شمشیردولبه بن سلمان، اصلاحات واقعی یا نمایش سیاسی

به گزارش ایرنا، با وجود شروع برخی اقدامات اصلاحی ، همچنان سازمان های محلی، منطقه ای و بین المللی حقوق بشری نظام حاكم بر عربستان را به نقض حقوق انسان ها و نادیده گرفتن حقوق اولیه زنان در این كشور محكوم و به عبارت دیگر این اقدامات نظام سعودی را فریبكاری سیاسی تلقی می كنند.
تاكنون زنان درعربستان در مقایسه با زنان بیشتر كشورهای جهان از حقوق اولیه همچون رانندگی، ورزش ، حضور در پای صندوق های اخذ رای و حضور در فعالیت های اجتماعی محروم بوده و به همین دلیل همواره سعی داشته اند تا با اعمال فشار بر نظام سعودی به حقوق تضییع شده هر چند ابتدائی خویش دست پیدا كنند.
ناظران معتقدند كه نظام سعودی به این باور نرسیده است كه حقوق مردم از جمله زنان عربستان را باید به آنها بدهد بلكه تحت فشارهای داخلی و بین المللی به این اصلاحات دیرهنگام كه می تواند همچون شمشیری دو لبه برای حاكمان سعودی باشد، به این مطالبه دیرین تن داده است.
آمریكا به عنوان همپیمان اول نظام سعودی همواره در معرض این اتهام بوده است كه چگونه با ادعای دموكراسی از استبدادی ترین نظام در منطقه كه در عرستان حاكم است، حمایت می كند.
نظام سعودی و حامیان غربی آن به ویژه آمریكا سعی در تبلیغ فراگیر اقدامات جدید درعربستان دارند.برخی از اقداماتی كه در دستور كار دولت عربستان به رهبری ' محمد بن سلمان' ولیعهد جوان و مجری طرح چشم انداز عربستان 2030 و تاكنون از آنها رونمائی شده ، بدین شرح است:

** صدور مجوز رانندگی برای زنان
رسانه های دولتی عربستان چهارم مهرماه اعلام كردند، با صدور فرمانی توسط ' سلمان بن عبدالعزیز' پادشاه عربستان، زنان این كشور از حق رانندگی برخوردار شدند، این فرمان از خرداد ماه سال آینده اجرایی خواهد شد.
عربستان آخرین كشور در جهان است كه زنان در آن از حق رانندگی بهره مند می‌شوند.
فعالان حقوق زنان و حقوق بشر بیش از سه دهه برای به دست آوردن این حق زنان درعربستان مبارزه كرده‌اند.
قوانین عربستان برای زنان به شدت سخت ‌گیرانه و تبعیض‌ آمیز است، اما بن سلمان اعلام كرده است قصد دارد اصلاحاتی در این زمینه انجام دهد.
با وجود صدور فرمان آزادی رانندگی برای زنان در عربستان، مقامات سعودی دراقدامی دیگر فعالان زن عربستانی را كه با رسانه های گروهی بین المللی در ارتباط هستند از هرگونه اظهارنظر در این خصوص برحذر داشته و به آنها هشدار داده اند كه از ارائه هر گونه تحلیل و ارزیابی در این خصوص خوداری كنند و در صورت عدم تمكین مجازات خواهند شد.
اما اعطای حق رانندگی به زنان تبعات و پیامدهایی هم دارد، تا پیش از این زنان عربستان بدون راننده شخصی نمی‌توانستند از خانه خارج شوند و این موضوع یكی از مهمترین موانع بر سر راه آنها جهت داشتن حضوری تاثیرگذار در جامعه و فعالیت های اجتماعی بود.
رانندگی به زنان عربستانی استقلال بیشتری خواهد داد و حضورشان را در جامعه برای پذیرفتن مسئولیت‌های بیشتر پررنگ خواهد كرد ، بازار خرید و فروش خودرو بیش از گذشته در این كشور رونق خاصی خواهد گرفت و بازار خوبی برای شركت های خودروسازی خارجی فراهم خواهد شد.
دولت عربستان از احتمال صدور قانونی كه به زنان اجازه می دهد 'راننده تاكسی' شوند، خبر داده و اعلام كرده كه حضور زنان می تواند حمل و نقل دانشجویان ، دانش آموزان و معلمان به مدرسه و دانشگاه را ساده تر و ارزان تر كنند.
' كریستین امانپور' مجری شبكه 'سی ان ان' آمریكا با انتشار فیلمی از عربستان 27 سال پیش در صفحه شخصی خود در شبكه اجتماعی توئیتر، با این عنوان 'خبری هیجان انگیز بعد از 27 سال' نوشت: 'رانندگی در آن زمان یكی از خواسته های زنان عربستانی به شمار می رفت.'
وی در ادامه توئیت خود این سوال را مطرح كرده است كه 'آیا برای صدور مجوز رانندگی 27 سال زمان لازم بود؟'
روزنامه گاردین انگلیس نیز در واكنش به صدور مجوز رانندگی برای زنان عربستان نوشت: 'زن در عربستان هنوز به تمام حقوق حقه خود دست نیافته است.'
گاردین با اشاره به بازداشت 30 تن از فعالان اجتماعی و مبلغان دینی در عربستان آن هم یك هفته قبل از صدور مجوز رانندگی برای زنان این كشور تاكید كرد كه 'تنها عامل بازداشت این افراد انتشار ترس و وحشت در میان شهروندان سعودی بود.'
' عبدالعزیز بن سعود ' وزیر كشور عربستان در همین رابطه گفت: 'رانندگی زنان عربستانی به كاهش آمار تصادف ها منجر خواهد شد.'
سازمان بین المللی دیده بان حقوق بشر به دنبال صدور مجوز رانندگی برای زنان در عربستان با صدور بیانیه ای از دولت این كشور خواست تا در جهت رفع سایر محدودیت های اعمال شده علیه زنان عربستان اقدام كند.
دیده بان حقوق بشر از مقامات سعودی خواسته است تا به زنان اجازه دهند از 'حقوقی مساوی با مردان' برخوردار شوند.
زنان در عربستان هم اكنون گرفتار قید و بندهای بسیاری هستند كه با وجود فرمان اخیر سلمان بن عبدالعزیز شاه این كشور مبنی بر مجوز رانندگی زنان، این قید و بندها شكسته نشده اند و محدودیت های اجتماعی همچنان زنان عربستانی را آزار می دهد.
واشنگتن در واكنش به رفع ممنوعیت رانندگی زنان عربستان به طور تلویحی و رسمی اعلام كرد: 'این تصمیم ملك سلمان هر چند بسیار دیر اتخاذ شد، اما مقدمه ای برای اصلاحات بزرگ تر در عربستان خواهد بود.'

** قانون حمایت از زنان در برابر آزار و اذیت مردان
ملك سلمان ششم مهر ماه به وزیر كشور عربستان دستور داد تا لایحه قانون 'حمایت از زنان در برابر آزار و اذیت مردان' ظرف دو ماه پس از صدور این فرمان تهیه، تنظیم، تصویب واجرا شود.
با تصویب این قانون از این پس آزار و اذیت زنان عربستانی جرم محسوب خواهد شد كه شامل هر گونه تعدی كلامی یا بدنی به زنان می شود.

** انتصاب زنان عربستانی در پست های دولتی
برای اولین بار در تاریخ عربستان یك زن به عنوان معاون شهردار در این كشور انتخاب شد.
مقامات سعودی یك روز پس از صدور مجوز رانندگی برای زنان عربستانی، 'ایمان الغامدی' را به عنوان معاون شهردار شهر الخبر واقع در استان الشرقیه عربستان برگزیدند.
دولت سعودی با صدور بیانیه ای اعلام كرد: بر اساس چشم انداز 2030 عربستان، حضورزنان در بازار كار عربستان در مقایسه با وضعیت موجود كه 22 درصد است، 30 درصد افزایش خواهد یافت و به رقم 52 درصد خواهد رسید.
وزارت خارجه سعودی هم با صدور حكمی ' فاطمه باعشن' را به عنوان سخنگوی سفارت عربستان در واشنگتن برگزید؛ او اولین زن عربستانی است كه به عنوان سخنگوی یك سفارتخانه عربستان در كشورهای جهان انتخاب می شود.

** زنان عربستانی می توانند فتوا بدهند
اعضای مجلس شورای عربستان در اقدامی كه در نوع خود در این كشور بی نظیر است، صدور حكم فتوا از سوی مفتی های زن سعودی را آزاد اعلام كرد.
این حكم از مجموع 150 عضو مجلس شورای عربستان 107 رای موافق به دست آورد و به 45 سال حق انحصاری مردان در عربستان برای صادر كردن حكم فتوا خاتمه داد؛ مفتی های زن در عربستان با حكم پادشاه انتخاب می شوند.

** زنان عربستانی برای اولین بار به ورزشگاه رفتند
زنان عربستانی برای اولین بار در تاریخ این كشور و در مراسم جشن هشتاد و هفتمین سالگرد به قدرت رسیدن آل سعود در عربستان به ورزشگاه رفتند.
صدها نفر از زنان عربستانی كه برخی كلاه های ورزشی سبز رنگ بر سر گذاشته، لباس های سیاه به تن داشته و با خود پرچم هایی حمل می كردند به همراه اعضای خانواده شان و به دور از مكان در نظر گرفته شده برای مردان مجرد در مراسمی كه با موزیك همراه بود، شركت كردند.
وزارت آموزش و پرورش عربستان در خرداد ماه سال جاری به دختران دانش‌آموز عربستانی اجازه داده بود تا در كلاس های ورزش مدارس دولتی شركت كنند در حالی كه قوانین پوشش برای زنان در این كشور بسیار سختگیرانه است.
یك باشگاه‌ پرورش اندام ویژه بانوان بتازگی در شهر جده آغاز به كار كرده است. این باشگاه پس از اعلام مسؤولان ورزشی سعودی مبنی بر راه اندازی باشگاه‌های ورزشی ویژه زنان افتتاح شده است.

** بازگشت آواز و موسیقی به تلویزیون سعودی
پس از چند دهه وقفه پخش موسیقی از رادیو و تلویزیون رسمی عربستان، صدای ام كلثوم خواننده معروف عرب دهم مهر ماه از تلویزیون رسمی این كشور پخش شد.
شبكه تلویزیونی فرهنگ عربستان هم تصاویر ام كلثوم را در حالی كه آواز می خواند، پخش كرد.
كانال فرهنگ عربستان در صفحه توئیتری خود نوشت كه پخش كنسرت های موسیقی را آغاز و برای شروع 'ام كلثوم' را انتخاب كرده است.

** اهداف نظامی سعودی از اصلاحات دیرهنگام
ناظران معتقدند سران نظام عربستان و در راس آنها محمد بن سلمان ولیعهد این كشور كه در صدد تكیه زدن بر كرسی پادشاهی است، با اتخاذی رویكردی اصلاح طلبانه می خواهند موقعیت و جایگاه خود در داخل عربستان و همچنین در سطح منطقه ای و بین المللی را تقویت كنند.
به ویژه بن سلمان با چنین اقداماتی می خواهد افكارعمومی در عربستان را از مشكلات بسیاری كه هم اكنون این كشور با آنها دست به گریبان است و بعضا خود مسبب آنها بوده مانند جنگ علیه یمن، منحرف كند.
نظام سعودی یك هفته قبل از صدور مجوز رانندگی زنان، حكم بازداشت سی نفر از فعالان اجتماعی و مفتی های عربستان و در راس آنها سه مبلغ دینی معروف این كشور یعنی 'سلمان العوده'، 'عوض القرنی' و 'علی العمری' را صادركرد كه مخالف سیاست های داخلی و خارجی آن به ویژه علیه یمن و قطر هستند.
نظام سعودی همچنین درصدد است تا حوزه فعالیت هیات امر به معروف و نهی از منكر را كه توسط مفتی های عربستانی اداره می شود، به شدت محدود كرد و شاید هم آن را جمع كند.
عربستان كه در ششم فروردین سال 94 به همراه آمریكا و چند كشور عربی جنگ را به یمن تحمیل كرد، هم اكنون پس از گذشت بیش از دو سال و نیم به دنبال یافتن یك راه برون رفت آبرومندانه از این باتلاقی است كه در آن گرفتار آمده است؛ تجاوزی خانمانسوز كه تاكنون حاصلی جز ویران شدن یمن و كشتار مردم بی دفاع آن به ویژه كودكان و زنان و تحمل تلفات سنگین جانی و نظامی و مالی برای ریاض دستاوردی به همراه نداشته است.
حمایت های مالی و نظامی عربستان از گروه های تروریستی تكفیری در عراق و سوریه تاكنون جزهدر رفت اموال و تبدیل آن به یك چهره منفور در میان افكار عمومی به ویژه مردم این دو كشورحاصلی برای ریاض نداشته است.
افزایش سرسام آور نرخ تورم، ركود اقتصادی و بیكاری و افزایش هزینه خدمات عمومی در عربستان از جمله آب، برق، گاز و تلفن و سوخت را نیز باید به فهرست این مشكلات افزود.
نظام عربستان بتازگی با اتخاذ سیاست ریاضت اقتصادی مجبور شده قیمت بنزین و گازوئیل را 80 درصد افزایش دهد و برای كاركنان و كارگران سختگیری هایی را ایجاد كند و این اقدام را با طرح بلندپروازانه بن سلمان و رهائی عربستان از پول نفت توجیه نماید.
ناظران معتقدند نظام سعودی با دردستور كار قرار دادن اصلاحات درصدد است تا چهره مخدوش خود در داخل، منطقه و جهان با بهبود بخشد و از سوی دیگر افكار عمومی در عربستان را مشغول كند تا بتواند با خیالی آسوده راه هایی را برای برون رفت از بن بست های فراروی خود دست و پا كند.
آیا شمشیردولبه ای كه محمد بن سلمان از نیام خارج كرده، او را حاكم آینده عربستان می سازد یا نظام آل سعود را وارد باتلاقی جدید خواهد كرد؟
خاورم ** 1487 **1275
گزارش از قاسم غضبانپور * انتشار دهنده: مجید جعفری