يك مسئول:سطح زيركشت حوضه آبريز كرخه با وجود محدويت منابع آبي افزايش يافت

به گزارش روز يكشنبه ايرنا از وزارت نيرو، «ارسلان هاشمي» كشور را داراي 6 حوضه آبريز خزر، درياچه اروميه، فلات مركزي، قره قوم، مرز شرقي و خليج فارس و درياي عمان دانست و افزود: در اين بين حوضه آبريز خليج فارس و درياي عمان با 424 هزار و 209 كيلومترمربع 26 درصد مساحت كل كشور را به خود اختصاص داده است.
وي افزود: حوضه آبريز خليج فارس و درياي عمان همچنين داراي 9 حوزه فرعي درجه دو شامل: كرخه، كارون بزرگ، جراحي و زهره، مرزي غرب، موند و كفه‌‌ها، حله و مسيرهاي كوچك، كل-مهران و جزاير، بندرعباس و بلوچستان جنوبي است.
مديركل دفتر مديريت به هم‌پيوسته حوضه‌هاي آبريز خليج فارس و درياي عمان ميزان بارش‌هاي حوضه آبريز خليج فارس و درياي عمان در سال آبي گذشته (ابتداي مهرماه 95 تا شهريورماه 96) را 370 ميليمتر دانست و افزود: اين رقم در مقايسه با بارش‌ 364 ميليمتري مدت مشابه سال آبي 94 رشد مثبت 2 درصدي و نسبت به متوسط بلندمدت 48 ساله افزايش سه درصدي را نشان مي‌دهد.
هاشمي حداكثر ميزان بارش در حوضه آبريز خليج فارس و درياي عمان را با 898 ميليمتر براي استان لرستان و كمترين آن را با 84 ميليمتر براي اهواز برشمرد و گفت: در اين بين حوضه آبريز كارون بزرگ با 496 ميليمتر بارش در سال آبي گذشته افت 20 درصدي بارش‌ها نسبت به سال آّبي 94-95 و كاهش 23 درصدي نسبت به متوسط بلند مدت 48 ساله را نشان مي‌دهد.
وي افزود: حوضه آبريز كرخه نيز با ثبت بارش 375 ميليمتري در سال آبي گذشته شاهد كاهش محسوسي نسبت به وضعيت گذشته خود بوده است به طوري كه بررسي اين و اعداد ارقام حاكي از آن است كه اين حوضه آبريز در مقايسه با مدت مشابه سال قبل خود كاهش 34 درصدي و نسبت به متوسط بلند مدت افت 13 درصدي را در اين دوره به ثبت رسانده است.
مديركل دفتر مديريت به هم‌پيوسته حوضه‌هاي آبريز خليج فارس و درياي عمان تصريح كرد: حوضه آبريز مرزي غرب نيز با افت ريزش‌هاي جوي مواجه بوده است به طوري كه حجم بارش 353 ميليمتري اين بخش حكايت از افت 41 درصدي نزولات اين زير حوضه نسبت به مدت مشابه سال قبل و كاهش 22 درصدي در مقايسه با متوسط بلندمدت 48 ساله دارد.
هاشمي در تكميل اين بخش از سخنان خود گفت: حوضه آبريز زهره و جراحي نيز به مراتب وضعيت مساعدتري نسبت به سه حوضه قبلي اين بخش نداشته است و با ثبت بارش 280 ميلمتري كاهش 23 درصدي نسبت به مدت مشابه سال قبل و افت 31 درصدي نسبت به متوسط بلندت مدت را به ثبت رسانده است. در اين بين حتي حله رود نيز با وجود بارش‌ 264 ميليمتري، كاهش 11 درصدي نسبت به متوسط بلندمدت 48 ساله داشته است.
وي خاطرنشان كرد: بررسي اعداد و ارقام ساير حوضه‌هاي آبريز خليج فارس و عمان حكايت از شرايط به مراتب متفاوت‌تري نسبت به ديگر موارد اشاره شده دارد به طوري كه تنها در زير حوضه بلوچستان جنوبي با ثبت بارش 111 ميليمتري شاهد افزايش 171 درصدي ريزش‌هاي جوي اين منطقه نسبت به مدت مشابه سال گذشته و رشد 23 درصدي در مقايسه با مدت مشابه متوسط بلند مدت بوده‌ايم.
مديركل دفتر مديريت به هم‌پيوسته حوضه‌هاي آبريز خليج فارس و درياي عمان افزود: در اين بين بارش‌هاي 563 ميليمتري زيرحوضه 'مند و كاريان' نيز حكايت از رشد 92 درصدي نسبت به مدت مشابه سال گذشته و افزايش 58 درصدي ريزش‌هاي جنوبي در مقايسه با متوسط بلندمدت داشته است. زيرحوضه كل، مهران و جزاير هم با بارشي 435 ميليمتري توانسته است افزايش 114 درصدي بارش‌ها نسبت به سال آبي قبلي خود و رشد 94 درصدي ريزش‌هاي جوي نسبت به بلندمدت 48 ساله را به ثبت برساند.

** كاهش محسوس روان آب‌هاي حوضه آبريز خليج فارس و درياي عمان
هاشمي خاطرنشان كرد: زيرحوضه آبريز بندرعباس نيز تكميل كننده روند مثبت بارش‌هاي اين منطقه بوده است به طوري كه ثبت 307 ميليمتر ريزش‌ جوي اين بخش حاكي از رشد 41 درصدي بارش‌ها نسبت به مدت مشابه سال آبي قبل و افزايش 42 درصدي نسبت به متوسط بلندمدت دارد.
مديركل دفتر مديريت به هم‌پيوسته حوضه‌هاي آبريز خليج فارس و درياي عمان ادامه داد : با اين وجود با توجه به خشكسالي‌هاي متوالي اين حوضه آبريز از نظر روان آب‌ها و اثربخشي آن‌ها در شرايط مساعدي قرار نداريم و غالبا در حوضه با كاهش روان آب‌ها مواجه هستيم.

** افزايش سطح زيركشت حوضه آبريز كرخه با وجود محدويت منابع آبي
وي با اشاره به استفاده از تصاوير ماهواره‌اي به منظور تعيين سطح زيركشت حوضه آبريز كرخه، عنوان كرد: بررسي اطلاعات به دست آمده حاكي از افزايش و توسعه سطح زيركشت اين منطقه با وجود محدوديت منابع آبي و ذخاير روان آب‌ها دارد.
هاشمي بر لزوم افزايش پايش‌هاي صحرايي و ميداني در اين بخش تاكيد كرد و گفت: در بخش ديگري از اين اطلاعات به دست آمده مشخص شده است كه پمپ‌هاي منصوبه در زيرحوضه آبريز فزوني يافته و نه تنها شاهد عدم استفاده از شيوه‌هاي آبياري مدرن براي افزايش اثربخشي و راندمان كشاورزي اين منطقه بوده‌ايم بلكه استفاده از روش‌هاي آبياري غرقابي مزارع در بالادست نيز افزايش پيدا كرده است.
مديركل دفتر مديريت به هم‌پيوسته حوضه‌هاي آبريز خليج فارس و درياي عمان اضافه كرد: رقابت مصرف آب در بخش‌هاي مختلف اين حوضه آبريز افزايش يافته است تا افراد بتوانند سهم بيشتري از منابع آبي اين بخش را به خود اختصاص دهند.

** توزيع زماني و مكاني بارش‌ها تغيير كرده است
وي با تاكيد بر اينكه بر اساس گزارش‌هاي سازمان هواشناسي وضعيت نرمالي را در سال آبي پيش رو خواهيم داشت، تصريح كرد: امروزه توزيع زماني و مكاني بارش‌ها تغيير كرده است. به طور مثال در مقاطع زماني كه ما نيازمند ريزش‌هاي جوي براي افزايش راندمان محصولات كشاورزي هستيم معمولا بارش‌ها به صورت سيل و يا تنها زير 5 ميليمتر رخ مي‌دهد و كارايي لازم را ندارند و بخار مي‌شوند.
هاشمي خاطرنشان كرد: ممكن است در اعداد و ارقام ارائه شده حجم بارش‌ها رقم بالايي باشد؛ ولي به دلايل ذكرشده اثربخشي چنداني ندارند. متاسفانه اين شرايط نهادينه شده است و در اغلب حوضه‌ها آب از دسترس خارج مي‌شود چرا كه در صورت بارش‌هاي در مقياس سيل، روان‌آبي شكل نمي‌گيرد كه بخواهد ذخيره شود.
وي ادامه داد: بروز چنين روندي باعث بروز مشكلات متعددي از قبيل افزايش آلودگي منابع آب، كاهش روان آب‌ها و افزايش برداشت‌هاي بي‌رويه شده است. بنابراين در چنين وضعيتي بايستي بالا و پايين دست بخش كشاورزي حوضه‌هاي آبريز كه بيشترين سهم استفاده از منابع آبي را به خود اختصاص داده‌اند به هماهنگي مناسبي برسند تا نگرش حوضه‌اي در بخش مصرف رخ بدهد.
مديركل دفتر مديريت به هم‌پيوسته حوضه‌هاي آبريز خليج فارس و درياي عمان با تاكيد بر اينكه شاهد مصرف آب فاقد اثرگذاري لازم در حوضه هستيم، بيان كرد: مصرف‌ها معمولا به صورت نقطه‌اي انجام مي‌شود و مطمئنا اگر چنين روندي اصلاح گردد بسياري از چالش‌هاي اين بخش سامان خواهد يافت.

براي آگاهي از آخرين اخبار اقتصادي ايران و جهان با كانال اقتصادي ايرنا در تلگرام همراه شويد:
IRNAeco@

اقتصام**9189* 6075*خبرنگار: اسماعيل داودي ** انتشار: زهرا هجيني نژاد