به گزارش گروه پژوهش و تحلیل خبری ایرنا، افزایش گمانه زنی در مورد تصمیم ترامپ برای تایید نكردن برجام مایه تعجب كارشناسان شده است زیرا این تصمیم در حالی گرفته می شود كه بررسی های نظامی، اطلاعاتی و فنی در آمریكا و سازمان ملل پایبندی ایران به برجام را تایید می كند. گویا ترامپ به دنبال عملی ساختن یكی از وعده های انتخاباتی خود و نابودی دستاورد اصلی دوره ریاست جمهوری «باراك اوباما» است.
یكی از نخستین نتایج خروج آمریكا از برجام بی اعتباری و غیرقابل اعتماد شدن واشنگتن در جامعه جهانی خواهد بود. از سوی دیگر انزوا و تنش در روابط آمریكا با متحدان اروپایی از دیگر پیامدهای چنین اقدامی ارزیابی می شود. با این وجود رئیس جمهوری آمریكا باز هم لجوجانه بر موضع خود پافشاری می كند.
**مسئولیت سنگین اروپا
بدون شك سه كشور اروپایی فرانسه، انگلیس و آلمان كه در گروه 1+5 و امضای برجام نقش فوق العاده ای داشتند اكنون برای حفظ آن، مسئولیت سیاسی و اعتباری سنگینی را برعهده خواهند داشت. «محمدجواد ظریف» وزیر امور خارجه كشورمان نیز در گفت وگوهای اخیر خود در نیویورك بر این موضوع تاكید كرده است.
روزنامه «گاردین» در گزارشی نوشت كه ایران اتحادیه اروپا را مسئول دفاع از توافق هسته ای می داند. در همین چارچوب محمد جواد ظریف اعتقاد دارد اروپا باید رهبری تحركات برای بقای توافق هسته ای را برعهده گیرد. وی همچنین اعلام كرد تلاش آمریكا برای نابودی توافق برجام ممكن است به ضرر واشنگتن تمام شود.
وزیر امور خارجه كشورمان همچنین در گفت وگو با این روزنامه انگلیسی پیش بینی خود در مورد تایید نشدن برجام از سوی ترامپ را مطرح كرد و افزود: سیاست های دونالد ترامپ تاكنون غیرقابل پیش بینی بوده اند و به همین ترتیب وی به فردی غیرقابل اعتماد هم تبدیل می شود. ترامپ می خواهد امور مربوط به توافق هسته ای را به كنگره آمریكا بسپارد.
روزنامه گاردین چندی قبل هم از افزایش تنش میان آمریكا و انگلستان بر سر توافق هسته ای ایران پرده برداشت و نوشت: با وجودی كه وزیران خارجه دو كشور در گفت وگوهای خود بر سر وقایع در میانمار اتفاق نظر داشتند اما در مورد برجام اختلاف نظر میان دو طرف آشكار بود.
جالب اینجاست كه لندن مهمترین متحد آمریكا در اروپا به شمار می رود و در بسیاری از تحولات، انگلستان به طور كامل دنبال روی ایالات متحده بوده است. «ركس تیلرسون» وزیر امور خارجه آمریكا در نشست خبری خود ایران را كشوری دانست كه خواسته های آمریكا از توافق را برآورده نكرده است اما «بوریس جانسون» وزیر امور خارجه برتیانیا در این زمینه تاكید كرد: جهان باید عادلانه با ظرفیت ها و دستاوردهای توافق هسته ای رفتار كند.
این روزنامه نوشت: تضاد نگرش دو نفر در مورد ایران به طور كامل مشخص بود در حالی كه تیلرسون تاكنون بارها از تصمیم آمریكا برای پایان دادن به توافق سخن گفت، بریتانیا در كنار دیگر مذاكره كنندگان در گروه 1+5 به توافق متعهد مانده اند. حتی بازرسان آژانس بین المللی انرژی اتمی نیز رعایت تعهدات از سوی ایران و پایبندی به برجام را تایید كرده است.
در همین حال «رویترز» در گزارش تحلیلی خود نوشت: تهدیدهای ترامپ علیه ایران و توافق هسته ای این خطر را ایجاد كرده است كه روابط میان ایالات متحده و اتحادیه اروپا دچار شكاف شود.
این خبرگزاری عنوان داشت: خط مشی های كاخ سفید، اتحادیه اروپا را بر سر دوراهی قرار داده است تا بین رابطه با ایران و متحد فراآتلانتیكی خود یكی را انتخاب كنند. با این حال ایران به اجرای برجام متعهد بوده و آن را انجام داده است. دستگاه های اطلاعاتی آمریكا و آژانس هم چندین بار این موضوع تایید كرده اند. به همین دلایل اروپایی ها مخالف رویكرد ترامپ برای تایید نكردن توافق هستند زیرا احتمال آنكه كنگره آمریكا تحریم ها علیه ایران را بار دیگر اجرایی كند، زیاد است.
به نوشته رویترز ممكن است خروج آمریكا از توافق برای اقتصاد ایران خبر خوبی نباشد اما دستاورد چندانی برای ائتلاف جهانی هم نخواهد داشت زیرا روسیه و چین رضایتی با این كار نخواهند داشت. همچنین شكافی كه در این صورت میان اروپا، آمریكا و سازمان ملل ایجاد می شود مانع از آن خواهد شد كه واشنگتن قادر شود فشار اقتصادی بین المللی پرقدرتی را بار دیگر به اجرا در آورد.
**نقش پول و صهیونیست ها در خط مشی ترامپ
رویكردهای ترامپ برای بسیاری از كارشناسان مسائل بین المللی قابل درك نیست زیرا با اصول دیپلماسی و روابط بین الملل سازگاری ندارد. به اعتقاد تحلیلگران اگر آمریكا بخواهد اقدام یك جانبه ای را انجام دهد و تحریم های گذشته را برخلاف خواست متحدان خود برقرار كند (بدون آنكه ایران برجام را نقض كرده باشد) در واقع نه تنها خود را به نوعی منزوی می سازد بلكه ممكن است سازمان ملل و قطعنامه های آن را نیز تضعیف كند و آن ها را در حد كاغذ نوشته هایی كم ارزش به جهان نشان دهد.
در تحلیل خبرگزاری رویترز آمده است: این جمله ترامپ در سازمان ملل كه برجام را خجالت آور توصیف كرد نشان داد وی تصمیم خود را گرفته است اما تاكنون به فردی این موضوع را اعلام نكرده است. هفته های آینده تا 15 اكتبر زمان مناسبی است تا هشدارها در مورد پیامد هر تصمیمی به كاخ سفید داده شود و گفته شود تضعیف برجام فاجعه ای میان اروپا و آمریكا خواهد بود كه دشمنان اروپا و آمریكا، تنها برندگان آن خواهند بود.
با وجود این استدلال ها در منشاء تصمیم سازی های ترامپ باید شك كرد.
تارنمای تحلیل سیاسی «لوبلاگ» در گزارشی این پرسش را مطرح كرد كه آیا میلیاردرها در حال كنترل سیاست های ترامپ در مورد ایران هستند؟
به نوشته این گزارش با نگاهی به اسامی برخی حامیان مالی اصلی ترامپ می توان دلیل خط مشی های وی را درك كرد. تعدادی ازمهم ترین حامیان مالی ترامپ از بزرگترین منتقدان ایران هستند كه رویكرد تند و حتی جنگ با تهران را دنبال می كنند.
این تحلیل افزود: «برنارد ماركوس» یكی از این میلیاردرها است كه در سال 2015 نیز تلاش بسیار زیادی را برای جلوگیری از امضای توافق هسته ای انجام داد. در آن سال وی یك میلیون دلار به بنیاد اسرائیلی «آیپك»،3.5 میلون دلار برای «بنیاد دفاع از دموكراسی» و میلیون ها دلار به دیگر اندیشكده ها به ویژه در اسرائیل برای مخالفت با توافق هسته ای پرداخت كرد. همه این موسسه ها علیه برجام كار می كردند.
همچنین «شلدون ادلسون» بزرگترین حامی مالی كارزار انتخاباتی ترامپ و از مخالفان توافق هسته ای است كه حامی بدون چون و چرای صهیونیست ها و «بنیامین نتانیاهو» است. وی نیز از زمان گفت وگوهای هسته ای میلیو ها دلار را برای موسسه های نزدیك به صهیونیست ها پرداخت كرد؛ پرداخت 7.45 میلیون دلار به موسسه Israeli American Council، واریز 1.47 میلیون دلار به The World Jewish Values Network و یك میلیون دلار به موسسه Zionist Organization of America تنها بخشی از این كمك های مالی نزدیكان ترامپ به موسسه هایی بود كه رویكرد ضدبرجامی آن ها آشكار است. «پاول سینگر» نیز از جمله ثروتمندانی است كه در این زمینه نقش پررنگی را بازی می كند.
لوبلاگ در پایان آورد: گرچه ترامپ پیش از این در جمع یهودیان آمریكا گفته بود كه به پول آن ها نیازی ندارد اما اكنون برخلاف آن عمل می كند. این گونه به نظر می رسد كه ماركوس، ادلسون و سینگر نخستین و تنها حامیان مالی نیستند كه ترامپ از آن ها كمك دریافت می كند و در مقابل آن ها سیاست هایی را به وی توصیه یا تجویز می كنند.
پژوهشم**9130 **1601**خبرنگار: حسین عباسی نسب** انتشار: شهناز حسنی
ایرنا پژوهش، كانالی برای انعكاس تازه ترین تحلیل ها، گزارش ها و مطالب پژوهشی ایران وجهان، با ما https://t.me/Irnaresearch همراه شوید.
تهران-ایرنا- رویكردهای «دونالد ترامپ» رئیس جمهوری ایالات متحده نسبت به توافق هسته ای به حدی غیر منطقی و دارای پیامدهای ناخوشایندی ارزیابی می شوند كه برخی كارشناسان عواملی همچون پول میلیاردرهای صهیونیست را در آن دخیل می دانند.
