز امیدواری كرد ترامپ این خط مشی را تغییر دهد.
تارنمای شبكه تلویزیونی ای.بی.سی آمریكا اقدام روسیه را مقابله به مثل به روش پوتین دانست و نوشت: ماه ها گفت وگوی دیپلماتیك دوطرفه به حل موضوع منجر نشد و در نهایت پوتین وادار شد در پاسخ به بسته جدید تحریمی آمریكا تعداد زیادی از دیپلمات های آمریكایی را اخراج كند. رئیس جمهوری روسیه دستور داد تعداد كاركنان سفارت آمریكا در روسیه به 455 نفر یعنی معادل تعداد كاركنان سفارت روسیه در واشنگتن كاهش یابد.
بسیاری از تحلیلگران آمریكایی پاسخ اخیر روسیه را تندترین اقدام تلافی جویانه و مقابله به مثل مسكو از سال 1989 می دانند زیرا اتفاق مشابهی پیش از آن میان آمریكا و اتحاد جماهیر شوروی رخ داده بود.
تعداد دیپلمات ها و كارمندان آمریكایی در روسیه تا 1200 نفر هم برآورد شده است.
بخش انگلیسی تارنمای بی.بی.سی در مورد تعداد زیاد دیپلمات های آمریكایی در روسیه نوشت حوزه های همكاری میان روسیه و ایالات متحده مهم و گسترده هستند این دو كشور در زمینه های مقابله با گروه های شبه نظامی، امنیت هسته ای، نظارت بر تسلیحات اتمی و حتی كاهش خشونت در سوریه همكاری دارند. همچنین آمریكا سالانه میلیاردها دلار كالا به روسیه صادر می كند.
بسیاری از این كارمندان آمریكا در مسكو، ولادی وستك، سن پترزبورگ و دیگر شهرها مستقر هستند كه امور كنسولی و تشریفات صدور ویزا و دیگر اقدامات را برای مسافرت به آمریكا انجام می دهند. نكته اینجاست كه به نقل از بی.بی.سی برخی از این افراد حتی تبعه آمریكا نیستند. حال ممكن است در روند این همكاری ها مشكلاتی ایجاد شود.
**اتهام هایی علیه مسكو و واشنگتن
رسانه ها و تحلیلگران بین المللی ارزیابی های گوناگونی را از تقابل مسكو- واشنگتن ارائه كردند. برخی رسانه های نزدیك به آمریكا ، روسیه را به دلایل مختلف مقصر می دانند. حال آنكه برخی دیگر آمریكا را به تنش آفرینی با روسیه متهم می كنند.
تارنمای روزنامه «دیلی اكسپرس» در گزارشی ضمن حمایت از سیاست های آمریكا در قبال مسكو نوشت نباید آمریكا را در این زمینه سرزنش كرد زیرا روسیه در كنار چین باعث شده است بحران كره شمالی عمیق تر شود. كرملین «كیم یونگ اون» رهبر كره شمالی را آزاد گذاشته است تا با برنامه موشكی بحث برانگیز خود كاخ سفید را آزار دهد.در پاسخ به این اتهام وزیر امور خارجه روسیه هم اعلام كرد آمریكا تلاش بی پایانی را انجام می دهد تا مسئولیت خود و دیگر كشورها در مورد كره شمالی را به چین و روسیه نسبت دهد.
این روزنامه انگلیسی افزود: هفته گذشته دونالد ترامپ از خط مشی های چین ابراز ناامیدی كرد. «مایك پنس» معاون رئیس جمهوری آمریكا نیز وظیفه انتقاد از روسیه را برعهده گرفت و به نوعی پیام هشداری را برای این كشور ارسال كرد. وی در استونی در مورد اخراج دیپلمات های آمریكایی از روسیه گفت آمریكا و غرب در یك جبهه گسترده در برابر شرق ایستاده اند. هیچ تهدیدی بزرگ تر از تهاجم با موشك های بالستیك وجود ندارد.
با این حال تارنمای موسسه پژوهشی «گلوبال ریسرچ» در تحلیل رادیكالی خود، اقدامات آمریكا را تلاش برای ورود به فاز جنگ گرم با روسیه تفسیر كرد و عنوان داشت مجموعه اقدامات آمریكا در چند ماه اخیر نشانه هایی از تندتر كردن آتش تقابل با روسیه است. نشانه های این رویكرد با سرنگونی جنگنده سوری آشكارتر شد اما افزایش تعداد نیروها در خاورمیانه و نوع اقدام های آن ها حاكی از آن است كه ماشین نظامی ایالات متحده غیرقابل كنترل شده است.
نویسنده این گزارش اعتقاد دارد با تحریك بیش از پیش روسیه اكنون شرایط برای درگیری آمریكا و روسیه بیشتر شده است. قبل از هر جنگی معمولا كشورها تلاش می كنند افكار عمومی را فریب دهند.
نتیجه منطقی كه اكنون می توان از تبلیغات ضد روسی غرب به دست آورد این است كه به مردم در غرب القا كند روسیه دشمن است تا زمینه برای یك جنگ در آینده آماده شود. براساس این تحلیل ایالات متحده پی درپی روسیه را در این بازی خطرناك تحریك می كند. ممكن است خرس روسی پس از چند گزند پاسخ سختی به آمریكا بدهد؛ پس ایالات متحده به این موضوع بیشتر فكر می كند.
**پیروزی كرملین در برابر كاخ سفید
برخی تحلیلگران طرح جدید مجلس آمریكا در تحریم روسیه را یك پیروزی برای پوتین ارزیابی می كنند. اگرچه این قانون ممكن است آسیب هایی را به روسیه وارد كند اما پیامدهای ناخواسته ای را برای ایالات متحده نیز به همراه دارد.
نشریه آمریكایی منافع ملی (National Interest) اعتقاد دارد چند ماه قبل وقتی وزیر امور خارجه روسیه از پوتین خواست تا 35 دیپلمات آمریكایی را از مسكو اخراج كند، رئیس جمهوری این كشور همه را متحیر ساخت و این كار را انجام نداد اما اكنون در واكنش به تحریم ها بیشتر از 60 درصد كاركنان سفارت آمریكا را اخراج كرد.در ابعاد داخلی این شرایط به نفع روسیه و پوتین است. دلایل گوناگونی در اتخاذ چنین تصمیمی دخیل بوده است. ناسیونالیسم روسی اكنون قدرت گرفته و پوتین در ماه مارس (اسفند 96) انتخاباتی را برگزار می كند. وی روسیه را قدرتی جهانی و خود را رهبری پرقدرت عرضه كرده است. پوتین نشان داد كه نمی خواهد به آمریكا تنها پاسخ های منفعلانه بدهد.
از طرف دیگر در حوزه بین الملل ، تحریم ها تاثیراتی را بر خود آمریكا نیز دارد زیرا ممكن است بنگاه های آمریكایی و اروپایی را به ویژه در حوزه انرژی با محدودیت هایی روبرو كند. این تحریم ها بیش از همه دو خط لوله انتقال گاز «نورد استریم» را تهدید می كند كه قرار است گاز را از زیر دریای بالتیك به اروپا منتقل كند. این شرایط به شدت مورد انتقاد آلمان قرار گرفته است ضمن اینكه برخی مقام های اتحادیه اروپا نیز نسبت به عواقب این تحریم به آمریكا هشدار دادند.
براساس این تحلیل، شرایط كنونی موجب خوشنودی روسیه شده است و می تواند آغازی برای مجموعه ای از اقدامات متقابل دوطرف باشد. ممكن است این اقدام ها باعث نابودی روابط روسیه و آمریكا در سوریه پیش از جدی تر شدن همكاری آن ها شود.
پژوهشم**9130**1601**خبرنگار: حسین عباسی نسب ** انتشار: شهناز حسنی
ایرنا پژوهش، كانالی برای انعكاس تازه ترین تحلیل ها، گزارش ها و مطالب پژوهشی ایران وجهان، با ما https://t.me/Irnaresearch همراه شوید.
تهران- ایرنا- تقابل مسكو-واشنگتن با اخراج بیش از 750 دیپلمات آمریكایی از خاك روسیه جدی تر شده است؛ به باور تحلیلگران تحولات اخیر دو كشور را به رودرویی مستقیم تا مرز جنگ پی می برد.
