نانوتوپ‌هايي كه ژن‌ها را هدايت مي‌كنند

به گزارش روز سه شنبه گروه علمي ايرنا از ساينس ديلي، محققان با قراردادن يك كاوشگر درخشان در فاكتورهاي رونويسي ژنتيكي به اطلاعات ارزشمندي در زمينه نحوه كنترل ژن‌ها دست يافتند. فاكتورهاي رونويسي، پروتئين‌هايي هستند كه درون سلول قرار دارند و تعيين مي‌كنند ژن فعال يا غيرفعال باشد.
در گذشته تصور مي‌شد فاكتورهاي رونويسي به ‌صورت مولكول‌هاي واحد عمل مي‌كنند؛ مطالعه جديد نشان مي‌دهد فاكتورهاي رونويسي شبيه يك توپ فوتبال و در اطراف هفت تا 10 مولكول ديگر با قطر تقريبي 30 نانومتر به صورت خوشه‌اي فعاليت دارند.
در اين تحقيق براي درك فعاليت ژن‌ها، از ميكروسكوپ‌هايي با وضوح فوق‌العاده استفاده شد كه نانوتوپ‌ها را به طور زنده تحت نظر دارند.
دكتر مارك ليك، مدير گروه فيزيك زيست شناسي دانشگاه يورك مشاهده يك مولكول زنده در درون سلول را بسيار مهيج توصيف كرد و گفت: در تمام كتاب‌هاي مرجع نوشته شده بود فاكتورهاي رونويسي به صورت كاملا مجزا عمل مي كنند؛ در حالي كه يافته اخير نشان مي دهد اين عناصر به ‌صورت خوشه‌اي فعاليت دارند.
محققان بر اين باورند كه فرآيند عملكرد خوشه‌اي فاكتورهاي رونويسي بسيار هوشمندانه است و سبب مي‌شود اين عوامل با سرعت و سهولت هرچه تمام‌تر به ژن‌هاي هدف دسترسي داشته باشند.
چنانچه ژني فعال باشد، مكانيسم مولكولي خاصي در سلول، كد اين ژن را مي‌خواند و آن را به يك مولكول پروتئيني خاص تبديل مي‌كند. پس از آن هزاران نوع پروتئين ديگر ساخته مي‌شود و زماني كه اين پروتئين‌ها با هم تعامل مي‌كنند، ساختارهاي فوق‌العاده‌اي درون سلول‌هاي زنده شكل مي‌گيرد.
فرآيند كنترل اينكه كدام ژن در زمان خاص فعال يا غيرفعال باشد، نقش مهمي در زندگي هر موجود زنده دارد. در صورت بروز اشتباهي در اين فرآيند حياتي، مشكلات سلامتي جبران ناپذيري از جمله رشد كنترل نشده سلول‌ها و سرطان به وجود مي‌آيد. ‌
اين يافته نه تنها به محققان در درك عملكرد ژن ها كمك مي‌كند بلكه بينش مهمي در مورد اختلالات ژنتيكي و سلامتي در اختيار محققان قرار مي‌دهد.
نتيجه اين مطالعه در نشريه eLife منتشر شده است.
علمي (6) ** 9259**1834
مترجم: سپيده كاشاني** انتشار: ناهيد شفيعي
براي اطلاع از اخبار متنوع علمي و فناوري، با كانال علمي ايرنا در تلگرام همراه شويد:
irnaelm@
https://telegram.me