در ادامه این گزارش می خوانیم: مرگ بیش از 300 نفر هر هفته در جاده‌های كشور، خبر دردناكی است كه نشان می‌دهد، هنوز به ارزش سرمایه‌های انسانی پی نبرده‌ایم. علاوه برآن، خسارت‌های مادی و معنوی حوادث رانندگی نیز بسیار سنگین است؛ خانواده‌ای كه نان‌آور خود راازدست می‌دهد، پدرومادری كه فرزندان عزیز خودرا به خاك می‌سپارند. جامعه‌ای كه نیروی كاری خودرا ازدست می‌دهدوشاید جبرانی برای آن هم نباشدومجروحان و معلولانی كه باید هزینه‌های زیادی برای درمان و بازگشت آنها به زندگی پرداخته شود.
20 سال پیش تصادف اتوبوس حامل دانشجویان نخبه دانشگاه صنعتی شریف، خسران علمی عظیمی را به كشور تحمیل كردو چندی قبل نیزتصادف اتوبوس حامل دانش آموزان هرمزگانی كه عازم مسابقات فرزانگان در شیراز بودند و برای شهرو استان خود می‌توانستند سازنده باشند ، زیان دیگری به نیروی آینده ساز كشور وارد ساخت.
** پر رفت و آمدترین روزهای سال
به گفته كارشناسان، روزانه هزاران نفر انسان در سراسر جهان در حوادث جاده‌ها كشته می‌شوند كه در این میان، جوانان بیشترین آسیب را می‌بینند، تا جایی كه تصادفات جاده‌ای نخستین دلیل مرگ در سنین 15 تا 29 سال است.این زنگ آغاز خطر و هشداری است برای تمامی مردم ومسئولان و نیز هزینه گزاف جانی، مالی و اجتماعی است كه متاسفانه روز به روز بیشتر می‌شود و حتی شاید توقف‌ناپذیر به نظر رسد.
سردار تقی مهری ـ رئیس پلیس راهنمایی و رانندگی ناجا درباره وضعیت تلفات جاده‌ای دركشور مان به گزارشگر روزنامه اطلاعات می‌گوید:از سال 1384 تا كنون شاهد روند كاهشی جانباختگان حوادث جاده‌ای در كشور بوده‌ایم، به طوری‌كه از رقم 27 هزار و 700 نفر به كمتر از 16 هزار نفر در پایان سال 1395 رسیده‌ایم. از عوامل مهم و اساسی در این زمینه كاهش رفتارهای پرخطر رانندگان و هماهنگی دستگاههای امدادی و خدماتی بوده است و بویژه اطلاع‌رسانی و فرهنگ‌سازی اصحاب رسانه در این موضوع نقش داشته است و همه رسانه‌های گروهی اقدامات خوبی در زمینه فرهنگ‌سازی و مصون‌سازی دستگاههای دیگر انجام داده‌اند.
رئیس پلیس راهور ناجا، 3 عامل مهم خودرو، جاده و انسان را دارای نقش اساسی در تصادفات می‌داند ومی افزاید: امروز تمامی افراد جامعه یا مسافرند، یا عابر پیاده و یا راننده خودرو، براین اساس این مساله دائما با مردم ارتباط مستقیم دارد.
سردار مهری اضافه می‌كند: تابستان در كشور ما پررفت آمدترین روزهای سال است؛ بویژه در روزهای آخر شهریورماه و براین اساس حوادث جاده‌ای نیز افزایش می‌یابد.رئیس پلیس راهور ناجا اظهار می‌دارد: بخش عمده تصادفات ناشی از عدم توجه به جلو و سرعت و سبقت‌های غیرمجاز است كه رانندگان باید به آنها توجه كنند.همچنین خواب‌آلودگی و استفاده از تلفن همراه از دیگر عوامل است كه سبب بروز تصادفات می‌شود.
سردار مهری همچنین اشاره می‌كند كه 18 درصد تصادفات در شهریور سال گذشته ناشی از سرعت‌های غیرمجاز و 16 درصد ناشی از انحراف به چپ در جاده‌های دو طرفه یا سبقت‌های غیر مجاز بوده است.
** برخورد با رانندگان پرخطر
رئیس پلیس راهور ناجا، با اشاره به اینكه پلیس به شدت با رانندگان متخلف و كسانی كه رفتارهای پر خطر انجام می‌دهند،براساس قانون برخورد می‌كند، می‌گوید: ماموران پلیس راهور باید بدون هر گونه اغماضی با رانندگانی كه مرتكب تخلف‌های حادثه‌ساز می‌شوند. برخورد كنند و اگر 2 تخلف حادثه‌ساز همزمان اتفاق بیفتد، پلیس می‌تواند بر اساس قانون راننده متخلف را 72 ساعت متوقف و او را از ادامه سفر منع كند.
سردارمهری تاكید می‌كند:اگر راننده مواد الكلی، روان‌گردان یا افیونی مصرف كرده باشد،بر اساس تدبیر قوه قضائیه به مراجع قضایی معرفی می‌شود تا از وقوع تصادفات جدید پیشگیری شود.
** بستن كمربند ایمنی سرنشینان خودروها
رئیس پلیس راهور ناجا با اشاره به اینكه بستن كمربند ایمنی برای تمامی سرنشینان خودرو الزامی است، اضافه می‌كند: ضرورت دارد تمامی سرنشینان خودروها كمربند ایمنی خود را ببندند، به خصوص سرنشینان صندلی‌های پشت خودروها كه متاسفانه این اقدام را انجام نمی‌دهند. تجربه 10 سال گذشته نشان می دهد كسانی كه از كمربند ایمنی استفاده می‌كنند، كمتر دچار خطرات جانی می‌شوند.
سردار مهری درباره اظهارات معاون وزیر بهداشت و درمان مبنی‌بر اینكه در ایران به طور متوسط هر 30 دقیقه یك نفر بر اثر تصادفات رانندگی جان خود را از دست می‌دهد، می‌افزاید: براساس آمار پزشكی قانونی، روزانه در كشور حدود 42نفر جان خود را در تصادفات از دست می‌دهند. البته این آمار متعلق به سال گذشته است، ولی می‌توان گفت كه در هر هفته حدود ظرفیت یك هواپیما ایرباس مسافری (300 نفر) به دلیل تصادفات جاده‌ای جان خود را از دست می‌دهند.
** نصب دوربین‌های ثبت سرعت
رئیس پلیس راهورناجا با اشاره به برنامه ششم توسعه درموضوع راهنمایی و رانندگی اضافه می‌كند: براساس این برنامه باید به ازای هر 10 هزار وسیله نقلیه 30درصد از تلفات تصادفات كاهش پیدا كند كه راهكارهای آن در وزارت راه و شهرسازی، وزارت كشور و كمیسیون ایمنی راه‌ها پیش‌بینی شده است.
تا پایان سال 97 حدود 34هزار كیلومتر جاده‌های كشور به دوربین‌های ثبت سرعت مجهز می‌شوند و این در حالی است كه در 4 ماهه اول سال جاری، 72درصد جانباختگان كسانی بودند كه در جاده‌های برون‌شهری رانندگی می‌كردند. همچنین 80درصد از جانباختگان را عابران پیاده تشكیل می‌دهند.
وی با تاكید بر این كه پلیس، رفتار رانندگان اتوبوس‌ها را رصد می‌كند، می‌افزاید: بخش قابل توجهی از مسافرت‌های برون شهری بر عهده ناوگان حمل و نقل جاده‌ای است وپلیس رفتار و رانندگی رانندگان اتوبوس‌ها رازیر ذره بین خود دارد.پلیس حتی به صورت نامحسوس در داخل وسایل حمل و نقل عمومی به عنوان مسافر حضور دارد و رفتار رانندگان را رصد می‌كند.
** نقش عوامل انسانی در حوادث جاده‌ای
دكتر ایرج حریرچي ـ سخنگوي وزارت بهداشت و درمان هم درباره تصادفات جاده اي می‌گوید: 70 تا 90 درصد مرگ و میرهای ناشي از تصادف رانندگی مربوط به عوامل انساني مثل سرعت‌های غیرمجاز، خواب آلودگي راننده و صحبت با تلفن همراه است.
سخنگوی وزارت بهداشت ودرمان تاكید می‌كند: حمل و نقل ریلي 70 برابر ایمن‌تر از حمل و نقل جاده اي است و با گسترش آن مي توان تا حد زیادي از پیامدهای خطاهاي انساني خارج شد واز اینرو امیدواریم خطوط ریلي با سرعت بیشتري گسترش یابد.
** حوادث ناشی از خستگی رانندگان
سردار محمدحسین حمیدی ـ رئیس پلیس راه نیروی انتظامی با اشاره به این كه، طبق آمار، 40 درصد از حوادث در طرح تابستانی مربوط به خروج خودروها از جاده و واژگونی آنهااست، می‌گوید: در بعضی استان‌ها مثل خراسان رضوی، اصفهان، سمنان، فارس، كرمان، یزد و خراسان جنوبی به دلیل صاف بودن جاده‌ها و كفی بودن آنها و نیز گرمای تابستان، و یكنواخت بودن مسیرها، درصد واژگونی خودروها بیشتر از سایر مسیرهاست و 70 درصد خروج خودروها و واژگونی آنها در مسیرهای این استان‌ها اتفاق افتاده است.برای همین توصیه می‌شود هموطنان گرامی قبل از تردد در این مسیرها استراحت كافی داشته باشند و در توقفگاه‌های مناسب در طول سفر حتما بایستند و استراحت كنند، تا شاهد واژگونی كمتر خودروها باشیم.
سردار حمیدی اضافه می‌كند: به همه رانندگان توصیه می‌كنیم در رفت و آمد از جاده‌های كوهستانی، صبر و تحمل بیشتری به خرج دهند و زمان بیشتری را برای سفرهایشان در نظر بگیرند.
رئیس پلیس راه ناجا همچنین به رانندگان توصیه می‌كند كه به تمامی علائم و تابلوها و خط كشی‌های جاده‌ها توجه كنند و برای یك «سفر ایمن» برنامه‌ریزی داشته باشند. اما سفر ایمن به چه معناست؟ راننده باید مبدأ و مقصد سفر خود را تعریف كند. در طول سفر حتماً مطابق آن برنامه‌ای كه پیش‌بینی كرده است حركت كند. مثلاً مشخص كند كجا غذایش را بخورد و كجا استراحت كند. توصیه پلیس این است كه به ازای هر 2ساعت رانندگی، 15 دقیقه استراحت شود.
** آخرین ماه تابستان
براساس گزارش سازمان پزشكی قانونی كشور، بیشترین میزان تلفات حوادث رانندگی هر سال در شهریور ماه به ثبت می‌رسد، به نحوی كه در 10 سال گذشته(1386 تا 1395) 21 هزار و 155 نفر از هموطنان مان در حوادث رانندگی در شهریورماه جان خود را از دست داده‌اند.
با افزایش حجم سفرها در آخرین ماه فصل تابستان و بالا رفتن میزان رفت آمد در جاده‌های كشور، آمار حوادث رانندگی و تلفات ناشی از آن نیز افزایش می‌یابد، بررسی‌های صورت گرفته نشان می‌دهد كه میانگین مرگ روزانه افراد در حوادث رانندگی شهریور از ایام نوروز نیز بیشتر است. به عنوان نمونه در 5 سال گذشته 5 هزار و 117 نفر در حوادث رانندگی ایام نوروز جان باختند كه میانگین روزانه آن برابر با 7/50 نفر گزارش شده است،حال آن كه آمار تلفات شهریور 5 سال گذشته برابر با 9 هزار و 520 نفر یعنی میانگین روزانه 4/61 نفر بوده است.
همچنین طی 10 سال گذشته (1386 تا 1395) به طور كلی 199 هزار و 402 نفر در حوادث رانندگی جان خود را از دست دادند.
** نكات مفید برای رانندگی در جاده‌ها
چه راننده باشید و چه سرنشین خودرو، ضروری است كه پیش از سفرو به هنگام آن، اقدامات مناسب را برای حفظ امنیت و سلامت خود وسرنشینان خودرو در جاده انجام دهید.
خیلی پیش می‌آید كه با وجود خستگی شدید، باز هم برای رسیدن به مقصد به خودتان فشار می‌آورید و به مسیر ادامه می‌دهید و با خود می‌گوید كه « فقط 100 كیلومتر دیگر باقی مانده است!». حقیقت این كه ما هنگامی كه خسته‌ایم عكس‌العمل‌هایمان بسیار كندتر است كه می‌تواند جان خود و سرنشینان خودروتان را به خطر اندازد (دیگر فكر نمی‌كنیم لازم باشد خطر به خواب رفتن پشت فرمان را نیز متذكر شویم). اگر چند راننده در خودرو حضور دارند، مرتبا جای خود را عوض كنید تا یك نفر خسته نشود.
پیش از به جاده زدن و مخصوصا اگر خودرویی كه سوار می‌شوید امانت یا كرایه است، سطوح مایعات خودرو را كنترل كنید و شرایط كلی خودرو را اعم از لاستیك‌ها، خش‌ها و فرسودگی‌های بدنه را بررسی كنید. این كار می‌تواند هم جان خودتان و هم پولتان را حفظ كند. همیشه قبل از اینكه بنزین خودرویتان به كمتر از یك چهارم برسد، آن را دوباره پر كنید. این طور همیشه مطمئن خواهید بود كه در طول سفر به كمبود بنزین بر نخواهید خورد.
** چه كنیم خوابمان نبرد؟
انسان به عنوان راننده، سرنشین و یا عابر پیاده می‌تواند در پیشگیری از حوادث رانندگی نقش عمده‌ای داشته باشد. راننده به این دلایل ممكن است در تصادفات مقصر شناخته شود:عدم آموزش (آشنا نبودن با مكانیزم وسیله نقلیه، آشنا نبودن به علائم رانندگی و یادگیری)، سطح فرهنگ نامناسب (احترام نگذاشتن به قانون ورعایت نظم)، فقدان اطلاعات (دید ناكافی در خیابان ها و جاده‌ها)، مسائل فكری و جسمی (ضعف قوه بینایی، كهولت سن و عدم تعادل روانی)،عوامل مربوط به وسیله نقلیه (نقص سامانه ایمنی و كیفیت وسیله نقلیه )، عوامل جاده‌ای (شكل هندسی و تسهیلات نامناسب جاده‌ای) وعوامل محیطی (شرایط آب و هوا).
آمار تصادفات نشان می‌دهد كه خواب آلودگی و خستگی راننده عامل اصلی تصادفات است. برخی افراد عادت دارند چند دقیقه بعد از صبحانه چرت بزنند تا به حداكثر هوشیاری برسند و برخی دیگر بعد ازناهار این كار را انجام می‌دهند.
اوج خواب آلودگی در رانندگان جوان در ساعات اولیه صبح و ساعات پایانی شب است، در صورتی كه در افراد میانسال ساعات‌های میانی، یك تا 3 بعدازظهر است. همیشه باید به یاد داشت زمانی كه مغز خسته است، توان لازم برای كنترل همه كارهای فرد را ندارد. راننده وقتی پشت فرمان می‌نشیند، باید تمامی امور را در كنترل داشته باشد كه آن هم بر عهده مغز است. در زمان خواب آلودگی با شدت افت عملكرد مغز روبرو هستیم.
كارشناسان برای اینكه راننده دچار خواب آلودگی نشود ، چرت نزند و ایمن براند، توصیه می‌كنند:
هوای تازه استشاق كنند، پس از رانندگی واحساس خستگی با توقف خودروچند دقیقه‌ای قدم بزنند،توقف منظم (هر2 ساعت رانندگی 10 دقیقه استراحت)داشته باشند و بعدازخوردن غذای سنگین از رانندگی بپرهیزند و كمتر از 7یا 8 ساعت رانندگی كنند.
بررسی خودرو قبل از مسافرت خودرو قبل از سفر باید به دقت مورد بازبینی و معاینه فنی قرار گیرد تا از آماده بودن آن برای سفر اطمینان حاصل شود. هنگام سفر، سالم بودن چراغ‌ها و ترمز خودرو از ضروری‌ترین كارهایی است كه باید به آن توجه كرد.
میزان روغن موتور و پاكیزه بودن فیلتر هوا، آب رادیاتور، باد و وضعیت لاستیك‌ها، بخاری، موتور، برف پاك كن و تیغه‌های آن، روغن گیربكس و دیفرانسیل خودرو باید به دقت مورد بررسی قرار گیرد.
** ایمنی سفر در جاده‌ها
برای كاهش حوادث رانندگی باید به این نكته‌ها توجه كرد:كنترل سرعت، كنترل خستگی،علائم و نشانه‌های راهنمایی و رانندگی نصب شده در جاده‌ها. هنگام رانندگی در شب نوشیدن مایعاتی مانند چای و قهوه را فراموش نكنید.برای رسیدن به مقصد عجله نكنید و به هنگام خستگی در محلی امن بایستید، چراغ‌های خطر خودرو را روشن و استراحت كنید.اگر می‌خواهید از سفر لذت ببرید، آرام و مطمئن برانید.
در شب میدان و عمق دید كاهش محسوسی پیدا می‌كند و از اینرو تا آنجا كه امكان دارد از رانندگی در شب بپرهیزید.در صورت رانندگی در شب سرعت شما باید حداقل 10 كیلومتر كمتر از سرعت معمولی در روز باشد.آینه دید عقب خودرو را در وضعیت دید شبانه قرار دهید و حتی‌الامكان از نور بالا استفاده نكنید.
به نور چراغ خودروهای روبرو خیره نشوید، بنابراین چراغ سمت راست خودرو خود را با لبه سمت راست آسفالت جاده هماهنگ كنید و صرفاً نیم نگاهی به خودروهای مقابل داشته باشید.در سربالایی‌ها كه دید كمتری دارید توجه خود را به نوك تپه‌ها و سیم دكل‌های برق معطوف كنید تا با انعكاس نوری كه می‌بینید، متوجه خودرو در حال نزدیك شدن باشید.هیچ‌گاه به هنگام رانندگی با تلفن همراه صحبت نكنید.
در صورت بروز تصادف نسبت به انتقال وسایل نقلیه به منتهی الیه سمت راست جاده اقدام و در غیر این صورت نسبت به ایمن‌سازی محل برای پیشگیری از تصادفات بعدی، اقدام كنید.
مدیریت سرعت بهترین راه كاهش تصادفات سهمگین رانندگی است، چرا كه حدود 20 درصد تصادفات به دلیل تخطی از سرعت مجاز است، و دیگر این كه از حمل بنزین در خودرو خودداری كنید.
*منبع: روزنامه اطلاعات؛ 1396،6،22
**گروه اطلاع رسانی**1699**2002**انتشاردهنده: فاطمه قنادقرصی
تهران- ایرنا- روزنامه اطلاعات در گزارشی با اشاره به اینكه چگونه پرحادثه‌ترین روزهای سال را به سلامت پشت‌سر بگذاریم، نوشت: هر هفته به تعداد مسافران یك هواپیمای ایرباس بر اثر حوادث رانندگی در جاده‌های كشور كشته می‌شوند! رئیس پلیس راهنمایی و رانندگی نیروی انتظامی درحالی این مطلب را بیان كرده است كه احتمالاً بیشتر از این تعداد نیز مجروح می‌شوند و امكان دارد برخی‌هایشان هم تا پایان زندگی‌شان از زندگی سالم محروم بمانند ودچار معلولیت شوند.
