كشت برنج تهدید جدی برای منابع آب زیرزمینی كرمانشاه

به گزارش خبرنگار ایرنا، كارشناسان بخش آب، كاشت برنج را متناسب با اقلیم خشك و كم آب استان كرمانشاه مناسب نمی دانند.
وضعیت منابع آبی استان كرمانشاه به اعتقاد مسئولان نامناسب و در حد بحران است و صرفه جویی به ویژه در بخش كشاورزی مورد تاكید است اما از سوی دیگر در برخی از نقاط استان شاهد كشت برنج كه جزو كشت های پرآب با نیاز آبی بالاست، هستیم كه به اعتقاد كارشناسان بخش آب، كشت این محصول با توجه به مشكلات كم آبی در استان توجیهی ندارد.
كشت برنج در فصل زراعی جاری در شهرستان های صحنه، هرسین و گیلانغرب استان كرمانشاه انجام شده كه به اعتقاد مسئولان شركت آب منطقه ای كرمانشاه كشت این محصول تهدید جدی منابع آبی استان است.
در استان 2 میلیون نفری كرمانشاه 940 هزار هكتار زمین كشاورزی و باغ وجود دارد و مصرف آب در این بخش 92 درصد است اما تنها حدود 25 درصد زمین های آن آبی است.
به گفته مدیرعامل شركت آب منطقه ای كرمانشاه این استان از 18 سال پیش وارد یك دوره خشكسالی شده كه 12 سال از آن بارندگی استان زیر میانگین كشوری بوده كه حدود 700 میلیمتر می شود و میانگین بارندگی استان 475 میلیمتر و حدود 2 برابر میانگین كشور است اما این رقم حدود 50 درصد میانگین جهانی است.

**كشت برنج در استان كرمانشاه ممنوع است
معاون حفاظت و بهره برداری شركت آب منطقه ای كرمانشاه با بیان اینكه در استان 23 دشت وجود دارد كه از این تعداد هشت دشت ممنوعه است و این می تواند به عنوان زنگ خطری باشد تا در مصرف آب به ویژه در بخش كشاورزی تجدید نظر كنیم، گفت: متاسفانه معضل امروز، كاشت برنج در تعدادی از شهرستانهای استان است كه به طور گسترده رواج پیدا كرده و می تواند به عنوان تهدید جدی برای رودخانه ها و به تبع آن كاهش منابع آب سفره های زیر زمینی باشد.
محمودرضا شهلایی اظهار كرد: با توجه به اعلام ممنوعیت كاشت برنج در كشور به جز استان های گیلان و مازندران از سوی وزارت نیرو لازم است با اقدام های هماهنگ دستگاه های ذیربط از این قضیه جلوگیری شود و با ترویج كشت های كم آب بر و پرسود كشاورزان را اغنا كنیم.
وی با بیان اینكه هر هكتار برنج حدود 20 تا 25 هزار مترمكعب در سال آب مصرف می‌كند كه رقم بسیار بالایی است، افزود: در استان‌هایی مانند گیلان و مازندران بخش زیادی از آب مصرفی برای محصول برنج از طریق بارندگی‌ تامین می‌شود، اما در استان كرمانشاه كشاورزان برای تامین آب مورد نیاز كشت برنج باید از منابع آب زیرزمینی و چاه‌ها استفاده كنند.
وی همچنین با اعلام اینكه كشت برنج با اقلیم استان كرمانشاه سازگار نیست و منابع آبی استان را با تهدید جدی مواجه می‌كند، گفت: متاسفانه كشاورزان به دلیل سود اقتصای كه این محصول دارد، نسبت به كشت آن اقدام می‌كنند.
معاون حفاظت و بهره‌برداری شركت آب منطقه‌ای استان كرمانشاه در ادامه سخنان خود بر لزوم جلوگیری از كشت این محصول پرمصرف تاكید كرد و گفت: اگرچه از قبل با همكاری جهاد كشاورزی به كشاورزان در خصوص كشت نكردن برنج هشدار داده بودیم، اما متاسفانه باز هم شاهد كشت این محصول بودیم.
شهلایی از برخورد با افراد متخلف هم خبر داد و گفت: با حكم دادستانی تعدادی از موتور پمپ‌های زمین های كشاورزی زیركشت برنج جمع آوری شد و با كشاورزان نیز اتمام حجت كرده ایم كه دیگر كشت برنج انجام ندهند.

** برخورد قاطع با برنجكاری در صحنه
مدیر امور منابع آب صحنه نیز از برخورد قاطع با برنجكاری در این شهرستان خبر داد و گفت: در این راستا 19 دستگاه موتور تلمبه غیرمجاز توقیف شد.
مجتبی كمالی منش افزود: با وجود ممنوعیت كشت برنج در استان كرمانشاه، شاهدیم تعدادی از كشاورزان منطقه بدون درنظر گرفتن تنش آبی در كشور اقدام به كشت های با نیاز آبی بالا می كنند كه این عمل خلاف متعارف كشت در استان كرمانشاه است و شركت آب منطقه ای كرمانشاه را مجبور به اقدام سلبی می كند.
كمالی منش همچنین ادامه می دهد در مرداد ماه سال جاری علاوه بر توقیف 19 دستگاه موتور تلمبه ای كه مشغول برداشت غیرمجاز از آب رودخانه ها بوده اند، تعداد 2 حلقه چاه را نیز كه كشت برنج را آبیاری كرده اند مسدود كرده و پنج مورد منصوبات چاه‌های غیرمجاز را نیز جمع‌آوری كرده ایم.

**اعلام مخالفت دادستان صحنه با كشت برنج
در ادامه مخالفت های مسئولان بخش آب استان كرمانشاه با كشت برنج، دادستان عمومی و انقلاب صحنه نیز از مقابله با كشت بی‌رویه برنج در این شهرستان خبر داد و گفت: این پدیده موجب آسیب‌ جدی به منابع آبی و محیط زیست منطقه شده است.
مسعود صمدی با اشاره به افزایش كشت برنج در صحنه نسبت به سال های گذشته، افزود: این اقدام موجب كاهش سطح آب‌های زیرزمینی شده است.
وی با بیان اینكه همه باید به امور آب كمك كنیم، اظهار كرد: امور آب نیز باید با جدیت در این عرصه وارد شود و به طور قطع ما با كسانی كه در این حوزه غیرقانونی عمل كنند اعم از مردم و مسئولان برخورد جدی می‌كنیم.
صمدی تصریح كرد: كسانی كه با برداشت‌های بی‌رویه منابع آبی از چاه‌های آب كشاورزی گرفته تا آب‌های سطحی و زیرزمینی خسارت به آبی كه متعلق به عموم مردم است، وارد می‌كنند باید از عهده تامین خسارت برآیند.

** جهاد كشاورزی موافق حفظ رقم برنج كرمانشاه
رئیس سازمان جهاد كشاورزی كرمانشاه معتقد است كه كشت برنج در برخی از مناطق استان از جمله صحنه و هرسین سابقه دیرینه دارد و در لكه هایی كه برنج كشت می شود، مردم این مناطق از گذشته اقدام به كشت برنج كرده اند.
خسرو شهبازی اما می گوید به دلیل مشكلات كم آبی سازمان جهاد كشاورزی نه توصیه ای برای كشت برنج كرده و نه این كشت را ترویج كرده اما اعتقاد كارشناسی داریم كه كشت برنج در سطح محدودی باید حفظ شود.
او به كشت برنج رقم 'دیره' در استان كرمانشاه از گذشته تاكنون اشاره كرد و گفت: ما موافق هستیم كه این رقم در سطح محدودی با هدف حفظ آن كشت شود.
وی با بیان اینكه منابع آبی در منطقه دیره گیلانغرب به خارج از كشور می رود، هزار و 700 هكتار زمین قابل كشت برنج داریم، گفت: اگر این آب را مدیریت كنیم می توانیم كشت برنج را به صورت غرق آبی انجام دهیم.
وی اظهار كرد كه قرار بوده كه آب مورد نیاز برای هزار و 640 هكتار را اختصاص دهند كه تاكنون اختصاص نداده اند.
رئیس سازمان جهاد كشاورزی استان كرمانشاه در ادامه گفت كه اگر آب مورد نیاز را اختصاص دهند و مجاز باشیم می توانیم در سطح 2 تا سه هكتار كشت برنج را در استان توسعه دهیم.
شهبازی كشت برنج را اقتصادی دانست و افزود: هر كیلو برنج به قیمت 130 هزار ریال به فروش می رسد كه هر كشاورز از سطح سه تا چهار هكتار حدود 400 میلیون ریال درآمد كسب می كند كه كشت اقتصادی است.
وی با بیان اینكه ما نمی توانیم مانع كشت برنج شویم و كشاورزان خود تشخیص می دهند چه محصولی كشت كنند، گفت: ما تنها می توانیم این نوع كشت را ترویج نكنیم و این كار را هم نمی كنیم.
وی اظهار كرد كه سازمان جهاد كشاورزی برای كشت برنج مخالف حفر چاه است و در شرایط فعلی كم آبی استان هم به كشاورزان اعلام كرده ایم كه حق توسعه كشت این محصول را ندارند.
وی یادآوری كرد كه در زمینه كشت برنج نه كار ترویجی انجام داده ایم و نه حمایتی هم كرده ایم.
شهبازی همچنین با بیان اینكه اكنون برنج در استان كرمانشاه در حریم رودخانه و بستر آن كشت می شود كه وظیفه برخورد در این نقاط با وزارت نیرو است.
وی همچنین به صدور مجوز سه مورد شالی كوبی برنج در استان در گذشته اشاره كرد و افزود: این مجوزها قبلا صادر شده و اكنون مجاز به توسعه آن نیستیم.
براساس اظهار نظر مسئولان حوزه های آب و كشاورزی به دلیل مشكلات مربوط به كاهش منابع آب زیرزمینی و كاهش میزان نزولات جوی، بحران آب در استان كرمانشاه جدی است و می طلبد مسئولان در هماهنگی با كشاورزان، جلو كشت محصولات پرآب را در استان بگیرند و كشت محصولات پرسودی كه نیاز آبی كمتری دارند را توصیه و ترویج كنند و آن را مورد حمایت قرار دهند.
3033/8066 خبرنگار:فرزاد نویدی **انتشار دهنده:علی مولوی